Tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị ở các trường đại học

1. Sự cần thiết tăng cường tính thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy các môn lý luận chính trị

Lý luận chính trị là hệ thống tri thức phản ánh những quy luật, bản chất của lĩnh vực chính trị - xã hội, hướng vào việc giải quyết những vấn đề nảy sinh trong quá trình phát triển xã hội. Ở Việt Nam hiện nay, lý luận chính trị hướng trực tiếp vào việc giải quyết những mục tiêu, nhiệm vụ của đổi mới, phát triển đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế dưới tác động của kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Hiện nay, việc học tập lý luận chính trị là bắt buộc với tất các trình độ đào tạo từ cao đẳng, đại học và sau đại học. Việc học tập này có vị trí, vai trò nền tảng trong việc hình thành, phát triển thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản và phương pháp luận biện chứng cho người học. Đồng thời, tính đảng trong các môn học này giúp người học hình thành, củng cố bản lĩnh chính trị, sự trung thành tuyệt đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Trong bối cảnh hiện nay, việc hiểu biết toàn diện, hệ thống, chuyên sâu các môn lý luận chính trị không chỉ giúp học viên bồi dưỡng và nâng cao bản lĩnh chính trị mà còn rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống có văn hóa của xã hội hiện đại, giúp người học lập thân, lập nghiệp.

2. Tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị ở các trường đại học hiện nay

Trong những năm qua, nhất là giai đoạn 2016-2022, chất lượng giảng dạy lý luận chính trị ở nước ta nói chung, giảng dạy lý luận chính trị trong các trường đại học nói riêng được đặc biệt quan tâm, đạt được nhiều kết quả tốt. Nhiệm vụ đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp giảng dạy lý luận chính trị về cơ bản đã được các trường đại học quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đồng thời tạo được những động lực mới từ chính đội ngũ đang trực tiếp giảng dạy.

Tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị ngày càng được chú trọng. Cụ thể là đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật, vấn đề thực tiễn sát với ngành học, của thực tiễn cuộc sống... được cập nhật kịp thời vào nội dung bài giảng, góp phần đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống. Đồng thời, các môn lý luận chính trị đã chủ động, quyết liệt trong thực hiện đồng bộ, có hiệu quả chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự nghiệp phát triển đất nước. Đại hội XIII của Đảng đánh giá: “Chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo được tích cực triển khai, bước đầu có hiệu quả”⁽¹⁾.

Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy, chất lượng giảng dạy nói chung, giảng dạy các môn lý luận chính trị nói riêng vẫn còn có khoảng cách khá lớn so với sự biến đổi của tình hình thế giới và trong nước hiện nay. Trong khi: “Tình hình thế giới và trong nước có cả thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức đan xen, đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới nặng nề, phức tạp hơn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”⁽²⁾ thì “Chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo chưa cao... Nội dung, chương trình giáo dục và đào tạo còn nặng lý thuyết, nhẹ thực hành. Đào tạo vẫn thiếu gắn kết với nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh và nhu cầu của thị trường lao động. Chưa chú trọng đúng mức đến phát triển phẩm chất và kỹ năng người học”⁽³⁾.

Tình hình đó cho thấy, tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị nhằm đào tạo được nguồn nhân lực có năng lực, trình độ và bản lĩnh là vô cùng cấp bách nhằm thực hiện được chủ trương: “Đổi mới căn bản chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo phương châm khoa học, thực tiễn, sáng tạo và hiện đại”⁽⁴⁾.

Hiện nay, tại các trường đại học, không khó để quan sát thấy hiện tượng người học chưa thực sự hứng thú trong học tập các môn lý luận chính trị. Thực trạng này vẫn diễn ra, mặc dù đội ngũ giảng viên đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nâng cao chất lượng bài giảng gắn với đổi mới phương pháp giảng dạy... Nguyên nhân của thực trạng trên có thể được tiếp cận từ nhiều khía cạnh nhưng cần thiết phải tiếp cận từ góc độ tính thực tiễn trong bài giảng.

