Hội thảo khoa học “Quốc dân Đại hội Tân Trào - Vai trò của Tuyên Quang và những bài học lịch sử đối với xây dựng Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc”

MINH PHƯƠNG - THÁI DŨNG

Dự và Chủ trì Hội thảo có GS, TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Văn Sơn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh; PGS, TS Hoàng Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý khoa học; đồng chí Phạm Sỹ Hùng, Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Tuyên Quang.

Tham dự Hội thảo có đồng chí Trần Mạnh Lợi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy; PGS, TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Đại tá, TS Lê Thanh Bài, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Lịch sử Quốc phòng Việt Nam; Lê Thị Thanh Trà, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; đại diện lãnh đạo các vụ, viện thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh; lãnh đạo xã Tân Trào và các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu.

Phát biểu chào mừng Hội thảo, đồng chí Nguyễn Văn Sơn nhấn mạnh: Tuyên Quang là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời, có vị trí chiến lược quan trọng. Trong quá trình xây dựng và phát triển, nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang đã xây đắp, gìn giữ, lưu truyền những giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc, hun đúc nên truyền thống yêu nước, đoàn kết, cần cù, sáng tạo, anh dũng, kiên cường, góp phần làm rạng danh trang sử hào hùng của dân tộc.

Nhắc tới Quốc dân Đại hội Tân Trào, là nhắc tới vai trò đặc biệt của Thủ đô Khu giải phóng và những đóng góp to lớn của nhân dân Tuyên Quang. Lịch sử đã lựa chọn Tuyên Quang - vùng đất hội tụ đủ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để tổ chức Quốc dân Đại hội, đồng thời là hậu phương chiến lược về chính trị, quân sự và hậu cần của cách mạng, nơi hội tụ và lan tỏa sức mạnh toàn dân.

Sự kiện Quốc dân Đại hội tại xã Tân Trào là minh chứng tiêu biểu cho tinh thần đoàn kết dân tộc, cho khát vọng độc lập, tự do và sức mạnh lòng dân. Trong kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp, Tuyên Quang tiếp tục vinh dự trở thành Thủ đô Kháng chiến - nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng, Chính phủ và nhiều cơ quan, ban, bộ, ngành trung ương.

Những trang sử hào hùng đó đến nay vẫn vẹn nguyên ý nghĩa lịch sử và giá trị hiện thực sâu sắc trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và đổi mới hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, xây dựng nước Việt Nam hòa bình, phát triển hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.

Phát biểu Đề dẫn Hội thảo, GS, TS Lê Văn Lợi nêu rõ: Cách đây 80 năm, ngày 16 và 17-8-1945, Quốc dân Đại hội Tân Trào, tiền thân của Quốc hội Việt Nam được triệu tập. Đây là sự kiện lịch sử trọng đại, có ý nghĩa quyết định đối với thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Đại hội Quốc dân Tân Trào đã thông qua những quyết sách quan trọng, tạo cơ sở pháp lý và thực tiễn cho việc thành lập Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đặt nền móng cho sự ra đời của Quốc hội Việt Nam sau này.

Tuyên Quang, với vai trò là Thủ đô Khu giải phóng, không chỉ là nơi tổ chức Quốc dân Đại hội mà còn là địa phương có đóng góp to lớn về chính trị, quân sự, hậu cần cho cách mạng. Tinh thần đoàn kết, phát huy sức mạnh toàn dân, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết chính là bài học quý báu từ sự kiện này.

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, toàn Đảng, toàn dân ta đang đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới và thực hiện cuộc cách mạng về xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, việc nghiên cứu, vận dụng những thành công của Quốc dân Đại hội Tân Trào vào việc đổi mới tổ chức bộ máy và hoạt động của Quốc hội và HĐND các cấp là hết sức cần thiết.

Các tham luận và ý kiến phát biểu tại Hội thảo đã góp phần làm sáng rõ và khẳng định tầm vóc, ý nghĩa của sự kiện Quốc dân Đại hội Tân Trào trong tiến trình cách mạng Việt Nam; khẳng định vai trò trung tâm của Tuyên Quang trong việc xây dựng nền tảng chính trị, tổ chức và pháp lý của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; làm nổi bật quá trình vận dụng và phát huy giá trị lịch sử của Quốc dân Đại hội Tân Trào trong xây dựng Quốc hội và HĐND các cấp hiện nay.

Thứ nhất, khẳng định tầm vóc, ý nghĩa, giá trị của sự kiện Quốc dân Đại hội Tân Trào trong tiến trình lịch sử dân tộc nói chung và lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam nói riêng

Các tham luận và ý kiến phát biểu tại Hội thảo khẳng định, Quốc dân Đại hội Tân Trào là sự kiện có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình vận động Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thể hiện mạnh mẽ ý chí, tinh thần đoàn kết, nhất trí của toàn thể dân tộc trong giờ phút quyết định vận mệnh của đất nước, quyết tâm thực hiện tổng khởi nghĩa, xóa bỏ chế độ thực dân, phong kiến, thi hành chính sách 10 điểm của Việt Minh, kiến tạo nền dân chủ cộng hòa. Thành công của Đại hội Quốc dân Tân Trào là thắng lợi to lớn, thể hiện ý chí, bản lĩnh, trí tuệ của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc đưa ra những quyết sách lịch sử. Đại hội có ý nghĩa như Hội nghị Diên hồng thời đại mới, chuẩn bị “thế” và “lực”, phát đi một thông điệp, hiệu lệnh dẫn dắt toàn bộ cuộc Tổng khởi nghĩa cũng như tạo nền tảng cho việc định hình thể chế dân chủ cộng hòa.

