Trang chủ    Quốc tế    Giảng dạy lý luận Mác - Lênin tại các trường chính trị và hành chính ở Lào hiện nay
Thứ năm, 24 Tháng 4 2014 16:51
2674 Lượt xem

Giảng dạy lý luận Mác - Lênin tại các trường chính trị và hành chính ở Lào hiện nay

(LLCT) - Trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước Lào theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đặc biệt quan tâm và coi trọng giáo dục chính trị - tư tưởng cho đội ngũ cán bộ. 

Đại hội IX (2011) của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã chỉ rõ nhiệm vụ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đặc biệt là các trường chính trị: “Trước mắt, chúng ta phải tập trung làm công tác giáo dục chính trị - tư tưởng để nâng cao sự hiểu biết về đường lối, chủ trương của Đảng, nhằm xây dựng sự đoàn kết thống nhất về tư tưởng, quan điểm và hành động trong tổ chức thực tiễn cũng như việc phát huy truyền thống, bản chất và lý tưởng của Đảng; nghiên cứu, học tập lý luận Mác - Lênin theo hướng phát triển lý luận phù hợp với điều kiện mới. Tích cực đổi mới và chỉnh lại các nội dung giáo trình, chương trình dạy và học lý luận chính trị ở các trường trong hệ thống trường Đảng, đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề phù hợp với thực tiễn của đất nước...”(1).

Thực hiện yêu cầu, nhiệm vụ đề ra, những năm qua, các trường Chính trị và Hành chính từ trung ương đến địa phương ở Lào đã có nhiều cố gắng và đổi mới nội dung chương trình, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. 

Trên cơ sở nội dung chương trình đào tạo hệ cao cấp theo Quyết định 176/HVCT-HCQG, ngày 28-4-2004 của Giám đốc Học viện Chính trị và Hành chính quốc gia Lào, các trường Chính trị và Hành chính tỉnh phối hợp với các Ban Tổ chức tỉnh ủy để tuyển chọn cán bộ bồi dưỡng, đào tạo, đào tạo lại; xây dựng và ban hành quy định về xây dựng kế hoạch, nội dung chương trình bồi dưỡng, tập huấn ngắn hạn cho cán bộ các ban, ngành, các đoàn thể cấp tỉnh và huyện; theo dõi, kiểm tra đánh giá chất lượng thực hiện nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng.      

Thông qua việc giảng dạy và nghiên cứu khoa học, đội ngũ giảng viên của các trường Chính trị và Hành chính thực sự là bộ phận quan trọng góp phần giáo dục lý luận, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần vào việc nghiên cứu và giải quyết những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra, vào công tác đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý và cán bộ kế cận cho tỉnh, huyện. Tính đến năm 2013, tổng số cán bộ tham gia nghiên cứu và giảng dạy ở 5 trường Chính trị và Hành chính Lào có chương trình đào tạo hệ cao cấp (một số là cán bộ giảng dạy kiêm chức) có 93 người, nữ 22 người. Đội ngũ giảng viên ở các trường Chính trị và Hành chính còn thiếu về số lượng các giảng viên được phân công giảng dạy tất cả các môn khoa học Mác - Lênin và các môn khoa học khác, ảnh hưởng đến chất lượng công tác giáo dục lý luận. Trong tổng số giảng viên ở các trường có 5 tiến sĩ, chiếm 5,38%; 18 thạc sĩ, chiếm 19,35% và 70 cử nhân, chiếm 75,27%.     

Hiện nay, việc giảng dạy và học tập các môn khoa học Mác - Lênin thuận lợi hơn bởi giáo trình đầy đủ hơn.

Trong những năm gần đây, để nâng cao hiệu quả giảng dạy lý luận Mác - Lênin, các trường Chính trị và Hành chính được đầu tư cơ sở vật chất đầy đủ hơn. Một số giáo trình, đầu sách và các tài liệu tham khảo liên quan đến các môn khoa học Mác - Lênin được bổ sung, thư viện được tăng cường về số lượng, một số thiết bị dạy học hiện đại được bổ sung.        

Từ thực tiễn giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin cho thấy chương trình đào tạo có những ưu điểm và hạn chế sau:           

Về ưu điểm:          

Thứ nhất, nội dung của các môn khoa học Mác - Lênin được trình bày một cách khoa học, rõ ràng, có tính hệ thống; giáo trình đã làm rõ các khái niệm của môn học, đối tượng, lịch sử phát triển của nó. Ở mỗi bài, tri thức lý luận đã có sự liên hệ với chủ trương, đường lối của Đảng, với thực tiễn hoạt động công tác của học viên. Qua điều tra 321 học viên hệ cao cấp của 5 trường Chính trị và Hành chính, có 67,28% học viên cho biết họ hài lòng, hứng thú khi nghe giảng các môn khoa học Mác - Lênin, chỉ có 5,29% cho là không hứng thú.       