Việc gắn kết giữa lý luận và thực tiễn trong các bài giảng lý luận chính trị tuy đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn còn khoảng cách xa so với yêu cầu đổi mới giáo dục - đào tạo và so với chính mong muốn của người học. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới tính tích cực của người học chưa cao, chất lượng giảng dạy các môn học này chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới.

Cơ quan quản lý, người dạy và người học đều hiểu thực tiễn là cơ sở, điểm xuất phát, là động lực cho sự phát triển của lý luận, đồng thời là tiêu chuẩn kiểm tra chân lý. Đánh giá vai trò của thực tiễn đối với nhận thức, V.I.Lênin đã khẳng định: “Quan điểm về đời sống, về thực tiễn, phải là quan điểm thứ nhất và cơ bản của lý luận nhận thức. Gạt ra bên đường những điều bịa đặt vô tận của triết học kinh viện nhà giáo, quan điểm đó tất nhiên dẫn đến chủ nghĩa duy vật”⁽⁵⁾.

Thực tiễn luôn vận động, biến đổi cùng với thời gian và hoàn cảnh của hoạt động đó. Ở những giai đoạn khác nhau, thực tiễn diễn ra cũng khác nhau, do đó cần nắm vững bối cảnh của đất nước trong từng sự kiện quan trọng của Đảng và dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Bây giờ nói đến vấn đề lý luận liên hệ với thực tế. Lý luận rất cần thiết, nhưng nếu cách học tập không đúng thì sẽ không có kết quả. Do đó, trong lúc học tập lý luận, chúng ta cần nhấn mạnh: Lý luận phải liên hệ với thực tế. Thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là một nguyên tắc căn bản của chủ nghĩa Mác - Lênin. Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng. Lý luận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận suông. Vì vậy cho nên trong khi nhấn mạnh sự quan trọng của lý luận, đã nhiều lần đồng chí Lênin nhắc đi nhắc lại rằng lý luận cách mạng không phải là giáo điều, nó là kim chỉ nam cho hành động cách mạng; và lý luận không phải là một cái gì cứng nhắc, nó đầy tính chất sáng tạo; lý luận luôn luôn cần được bổ sung bằng những kết luận mới rút ra từ trong thực tiễn sinh động. Những người cộng sản các nước phải cụ thể hóa chủ nghĩa Mác - Lênin cho thích hợp với điều kiện hoàn cảnh từng lúc và từng nơi”⁽⁶⁾.

Nhận thức là như vậy nhưng việc tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị lại nảy sinh hàng loạt vấn đề vướng mắc.

Số giảng viên có kiến thức cơ bản, họ coi giáo trình là cẩm nang duy nhất, ít đưa các yếu tố thực tiễn vào bài giảng để phân tích, định hướng tư tưởng và hướng dẫn hành động cho người học. Có giảng viên lại chưa thực sự quan tâm tìm hiểu về đặc điểm, nhu cầu lợi ích ở đối tượng học nên dù bài giảng có ví dụ thực tiễn nhưng hiệu quả vẫn không cao.

Vấn đề ở đây là con người luôn hành động có mục đích, nhằm thỏa mãn những nhu cầu xác định hay nói cách khác con người luôn quan tâm đến vấn đề lợi ích. “Lợi ích là điều có ích, có lợi cho một đối tượng nào đó trong mối quan hệ với đối tượng ấy”⁽⁷⁾. Lợi ích ảnh hưởng lớn đến hiệu quả giảng dạy. Khi người giảng viên lựa chọn được ví dụ thực tiễn sát thực với người học, ngành học, chỉ ra cái lợi ích họ sẽ đạt được thì sẽ hình thành động lực để hành động nhằm thỏa mãn nhu cầu đó. Ví dụ, trong bài “Vật chất và ý thức”, khi rút ra ý nghĩa phương pháp luận là tôn trọng tính khách quan kết hợp với phát huy tính năng động chủ quan thì sinh viên kinh tế sẽ có sự tiếp nhận khác biệt với học viên trong nhà trường quân đội.

