Tổ chức và hoạt động khối thi đua qua gần 20 năm và khối thi đua tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh hiện nay

PGS, TS HOÀNG PHÚC LÂM
Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1. Mở đầu

Tổ chức khối thi đua là một chủ trương của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương chỉ đạo thực hiện từ năm 2005. Việc tổ chức các khối thi đua được thực hiện trên cơ sở sự phân chia tương đối giữa các cơ quan, đơn vị có chức năng, nhiệm vụ tương đồng thành khối, để cùng nhau phối hợp tổ chức các phong trào thi đua và thực hiện công tác thi đua, khen thưởng. Tổ chức và hoạt động của các khối thi đua đã được thể chế hóa thông qua các quy định về xét tặng danh hiệu Cờ thi đua cấp bộ, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương hoặc Bằng khen cấp bộ, tỉnh và được tổ chức triển khai thực hiện nền nếp.

2. Thực trạng tổ chức và hoạt động khối thi đua

Qua gần 20 năm, việc tổ chức khối thi đua đã được các ban, bộ, ngành, đoàn thể trung ương triển khai thực hiện và đạt hiệu quả nhất định cả về chiều rộng lẫn bề sâu. Hằng năm hoặc theo từng giai đoạn, các cơ quan, đơn vị trong khối thi đua cùng nhau thảo luận, thống nhất ban hành quy chế hoạt động, xây dựng nội dung, chủ đề thi đua, tổ chức ký kết và thực hiện giao ước thi đua trên cơ sở chỉ tiêu, kế hoạch, nhiệm vụ của từng cấp, từng ngành với tiêu chí thi đua cụ thể, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần nâng cao hiệu quả và thúc đẩy phong trào thi đua chung trong cả nước; giao lưu, học tập, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau trong công tác thi đua, khen thưởng theo hướng ngày càng thiết thực, hiệu quả. Đặc biệt, các khối đã tăng cường phối hợp trong việc phát hiện, xây dựng, nhân rộng các điển hình tiên tiến, tạo điều kiện để các điển hình được trao đổi, phổ biến, học tập, hỗ trợ nhau cùng phát triển.

“

Qua gần 20 năm, việc tổ chức khối thi đua đã được các ban, bộ, ngành, đoàn thể trung ương triển khai thực hiện và đạt hiệu quả nhất định cả về chiều rộng lẫn bề sâu.

Công tác đánh giá, sơ kết, tổng kết phong trào thi đua, bình xét, suy tôn đề nghị tặng Cờ thi đua của Chính phủ, Cờ thi đua cấp bộ, ngành, đoàn thể trung ương và các hình thức khen thưởng được thực hiện bảo đảm công khai, dân chủ, góp phần động viên các bộ, ban, ngành cơ quan, đơn vị thi đua phấn đấu hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu, kế hoạch và nhiệm vụ được giao.

Việc tổ chức hoạt động khối thi đua thời gian qua đã tạo ra những “sân chơi” khá tương đồng về chức năng, nhiệm vụ được giao của các cơ quan, đơn vị trong khối; tạo điều kiện để phát huy khả năng sáng tạo trong triển khai tổ chức các phong trào thi đua, thực hiện các tiêu chí đánh giá mức độ thực hiện nhiệm vụ hằng năm.

Tại các khối thi đua, việc tổ chức sơ kết, tổng kết được tổ chức hằng năm. Thông qua hội nghị sơ kết, tổng kết các khối đánh giá việc thực hiện các nội dung, chỉ tiêu thi đua, giao ước thi đua; trao đổi nghiệp vụ công tác thi đua, khen thưởng, chia sẻ cách làm, giải pháp hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ nhằm tháo gỡ khó khăn, khắc phục những tồn tại, hạn chế; căn cứ kết quả thực hiện và tình hình thực tế, các đơn vị có thể điều chỉnh các tiêu chí chấm điểm, thang bảng điểm, sửa đổi, bổ sung quy chế hoạt động của khối thi đua.

