GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu đề dẫn Hội thảo- Ảnh: ttbc-hcm.gov.vn

Dự và chủ trì Hội thảo có đồng chí Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Bùi Văn Nghiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy,Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch HĐND tỉnh Vĩnh Long.

Tham dự Hội thảo có các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện lãnh đạo: Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Văn phòng Chính phủ; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Thành phố và các sở, ban, ngành Thành phố Hồ Chí Minh; lãnh đạo Tỉnh ủy Vĩnh Long; đại diện lãnh đạo Tỉnh ủy một số địa phương nơi đồng chí Văn Kiệt trực tiếp công tác; đại diện gia đình, dòng họ đồng chí Võ Văn Kiệt; đại biểu là các nhà khoa học ở Trung ương và địa phương.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đã khái quát cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Võ Văn Kiệt, những hoạt động và đóng góp nổi bật của đồng chí trong tiến trình lịch sử dân tộc, trong đấu tranh giành chính quyền cách mạng, trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, trong những năm đầu đất nước thống nhất và trong thời kỳ đổi mới đất nước.

Đồng chí nhấn mạnh: “Đồng chí Võ Văn Kiệt là hiện thân tiêu biểu của người cộng sản đã trọn đời phấn đấu, hy sinh cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, là tấm gương sáng về lựa chọn lý tưởng sống và lẽ sống trọn đời vì nước, vì dân.... Với đạo đức, nhân cách, trí tuệ, tài năng và những cống hiến to lớn cho đất nước và dân tộc, đồng chí Võ Văn Kiệt đã để lại những tình cảm trong sáng, đẹp đẽ trong đồng chí, đồng bào, nhân dân ta và bạn bè quốc tế.”

Phát biểu đề dẫn Hội thảo GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định: đồng chí Võ Văn Kiệt là tấm gương ngời sáng về đạo đức cách mạng, trí tuệ và tài năng, mãi mãi là niềm tự hào, nguồn động lực tinh thần to lớn cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Hội thảo là dịp để tưởng nhớ và tri ân những đóng góp to lớn của đồng chí Võ Văn Kiệt đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, qua đó góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, lý tưởng cách mạng cho các cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Hội thảo đã nhận được gần 90 báo cáo, tham luận của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các cơ quan ban, bộ, ngành Trung ương, một số địa phương và các nhà khoa học. Các tham luận và ý kiến phát biểu tại Hội thảo đều thống nhất những nội dung cơ bản sau:

1. Đồng chí Võ Văn Kiệt - Người cán bộ lãnh đạo tài năng, có đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước

Đồng chí Võ Văn Kiệt tên khai sinh là Phan Văn Hòa (bí danh Sáu Dân, Chín Hòa ...), sinh ngày 23-11-1922 trong một gia đình nông dân nghèo, tại làng Trung Lương, tổng Bình Trung, huyện Vĩnh Trị, nay là xã Trung Hiệp, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Tiếp thu truyền thống yêu nước bất khuất của dân tộc và quê hương, đồng chí sớm tham gia hoạt động cách mạng từ năm 16 tuổi và trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương năm 17 tuổi (1939). Từ đây, cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí gắn liền với những chặng đường đấu tranh cách mạng oanh liệt, vẻ vang của Đảng và dân tộc.