Với sinh viên kinh tế, tôn trọng khách quan phải là tôn trọng các quy luật kinh tế, sự tồn tại và mối quan hệ giữa các thành phần kinh tế ở Việt Nam hiện nay theo tinh thần Văn kiện Đại hội XIII, là phát huy tính năng động chủ quan trong nhận thức đúng, đủ, chính xác nhu cầu của thị trường trong nước, khu vực, quốc tế để xây dựng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp...

Với học viên quân đội, vận dụng vào nhận thức và giải quyết mối quan hệ giữa khách quan và chủ quan trong quá trình xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay. Khi ví dụ sát thực, có giá trị, người học có được lợi ích thì tự họ sẽ hăng hái học tập. Ngược lại, họ sẽ có biểu hiện thờ ơ, không hứng thú tìm hiểu, nhận thức chỉ dừng lại ở mức nhớ/biết chứ không phát triển lên trình độ cao hơn là hiểu, vận dụng, phân tích, đánh giá, sáng tạo... như mong muốn của chủ thể đào tạo.

Thực trạng giảng dạy lý luận chính trị hiện nay cho thấy rõ điều đó. Chính vì chưa tìm hiểu kỹ nhu cầu ở đối tượng người học, cùng với kinh nghiệm thực tiễn chưa phong phú nên các vấn đề thực tiễn được lấy làm ví dụ, dẫn chứng chưa sâu sắc, còn theo “đường mòn, lối cũ”, ít có sự sáng tạo hoặc chưa cập nhật như các vấn đề kinh tế mang tính định lượng. Ví dụ khi giảng bài “Học thuyết hình thái kinh tế - xã hội”, một số giảng viên chỉ dừng lại ở lý luận chung, chưa lấy được ví dụ chính xác, cập nhật về các thành phần kinh tế hiện nay; về hệ thống chính trị Việt Nam đương đại; về vấn đề xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới theo tinh thần Nghị quyết 27-NQ/TW ngày 9-11-2022 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII... Chính vì vậy, người học cảm thấy các môn học lý luận chính trị trừu tượng, khó hiểu, khó vận dụng trong thực tiễn.

Bên cạnh đó, nhiều giảng viên chưa đầu tư xây dựng hệ thống câu hỏi khi thiết kế bài giảng, dẫn đến đặt câu hỏi một cách tùy tiện, không phù hợp với đối tượng người học. Các tình huống có vấn đề cũng không được chuẩn bị tỉ mỉ, chu đáo, còn khuôn mẫu hoặc vượt quá khả năng nhận thức của người học. Với đối tượng chỉ nên cung cấp thông tin về thực tiễn sản xuất thì giảng viên lại lấy ví dụ minh họa về thực tiễn chính trị - xã hội hoặc thực tiễn thực nghiệm khoa học. Do đó, dù bài giảng có thực tiễn, cập nhật nhưng lại chưa đáp ứng nhu cầu của người học, khiến cho người học chưa thực sự tích cực học tập, đôi khi còn có biểu hiện học đối phó, hình thức. Đây là vấn đề cần được quan tâm trong việc nâng cao tính thực tiễn của bài giảng lý luận chính trị.

Mặt khác, tuy đã được đổi mới ở các mức độ khác nhau nhưng nhìn chung nội dung giáo dục lý luận chính trị vẫn nặng về lý thuyết, tính ứng dụng còn hạn chế. Tình trạng phổ biến hiện nay là giảng dạy lý luận chính trị chỉ nhằm mục đích thuần túy lý luận, phục vụ thi, kiểm tra, ít gắn với nhận thức và giải quyết các vấn đề thực tiễn. Cuối bài giảng, vấn đề phương pháp luận rút ra chưa được giảng viên chú trọng đúng mức, hoặc nếu có cũng còn giản đơn, chưa làm cho người học thấy hết giá trị thực tiễn của những vấn đề, tính ứng dụng của kiến thức hạn chế nên người học ít cảm nhận được lợi ích thực sự của việc học tập lý luận chính trị.