Thứ hai,hệ thống các chương của bộ môn được cấu tạo trong chương trình phản ánh khá đầy đủ nội dung cơ bản của lý luận Mác - Lênin, đảm bảo tính khoa học, tính lôgíc, tính sáng tạo. Cuối mỗi chương đều có câu hỏi ôn tập làm căn cứ cho học viên nắm được nội dung trọng tâm của bài, đồng thời cũng đã có những câu hỏi mở rộng, rèn luyện cho học viên khả năng diễn giải, thảo luận và lập luận một vấn đề theo suy nghĩ độc lập, nêu vấn đề thực tiễn trong công tác so với lý luận đã học tập (54,51% cho rằng học các môn khoa học Mác - Lênin tích cực, chủ động).     

Về hạn chế:          

Thứ nhất, giáo trình chưa thật bám sát đối tượng học. Giáo trình biên soạn dựa vào giáo trình hệ cử nhân năm 1996 do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh giúp biên soạn. Có 27,72% học viên cho rằng các môn khoa học Mác - Lênin là trừu tượng, khô khan và thiếu sinh động.          

Thứ hai, chương trình còn mang nặng tính lý thuyết, tính thực tiễn chưa cao, chưa có sự thống nhất giữa lý luận với thực tiễn, các thành tựu khoa học chưa được đưa vào để minh họa cho tri thức các môn khoa học Mác - Lênin (55,14% cho rằng nội dung chương trình quá dài).     

Mặc dù đã có sự đầu tư, bổ sung, nhưng nguồn kinh phí của các trường vẫn còn hạn chế, phần lớn dựa vào nguồn ngân sách hàng năm của Nhà nước. Cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy và học tập nói chung và giảng dạy và học tập các môn khoa học Mác - Lênin nói riêng chưa đáp ứng yêu cầu.

Đến nay, tổng số học viên hệ cao cấp đã được đào tạo là 1.365 học viên. Phần lớn số học viên sau khi được đào tạo, bồi dưỡng ở các trường Chính trị và Hành chính Lào đều được bổ nhiệm vào các chức vụ cao hơn. Nhưng cũng còn không ít học viên sau khi được đào tạo, bồi dưỡng chưa thật sự nâng cao trình độ lý luận, chưa thành thạo công việc, phương pháp công tác, kỹ năng quản lý điều hành, việc vận dụng lý luận vào thực tế giải quyết công việc ở địa phương của nhiều cán bộ còn nhiều bất cập, hạn chế. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém nêu trên là:        

Một là, đội ngũ giảng viên giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin còn nhiều hạn chế về trình độ chuyên môn, phương pháp giảng dạy. Những yếu kém đó phần lớn là do trước đây khâu tuyển dụng cán bộ giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin gồm cả những người chưa học hết đại học. Một bộ phận được tuyển dụng từ nguồn giảng viên không đáp ứng được chuyên môn của các khoa học khác điều động sang giảng dạy các bộ môn khoa học Mác - Lênin. Và cũng có thời kỳ các giảng viên đều là những cán bộ làm công tác ở Ban Tuyên huấn của tỉnh sang giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin, nên còn thiếu kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm.    

Hai là, nội dung, chương trình giảng dạy đóng vai trò quan trọng, góp phần quyết định chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác - Lênin. Vì vậy, xây dựng, hoàn thiện nội dung chương trình theo yêu cầu của thực tiễn đất nước Lào là hết sức cần thiết. Thực tế cho thấy, công tác lý luận còn nhiều hạn chế, chưa phản ánh kịp sự biến đổi của thực tiễn. Nội dung chương trình đào tạo lý luận vì vậy thường nặng về trình bày những nguyên lý, quy luật, các phạm trù của các môn khoa học Mác - Lênin; phần lớn nội dung liên hệ thực tiễn thường nặng về thuyết minh, liệt kê các chủ trương, đường lối của Đảng, xem nhẹ sự luận giải khoa học những quan điểm đó; không làm rõ được vai trò, tầm quan trọng của các bộ môn khoa học Mác - Lênin đối với nghiên cứu các môn học chuyên ngành của họ. Do đó, không kích thích được người học say mê, hứng thú nghiên cứu và học tập.        

Ba là, việc phân bố thời gian cho các khâu trong quy trình đào tạo còn nặng về lên lớp lý thuyết, chưa chú trọng bố trí thời gian tự học, tự đào tạo của học viên, thời gian thảo luận ít. Đặc biệt, thời gian dành cho nghiên cứu thực tế còn quá ít, chưa đáp ứng được nhu cầu công tác thực tiễn của cán bộ.      

