Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Bình và Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng Lào tỉnh Khăm Muộn ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2022-2024 - Ảnh: vnanet.vn

1. Vai trò của Tỉnh đoàn trong thực hiện chính sách lao động, việc làm đối với thanh niên 

Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng (ĐTN NDCM) Lào là một tổ chức trong hệ thống chính trị dân chủ nhân dân do Đảng NDCM Lào lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt⁽¹⁾. Tỉnh đoàn là cơ quan chuyên trách của ĐTN NDCM Lào ở cấp tỉnh, hoạt động theo Hiến pháp, pháp luật và Điều lệ Đoàn; có chức năng, nhiệm vụ tham mưu, giúp việc cho Ban Chấp hành mà trực tiếp, thường xuyên là Ban Thường vụ Tỉnh đoàn. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn lãnh đạo, chỉ đạo công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi; đồng thời là cơ quan chuyên môn, nghiệp vụ về công tác đoàn nhằm tổ chức thực hiện các chủ trương, kế hoạch, chương trình công tác của ĐTN và phong trào thanh thiếu nhi. 

Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, xung kích, đi đầu, sáng tạo, có sứ mệnh bảo vệ và xây dựng đất nước. Thanh niên Lào được hiểu là công dân Lào từ 15 đến 35 tuổi, thuộc mọi giai cấp, tầng lớp xã hội, có vai trò to lớn trong xã hội, không phân biệt giới tính, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, nghề nghiệp hoặc địa vị xã hội⁽²⁾.  

Chính sách lao động, việc làm đối với thanh niên của nước CHDCND Lào bao hàm tổng thể các quan điểm, tư tưởng chủ đạo, mục tiêu, giải pháp và công cụ nhằm sử dụng lực lượng lao động và tạo việc làm cho lực lượng lao động trong độ tuổi thanh niên, sử dụng có hiệu quả nguồn lực thanh niên vào công cuộc bảo vệ và phát triển đất nước; giúp cho thanh niên có thể tham gia vào thị trường lao động, có việc làm hoặc tự tạo việc làm hợp pháp cho bản thân. 

Tỉnh đoàn tham gia thực hiện chính sách lao động, việc làm đối với thanh niên được hiểu là việc Tỉnh đoàn lãnh đạo, chỉ đạo các ban chuyên môn tiến hành các hoạt động tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động cho thanh niên; phối hợp trong công tác giáo dục kỹ năng nghề nghiệp, đạo đức nghề nghiệp cho thanh niên; tạo điều kiện, tìm kiếm, kết nối việc làm cho thanh niên; hỗ trợ thanh niên vay vốn ưu đãi từ những nguồn tín dụng hợp pháp để tự tạo việc làm, phát triển sản xuất, kinh doanh; tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thanh niên trong lĩnh vực lao động, việc làm, qua đó góp phần cùng các cơ quan, tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách lao động, việc làm đối với thanh niên.

2. Tỉnh đoàn Khăm Muộn thực hiện chính sách lao động, việc làm cho thanh niên trong giai đoạn 2016-2021 

Thứ nhất, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động 

Một là, tư vấn, định hướng nghề cho thanh niên. Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã thực hiện các hoạt động tư vấn tìm kiếm thông tin để đăng ký việc làm. Trung tâm phát triển thanh thiếu nhi của Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã phối hợp với Sở Lao động và Phúc lợi xã hội tỉnh và Trường Kỹ thuật dạy nghề tỉnh để tuyên truyền các văn bản, chính sách về lao động, việc làm cho thanh niên; phát triển kỹ năng nghề, giúp thanh niên tìm việc làm thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng. Nhờ đó, trong giai đoạn 2016-2021, Tỉnh đoàn đã thực hiện hiệu quả công tác tư vấn nghề nghiệp, việc làm cho thanh niên. Cụ thể, đã tư vấn cho 1.175 thanh niên, trong đó có 607 nam, chiếm tỷ lệ 51,66% và 568 nữ, chiếm tỷ lệ 48,34%, giúp thanh niên tiếp cận với các thông tin chính thống, chính xác, hiệu quả và tự lựa chọn được hướng đi đúng đắn, hợp pháp. 