Hiện nay, nhiều bài giảng đã chú trọng đến cập nhật các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... nhưng một số giảng viên chưa thực sự chuyển tải được cái hay, những quan điểm, chủ trương mới của Đảng, những chính sách, pháp luật mới của Nhà nước; nhiều nội dung giáo dục lý luận chính trị thiếu hấp dẫn, chưa đi vào cuộc sống. Cách giải quyết các tình huống có vấn đề của giảng viên chưa thực sự triệt để nên không phát huy tính độc lập, phản biện và sáng tạo của người học.

Cần khẳng định, chính sự thiếu vắng của thực tiễn, sự chưa phù hợp của thông tin thực tiễn, chưa sát với nhu cầu của người học đã dẫn đến tình trạng một số bài giảng hoặc là khô khan, “xơ cứng” hoặc là “bội thực” thông tin thực tiễn. Kết quả là chất lượng giảng dạy chưa đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Những hạn chế trên xuất phát từ một số nguyên nhân cơ bản sau:

Một là, kinh nghiệm thực tiễn của một số giảng viên lý luận chính trị, trong đó đa số các giảng viên trẻ còn thiếu. Vì vậy, còn tình trạng giảng viên tốt về chuyên môn, có năng lực sư phạm nhưng bài giảng chưa thu hút được người học do chưa đáp ứng đúng nhu của đối tượng người học.

Hai là, một số giảng viên lớn tuổi có vốn sống, có thực tiễn nên về cơ bản giờ giảng của những giảng viên này thuyết phục hơn, có sức sống hơn. Tuy nhiên, vì nhiều lý do mà các ví dụ minh họa thường lặp đi, lặp lại gây nhàm chán cho người học.

Ba là, một số giảng viên chính trị không theo kịp với những biến đổi của tình hình kinh tế - chính trị - xã hội đất nước. Đồng thời, chưa thực sự chú trọng đến đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tăng cường phát triển tư duy phản biện của người học.

Bốn là, công tác quản lý hoạt động giảng dạy của một số trường chưa theo kịp sự biến đổi của yêu cầu đổi mới giáo dục - đào tạo hiện nay. Chưa chú trọng đúng mức việc xây dựng, gắn kết chặt chẽ giữa chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo (PLO), chuẩn đầu ra của học phần (CLO) với bài giảng của giảng viên.

3. Một số khuyến nghị nhằm tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị

Để tăng tính thực tiễn trong giảng dạy các bộ môn lý luận chính trị ở các trường đại học hiện nay cần thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:

Một là, mỗi giảng viên cần nhận thức đúng tầm quan trọng của việc tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị hiện nay

Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Một người học xong đại học, có thể gọi là có trí thức. Song y không biết cày ruộng, không biết làm công, không biết đánh giặc, không biết làm nhiều việc khác. Nói tóm lại: công việc thực tế, y không biết gì cả. Thế là y chỉ có trí thức một nửa. Trí thức của y là trí thức học sách, chưa phải trí thức hoàn toàn. Y muốn thành một người trí thức hoàn toàn, thì phải đem cái trí thức đó áp dụng vào thực tế”⁽⁸⁾ và chỉ rõ: “Lý luận cũng như cái tên (hoặc viên đạn). Thực hành cũng như cái đích để bắn. Có tên mà không bắn, hoặc bắn lung tung, cũng như không có tên. Lý luận cốt để áp dụng vào thực tế. Chỉ học thuộc lòng, để đem lòe thiên hạ thì lý luận ấy cũng vô ích”⁽⁹⁾.

Thực tiễn quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay cho thấy, bài giảng có tính thực tiễn cao, phù hợp với đối tượng người học sẽ làm cho các vấn đề lý luận chính trị với đặc trưng có tính khoa học, khái quát hóa, trừu tượng hóa, tính đảng cao trở nên những vấn đề gần gũi, thiết thực, người học mới dễ tiếp thu và vận dụng tốt trong thực tiễn sản xuất, hoạt động chính trị...