Để tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ nâng cao hiệu quả giảng dạy lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các trường Chính trị và Hành chính Lào cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Thứ nhất, cần có kế hoạch tuyển chọn giảng viên các môn khoa học Mác - Lênin phù hợp với nhu cầu của các trường, đảm bảo tuyển dụng giảng viên đúng tiêu chuẩn, đúng chuyên ngành cần bổ sung. Cần tuyển chọn những giảng viên có trình độ chuyên môn, khả năng sư phạm, có phẩm chất chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng. Cần có chính sách quan tâm đội ngũ giảng viên Mác - Lênin một cách thỏa đáng. Tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên được nâng cao trình độ chuyên môn, đạt được học vị và chức danh khoa học, tránh tệ “bằng cấp” không chất lượng; tăng cường bồi dưỡng về ngoại ngữ, tin học, khả năng sử dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại trong giảng dạy. Đồng thời, Đảng, Nhà nước cũng cần tạo điều kiện và đầu tư cho giảng viên Mác - Lênin được đi thực tế, giao lưu với các trường chính trị và các cơ sở để họ tích lũy kiến thức thực tế.

Thứ hai, để nâng cao chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác-Lênin  ở hệ cao cấp, các trường phải quan tâm xây dựng nội dung, chương trình, giáo trình phù hợp với yêu cầu của thực tiễn; phải mang tính thực tiễn cao, đảm bảo tính hệ thống, tính khách quan, tính chính xác, đảm bảo nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong từng bài, từng chương. Khắc phục tình trạng nặng về lý luận, chỉ tập trung trình bày những nguyên lý, quy luật, phạm trù và những vấn đề liên quan... một cách chung chung, phần ý nghĩa thực tiễn trình bày sơ lược. Bài giảng phải làm nổi bật tầm quan trọng phương pháp luận khoa học của các môn khoa học Mác - Lênin. Đồng thời, phải gắn với nội dung tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, nhất là nghị quyết của Đại hội Đảng - một nội dung không thể thiếu của giáo trình các môn Mác - Lênin.  

Thứ ba, cần phải đổi mới khâu tổ chức giảng dạy và học tập các môn khoa học Mác - Lênin. Phải lựa chọn phương pháp phù hợp với yêu cầu của thực tiễn, chứng minh lý luận Mác - Lênin một cách thuyết phục bằng luận cứ khoa học, bằng thực tiễn cuộc sống sinh động và phải phát huy được tính tích cực, chủ động của học viên trong học tập. Nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác - Lênin, góp phần đào tạo đội ngũ cán bộ có trình độ cao, có phương pháp tư duy linh hoạt, sáng tạo, đáp ứng đòi hỏi của sự nghiệp đổi mới đất nước Lào hiện nay.          

Để đổi mới phương pháp dạy học các môn khoa học Mác - Lênin hệ cao cấp ở các trường Chính trị và Hành chính Lào cần tập trung vào những vấn đề sau:     

- Với quan điểm người học là trung tâm, đổi mới phương pháp thuyết trình truyền thống cho phù hợp với yêu cầu giảng dạy mới. Cần kết hợp phương pháp thuyết trình với các phương pháp giảng dạy tích cực khác như phương pháp nêu vấn đề, phương pháp đối thoại... Kết hợp với sử dụng các phương tiện hỗ trợ giảng dạy hiện đại để phát huy tính sáng tạo của học viên và cũng có thể áp dụng phương pháp học trực tuyến qua mạng, học trên truyền hình;...       

- Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá học viên thông qua thi trắc nghiệm, viết tiểu luận.   

- Gắn lý luận với thực tiễn, kết hợp học chính khóa với các hình thức ngoại khóa, giúp cho học viên kiểm chứng lý luận trong thực tiễn.

- Áp dụng phương pháp thảo luận theo hướng mỗi học viên là một người "hùng biện" thông thái, tự đứng ra chủ trì thảo luận theo nhóm, nêu vấn đề cuối giờ giảng viên giải đáp.

Phải chú trọng kết hợp nhiều hình thức, phương pháp thích hợp với từng môn học, với đối tượng người học, mục tiêu, chương trình, kế hoạch nội dung kiến thức, điều kiện vật chất, phải bảo đảm theo hướng thiết thực, hiện đại, gắn với yêu cầu cuộc sống.       

Giảng dạy lý luận Mác - Lênin hệ cao cấp ở các trường Chính trị và Hành chính Lào là một bộ phận rất quan trọng trong công tác chính trị - tư tưởng của Đảng, để đào tạo được những cán bộ tương lai có phẩm chất chính trị vững vàng, có đạo đức cao đẹp, có lý tưởng cộng sản chủ nghĩa. Nhiệm vụ đó không chỉ là trách nhiệm của riêng các trường Đảng mà còn là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành trong toàn xã hội.

___________________    

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 5-2013

(1)   Văn kiện Đại hội lần thứ IX (2011), của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Nxb Nhà nước, tr.44 (tiếng Lào).

 

 

SAIKHAM MOUNMANIVONG

Học viên Lào tại Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh

 

Các bài viết khác

Thông tin tuyên truyền