Cán bộ đoàn tỉnh Khăm Muộn đã chủ động, tích cực trong hoạt động định hướng nghề cho thanh niên. 1.500 thanh niên chưa có nhận thức về nghề hoặc chưa quyết định được hướng đi cho bản thân đã nhận được sự định hướng từ các cán bộ của Tỉnh đoàn. Hoạt động định hướng nghề nghiệp cho thanh niên được tiến hành đồng bộ, liên tục đã giúp cho nhiều thanh niên có hoàn cảnh khó khăn, chưa nắm được thông tin có thể hiểu rõ được nhu cầu của bản thân và xã hội về các ngành nghề đang có nhu cầu cao trong tỉnh cũng như những lợi ích khi được học, thực hành đúng ngành, nghề được đào tạo và phù hợp với bản thân.  

Hai là, cung cấp thông tin thị trường lao động cho thanh niên. Giai đoạn 2016-2021, đã có 1.589 lượt thanh niên được cung cấp các thông tin quan trọng về thị trường lao động⁽³⁾, trong đó có 888 nam, chiếm tỷ lệ 55,88% và 701 nữ, chiếm tỷ lệ 44,12%. Công tác này đã góp phần kết nối các thanh niên với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, giúp cho bên sử dụng lao động và người lao động có thể nhanh chóng tiếp cận được nhau, đạt được mục đích mỗi bên hướng đến cũng như giúp thanh niên sớm có được công việc hợp lý để bảo đảm cuộc sống của bản thân. 

Thứ hai, giáo dục kỹ năng nghề nghiệp, đạo đức nghề nghiệp cho thanh niên   

Công tác đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề ngắn hạn đã được Trường Kỹ thuật dạy nghề tỉnh Khăm Muộn tiến hành mỗi năm hai lần, đến nay đã mở được 12 khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề ngắn hạn cho 1.690 thanh niên, trong đó có 958 nam, chiếm tỷ lệ 56,69% và 732 nữ, chiếm tỷ lệ 43,31%⁽⁴⁾. Số lượng và tỷ lệ thanh niên được đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề ngắn hạn có xu hướng tăng hằng năm. Ngoài ra, công tác này ngày càng được thực hiện bài bản, hiệu quả hơn, chú trọng truyền đạtlý thuyết đi đôi với thực hành theo tỷ lệ 70% lý thuyết/30% thực hành  hoặc 60% lý thuyết/40% thực hành. Số lượng thanh niên tốt nghiệp trường nghề ngày càng tăng, giai đoạn 2016-2021 đã có 5.992 thanh niên tốt nghiệp Trường Kỹ thuật dạy nghề của tỉnh.

Trường Kỹ thuật dạy nghề tỉnh Khăm Muộn đã lồng ghép các bài giảng về đạo đức nghề nghiệp vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghề cho thanh niên. Trong đó, cung cấp kiến thức, hiểu biết cho thanh niên về những nguyên tắc chung được áp dụng cho tất cả nghề nghiệp mà thanh niên cần phải có trong quá trình làm việc như sự trung thực, tính tin cậy, lòng trung thành, sự tôn trọng đồng nghiệp, tuân thủ quy định của pháp luật, làm việc có nguyên tắc, tránh lạm dụng của công v.v.. Các khóa học thiết kế từ 3 đến 4 tháng thực tập tại công ty và trong thời gian này sinh viên sẽ được làm việc thực tế, rèn luyện tính kỷ luật, đạo đức nghề nghiệp. 