Năm 1940, ở tuổi 18, đồng chí Võ Văn Kiệt được giao làm Bí thư Chi bộ, Huyện ủy viên huyện Vũng Liêm, tham gia lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ ở huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Sau đó, theo sự phân công của tổ chức, đồng chí về hoạt động ở vùng U Minh Thượng thuộc tỉnh Rạch Giá (nay là Kiên Giang). Trên cương vị Ủy viên Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Rạch Giá (1941-1945), đồng chí đã tham gia xây dựng vùng U Minh trở thành căn cứ địa vững chắc, góp phần tích cực vào thắng lợi của cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Rạch Giá và các tỉnh miền Tây Nam Bộ trong Cách mạng Tháng Tám 1945.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đồng chí Võ Văn Kiệt được cử làm Ủy viên Chính trị dân quân cách mạng Liên tỉnh Tây Nam Bộ (9-1945); Phó Bí thư Tỉnh ủy Rạch Giá (6-1947); Phó Bí thư, Bí thư Tỉnh ủy Bạc Liêu (1950-1954). Đồng chí đã trực tiếp cấp ủy các địa phương lãnh đạo nhân dân các tỉnh Rạch Giá, Bạc Liêu tiến hành cuộc kháng chiến, lập nhiều chiến công, thể hiện tinh thần kiên cường, bất khuất của “Miền Nam thành đồng Tổ quốc”, góp phần đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta đi đến thắng lợi.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trên các cương vị Ủy viên Xứ ủy Nam Bộ, Phó Bí thư Liên Tỉnh ủy Hậu Giang (1955-1959); Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn, rồi Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Gia Định, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Ủy viên Trung ương Cục miền Nam (1959-1969); Bí thư Khu ủy 9, Ủy viên Trung ương Đảng (1969-1973); Ủy viên Thường vụ Trung ương Cục miền Nam, phụ trách khối Dân vận - Binh vận - Mặt trận (1973-1975), đồng chí Võ Văn Kiệt đã luôn kiên cường bám trụ, sâu sát cơ sở, tham gia lãnh đạo quân dân Nam Bộ vượt qua những năm tháng đầy gian khổ, khó khăn, ác liệt, đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi vẻ vang, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thu giang sơn về một mối.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chủ trì Hội thảo - Ảnh: ttbc-hcm.gov.vn

2. Đồng chí Võ Văn Kiệt - Nhà lãnh đạo năng động, sáng tạo thời kỳ tiền đổi mới

Đất nước thống nhất, đồng chí Võ Văn Kiệt được Đảng giao đảm trách cương vị Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, rồi Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh đầy khó khăn, thách thức của một thành phố mới được giải phóng. Với tư duy năng động, sáng tạo, cách làm quyêt đoán, hiệu quả, đồng chí đã cùng Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh lãnh đạo đưa thành phố vượt qua những khó khăn, thử thách, khắc phục hậu quả chiến tranh, tàn dư của chế độ cũ và xây dựng đời sống mới cho nhân dân ngày càng  phát triển.

Với những đóng góp quan trọng vào sự phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 4-1982, đồng chí đảm nhiệm cương vị Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch nhà nước. Đây là giai đoạn tình hình trong nước và quốc tế có những biến động, khó khăn, phức tạp. Với tinh thần đặt lợi ích của đất nước, của nhân dân lên trên hết và tác phong sâu sát, cụ thể, đồng chí đã đến nhiều địa phương, nhiều nhà máy, công trình lớn của đất nước để nghiên cứu, tháo gỡ khó khăn, đề xuất xây dựng kế hoạch sát hợp với thực tiễn. Những nỗ lực, tìm tòi của đồng chí đã góp phần hình thành đường lối đổi mới toàn diện đất nước.

3. Đồng chí Võ Văn Kiệt - Nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng và Nhà nước thời kỳ đổi mới

Tháng 12-1986, Đại hội VI của Đảng đề ra đường lối đổi mới toàn diện, đánh dấu giai đoạn phát triển mới của cách mạng Việt Nam. Tại Đại hội, đồng chí Võ Văn Kiệt được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị. Tháng 2-1987, đồng chí được Quốc hội cử là Phó Chủ tịch Thường trực, sau đó là Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng. Tại Đại hội VII của Đảng (tháng 6-1991), đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị. Kỳ họp thứ chín Quốc hội khóa VIII (tháng 8-1991) đã bầu đồng chí làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Tại Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa IX (tháng 10-1992), đồng chí được Quốc hội khóa IX bầu làm Thủ tướng Chính phủ.

Trên các cương vị được giao, tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo của đồng chí Võ Văn Kiệt trong nghiên cứu và trực tiếp chỉ đạo việc xây dựng, thực hiện kế hoạch Nhà nước càng được thể hiện rõ, góp phần đưa đường lối đổi mới của Đảng vào thực tiễn đời sống. Đặc biệt trên cương vị cao nhất của Chính phủ, đồng chí Võ Văn Kiệt đã có những cống hiến to lớn, thể hiện tầm tư duy chiến lược, góp phần bổ sung, phát triển và chỉ đạo hiện thực hóa đường lối đổi mới của Đảng, đưa nước ta ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, bước vào thời kỳ ổn định, phát triển, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Dấu ấn của đồng chí Võ Văn Kiệt được thể hiện sâu đậm trên nhiều lĩnh vực từ kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội đến quốc phòng - an ninh, đối ngoại.