Đối với hội nghị tổng kết hằng năm, các khối thi đua tập trung đánh giá kết quả công tác; thông báo kết quả đánh giá, xếp loại thi đua của các đơn vị; tiến hành phát động thi đua, ký kết giao ước thi đua; giới thiệu khối trưởng, khối phó để triển khai các nhiệm vụ trong các năm tiếp theo.

Các khối thường xuyên chú trọng đổi mới hoạt động, thực hiện việc lồng ghép nội dung sơ kết, tổng kết với việc trao đổi, báo cáo, giới thiệu các mô hình, điển hình tiên tiến vừa làm phong phú nội dung hoạt động, vừa tuyên truyền, biểu dương các điển hình tiên tiến tiêu biểu, tạo sự phối hợp, giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm trong tổ chức phong trào thi đua và thực hiện công tác thi đua, khen thưởng.

Công tác chấm điểm, bình xét và đề nghị khen thưởng: Hàng năm đơn vị khối trưởng các khối thi đua chịu trách nhiệm tổ chức hoạt động thi đua, tổ chức bình xét, lựa chọn các đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua để đề nghị khen thưởng. Việc bình xét thi đua được thực hiện theo quy chế, theo nguyên tắc bình đẳng, công khai, dân chủ, khách quan và tạo được sự nhất trí, đồng thuận cao giữa các đơn vị thành viên; đơn vị được đề nghị khen thưởng phải thực sự là đơn vị tiêu biểu trong phong trào thi đua của khối và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Việc đánh giá, bình xét, suy tôn và đề nghị khen thưởng đối với đơn vị cơ bản được thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Thông qua hoạt động khối thi đua, phong trào thi đua từng bước đi vào chiều sâu, lan rộng đến tất cả các nhiệm vụ chính trị, góp phần tích cực trong thực hiện nhiệm vụ và tạo sức lan tỏa mạnh mẽ cho các phong trào thi đua.

3. Tổ chức và hoạt động khối thi đua tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Tại Học viện, từ năm 2014, tổ chức và hoạt động khối thi đua của các đơn vị trực thuộc đã từng bước được triển khai, cụ thể là trong công tác bình xét các danh hiệu thi đua.

Từ năm 2017, việc chia khối thi đua tại Học viện được thực hiện với mục tiêu bình xét Cờ thi đua cấp Học viện, Cờ thi đua của Chính phủ nhưng chưa có văn bản hướng dẫn ban hành mà thực hiện việc phân chia theo nhóm các đơn vị cấp vụ và tương đương, cấp phòng và tương đương có những tương đồng về chức năng, nhiệm vụ thành khối, mỗi khối có từ 4 - 6 đơn vị. Học viện có khoảng 25 - 30 Khối thi đua/năm để bình xét tùy theo số lượng khối hằng năm. Số lượng khối dao động do có những đơn vị thành lập mới hay sáp nhập trong năm bình xét.

Năm 2018, sau khi có Hướng dẫn số 1595/HD-BTĐKT ngày 17-7-2018 của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Học viện đã tiến hành tổ chức, sắp xếp lại khối thi đua đến các đơn vị cấp phòng, phù hợp với tình hình thực tiễn của các đơn vị.

Hàng năm, căn cứ theo quy chế do Giám đốc Học viện ban hành và hướng dẫn của cơ quan chuyên trách công tác thi đua, khen thưởng, các khối thi đua đã cụ thể hóa các tiêu chí đánh giá, xếp loại để phù hợp, thống nhất với các điều kiện, tiêu chuẩn, bình xét các danh hiệu thi đua.

Hiện nay, tại Học viện, việc chia khối thi đua nhằm mục tiêu chủ yếu là bình xét Cờ thi đua cấp Học viện, không tặng Bằng khen của Giám đốc Học viện trong phong trào thi đua hằng năm đối với khối thi đua thuộc Học viện. Việc xét chọn, đề nghị tặng Cờ thi đua của Chính phủ do Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp Học viện tham mưu, lựa chọn trong số những đơn vị tiêu biểu xuất sắc nhất đạt tiêu chuẩn tặng Cờ thi đua cấp Học viện, nhưng số lượng không vượt quá 20% trên tổng số đơn vị đạt tiêu chuẩn tặng Cờ thi đua cấp Học viện.

Trong những năm 2021-2023, tổ chức khối thi đua của các đơn vị trực thuộc là cấp vụ cũng thường xuyên thay đổi do chia tách, sáp nhập và thành lập các tổ chức mới. Cụ thể: Khối thi đua được quy định tại Quy chế 3370 gồm 30 khối (7 khối cấp vụ và 23 khối cấp phòng). Theo đó, đối với các đơn vị cấp vụ và cấp phòng tại Trung tâm Học viện có 11 khối; Học viện Chính trị khu vực I gồm 5 khối; Học viện Chính trị khu vực II gồm 5 khối; Học viện Chính trị khu vực III gồm 4 khối; Học viện Chính trị khu vực IV gồm 4 khối; Học viện Báo chí và Tuyên truyền gồm 5 khối. Riêng 02 đơn vị có tư cách pháp nhân (Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành và Nhà xuất bản Lý luận Chính trị): không tổ chức khối thi đua vì không đủ điều kiện có từ 4 - 6 đơn vị mới thành lập một khối thi đua.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động khối thi đua tại Học viện cũng còn những tồn tại, hạn chế. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với tổ chức và hoạt động của khối thi đua tuy đã được quan tâm thực hiện nhưng chưa tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ từ đơn vị cấp phòng, khoa, ban. Đảng ủy, Ban Giám đốc và Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp Học viện tuy đã tập trung, quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và hướng dẫn về tổ chức và hoạt động của khối thi đua nhưng có lúc, có nơi còn chưa được sâu sát, chặt chẽ, kịp thời.

Hệ thống các văn bản hướng dẫn về tổ chức, hoạt động cụm thi đua trong những năm qua tuy đã được điều chỉnh và hoàn thiện nhưng chưa đáp ứng với thực tiễn hết sức đa dạng, phong phú của các đơn vị.

Việc phân chia khối thi đua được thực hiện trên cơ sở có sự tương đồng về chức năng, nhiệm vụ nhưng trên thực tiễn không tránh khỏi một số bất cập, gây ra cách hiểu không thống nhất về điều kiện, tiêu chuẩn trong việc bình xét, đề nghị trình khen thưởng đối với các đơn vị trong khối.

Hoạt động của khối thi đua chưa có hướng dẫn và chưa có quy định bắt buộc thực hiện nên chưa có tính thực chất, tính bứt phá, tính kết nối giữa các đơn vị, đặc biệt là sự kết nối về nhiệm vụ chính trị. Vì chưa có quy định cụ thể của Học viện nên khối thi đua hoạt động còn mờ nhạt, chưa thực sự nổi bật.

Việc trao đổi, giao lưu về các mô hình hay, cách làm sáng tạo, điển hình tiên tiến tiêu biểu tuy đã được quan tâm nhưng vẫn còn hạn chế; việc tham quan, học hỏi các mô hình mới, cách làm hay, sáng tạo trong các phong trào thi đua có lúc, có nơi còn hình thức, thông tin thu được chưa đầy đủ và toàn diện. Hoạt động trao đổi thông qua hội thảo, tọa đàm... chưa được kết nối sâu rộng, chưa đi vào nền nếp.

Việc xét tặng Cờ thi đua của Học viện chưa bám sát quy định về số lượng đơn vị đề nghị xét tặng (theo quy định mỗi khối được tặng 01 cờ), nhưng trên thực tế có khối được tặng 2 cờ, có khối không được tặng cờ, vì chưa có hoạt động bình xét, so sánh, đánh giá giữa các đơn vị trong khối nên việc đề nghị lại xuất phát từ đơn vị chứ không phải từ khối thi đua.

Công tác tổ chức sơ kết, tổng kết của khối thi đua chưa bảo đảm thời gian theo quy định, chưa thực hiện nội dung sơ kết, tổng kết.

4. Giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động khối thi đua tại Học viện

Để nâng cao chất lượng tổ chức và hoạt động khối thi đua tại Học viện, trong thời gian tới cần thực hiện các giải pháp sau:

Một là, đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo

Các cấp ủy, lãnh đạo đơn vị, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng các cấp cần nhận thức và quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới công tác thi đua, khen thưởng. Việc tổ chức, hoạt động của khối thi đua trong tổng thể đổi mới công tác thi đua, khen thưởng nói chung. Gắn trách nhiệm của tổ chức đảng, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng các cấp, người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo về tổ chức và hoạt động của khối thi đua.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo về tổ chức và hoạt động của khối thi đua phải được thực hiện thống nhất từ cấp Học viện tới cấp phòng, thường xuyên, cụ thể, kịp thời, nhằm tạo sự chuyển biến đồng đều ở các đơn vị thuộc Học viện.

Đối với các khối thi đua thuộc Học viện, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp Học viện cần tiếp tục tổ chức lại cho phù hợp với chủ trương của Đảng về tổ chức bộ máy nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu quả; đồng thời hướng dẫn cụ thể hoạt động của các khối, bảo đảm chất lượng, hiệu quả trên cơ sở khai thác tiềm năng, thế mạnh của từng khối và các đơn vị thành viên.

Thường xuyên theo dõi, đánh giá sát sao tình hình và chất lượng hoạt động của khối; hằng năm đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị, làm căn cứ tổng hợp, đánh giá chung. Đề cao vai trò của các thành viên hội đồng trong việc chỉ đạo, theo dõi hoạt động của các khối theo kế hoạch, chương trình công tác. Tăng cường kiểm tra, giám sát, nắm bắt tình hình hoạt động của các khối thi đua, chỉ đạo thực hiện, đồng thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, những vấn đề thực tiễn đặt ra trong hoạt động.

Tiếp tục nghiên cứu, hướng dẫn về hoạt động của khối thi đua sát với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng, điều kiện thực hiện của từng khối, tăng cường các hoạt động chung, có chiều sâu, tạo sự gắn kết giữa các khối thi đua và từng đơn vị thành viên, qua đó nâng cao chất lượng hoạt động chung.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo cần tập trung vào việc định hướng nội dung, cách thức, phương pháp tổ chức và huy động, bố trí các nguồn lực để thực hiện tốt các hoạt động của khối thi đua. Nội dung các hoạt động cần thiết thực, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, tình hình thực tế và yêu cầu, mục tiêu phát triển của Học viện và của mỗi đơn vị.

Việc tổ chức triển khai cần có sự chỉ đạo, bố trí nguồn lực hợp lý, bảo đảm kinh phí và nhân lực để thực hiện hiệu quả, từ khâu tổ chức, xây dựng quy chế, kế hoạch hoạt động, đến việc triển khai thực hiện, sơ kết, tổng kết, chấm điểm, bình xét thi đua và đề nghị khen thưởng. Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, cần chú ý đến việc chủ động phát hiện, xây dựng các mô hình mới, hiệu quả, các cá nhân, tập thể tiêu biểu, xuất sắc, có nhiều sáng kiến, sáng tạo, tích cực tham gia phong trào thi đua để biểu dương, khen thưởng kịp thời.

Tăng cường kiểm tra, giám sát thường xuyên, nắm sát tình hình, các phản ánh, kiến nghị từ các khối thi đua và các đơn vị thành viên, để kịp thời chỉ đạo giải quyết hoặc điều chỉnh cho phù hợp, hiệu quả. Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đảng viên trong việc tích cực, tự giác tham gia các phong trào thi đua, chấp hành các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, tạo sự thống nhất trong tổ chức triển khai các phong trào thi đua và hoạt động của các khối. Nội dung tuyên truyền cần cụ thể, thiết thực, liên quan trực tiếp đến hoạt động của khối thi đua: Các chủ trương, chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng, về khối thi đua; mục đích, ý nghĩa, nội dung của việc tổ chức khối thi đua và việc tổ chức thi đua theo khối; vai trò chủ thể của các đơn vị thành viên; kết quả tổ chức và hoạt động của khối; tuyên truyền những tập thể, cá nhân điển hình, tiêu biểu xuất sắc, mô hình, cách làm hay, sáng tạo, để trao đổi, học tập, nhân rộng, tạo sự lan tỏa.

Hai là, tiếp tục hoàn thiện các quy định của Học viện về tổ chức và hoạt động khối thi đua

Các quy định về khối thi đua trong Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 rất khái quát, chưa cụ thể, vì vậy để triển khai các quy định của Luật Thi đua, khen thưởng, Học viện cần có sự nghiên cứu, quy định cụ thể các nội dung về khối thi đua trong các văn bản quy định chi tiết biện pháp thi hành luật, thẩm quyền tổ chức khối thi đua tại Học viện; nguyên tắc tổ chức và hoạt động của khối thi đua; nội dung hoạt động, phương thức chấm điểm và bình xét khen thưởng đối với cơ quan, tổ chức, đơn vị dẫn đầu khối thi đua và các nội dung có liên quan, tạo cơ sở pháp lý để tổ chức thực hiện hiệu quả, nâng cao chất lượng trong tổ chức và hoạt động của khối thi đua.

Ba là, đổi mới tổ chức của khối thi đua thuộc Học viện

Nghiên cứu, đổi mới tổ chức các khối thi đua có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hoạt động; việc phân chia khối thi đua hợp lý, phù hợp là tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức các phong trào thi đua và thực hiện các hoạt động chung của khối; đổi mới tổ chức các khối thi đua cũng góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác chỉ đạo, tổ chức các phong trào thi đua; làm cơ sở cho việc bình chọn những tập thể tiêu biểu, đề nghị tặng cờ thi đua hay bằng khen theo hướng dẫn của cấp trên, là một trong những tiêu chuẩn để xét tặng các hình thức khen thưởng cấp nhà nước đối với tập thể theo quy định của Luật Thi đua, khen thưởng.

Nghiên cứu, đổi mới tổ chức khối thi đua của các đơn vị thuộc Học viện phải bảo đảm vừa phù hợp với những quy định của pháp luật và chỉ đạo, hướng dẫn của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương; căn cứ tình hình thực tế, tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị, từ đó tạo sự thống nhất về cách thức tổ chức thực hiện và sự cân đối chung giữa các đơn vị.

Về thẩm quyền tổ chức khối thi đua, có thể nghiên cứu, hướng dẫn theo hướng: Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp Học viện tổ chức khối thi đua đối với các đơn vị thuộc và trực thuộc; cần hướng dẫn cụ thể về thẩm quyền tổ chức phù hợp với Học viện trực thuộc - đơn vị có đủ điều kiện, tiêu chuẩn quản lý, hướng dẫn và tổ chức khối thi đua đối với các đơn vị cấp khoa, phòng, ban.

Về đơn vị tham gia khối thi đua: các đơn vị thuộc và trực thuộc Học viện vì theo quy định của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, Cờ thi đua của Chính phủ, Cờ thi đua của Học viện là một trong những tiêu chuẩn quan trọng để xét khen thưởng các hình thức khen thưởng cấp nhà nước đối với tập thể.

Bốn là, đổi mới hoạt động của khối thi đua thuộc Học viện

Về xây dựng quy chế hoạt động và nội dung, tiêu chí thi đua: Quy chế hoạt động là cơ sở để tổ chức các hoạt động của khối thi đua. Để quy chế hoạt động của khối được đầy đủ, chặt chẽ, toàn diện, phải bảo đảm một số nội dung như sau:

Xây dựng quy chế hoạt động của khối thi đua phải căn cứ trên cơ sở các quy định của pháp luật và chỉ đạo của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương; trên cơ sở mục tiêu, yêu cầu, nội dung hoạt động và phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của khối cũng như từng thành viên, tạo cơ sở, nguyên tắc chung để tổ chức các hoạt động của khối thi đua.

Nội dung quy chế phải quy định cụ thể, đầy đủ về nguyên tắc, tổ chức hoạt động, chế độ làm việc của khối thi đua; trách nhiệm, quyền hạn và mối quan hệ của từng thành viên trong các hoạt động của khối, đặc biệt là trách nhiệm, quyền hạn của khối trưởng, khối phó trong việc phối hợp, điều hành các hoạt động chung của khối. Khối trưởng chủ trì, phối hợp với các thành viên xây dựng và thống nhất ban hành kế hoạch hoạt động, nội dung, tiêu chí, chủ đề thi đua; các đơn vị thành viên có trách nhiệm xây dựng, đóng góp ý kiến, kịp thời phát hiện những bất cập, hạn chế, vướng mắc trong quá trình tổ chức và kiến nghị giải pháp để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Chủ đề, nội dung thi đua là cơ sở để xây dựng các tiêu chí, thang bảng điểm, quy trình đánh giá và bình xét thi đua đối với các thành viên trong khối và bảo đảm một số nội dung sau:

Nội dung, tiêu chí thi đua của mỗi khối thi đua phải cụ thể, bám sát nhiệm vụ chính trị của khối và của từng đơn vị thành viên, trong đó đặc biệt chú trọng các nhiệm vụ chung, trọng tâm, những vấn đề cần có sự phối hợp, liên kết giữa các đơn vị thành viên trong quá trình tổ chức thực hiện. Đồng thời, phải phù hợp với các tiêu chí chung theo hướng dẫn của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng có thẩm quyền tổ chức khối thi đua.

Tiêu chí thi đua phải cụ thể, sát thực, toàn diện, bám sát các tiêu chí đánh giá mức độ thực hiện nhiệm vụ. Trong từng thời điểm, giai đoạn nhất định, tùy theo nhiệm vụ chính trị của các đơn vị thành viên và của khối, các tiêu chí có thể được điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện để làm căn cứ tổ chức các phong trào thi đua.

Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp Học viện có trách nhiệm xây dựng quy chế hoạt động và nội dung, tiêu chí thi đua chung làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch hoạt động, nội dung, tiêu chí thi đua ở các khối thi đua. Đôn đốc, hướng dẫn, tổng hợp chung đối với các khối thi đua trong phạm vi quản lý, để theo dõi, chỉ đạo và có giải pháp hiệu quả, kịp thời trong quá trình tổ chức thực hiện nội dung này ở các khối.

Về ký kết giao ước thi đua và tổ chức triển khai phong trào thi đua: Đây là nội dung trọng tâm, có tính chất quyết định trong đánh giá hiệu quả hoạt động của khối thi đua.

Giao ước thi đua được ký kết trên cơ sở nội dung và các tiêu chí thi đua đã được thống nhất và phải được thực hiện ngay từ đầu năm, để kịp thời triển khai các phong trào thi đua, nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra của khối thi đua cũng như các đơn vị thành viên.

Đối với các phong trào thi đua: Căn cứ nội dung, tiêu chí thi đua mà khối đã đề ra và nhiệm vụ chính trị, các đơn vị thành viên chủ động tổ chức phát động và triển khai các phong trào thi đua phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ quan, đơn vị. Mỗi phong trào thi đua phải xác định được mục tiêu, nội dung cụ thể, thiết thực, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm, tình hình của từng cơ quan, đơn vị. Phong trào thi đua cần tập trung về cơ sở và được tổ chức, phát động với những hình thức phong phú, hấp dẫn, có chủ đề, tên gọi dễ nhớ, có tiêu chí thi đua cụ thể; hướng phong trào thi đua vào việc giải quyết những khó khăn vướng mắc, những mặt còn tồn tại, yếu kém, những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách của cơ quan, đơn vị, qua đó đánh giá tính hiệu quả, thiết thực của phong trào thi đua.

Việc lựa chọn nội dung, hình thức, phạm vi của mỗi phong trào thi đua phải phù hợp với định hướng, nội dung thi đua của khối thi đua, tạo động lực không chỉ trong nội bộ mỗi đơn vị mà còn tạo động lực phấn đấu trong toàn khối thi đua.

Trong quá trình triển khai, tổ chức phong trào thi đua, cần có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên nhằm phát huy thế mạnh của mỗi đơn vị thành viên trong việc thực hiện các mục tiêu thi đua chung của khối; đồng thời có trao đổi thường xuyên về nghiệp vụ, kinh nghiệm, bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc… nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào tại mỗi đơn vị thành viên và của khối.

Công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết trong tổ chức phong trào thi đua cần được thực hiện thường xuyên, có hiệu quả. Các khối thi đua cần thống nhất trong việc xây dựng kế hoạch và tổ chức kiểm tra chéo giữa các đơn vị trong quá trình tổ chức phong trào thi đua, nhằm tìm ra các giải pháp chung ở mỗi đơn vị.

Tổ chức sơ kết, tổng kết phong trào thi đua và hoạt động của khối thi đua: Các khối thi đua cần thực hiện đầy đủ các nội dung sơ kết, tổng kết theo hướng dẫn của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng cấp Học viện và quy chế hoạt động, bảo đảm đúng thời gian, thành phần, nội dung đã đề ra. Đề cao vai trò, trách nhiệm của đơn vị khối trưởng trong việc chủ trì, chủ động phối hợp với các đơn vị thành viên trong công tác sơ kết, tổng kết, bảo đảm đúng quy chế, thiết thực, hiệu quả, tạo sự thống nhất cao trong triển khai thực hiện.

Nội dung sơ kết, tổng kết phải đúng trọng tâm, đánh giá sát thực kết quả triển khai thực hiện, những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện tốt hơn trong thời gian tiếp theo, góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị, đẩy mạnh phong trào tại mỗi khối, mỗi cơ quan, đơn vị.

Khi tổ chức sơ kết, trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện, các khối thi đua tiến hành rà soát, thảo luận, thống nhất điều chỉnh các tiêu chí chấm điểm, thang bảng điểm sao cho phù hợp với thực tiễn, sửa đổi quy chế hoạt động trong trường hợp cần thiết. Đối với tổng kết, các khối thi đua đánh giá, chấm điểm, xếp loại thi đua; thống nhất khối trưởng, khối phó; ký kết giao ước thi đua và phát động triển khai phong trào thi đua của năm tiếp theo. Hội nghị tổng kết, trước khi tổ chức chính thức, cần tổ chức hội nghị trù bị hoặc có văn bản để thống nhất một số nội dung, như: Đánh giá kết quả thực hiện giao ước thi đua và hoạt động của khối thi đua; lựa chọn mô hình, điển hình tiên tiến để giới thiệu, tuyên truyền, phổ biến; giới thiệu khối trưởng, khối phó; chuẩn bị các nội dung để tiến hành các hoạt động của khối thi đua.

Chấm điểm thi đua và bình xét khen thưởng: Chấm điểm thi đua, bình xét khen thưởng là hoạt động của khối thi đua, nhằm đánh giá, ghi nhận kết quả thực hiện phong trào thi đua và hoạt động của các đơn vị thành viên. Vì vậy, kết quả chấm điểm thi đua và bình xét khen thưởng phải phản ánh đúng kết quả, thành tích của các cơ quan, đơn vị; việc chấm điểm, bình xét khen thưởng thực hiện chính xác, kịp thời, đúng quy định sẽ có tác dụng động viên, khuyến khích, thúc đẩy phong trào thi đua nói chung và hoạt động của các khối thi đua nói riêng.

Chấm điểm thi đua phải căn cứ vào các tiêu chí thi đua đã được thống nhất trong khối, kết quả các phong trào thi đua gắn với việc thực hiện các chỉ tiêu, kế hoạch được giao hằng năm của đơn vị. Các khối phải thống nhất thang bảng điểm, nguyên tắc và phương pháp chấm điểm ngay từ khi xây dựng tiêu chí thi đua, đồng thời căn cứ tình hình thực tiễn, thường xuyên xem xét, rà soát, để thống nhất việc điều chỉnh trong quá trình tổ chức thực hiện.

Thang bảng điểm phải cụ thể, phù hợp và tương ứng với từng nội dung, tiêu chí thi đua, quy định cụ thể về điểm thưởng (đối với một số nội dung trọng tâm, cần tập trung hoặc cơ quan, đơn vị thực hiện vượt chỉ tiêu) và điểm trừ (nếu cơ quan, đơn vị thực hiện không đạt chỉ tiêu hoặc không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ, trách nhiệm đã thống nhất). Các đơn vị tự chấm điểm và chịu trách nhiệm về kết quả điểm của đơn vị.

Về bình xét, đề nghị khen thưởng: Hằng năm, đơn vị khối trưởng chịu trách nhiệm tổ chức triển khai các hoạt động của khối, tổ chức bình xét, lựa chọn các đơn vị tiêu biểu, xuất sắc để đề nghị khen thưởng Cờ thi đua của Học viện. Việc bình xét, đề nghị khen thưởng phải thực hiện theo quy định của pháp luật, phản ánh đúng kết quả phong trào thi đua của từng đơn vị và trên cơ sở kết quả tổng số điểm thi đua của mỗi đơn vị thành viên; bảo đảm bình đẳng, công khai, dân chủ, khách quan và tạo được sự nhất trí, đồng thuận cao giữa các đơn vị.

Tập thể được đề nghị khen thưởng phải thực sự là đơn vị tiêu biểu trong các phong trào thi đua, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, có nhiều đóng góp tích cực trong các hoạt động của khối. Trong quá trình tổ chức bình xét thi đua, bên cạnh kết quả chấm điểm của khối thi đua, cần tổng hợp, tìm hiểu nhiều kênh thông tin để thẩm định một cách khách quan các kết quả, thành tích của cơ quan, đơn vị; tránh tình trạng nể nang, cảm tính, đề nghị khen thưởng mang tính chất luân phiên.

Mỗi khối chỉ lựa chọn một đơn vị tiêu biểu xuất sắc dẫn đầu phong trào thi đua hằng năm của khối thi đua để đề nghị Cờ thi đua của Học viện; sau đó trên cơ sở kết quả bình xét, đề nghị của khối thi đua, Học viện sẽ lựa chọn không quá 20% trong tổng số đơn vị được đề nghị tặng Cờ thi đua của Học viện để đề nghị tặng Cờ thi đua của Chính phủ.

5. Kết luận

Việc tổ chức và triển khai các hoạt động của khối thi đua đã tạo nên phương thức thi đua đa dạng, phong phú, trở thành một nội dung quan trọng, không thể thiếu trong quá trình triển khai tổ chức phong trào thi đua từ cấp bộ ngành đến các đơn vị cấp vụ, cấp phòng. Đây cũng là điều kiện tốt để lãnh đạo các đơn vị nâng cao hơn nữa về trách nhiệm trong việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện các phong trào thi đua, huy động được sức mạnh tổng hợp của các đối tượng tham gia, góp phần tạo động lực thúc đẩy việc hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.

Tổ chức tốt và đẩy mạnh hoạt động của các khối thi đua tạo sự liên kết phối hợp, trao đổi kinh nghiệm giữa các đơn vị thành viên, thúc đẩy phong trào thi đua phát triển, góp phần tạo động lực hoàn thành nhiệm vụ chính trị Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và của các cơ quan, đơn vị trực thuộc.

Ngày nhận bài: 11-11-2024; Ngày bình duyệt: 24-11-2024; Ngày duyệt đăng: 26-11-2024.