Tỉnh đoàn Khăm Muộn hỗ trợ thanh niên qua 5 dự án đào tạo nghề nhằm đẩy mạnh đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho thanh niên phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động; hỗ trợ thanh niên có cơ hội được tham gia các dự án đào tạo nghề khác nhau⁽⁵⁾.  

Thứ ba, tạo điều kiện, tìm kiếm, kết nối việc làm cho thanh niên 

Giai đoạn 2016-2021, Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã từng bước đóng góp theo khả năng của mình để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho thanh niên trong tỉnh phát triển theo hướng chuyển dịch lực lượng lao động từ nông nghiệp sang các ngành, nghề khác; nâng số lượng thanh niên được đào tạo cũng như tạo điều kiện hỗ trợ mọi mặt cho thanh niên phát triển, thể hiện bản thân và đóng góp vào công cuộc phát triển của tỉnh. Các cán bộ đoàn đã vận động thanh niên, nhất là những người không có việc làm tham gia các khóa đào tạo nghề tại Trường Kỹ thuật dạy nghề tỉnh. 

Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã phối hợp thực hiện các hoạt động tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước Lào để hỗ trợ, giúp đỡ thanh niên liên hệ với các nhà máy, xí nghiệp, các hộ kinh doanh vừa và nhỏ, các công ty trong địa bàn tỉnh tìm kiếm việc làm phù hợp... Nhờ vậy, Tỉnh đoàn đã tìm được việc làm cho 1.811 thanh niên, trong đó có 1.159 nam, chiếm tỷ lệ 64% và 652 nữ, chiếm tỷ lệ 36%. 

Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã thông báo cho các tổ chức ĐTN huyện và các bản trong huyện cũng như cử cán bộ trực tiếp thực hiện hoạt động hỗ trợ, cung cấp thông tin cho thanh niên trong tỉnh về nhu cầu, yêu cầu, tiền lương, tiền thưởng, điều kiện làm việc, thông tin về các nhà máy, xí nghiệp, công ty và bên sử dụng lao động nói chung. Thông qua hoạt động kết nối việc làm cho thanh niên, Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã kết nối việc làm thành công cho 1.544 thanh niên, trong đó có 899 nam, chiếm tỷ lệ 58,23% và 645 nữ, chiếm tỷ lệ 41,77%; số lượng thanh niên được kết nối việc làm ngày càng nhiều⁽⁶⁾.

Thứ tư, hỗ trợ thanh niên vay vốn ưu đãi và nguồn tín dụng hợp pháp để tự tạo việc làm, phát triển sản xuất, kinh doanh   

Giai đoạn 2016-2021, Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã hỗ trợ cho 147 thanh niên, trong đó có 77 nam, chiếm tỷ lệ 52,38% và 70 nữ, chiếm tỷ lệ 47,62%⁽⁷⁾ vay vốn ưu đãi để phát triển kinh tế và bảo đảm cuộc sống.Trong đó,thanh niên được vay vốn 10 triệu kíp/người/lần trong 3 năm để phát triển ngành, nghề phù hợp với điều kiện thực tiễn ở tỉnh như thợ may, thợ điện, thợ hàn, phát triển nông nghiệp, nghề thủ công truyền thống. 

Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức của Nhà nước Lào để hỗ trợ, tạo điều kiện giúp thanh niên nhận được các nguồn tín dụng hợp pháp từ ngân hàng và các quỹ để phát triển kinh tế. Cụ thể, giai đoạn 2016-2021 đã có 1.501 thanh niên được hỗ trợ vay vốn, trong đó có 818 nam, chiếm tỷ lệ 54,50% và 683 nữ, chiếm tỷ lệ 45,50%⁽⁸⁾.Nhờ đó, nhiều thanh niên đã có điều kiện thuận lợi để phát triển bản thân và kinh tế gia đình. 