Thứ hai, vai trò của Tuyên Quang trong việc tạo dựng không gian chính trị đặc biệt đối với sự kiện Quốc dân Đại hội Tân Trào và bài học trong xây dựng chính quyền “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả” trên địa bàn tỉnh hiện nay

Các tham luận tại Hội thảo đã làm nổi bật vai trò đặc biệt của Tuyên Quang, không chỉ là không gian địa lý - chính trị tổ chức Quốc dân Đại hội, mà còn là biểu tượng của ý chí và tinh thần đoàn kết, kết tinh trí tuệ của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Mặt trận Việt Minh và toàn dân tộc trong tiến trình thành lập nước Việt Nam mới, mở đầu kỷ nguyên độc lập, tự do.

Trong quá trình vận động Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đặc biệt là trong thời gian diễn ra Đại hội, nhân dân Tuyên Quang không chỉ là hậu phương, mà còn là chủ thể tích cực của sự kiện, thể hiện đúng tinh thần “cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân”. Đó là nét độc đáo của Cách mạng Tháng Tám mà Quốc dân Đại hội Tân Trào là bước khởi đầu. Cũng chính tại Tân Trào - “Thủ đô khu giải phóng”, lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, một hình mẫu nhà nước mới được hình thành từ chính khát vọng độc lập và sức mạnh đại đoàn kết của toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Trên cơ sở phân tích sâu sắc vai trò lịch sử của Tuyên Quang, các tham luận đã rút ra bài học quý báu đối với tỉnh Tuyên Quang hiện nay trong xây dựng chính quyền địa phương hai cấp. Đó là bài học về phát huy vai trò của nhân dân trong tổ chức, vận hành bộ máy chính quyền; bài học về xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu quả, phục vụ nhân dân; bài học về xây dựng mô hình quản trị, lấy nhân dân làm trung tâm, bảo đảm quyền giám sát và phản biện xã hội một cách thực chất… Đây chính là con đường hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nền hành chính địa phương “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”, góp phần đưa Tuyên Quang ngày càng phát triển vững mạnh.

Thứ ba, phát huy giá trị lịch sử của Quốc dân Đại hội Tân Trào đối với xây dựng Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc

Các tham luận và ý kiến phát biểu tại Hội thảo đều thống nhất nhận định, những giá trị của Quốc dân Đại hội Tân Trào cần được phát huy trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước, nhất là trong xây dựng Quốc hội và HĐND các cấp hiện nay. Từ mô hình chính quyền dân chủ nhân dân đầu tiên được hình thành tại Đại hội, các đại biểu đã phân tích những yếu tố khởi nguồn về dân chủ đại diện, về sự tham gia của người dân trong các quyết định chính trị và về cách thức tổ chức quyền lực nhà nước phục vụ mục tiêu chiến lược của đất nước.

Hội thảo đã đề xuất nhiều giải pháp cụ thể để xây dựng Quốc hội và HĐND các cấp trong kỷ nguyên mới, trong đó nhấn mạnh việc tiếp tục đổi mới tổ chức, hoạt động của Quốc hội, HĐND các cấp theo hướng: Tăng cường năng lực lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng gắn với cuộc sống người dân; hoàn thiện cơ chế bầu cử, tuyển chọn đại biểu thực sự đại diện cho ý chí, nguyện vọng và tiếng nói của nhân dân; tiếp tục hoàn thiện cơ chế phản biện xã hội, công khai - minh bạch hoạt động nghị trường; tăng cường hiệu lực - hiệu quả hoạt động, gắn với yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN và đổi mới mô hình phát triển quốc gia trong thời đại số và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Các tham luận tại Hội thảo đã khẳng định, một trong những giá trị cốt lõi của Quốc dân Đại hội Tân Trào chính là biểu tượng sâu sắc cho mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước cách mạng và nhân dân. Chính sự gắn bó bền chặt, dựa trên lòng tin, sự hy sinh và mục tiêu chung của cách mạng giữa Đảng và nhân dân đã tạo nền móng vững chắc cho chính quyền non trẻ nhưng mang tính chính danh và đầy sức sống. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ra đời - đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong hành trình dựng nước và giữ nước của dân tộc. Bài học từ Quốc dân Đại hội Tân Trào về phát huy sức mạnh của nhân dân, giữ vững mối liên hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân, tiếp tục mang giá trị thời sự sâu sắc trong xây dựng hệ thống dân cử hiện đại, vững mạnh, phục vụ cho lợi ích của nhân dân và sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Hội thảo đã góp phần làm sáng tỏ chủ trương đúng đắn của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; tầm vóc, ý nghĩa của sự kiện đối với công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Kết quả của Hội thảo cung cấp cơ sở khoa học và tư liệu quan trọng cho các cơ quan chức năng có liên quan tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách trên cơ sở kế thừa những bài học lịch sử của Quốc dân Đại hội Tân Trào để tiếp tục xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và HĐND các cấp trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc. Đồng thời, góp phần tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng, lịch sử truyền thống cách mạng cho các thế hệ, nhất là thế hệ trẻ. Từ đó, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, vào các cơ quan dân cử trong hệ thống chính trị.