Trong điều kiện mới của đất nước, yêu cầu về bản lĩnh, về văn hóa, về sức bền tâm lý đối với nguồn nhân lực ngày càng cao. Vì vậy, tính thực tiễn của bài giảng lý luận chính trị không những phải bảo đảm về số lượng mà sự lựa chọn càng phải kỹ lưỡng hơn, mức độ tinh tế, phù hợp với đối tượng người học càng phải được nâng cao, mới góp phần thực hiện đột phá chiến lược được khẳng định trong Văn kiện Đại hội XIII: “Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; ưu tiên phát triển nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then chốt trên cơ sở nâng cao, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, cơ bản về chất lượng giáo dục và đào tạo gắn với cơ chế tuyển dụng, sử dụng, đãi ngộ nhân tài, đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng và phát triển mạnh khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo...”⁽¹⁰⁾.

Để nâng cao tính thực tiễn trong mỗi bài giảng, giảng viên phải không ngừng tìm tòi, lựa chọn những vấn đề thực tiễn phù hợp với từng học phần, từng đối tượng để đưa vào giảng dạy cho phù hợp.

Hai là, giảng viên cần nghiên cứu, lựa chọn một cách kỹ càng các vấn đề thực tiễn đưa vào giảng dạy

Hoạt động thực tiễn là hết sức phong phú, đa dạng, diễn ra trên nhiều phương diện của đời sống xã hội từ sản xuất đến chính trị - xã hội và thực nghiệm khoa học. Để giảng dạy lý luận chính trị có hiệu quả, giảng viên cần tăng cường nghiên cứu, khảo sát thực tế, thâm nhập cơ sở nhằm mở rộng tầm nhận thức của mình, lựa chọn được những tri thức thực tế sát với trình độ, nhu cầu của người học, bảo đảm sự liên hệ của bài giảng vừa có tính mới, vừa có giá trị lý luận và thực tiễn đối với người học. Trong quá trình thâm nhập, tổng hợp, phân tích thực tiễn, giảng viên phải có thái độ khách quan, biết rút ra những vấn đề cần nhận thức với độ khái quát cao. Có như vậy, những kết luận rút ra mới có giá trị chỉ đạo thực tiễn.

Giảng viên lựa chọn các vấn đề có tính chất điển hình, phổ biến, chính xác và bảo đảm định hướng chính trị. Đây là điều rất đáng lưu tâm. Rõ ràng là các thông tin thực tiễn trong thời đại Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vô cùng phong phú, đa dạng. Do đó, giảng viên cần đặc biệt coi trọng việc xem, nghe, tổng hợp, phân loại các thông tin thực tiễn mang tính chính thống; các thông tin thực tiễn đã được lựa chọn kỹ lưỡng, cơ bản và đáng tin cậy, vừa có tính khái quát vừa có tính cụ thể. Đây là nguồn thông tin mà khi được đưa vào bài giảng đúng lúc, đúng thời điểm với dung lượng vừa đủ thì sẽ là nguồn năng lượng mới, tạo sức sống mới cho các nội dung lý luận.

Tính đối tượng trong lựa chọn các vấn đề thực tiễn đưa vào giảng dạy các môn học này cũng rất quan trọng. Giảng viên cần chú trọng việc nghiên cứu về sở thích, nhu cầu của từng đối tượng (ngành học, cấp học) để nghiên cứu, xây dựng và quyết định việc đưa vấn đề thực tiễn nào vào bài giảng. Đây là vấn đề không thể làm qua loa, tùy hứng mà phải tiến hành khoa học, thận trọng, phù hợp nhu cầu. Đồng thời, cần tăng cường nghiên cứu các vấn đề đã và đang đặt ra trong thực tiễn đổi mới đất nước để chủ động đưa vào bài giảng với sự luận giải sâu sắc, thuyết phục.