Thứ năm, tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thanh niên trong lĩnh vực lao động, việc làm  

Tỉnh đoàn Khăm Muộn đã có nhiều kế hoạch, dự án và các hoạt động phát triển cho thanh niên theo từng giai đoạn, trong đó công tác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên được coi là khâu quan trọng và được thực hiện thường xuyên. Tỉnh đoàn đã bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên trên các lĩnh vực như giáo dục, lao động, việc làm văn hóa, vui chơi, giải trí, bảo vệ sức khỏe, hôn nhân trong gia đình v.v.. 

Tỉnh đoàn đã thực hiện nhiều hoạt động truyền thông để cung cấp thông tin chính thống cho thanh niên, nhất là các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến thanh niên và vấn đề lao động việc làm cho thanh niên. Giai đoạn 2016- 2021, Tỉnh đoàn đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng lao động trong hỗ trợ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên về tham gia các tổ chức đảng, đoàn; học tập, rèn luyện, thực hiện các quy định khi sử dụng lao động, bảo đảm thời gian lao động, điều kiện lao động, được hỗ trợ trong quá trình làm việc, thất nghiệp v.v.. Qua đó, có 7.909 thanh niên được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, trong đó có 3.289 nam, chiếm 41,59% và 4.420 nữ, chiếm 55,89%⁽⁹⁾.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện chính sách lao động, việc làm cho thanh niên của Tỉnh đoàn Khăm Muộn có một số khó khăn, hạn chế:  

Một bộ phận thanh niên và gia đình chưa biết cũng như chưa hiểu rõ các chính sách, hoạt động tư vấn, định hướng nghề cho thanh niên do Tỉnh đoàn triển khai. Công tác đào tạo nghề chưa thực sự thu hút được thanh niên, nhất là giới nữ. Hiệu quả giáo dục nghề chưa tương xứng với đòi hỏi của thực tiễn; nhiều nội dung, kỹ năng đào tạo nghề chưa đáp ứng yêu cầu. Nhiều thanh niên có biểu hiện chưa tích cực học tập, chưa khắc phục khó khăn, gian khổ, thiếu ý chí vươn lên trong cuộc sống. Ngoài ra, do tình trạng khó khăn trong tìm kiếm việc làm trong địa bàn tỉnh, một bộ phận thanh niên đã vượt biên, nhập cảnh trái phép vào Thái Lan để tìm kiếm việc làm. Việc vay vốn của thanh niên mới tập trung vào một số ngành nghề nhất định, chưa hướng đến đa dạng ngành nghề. Đặc biệt, vẫn còn tình trạng một số thanh niên gặp khó khăn trong tiếp cận các chính sách cũng như nhận được các quyền lợi căn bản để phát triển bản thân. 

3.Giải pháp phát huy vai trò của Tỉnh đoàn Khăm Muộn trong thực hiện chính sách lao động, việc làm cho thanh niên

Một là, nâng cao nhận thức của cán bộ Tỉnh đoàn về những tác động của chính sách lao động, việc làm đối với thanh niên trong bối cảnh mới của đất nước và của tỉnh Khăm Muộn; những thuận lợi, khó khăn, những yêu cầu, đòi hỏi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở tỉnh cũng như đối với nguồn nhân lực trẻ trong giai đoạn thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm lần thứ IX 2021-2025. 

Hai là, coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đoàn trong tham gia thực hiện chính sách về lao động, việc làm đối với thanh niên. Tỉnh đoàn Khăm Muộn cần chú trọng công tác xây dựng cán bộ đoàn có đức, có tài thông qua việc cử cán bộ đoàn đi học tập nâng cao trình độ, năng lực nghiệp vụ ở trong nước và ngoài nước. Ngoài ra, Tỉnh đoàn Khăm Muộn cũng cần chú trọng đến việc tạo điều kiện, cử cán bộ đoàn tham gia các chương trình bồi dưỡng cán bộ đoàn do Trung ương ĐTN NDCM Lào tổ chức, cũng như các hoạt động bồi dưỡng với Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các Tỉnh đoàn của Việt Nam. 

Ba là, khuyến khích tính tích cực của thanh niên về vấn đề lao động, việc làm của bản thân để có được những kiến thức tổng quan, hiểu được nhu cầu của thị trường, từ đó tích cực học tập để có được kết quả mà bản thân hướng đến và mong muốn phát triển. Đồng thời, thông qua thực hiện chính sách về lao động, việc làm đối với thanh niên nói chung và qua các dự án hỗ trợ thanh niên nói riêng cần khuyến khích các thanh niên tích cực phát triển tay nghề mà mình được đào tạo để đem lại công việc và thu nhập cho bản thân và giúp đỡ, chia sẻ kinh nghiệm, bài học đối với các thanh niên khác.  

Bốn là, tăng cường và nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng nghề ngắn hạn cho thanh niên. Điều này đòi hỏi trước hết Tỉnh đoàn Khăm Muộn thực hiện nhiều các hoạt động truyền thông, tuyên truyền đến với nhân dân, các công ty, doanh nghiệp và thanh niên về chính sách về lao động, việc làm đối với thanh niên cũng như vấn đề hỗ trợ trong đào tạo, bồi dưỡng nghề ngắn hạn cho thanh niên. Từ đó, giúp thanh niên nắm bắt được thông tin, tham gia các chương trình để có nhiều nguồn thanh niên tham gia các khóa học. 

Năm là, phối hợp với các tổ chức, doanh nghiệp trong nước nhằm huy động các nguồn lực trong thực hiện chính sách về lao động, việc làm đối với thanh niên. Tỉnh đoàn Khăm Muộn cần tăng cường phối hợp với Sở Lao động và phúc lợi xã hội, Sở Giáo dục và Thể thao, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Trường Kỹ thuật dạy nghề và các tổ chức khác trong hệ thống chính trị cũng như các tổ chức quần chúng. Qua đó, giúp các cán bộ Tỉnh đoàn tăng cường mạng lưới kết nối, hiểu nhau hơn. Ngoài ra, Tỉnh đoàn Khăm Muộn cũng cần kêu gọi sự hỗ trợ của các cơ quan có liên quan nhằm tạo điều kiện để tổ chức các hoạt động cũng như huy động nguồn lực nhằm phục vụ công tác thực hiện chính sách lao động, việc làm đối với thanh niên. 

_________________

Ngày nhận bài: 28-9-2022; Ngày bình duyệt: 5-10-2022; Ngày duyệt đăng: 26-10-2022.

(1) BCH Trung ương Đoành thanh niên Nhân dân cách mạng Lào (2021): Nội quy của Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng Lào khóa VIII, Nxb Quốc gia, Viêng Chăn, tr.1.

(2) Quốc hội nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (2020): Luật Thanh niên Lào năm 2020 (sửa đổi) - Điều 2, Nxb Quốc gia, thủ đô Viêng Chăn, tr.1. 

(3), (6), (7), (8), (9) Tỉnh đoàn Khăm Muộn (2022): Báo cáo việc thực hiện chính sách lao động việc làm cho thanh niên của Tỉnh đoàn Khăm Muộn giai đoạn 2016-2021 và phương hướng nhiệm vụ giai đoạn 2021-2025, Thakhek, tr.6, 9, 12,13, 14.

(4) Trường kỹ thuật dạy nghề tỉnh Khăm Muộn (2022): Báo cáo công tác giáo dục kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp ngắn hạn cho thanh niên của Tỉnh đoàn tỉnh Khăm Muộn giai đoạn 2016-2021, Thakeck, tr.7. 

(5) Tỉnh đoàn Khăm Muộn (2022): Báo cáo việc tổ chức thực hiện các dự án hỗ trợ phát triển thanh niên của Tỉnh đoàn Khăm Muộn giai đoạn 2016-2021, Thakheck, tr.12.

THONGMY SIHAVONG

Học viên cao học Viện Chính trị học, 

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh