Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên Đảng Nhân dân cách mạng Lào đáp ứng yêu cầu phát triển mới

ThS KHAMSAO AMMASONE
NCS Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1. Mở đầu

Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với mọi hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng các tổ chức đảng, tổ chức quần chúng. Lý luận và thực tiễn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên và xây dựng tổ chức đảng đã khẳng định, Đảng có vững mạnh hay không phụ thuộc chủ yếu vào việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Để hoàn thành nhiệm vụ chính trị mang tính chiến lược của Đảng, việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong tình hình hiện nay đã trở thành vấn đề cấp bách, quan trọng. Cần quan tâm nghiên cứu để làm tốt công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có chất lượng trong hệ thống tổ chức các cấp, từ trung ương đến địa phương. Chủ tịch Cayxỏn Phômvihẳn rất quan tâm công tác cán bộ, đồng chí chỉ rõ: “Rèn luyện sứ mệnh lịch sử và bản chất giai cấp công nhân cho cán bộ, đảng viên là vấn đề hết sức quan trọng. Đảng Nhân dân Cách mạng Lào không dừng lại ở việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, chủ trương của Đảng cho cán bộ, đảng viên; Đồng thời, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã bắt đầu đấu tranh bài trừ hiện tượng tư duy thiếu chuyên nghiệp như tư tưởng tiểu tư sản, tư tưởng nông dân thường xuyên ảnh hưởng đến tổ chức đảng, quyết tâm bảo vệ sự thịnh vượng của chủ nghĩa Mác - Lênin, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm chủ nghĩa duy nhất của hệ tư tưởng của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào”⁽¹⁾.

Cán bộ, đảng viên cần phát huy tinh thần cách mạng, tự lực, tự cường, tăng cường đoàn kết thống nhất trong Đảng, hết lòng phục vụ nhân dân các dân tộc Lào, phấn đấu học tập, rèn luyện nâng cao mọi mặt, gương mẫu, dẫn đường thực hiện mọi nhiệm vụ cách mạng với sự tin cậy, yêu mến của nhân dân Lào và anh em bạn bè thế giới.

2. Nội dung

2.1. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở Lào hiện nay

Để tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong những năm qua và đặc biệt là năm 2023, Trung ương Đảng xác định rõ: cán bộ, đảng viên là một mắt xích quan trọng, là chủ thể trực tiếp làm thay đổi diện mạo nền hành chính của cả nước, tạo tiền đề cho việc nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, phát triển kinh tế - xã hội của Lào. Do đó, đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác cán bộ.

Năm 2023, cả nước có tổng số 172.431 cán bộ, trong đó có 82.366 cán bộ nữ, so với năm 2022 số lượng giảm 2.627 cán bộ (bằng 1,52%), trong đó cấp trung ương là 25.463 cán bộ (chiếm 14,76%), cấp tỉnh là 35.512 cán bộ (chiếm 20,59%), cấp huyện là 111.366 cán bộ (chiếm 65,29%).

Về trình độ chuyên môn: tiến sĩ 766 cán bộ, trong đó 146 cán bộ nữ (chiếm 0,44%); thạc sĩ 12,726 cán bộ, trong đó 4.012 cán bộ nữ (chiếm 7,38%); đại học 61,965 cán bộ, trong đó có 26,051 cán bộ nữ (chiếm 35,93%); cấp cao đẳng 60,914 cán bộ, trong đó 31,852 cán bộ nữ (chiếm 35,32%); trung cấp 30.189 cán bộ, trong đó 17.513 cán bộ nữ (chiếm 17,50%); sơ cấp 4.236 cán bộ, trong đó 2.180 cán bộ nữ (chiếm 2,45%) và không có trình độ chuyên môn 449 cán bộ, trong đó 143 cán bộ nữ (0,26%)⁽²⁾.

Bộ Chính trị Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng (NDCM) Lào đã quan tâm chỉ đạo các cơ quan liên quan quan tâm đào tạo, phát triển đội ngũ cán bộ theo quy hoạch chiến lược phát triển nguồn nhân lực. Trong đó, các nội dung lý luận chính trị và khoa học chính trị là môn học bắt buộc, đã được đưa vào hệ thống chương trình giáo dục quốc dân ở cả khu vực công và tư nhân. Cấp ủy các cấp quan tâm bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quyền quản lý của mình. Các cơ sở giáo dục các cấp, các ngành quan tâm cải tiến, xây dựng các môn học phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Ban Tổ chức Trung ương Đảng đã phối hợp với Đảng ủy các bộ, Ban tổ chức tỉnh ủy, thủ đô có chương trình bồi dưỡng, đào tạo cán bộ trong và ngoài nước, đã cử đi học 1.023 đồng chí trong đó 219 đồng chí nữ; gồm: trong nước 452 đồng chí, trong đó 117 đồng chí nữ; nước ngoài 571 đồng chí, trong đó 102 đồng chí nữ⁽³⁾.

Qua thực tế triển khai, đội ngũ cán bộ, đảng viên nắm chắc đường lối, chủ trương của Đảng, lý luận Mác - Lênin và tư tưởng của Chủ tịch Cay Xỏn Phôm Vi Hẳn; kiến thức, năng lực quản lý nhà nước, quản lý xã hội… ngày càng nâng cao, trở thành lực lượng mạnh trong thực hiện nhiệm vụ chính trị trên từng lĩnh vực công tác.

Cấp ủy các cấp đều quan tâm đến công tác phát triển đảng viên, thực hiện đúng quy định của Đảng, lấy chất lượng làm hàng đầu, chọn lọc những người ưu tú để kết nạp đảng. Như vậy, đảng viên tăng lên cả số lượng và chất lượng, là lực lượng lãnh đạo, chỉ đạo trong mọi lĩnh vực công tác từ trung ương đến cơ sở. Năm 2023 toàn Đảng có tổng số 412.520 đảng viên trong đó 112.009 đảng viên nữ (so với năm 2022 tăng 8.006 đảng viên); trong đó, tại cơ sở thôn, làng có 143.852 đảng viên (chiếm 34,87%); Theo thống kê đánh giá, phân loại của 21 đảng bộ trong năm 2023 có 188.721 đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 14.465 đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, 256 đảng viên hoàn thành nhiệm vụ, 16 đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ và không phân loại 38.123 đảng viên⁽⁴⁾.

Những thành tựu về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng NDCM Lào có các nguyên nhân cơ bản sau:

Một là, Trung ương Đảng coi trọng công tác xây dựng Đảng về tổ chức, công tác cán bộ, đã đề ra chủ trương, nghị quyết, thường xuyên theo dõi, chỉ đạo chặt chẽ, bảo đảm sự thống nhất trong nhận thức, hành động về công tác cán bộ.

Hai là, cấp ủy các cấp nêu cao trách nhiệm, chỉ đạo xây dựng, triển khai các chủ trương, chính sách, nghị quyết về công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ, đồng thời tăng cường kiểm tra đôn đốc việc thực hiện;

Ba là, đội ngũ cán bộ, đảng viên đoàn kết thống nhất, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, rèn luyện về mọi mặt trở thành lực lượng quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng.

Bên cạnh những thành tựu nêu trên, còn một số hạn chế, khuyết điểm sau:

Một số cán bộ, đảng viên chưa nhận thức đúng đắn về vai trò của Đảng, thậm chí một số cán bộ, đảng viên lợi dụng chức vụ, sơ hở của pháp luật để trục lợi cá nhân, gây bức xúc xã hội. Trong nhiệm kỳ đại hội X, cấp ủy các cấp đã rà soát, kỷ luật 3.200 cán bộ, đảng viên, trong đó, 649 kỷ luật cảnh cáo, 137 kỷ luật cách chức, 623 bị đình chỉ công tác, 1.791 khai trừ ra khỏi đảng, 93 bị truy tố theo pháp luật⁽⁵⁾. Chỉ trong năm 2023, đã thi hành kỷ luật 16 cán bộ cấp trung ương quản lý, với hình thức khiển trách 7, cảnh cáo 4, cách chức và khai trừ 5⁽⁶⁾. Các hành vi vi phạm chủ yếu là lạm dụng chức vụ, tham nhũng, vi phạm Điều lệ Đảng, lơ là nhiệm vụ, nghiện ma túy…

Hoạt động thực tiễn đã chỉ ra rằng, cán bộ, đảng viên sống và làm việc ở nông thôn trình độ học vấn thấp, kiến ​​thức lý luận chính trị, quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội, khoa học công nghệ còn thấp, nên việc lãnh đạo chuyển đổi từ sản xuất tự nhiên sang sản xuất hàng hóa, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khai thác tiềm năng của cơ sở, giải quyết vấn đề đói nghèo của mình và cộng đồng còn hạn chế.

Nguyên nhân của hạn chế, yếu kém:

Một là, nhận thức, hiểu biết của một số cấp ủy về chủ trương, chính sách, pháp luật liên quan đến công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ chưa sâu, tổ chức thực hiện còn mang tính chung chung, chậm chạp, chưa dám thay đổi; chưa thực sự đổi mới, thiếu sự chủ động trong lãnh đạo, chỉ đạo, theo dõi, kiểm tra; chưa quyết liệt giải quyết những khuyết điểm trong đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Hai là, việc thực hiện các nguyên tắc, phương hướng về công tác xây dựng Đảng, Điều lệ Đảng, đặc biệt là nguyên tắc tập trung dân chủ chưa chặt chẽ; nguyên tắc tự phê bình và phê bình chưa mạnh mẽ.

Ba là, cơ chế, phương pháp trong thực hiện công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ chưa bảo đảm tính kế thừa liên tục; việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức trong hệ thống chính trị ở một số lĩnh vực còn nóng vội, thiếu chiến lược dài hạn, phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng.

Bốn là, cơ chế, chính sách tạo dựng chất lượng cuộc sống cho cán bộ, đảng viên, nhất là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa chưa được chủ động hoàn thiện.

2. 2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đáp ứng yêu cầu tình hình mới

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị các cấp cần nhận thức sâu sắc về sự cần thiết của nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong đó, cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu cần nhận thức sâu sắc và làm chuyển biến nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên. Nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị là nhân tố cơ bản, quan trọng hàng đầu, giữ vai trò quyết định nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Mọi hoạt động của mỗi cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ, đảng viên đều bắt đầu từ nhận thức, nhận thức đúng sẽ hành động đúng. Vì vậy, để thực hiện có hiệu quả, chất lượng công tác bồi dưỡng, rèn luyện, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, cần phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Cần phải xác định rõ trách nhiệm đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; phải có hình thức, phương pháp thích hợp để nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Cụ thể hóa các quan điểm về xây dựng đội ngũ cán bộ trong chiến lược cán bộ của Đảng và quan điểm chỉ đạo công tác cán bộ của cấp ủy các cấp với đặc điểm tình hình của các tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị.

Cần cụ thể hóa các nội dung được lồng ghép vào các nội dung sinh hoạt của các tổ chức cơ sở đảng. Đại hội XI Đảng NDCM Lào chỉ rõ: “Chú trọng nâng cao chất lượng đảng viên gắn với tăng cường quản lý kỷ luật, khuyến khích, thúc đẩy quá trình rèn luyện đạo đức chính trị, đạo đức cách mạng, phẩm chất đạo đức liên quan đến việc giáo dục tư duy cách mạng, phẩm chất đạo đức của Chủ tịch Cay Xỏn Phôm Vi Hẳn, phát triển kiến ​​thức, kinh nghiệm trong hoạt động lãnh đạo chính trị và các môn chuyên đề cho cán bộ, đảng viên thường xuyên hơn. Trong việc kết nạp đảng viên mới, chất lượng phải là hàng đầu, kiên quyết chấn chỉnh những cán bộ, đảng viên mất nhân cách, thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu trong cuộc sống hoặc vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước ra khỏi các tổ chức Nhà nước, ra khỏi Đảng một cách quyết đoán, phù hợp và kịp thời”⁽⁷⁾.

Hai là, đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Để đổi mới nhận thức và tư duy của các lực lượng, đối tượng cán bộ, đảng viên, trước hết phải đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ, đảng viên; đổi mới cách thức quán triệt và tổ chức thực hiện kế hoạch học tập lý luận chính trị, học tập và triển khai thực hiện nghị quyết, các chuyên đề thông báo chính trị, thời sự; học tập, nâng cao trình độ chuyên môn và kinh nghiệm thực thiễn. Duy trì thực hiện nghiêm chế độ sinh hoạt, nhất là sinh hoạt tự phê bình và phê bình; thực hiện tốt việc đánh giá, phân loại tổ chức đảng, đảng viên hằng năm. Tổ chức tốt hoạt động thực tiễn gắn với thực hiện các nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị; đưa đội ngũ cán bộ, đảng viên vào thực tiễn để thử thách, rèn luyện và đánh giá kết quả khách quan, chính xác.