Ba là, nâng cao nhận thức, phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng tham gia vào hoạt động giảng dạy nhằm tăng tính thực tiễn trong giảng dạy các môn lý luận chính trị

Đây là giải pháp quan trọng, chỉ đạo xuyên suốt toàn bộ quá trình tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị. Theo đó, lãnh đạo các trường cần thường xuyên quan tâm, quán triệt cho mỗi giảng viên hiểu rõ vai trò, ý nghĩa của việc tăng tính thực tiễn trong giảng dạy đối với việc hình thành, phát triển và hoàn thiện bản lĩnh, tác phong, phương pháp công tác và năng lực của người dạy và người học, đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới đất nước.

Thông tin thực tiễn đưa vào giảng dạy được hình thành từ nhiều cách thức, biện pháp. Do đó, với điều kiện thực tế hiện nay, lãnh đạo các trường cần tăng cường các hoạt động nghiên cứu thực tế trong và ngoài nước, các chương trình tham quan, tập huấn, đồng thời tăng cường các hoạt động giao lưu, hội thảo, trao đổi kinh nghiệm giữa các học viện, nhà trường... tạo cơ hội, điều kiện để giảng viên cập nhật kiến thức thực tiễn mang tính chất hệ thống, khái quát, phục vụ cho công tác giảng dạy.

Các cơ quan quản lý, nhất là các khoa, bộ môn cần tiếp tục làm tốt nội dung xây dựng chuẩn đầu ra cho chương trình đào tạo; chuẩn đầu ra cho từng học phần... Đây là nội dung đang được đẩy mạnh nhưng cần tiến hành có hệ thống, đi vào thực chất nhằm bảo đảm sản phẩm đầu ra đạt được mục tiêu như cam kết. Đối với vấn đề tăng tính thực tiễn trong bài giảng lý luận chính trị, việc xây dựng chuẩn đầu ra đối với các học phần được coi như thước đo để cơ quan quản lý có cơ sở để giám sát chất lượng bài giảng của học phần.

Trong chuẩn đầu ra thường được thiết kế gồm chuẩn về kiến thức, chuẩn về kỹ năng và chuẩn về mức tự chủ và chịu trách nhiệm. Hai chuẩn sau có liên quan trực tiếp đến tính thực tiễn trong bài giảng các môn nói chung và các môn lý luận chính trị nói riêng. Nếu không bảo đảm được tính thực tiễn hoặc không phù hợp thì đồng thời không bảo đảm được các chuẩn này. Chính vì vậy, trong thời gian tới, về phía các cơ quan quản lý cần tăng cường chỉ đạo việc xây dựng, hoàn thiện các chuẩn đầu ra làm căn cứ pháp lý để xây dựng, hoàn thiện bài giảng, bảo đảm tính khoa học, hệ thống và thực tiễn.

Tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị trong các trường đại học là một yêu cầu vừa cơ bản, lâu dài vừa cấp bách hiện nay. Đây là một quá trình đòi hỏi sự nhận thức, vào cuộc quyết liệt của các cơ quan quản lý, vừa đòi hỏi sự chủ động, sáng tạo của đội ngũ giảng viên. Quá trình này phải được tiến hành thường xuyên, khoa học và hệ thống. Tăng cường tính thực tiễn trong giảng dạy lý luận chính trị cùng với hiệu quả ngày càng cao của đổi mới phương pháp giảng dạy sẽ đóng vai trò quan trọng trong khơi dậy, phát huy tính chủ động, sáng tạo, thái độ tích cực của người học, góp phần “phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”⁽¹¹⁾.

_________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 544 (tháng 6-2023)

Ngày nhận bài: 1-6-2023; Ngày bình duyệt: 17-6-2023; Ngày duyệt đăng: 26-6-2023.

(1), (2), (3), (4), (10), (11) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.62, 109, 82, 182-183, 203-204, 115-116.

(5) V.I.Lênin: Toàn tập, t.18, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.167.

(6) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.11, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.94-95.

(7) Viện Ngôn ngữ học: Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, Đà Nẵng, 2003, tr.587.

(8), (9) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Sđd, tr.275, 275.

TS ĐẶNG TRƯỜNG MINH

Học viện Kỹ thuật Quân sự

NCS PHẠM VĂN PHÚ

Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng