Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặc biệt chăm lo công tác giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ và phát huy vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản tham gia xây dựng Đảng; đây là nhiệm vụ căn cốt, có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của Đảng. Thực hiện tốt công tác này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, bổ sung nguồn sinh lực mới cho Đảng mà qua đó còn thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, hiện thực hóa đường lối chủ trương của Đảng trong cuộc sống. Trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.

Khoản 1 Điều 44 Điều lệ Đảng được Đại hội XI thông qua đã khẳng định: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, kế tục sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt trong phong trào thanh niên; là trường học xã hội chủ nghĩa; đại diện quyền lợi của thanh niên; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh”.Về thủ tục kết nạp đảng viên, tại Điều 4 Điều lệ Đảng quy định: “Nơi có tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, người vào Đảng trong độ tuổi thanh niên phải là đoàn viên, được ban chấp hành đoàn cơ sở và một đảng viên chính thức giới thiệu”.

Quán triệt quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, và quan điểm, chủ trương của Đảng, trong các giai đoạn lịch sử, Đảng bộ tỉnh Bắc Giang và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Bắc Giang luôn chú trọng phát huy vai trò của Đoàn tham gia xây dựng Đảng và đặc biệt là làm tốt công tác phát triển đảng viên là đoàn viên thanh niên. Từ công tác phát hiện, bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp được các cấp bộ đoàn trong tỉnh triển khai hiệu quả, tăng về số lượng và nâng cao về chất lượng, đáp ứng yêu cầu của các tổ chức đảng. Qua đó, Đoàn Thanh niên thể hiện rõ vai trò là đội hậu bị tin cậy của Đảng.

Trong những năm gần đây, Đoàn Thanh niên tỉnh Bắc Giang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục đoàn viên nâng cao ý thức giác ngộ chính trị, tích cực rèn luyện để được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã chỉ đạo các cấp bộ đoàn thực hiện tốt cuộc vận động “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”; đồng thời đổi mới nội dung công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức phấn đấu vào Đảng đúng đắn cho đoàn viên, xem đây là việc làm có ý nghĩa quan trọng nhằm xây dựng lớp thanh niên có “tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn”. Cùng với đó, chương trình rèn luyện đoàn viên được triển khai nghiêm túc và cụ thể hóa đến từng đối tượng, từng địa bàn dân cư. Tỉnh đoàn đưa chỉ tiêu đoàn viên thanh niên được kết nạp Đảng vào hệ tiêu chí đánh giá, xếp loại công tác đoàn. Từ đó yêu cầu các cấp bộ đoàn tích cực tham mưu với cấp ủy xây dựng kế hoạch và thực hiện hiệu quả công tác phát triển Đảng.

Đoàn các cấp phát động và triển khai thực hiện tốt các phong trào tuổi trẻ như: Thanh niên chung tay xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, xây dựng làng, phố sáng - xanh - sạch - đẹp… nhằm tạo môi trường rèn luyện thực tiễn cho đoàn viên. Qua các hoạt động đó tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, giúp đảng viên hình thành động cơ phấn đấu trở thành đảng viên, kịp thời giới thiệu cho Đảng những hạt nhân ưu tú.

Được sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp ủy đảng, chính quyền, nhất là ở cấp cơ sở, tổ chức đoàn cần tích cực đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt sát với tình hình thực tế, tâm tư nguyện vọng của giới trẻ. Đặc biệt là trong 3 năm qua, Tỉnh đoàn Bắc Giang tập trung chỉ đạo các cơ sở đoàn thực hiện hiệu quả Kế hoạch nâng cao chất lượng chi đoàn khu dân cư giai đoạn 2015-2017, chú trọng đổi mới nội dung, hình thức hoạt động với chỉ tiêu cụ thể.

Đoàn Thanh niên các cấp triển khai sâu rộng các phong trào thanh niên như “Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, đồng hành cùng thanh niên lập thân, lập nghiệp, đảm nhận các công trình, phần việc thanh niên gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế của địa phương, đơn vị...

Thông qua các phong trào làm xuất hiện ngày càng nhiều đoàn viên ưu tú, bản lĩnh chính trị vững vàng, lối sống đẹp, uy tín trong tập thể, để từ đó các cơ sở đoàn giới thiệu cho Đảng xem xét, kết nạp.

Công tác bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú để Đảng xem xét, kết nạp được nhiều cơ sở đoàn triển khai hiệu quả. Hằng năm, các cơ sở đoàn xây dựng và đề xuất chỉ tiêu phát triển Đảng, chủ động tham mưu, đề xuất các cấp ủy đảng thực hiện quy hoạch, kế hoạch tạo nguồn kết nạp; phân công, giao nhiệm vụ đoàn viên là đảng viên trẻ tham gia tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng, giúp đỡ đoàn viên ưu tú phấn đấu trở thành đảng viên.

Theo Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bắc Giang, riêng trong 9 tháng đầu năm 2017 toàn tỉnh có 1.258 đoàn viên ưu tú vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng, chiếm 67,6% tổng số đảng viên mới.

Điển hình là Đoàn thanh niên huyện Hiệp Hòa, với những nỗ lực tích cực, năm 2016, có 185 đoàn viên ưu tú được dự học lớp cảm tình Đảng, 137 đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng.

Huyện Việt Yên, có thời điểm công tác kết nạp đảng viên mới là đoàn viên thanh niên gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn vì nhiều lao động trẻ đi làm ăn xa, số thanh niên ở lại địa phương trình độ học vấn không đồng đều. Trước tình hình đó, Huyện đoàn đã chỉ đạo các cơ sở đoàn tăng cường, đổi mới công tác tuyên truyền, tổ chức nhiều đợt sinh hoạt chính trị như “Thanh niên tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”, “Đảng với thanh niên, thanh niên với Đảng”, “Tiếp lửa truyền thống mãi mãi tuổi hai mươi”; phát động các cuộc thi tìm hiểu, học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, truyền thống vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam; khuyến khích, động viên đoàn viên học tập, nâng cao trình độ, bản lĩnh chính trị,... Với nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực, năm 2016 toàn huyện có 235 đoàn viên ưu tú được học lớp cảm tình Đảng và 197 đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng. Đội ngũ đảng viên trẻ đã thể hiện tốt vai trò và tạo sự lan tỏa tích cực đến đông đảo đoàn viên.

Những kết quả đạt được đã khẳng định vai trò của tổ chức đoàn trong xây dựng Đảng, nhất là công tác tạo nguồn phát triển đảng viên trẻ cho Đảng. Điều đó cũng khẳng định niềm tin của thanh niên đối với Đảng và ý thức phấn đấu, không ngừng vươn lên để được đứng vào hàng ngũ của Đảng trong đoàn viên.

Mặc dù đã đạt nhiều kết quả quan trọng, song trong bối cảnh hiện nay, trước yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới, công tác thanh niên còn bộc lộ nhiều bất cập. Nhiều cơ sở đoàn thiếu chủ động sáng tạo trong xây dựng phát triển tổ chức và phong trào; hoạt động tham mưu với cấp ủy trong việc xác định chỉ tiêu, lựa chọn, bồi dưỡng nguồn đoàn viên ưu tú còn hạn chế. Số lượng đoàn viên thanh niên được kết nạp vào Đảng hàng năm còn ít. Nhất là công tác phát triển đảng viên mới trên địa bàn dân cư còn hạn chế.Tình hình phát triển đảng viên là đoàn viên thanh niên chưa đáp ứng yêu cầu trẻ hóa đội ngũ đảng viên và ảnh hưởng đến hoạt động lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.

Nguyên nhân của những bất cập đó là do: Khả năng cụ thể hoá các nội dung, đổi mới phương thức giáo dục của cán bộ đoàn còn hạn chế, chưa xác định trọng tâm giáo dục, thiếu định hướng nâng cao nhận thức chính trị trong từng nhóm đối tượng. Chưa phát huy được tính chủ động của nhiều đoàn viên trong rèn luyện, phấn đấu vào Đảng. Một số nơi còn chạy theo thành tích, chưa quan tâm đến chất lượng đoàn viên ưu tú giới thiệu cho Đảng. Cấp uỷ một số nơi chưa chỉ đạo chặt chẽ công tác tạo nguồn, thiếu chủ động trong kiểm tra, đánh giá kết quả rèn luyện của đoàn viên ưu tú và vai trò của đảng viên trong công tác giúp đỡ đối tượng Đảng. Từ kinh nghiệm thực tế cho thấy, để khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm làm tốt công tác phát triển đảng vien mưới là đoàn viên thanh niên. Trong thời gian tới cần thực hiện một số giải pháp chủ yếu sau:

Thứ nhất, thường xuyên quan tâm công tác giáo dục chính trị cho đoàn viên thanh niên

Tổ chức Đảng, Đoàn phải luôn chăm lo xây dựng vững mạnh trên cả ba mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức, thật sự là người bạn tin cậy của thanh niên, nơi chia sẻ tâm tư nguyện vọng, dẫn dắt thanh niên vượt qua những khó khăn, bồi dưỡng niềm tin, tăng cường mối quan hệ mật thiết, gắn bó giữa Đảng với thanh niên. Để thực hiện được nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt này, tổ chức Đoàn phải không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo, tạo bước đột phá về công tác tổ chức cán bộ, thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, đa dạng hóa các loại hình đoàn kết, tập hợp thanh niên.

Thực hiện tốt cuộc vận động “Tuổi trẻ Bắc Giang học tập và làm theo lời Bác”, trong đó chú trọng nhân rộng các điển hìnhthanh niên tiên tiến, gắn với cuộc vận động “mỗi ngày một việc tốt, mỗi tuần một việc tốt, mỗi tháng một việc tốt hơn” để cuộc vận động này thực sự trở thành phong trào hành động cách mạng sinh động, thường xuyên trong cuộc sống, sinh hoạt, học tập, lao động hàng ngày. Các cấp bộ Đoàn cần mềm hóa phương thức giáo dục theo hướng đa dạng về hình thức, đổi mới về nội dung, chú trọng đến các đối tượng thanh niên đặc thù, thanh niên trên địa bàn dân cư.

Thứ hai, làm tốt công tác phát hiện, bồi dưỡng đoàn viên ưu tú để giới thiệu cho Đảng.

Đoàn cơ sở quán triệt đến các bí thư chi đoàn thực hiện tốt nhiệm vụ theo dõi, giới thiệu cho Đảng những đoàn viên thực sự ưu tú hội đủ các điều kiện để được xét kết nạp đảng; đồng thời chi đoàn phải tạo môi trường cho quần chúng ưu tú phấn đấu và rèn luyện, cuối năm phải có đánh giá, phân loại, bình xét những đoàn viên thực sự tiêu biểu giới thiệu cho Đảng.

Cần chủ động, tích cực hơn trong việc tham mưu cho cấp ủy Đảng phân công đảng viên trực tiếp tham gia và theo dõi hoạt động của Đoàn; giao nhiệm vụ cụ thể cho các đảng viên trong công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng giúp đỡ đoàn viên trở thành đoàn viên ưu tú, đối tượng Đảng. Cùng với đó, Đoàn phải là cầu nối giữa đoàn viên với tổ chức Đảng, giúp đỡ đoàn viên thanh niên một cách kịp thời và hiệu quả đồng thời cung cấp đầy đủ, xác thực, khách quan về các đối tượng Đảng.

Thứ ba, các cấp ủy quan tâm phát triển đảng viên mới trong đoàn viên thanh niên

Cáp ủy cần thường xuyên quan tâm và chỉ đạo sâu sát hoạt động của Đoàn Thanh niên địa phương, đơn vị mình, đặc biệt là trong hoạt động phát hiện, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp, tạo điều kiện, động lực mạnh mẽ để đoàn viên phấn đấu, rèn luyện sớm đứng trong hàng ngũ của Đảng. Các cấp ủy cần nắm bắt số lượng đảng viên là đoàn viên thanh niên đơn vị mình để giao nhiệm vụ cụ thể, có nhận xét đánh giá công việc được giao.

Thứ tư, giáo dục để đoàn viên thanh niên xác định đúng đắn mục tiêu phấn đấu vào Đảng

Mỗi đoàn viên, thanh niên phải nhận thức đúng đắn động cơ phấn đấu, nêu cao ý thức tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện để nâng cao nhận thức, trình độ, tri thức và phẩm chất, tác phong để đáp ứng đòi hỏi ngày một cao hơn của cuộc sống và công việc.

Mối quan hệ hữu cơ, biện chứng giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và có tác động qua lại. Đảng có vững mạnh, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng thì Đoàn mới có điều kiện phát triển thuận lợi và ngược lại, tổ chức Đoàn vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức sẽ đem lại sức sống, bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng Cộng sản Việt Nam. Vì vậy, công tác phát triển đảng viên là đoàn viên thanh niên là một vấn đề tất yếu, là nhiệm vụ then chốt, đòi hỏi cấp ủy Đảng cũng như các cấp bộ Đoàn thường xuyên quan tâm thực hiện, để đóng góp vào công tác xây dựng Đảng và để tuổi trẻ cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

ThS Ngô Văn Hùng

Đại học Nội vụ Hà Nội