Cán bộ lãnh đạo, quản lý, bí thư cấp ủy các cấp và cán bộ, đảng viên lâu năm có uy tín trong cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị thường xuyên gần gũi, động viên, giáo dục, thuyết phục đôi ngũ cán bộ, đảng viên khắc phục những khó khăn, phấn đấu vươn lên hoàn thành nhiệm vụ được giao. Các cấp ủy, tổ chức đảng cơ quan, đơn vị, cán bộ chủ trì cơ quan chức năng nắm chắc tình hình, điểm mạnh, điểm yếu, kết quả phấn đấu của từng tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên; chỉ ra nguyên nhân của những hạn chế, khuyết điểm, đề ra nội dung biện pháp, giúp tổ chức đảng và từng cán bộ, đảng viên khắc phục hạn chế, khuyết điểm kịp thời.

Ba là, nêu cao tính tự giác, tích cực chủ động trong tự bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của mỗi cán bộ, đảng viên.

Nêu cao tính tự giác, tích cực chủ động trong tự bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, tư tưởng đạo đức, lối sống của mỗi cán bộ, đảng viên là giải pháp quan trọng để góp phần giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng. Mỗi cán bộ, đảng viên cần nhận thức đúng đắn vai trò quan trọng của tự bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống; tiếp tục nghiên cứu, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cay Xỏn Phôm Vi Hẳn. Nắm vững, thấm nhuần nền tảng tư tưởng của Đảng NDCM Lào; tu dưỡng phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống; tích cực thực hiện các nguyên tắc trong tự bồi dưỡng, rèn luyện về phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống và thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ. Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ là một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn tới những vi phạm của một số tổ chức, cá nhân thời gian qua, đó cũng là căn nguyên làm xói mòn phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Tự bồi dưỡng, rèn luyện là nhân tố bên trong đóng vai trò quan trọng đối với việc củng cố, hoàn thiện và phát triển phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, nhân cách của người cán bộ, đảng viên.

Bốn là, cần thực hiện tốt việc kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng và đánh giá chất lượng đảng viên.

Nâng cao nhận thức của cấp ủy, chi bộ và từng cán bộ, đảng viên về vai trò của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật và đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cấp ủy, chi bộ, cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng; quán triệt nghiêm túc, đầy đủ các quan điểm, tư tưởng của Đảng về việc kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng và đánh giá chất lượng đảng viên. Người đứng đầu cấp ủy phải thường xuyên tuyên truyền, phổ biến chỉ thị, quy định, kết luận, hướng dẫn của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng đến từng cán bộ, đảng viên.

Thực tiễn cho thấy, có làm tốt việc kiểm tra, giám sát đảng viên thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, cấp ủy, chi bộ mới xem xét, đánh giá, phân tích, kết luận chính xác về trình độ, năng lực của cán bộ, đảng viên. Thông qua kiểm tra, giám sát là biện pháp giáo dục, góp phần chủ động ngăn ngừa vi phạm và cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe đối với cán bộ, đảng viên; ngăn ngừa, hạn chế vi phạm kỷ luật đảng, làm trong sạch đội ngũ cán bộ, đảng viên. Vấn đề đặt ra đối với các cấp ủy, tổ chức đảng là phải thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, sàng lọc, kiên quyết đưa ra khỏi Đảng, xử lý nghiêm minh những đảng viên thoái hóa về tư tưởng chính trị, vi phạm đạo đức, lối sống, tham nhũng, cố tình vi phạm Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước.

3. Kết luận

Cán bộ, đảng viên là người đưa các chủ trương, đường lối của Đảng đến với nhân dân; lãnh đạo nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng trong thực tế. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên là yêu cầu cần thiết, cấp bách trong điều kiện Đảng cầm quyền, cần phải nhận thức sâu sắc vai trò của cán bộ, đảng viên và xây đựng đội ngũ có phẩm chất đạo đức, lối sống tốt, có trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của thời kỳ mới.

_________________

(1) Truyền thống 55 năm về công tác tổ chức của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Nxb Nhà nước, Viêng Chăn, 2010, tr.23

(2) Bộ Nội vụ: Thống kế cán bộ, công chức năm 2023, tr.1.

(3), (4), (6) Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Báo cáo Hội nghị công tác tổ chức toàn quốc năm 2023, tr.3, tr.5, tr.7.

(5) Đảng Nhân dân Cách mạng Lào: Báo cáo Hội nghị công tác tổ chức toàn quốc lần thứ XI, 2022, tr.6.

(7) Đảng Nhân dân Cách mạng Lào: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Nhà nước, Viêng Chăn, 2021, tr. 86.