Đó là những công trình kinh tế trọng điểm quốc gia, như đường dây tải điện 500 kV Bắc - Nam; đường Bắc Thăng Long - Nội Bài; đường cao tốc Láng - Hòa Lạc; Thoát lũ ra biển Tây; phát triển kinh tế - xã hội vùng Đồng Tháp Mười và vùng tứ giác Long Xuyên...

Đó là việc chú trọng xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thực sự của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, trong đó trước hết là cải cách hệ thống hành chính nhằm xây dựng bộ máy nhà nước vững mạnh từ Trung ương đến cơ sở...

Đó là việc bổ sung, hoàn chỉnh các cơ chế, chính sách, nhằm kịp thời gìn giữ, bảo vệ, phát huy di sản văn hóa, nghệ thuật dân tộc và khuyến khích, tạo điều kiện cho sáng tạo những giá trị mới đáp ứng yêu cầu thời đại, đồng thời mang đậm cốt cách văn hóa Việt Nam; là chủ trương quan tâm đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, xây dựng các trường đại học lớn của cả nước (Đại học Quốc gia Hà Nội (năm 1993) và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (năm 1995).

Đó còn là việc khơi dậy, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, là việc bình thường hóa quan hệ giữa Việt Nam và các nước ASEAN, Trung Quốc, Mỹ,... góp phần phá thế bị bao vây, cấm vận của nước ta, từng bước nâng tầm vị thế đất nước trên trường quốc tế.

4. Đồng chí Võ Văn Kiệt - Người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tấm gương đạo đức trong sáng

86 tuổi đời, 70 năm hoạt động cách mạng liên tục và gần 70 năm tuổi Đảng, đồng chí Võ Văn Kiệt đã trọn đời cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, hạnh phúc của nhân dân. Sự năng động, đổi mới sáng tạo, tinh thần dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt hành động vì lợi ích chung của dân tộc, của nhân dân là những nét nổi bật ở đồng chí Võ Văn Kiệt.

Đồng chí là tấm gương tiêu biểu cho nếp sống trong sáng, trung với nước, hiếu với dân, cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư, giản dị, chân thành, cởi mở, gắn bó mật thiết với quần chúng nhân dân. Đồng chí xứng đáng là một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí đã để lại những bài học vô cùng quý giá, là tấm gương sáng cho các thế hệ cách mạng Việt Nam hôm nay và mai sau học tập, noi theo.

5. Đồng chí Võ Văn Kiệt với Đảng bộ, nhân dân Vĩnh Long và Đảng bộ, nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh

Vĩnh Long - vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng đã sinh ra, nuôi dưỡng, góp phần to lớn hình thành nhân cách, ý chí người chiến sĩ cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo năng động, sáng tạo Võ Văn Kiệt. Vĩnh Long cũng là nơi ghi dấu những hoạt động yêu nước đầu tiên và bước ngoặt trong cuộc đời đồng chí Võ Văn Kiệt khi trở thành người đảng viên cộng sản. Kế thừa và không ngừng rèn luyện, phát huy những truyền thống quý báu của quê hương, đồng chí Võ Văn Kiệt đã trở thành người chiến sĩ cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng và Nhà nước, người con ưu tú của quê hương Vĩnh Long, đã làm rạng danh quê hương Vĩnh Long và là tấm gương sáng để Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Long học tập, noi theo.

Sinh ra, lớn lên ở Vĩnh Long, nhưng cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Võ Văn Kiệt lại gắn bó nhiều năm với Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh. Nơi đây đã ghi dấu sự kiên trung, nhiệt huyết, tài năng, sự năng động, sáng tạo, hết lòng vì nước, vì dân của người cộng sản Võ Văn Kiệt. Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh cũng chính là nơi góp phần trui rèn đồng chí trở thành nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng và Nhà nước. Học tập và noi theo tấm gương đồng chí Võ Văn Kiệt, Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Long cùng Đảng bộ và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đang nỗ lực phát huy truyền thống tốt đẹp, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh và các bậc tiền bối cách mạng, trong đó có đồng chí Võ Văn Kiệt chúng ta nguyện tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc;đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, sớm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và ước vọng của toàn dân tộc.

TS TRẦN THỊ HUYỀN

Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng,

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh