Định hướng giá trị trong giáo dục thanh niên, sinh viên Công an nhân dân hiện nay

Những năm qua, thanh niên, sinh viên Công an nhân dân đã luôn nêu cao tinh thần gương mẫu, xung kích, nòng cốt trong học tập, rèn luyện và chiến đấu, năng động, sáng tạo trong triển khai thực hiện nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó là đảm bảo an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội, góp phần tạo môi trường chính trị ổn định phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, cơ chế thị trường, quá trình hội nhập quốc tế, nhiều giá trị xã hội đang bị tác động, trong đó có những yếu tố tiêu cực, tác động xấu đến sự định hướng giá trị của mỗi cá nhân trong xã hội, trong đó có tầng lớp thanh niên, sinh viên. Vẫn còn có một bộ phận thanh niên, sinh viên chưa xác định rõ lý tưởng phấn đấu, trách nhiệm với gia đình, xã hội, thậm chí với chính bản thân mình; có lối sống tiêu cực, thực dụng, cá nhân; dễ bị lôi kéo, mua chuộc tham gia vào các tệ nạn xã hội và tội phạm. Mặc dù công tác và học tập trong môi trường quản lý có tính kỷ luật, kỷ cương rất cao, nhưng vẫn còn tồn tại một bộ phận thanh niên, sinh viên Công an nhân dân chưa xác định rõ mục tiêu phấn đấu trong rèn luyện, học tập và chiến đấu; chấp hành Điều lệnh Công an nhân dân và nội quy, kỷ luật trong các nhà trường Công an nhân dân chưa nghiêm, thiếu gắn bó với các sinh hoạt tập thể, cá biệt có một số cán bộ, chiến sĩ sa ngã, vi phạm quy định của ngành, vi phạm pháp luật. Chính vì vậy, việc xác định và định hướng giá trị trong thanh niên, sinh viên Công an nhân dân đang là vấn đề đặt ra hết sức bức thiết hiện nay.

Định hướng giá trị được hiểu là cấu tạo tâm lý đặc trưng của nhân cách, có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển của nhân cách, góp phần xây dựng lý tưởng sống, niềm tin cách mạng, hình thành đạo đức, lối sống, thúc đẩy động cơ học tập, rèn luyện và lao động đối với thanh niên, sinh viên. Thanh niên, sinh viên Công an nhân dân vẫn còn trong độ tuổi phát triển và hoàn thiện nhân cách của mình. Đặc trưng trong hoạt động của sinh viên nói chung là sự năng động, sáng tạo, thích tìm tòi, khám phá và có mức độ nhạy cảm cao đối với các yếu tố mới nảy sinh trong xã hội.

Hiện nay, thanh niên, sinh viên Công an nhân dân công tác và học tập, rèn luyện trong sự quản lý chặt chẽ bởi các quy định của ngành, Điều lệnh, nội quy của các trường Công an nhân dân, nhưng mỗi người cũng là một cá thể của xã hội, tham gia vào các quan hệ xã hội khác nhau nên không tránh khỏi các tác động tiêu cực. Trong khi đó, các thế lực thù địch đang hàng ngày hàng giờ chống phá quyết liệt sự nghiệp cách mạng của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng bằng các thủ đoạn thâm độc. Thanh niên, sinh viên Công an nhân dân, những người sẽ là nòng cốt thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ nhân dân, là mục tiêu mà các thế lực thù địch hướng đến để tìm mọi cách phân hóa, mua chuộc, lôi kéo, lợi dụng.

Trước thực tiễn tình hình hiện nay cũng như những đặc điểm riêng của thanh niên, sinh viên Công an nhân dân, việc xác định và định hướng giá trị cần tập trung vào một số nội dung trọng tâm sau:

Thứ nhất, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, bồi dưỡng lòng yêu nước; tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân

Trong các chương trình và nội dung đào tạo tại các trường Công an nhân dân cần làm cho quan điểm trên thấm sâu vào mọi hoạt động của sinh viên. Trong bối cảnh hiện nay, độc lập, tự do của dân tộc là nền tảng và tiêu chí cốt lõi nhất trong định hướng giá trị sống của thanh niên nói chung và thanh niên, sinh viên Công an nhân dân nói riêng.

Thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay được sống trong hòa bình, độc lập, tự do, thống nhất. Để giành lại độc lập dân tộc, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã phải đổ biết bao xương máu, cho nên trọng trách của thanh niên Việt Nam là phải giữ gìn và bảo vệ vững chắc nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Mỗi thanh niên, sinh viên Công an nhân dân phải luôn luôn trau dồi phẩm chất cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, kiên định con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân đã lựa chọn đó là “Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”.

Thứ hai, có lập trường tư tưởng vững vàng, đủ sức đề kháng với các tác động tiêu cực nảy sinh trong xã hội, có ý thức tổ chức kỷ luật, sống, học tập và làm việc theo pháp luật

Dưới tác động của quá trình hội nhập, của cơ chế thị trường đã và đang nảy sinh nhiều vấn đề xã hội tiêu cực như: phân hóa giàu nghèo; lối sống thực dụng, ỷ lại; sự phát sinh, phát triển của nhiều loại tệ nạn xã hội và tội phạm... Do đặc thù của công việc, các cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân nói chung và thanh niên, sinh viên Công an nhân dân nói riêng phải nêu cao tính kỷ luật, kỷ cương, thực thi nhiệm vụ. Điều đó đã tạo ra sức mạnh tập thể nhằm đấu tranh có hiệu quả với các thế lực thù địch và tội phạm, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Chính vì vậy, mỗi thanh niên, sinh viên Công an nhân dân phải luôn giữ vững lập trường chính trị tư tưởng, không hoang mang, dao động trước tình hình, cảnh giác với các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, sự lôi kéo, mua chuộc của bọn tội phạm; gương mẫu chấp hành nghiêm chỉnh mọi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; chấp hành nghiêm điều lệnh Công an nhân dân, nội quy, quy định của nhà trường.

Thứ ba, vươn lên làm chủ tri thức và khoa học công nghệ hiện đại

Để đáp ứng yêu cầu của quá trình hội, mỗi thanh niên, sinh viên Công an nhân dân phải tích cực và chủ động học tập, tiếp thu những giá trị nhân văn, thành tựu khoa học của nhân loại. Đây là những điều kiện quan trọng để năng động trong học tập, công tác; sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Trong giai đoạn hiện nay, cuộc cách mạng khoa học công nghệ đang phát triển như vũ bão. Bất cứ quốc gia, dân tộc, cá nhân nào xa rời quá trình đó sẽ bị tụt hậu với thời đại. Để đạt được giá trị đó, thanh niên, sinh viên Công an nhân dân phải xác định rõ mục tiêu học tập, công tác, không ngừng phấn đấu nâng cao trình độ lý luận chính trị, pháp luật và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới. Hiện nay, sự phát triển của khoa học công nghệ với mũi nhọn là công nghệ thông tin, công nghệ sinh học đang tạo ra sự biến đổi lớn và nhanh chóng không những trong đời sống văn hóa xã hội, kinh tế mà còn cả trong các lĩnh vực an ninh - quốc phòng. Khoa học công nghệ đang trở thành nhân tố động lực thúc đẩy sự phát triển, đòi hỏi mỗi quốc gia phải thực sự nhanh nhạy để thích ứng, đi tắt, đón đầu những thành tựu khoa học công nghệ để phát triển đất nước. Vươn lên chiếm lĩnh và làm chủ khoa học công nghệ là phương thức tốt nhất để tự làm chủ bản thân, làm chủ tương lai và góp phần làm chủ vận mệnh của dân tộc. Đó chính là một trong những định hướng giá trị cơ bản và quyết định đối với sự nghiệp của mỗi con người.

Thực tiễn công tác đấu tranh với các thế lực thù địch và các loại tội phạm hiện nay cho thấy, phương thức, thủ đoạn của chúng ngày càng tinh vi, xảo quyệt; chúng triệt để lợi dụng các thành tựu khoa học hiện đại vào hoạt động phạm tội, chống phá nhằm gây khó khăn cho các cơ quan bảo vệ pháp luật nói chung và lực lượng Công an nhân dân nói riêng. Cho nên việc không ngừng học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, nắm vững pháp luật, có năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cao, làm chủ tri thức, biết vận dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào thực tiễn công tác càng quan trọng và cấp thiết. 

Thứ tư, thấm nhuần Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân; sống và làm việc theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành tình cảm đặc biệt, thường xuyên quan tâm, bồi dưỡng và dìu dắt lực lượng Công an nhân dân ngày càng lớn mạnh. Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân là những nội dung mang tính khái quát, là những phẩm chất mà mỗi người chiến sĩ Công an nhân dân cần phải học tập và đạt được. Có như vậy, lực lượng Công an nhân dân mới được xây dựng và củng cố ngày càng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho. Vì vậy, mỗi thanh niên, sinh viên Công an nhân dân phải tự giác và tích cực “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, “Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ”.

Để các nội dung trọng tâm trong giáo dục định hướng giá trị nêu trên đến với từng thanh niên, sinh viên Công an nhân dân, cần có sự quan tâm, lãnh đạo và chỉ đạo sát sao của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo các đơn vị, địa phương, các trường Công an nhân dân. Để đạt hiệu quả cao, cần có sự lồng ghép với thực hiện một số phong trào, cuộc vận động do các cấp phát động như: Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; “Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ”; cuộc vận động “Công an nhân dân chấp hành nghiêm điều lệnh; xây dựng nếp sống văn hóa, vì nhân dân phục vụ” và phong trào “Chiến đấu giỏi, xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh”; thực hiện phương châm hành động của Bộ Công an “chủ động, kỷ cương, trách nhiệm, hiệu quả”. Bên cạnh đó, cần phát huy cao vai trò xung kích của Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ Công an các cấp trong tổ chức hướng dẫn thực hiện các nội dung liên quan. Một điều đặc biệt quan trọng nữa là mỗi thanh niên, sinh viên Công an nhân dân cần nâng cao tinh thần chủ động, tự giác, không ngừng học tập và rèn luyện để thấm nhuần các nội dung giáo dục chính trị cần thiết trong giai đoạn hiện nay, phấn đấu trở thành người chiến sĩ Công an nhân dân XHCN.

_____________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 6-2015

Thiếu tướng, GS, TS Trương Giang Long

Phó Tổng cục trưởng

Tổng cục Chính trị Công an nhân dân,

Giám đốc Học viện Chính trị Công an nhân dân