Đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới

DUANGVICHIT DAMANIVONG
NCS Viện Xây dựng Đảng,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1. Mở đầu

Quán triệt Nghị quyết Đại hội VIII của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về công tác bồi dưỡng cán bộ “…phải qua các lớp bồi dưỡng định kỳ có sát hạch, theo chương trình thiết thực và có hệ thống về đường lối, chính sách, cơ chế quản lý và kiến thức quản lý mới, về chuyên môn, nghiệp vụ và về pháp luật”⁽¹⁾ để có trình độ toàn diện về chính trị, quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ. Đồng thời, “Đổi mới đội ngũ cán bộ có nghĩa là đánh giá, lựa chọn, bố trí lại, đi đôi với đào tạo, bồi dưỡng để có một đội ngũ cán bộ có đủ những tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực lãnh đạo, quản lý, ngang tầm nhiệm vụ”⁽²⁾. Trong những năm qua, Bộ Công an Lào đã nhận thức đúng đắn, toàn diện về tầm quan trọng của nội dung, chương trình bồi dưỡng đối với sự phát triển, hoàn thiện về phẩm chất, nhân cách và năng lực chuyên môn, trình độ của đội ngũ sĩ quan.

2. Nội dung

2.1. Thực trạng nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào

Nội dung, chương trình bồi dưỡng cùng với đội ngũ giảng viên là trục dọc, xương sống trong công tác bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Trên cơ sở nhận thức đúng về vai trò của nội dung bồi dưỡng đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an, những năm qua, Bộ Công an Lào đã xây dựng, ban hành nội dung chương trình bồi dưỡng khá toàn diện, đa dạng. Cụ thể, Bộ Công an Lào đang triển khai 15 chương trình bồi dưỡng sĩ quan với các nội dung cơ bản: bồi dưỡng lý luận chính trị, bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước, bồi dưỡng chuyên môn trưởng công an cấp huyện, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác văn phòng cấp ủy trong Công an nhân dân, bồi dưỡng quy hoạch chức danh lãnh đạo cấp cục, cấp giám đốc, phó giám đốc trong Công an nhân dân, bồi dưỡng kiến thức cơ bản về công tác tôn giáo, tin học, ngoại ngữ,… Các nội dung bồi dưỡng của từng chương trình đều được Bộ Công an Lào chỉ đạo các cơ quan chức năng, các học viện, nhà trường trong Bộ Công an thường xuyên cập nhật, bổ sung những kiến thức mới từ thực tiễn, trong đó chú trọng thực hiện đổi mới nội dung theo hướng phát triển năng lực toàn diện cho đội ngũ sĩ quan công an.

Với sự đa dạng của chương trình, nội dung bồi dưỡng của Bộ Công an Lào, trong giai đoạn 2019 - 2023, toàn ngành công an đã mở 627 lớp bồi dưỡng với khoảng 5.084 lượt sĩ quan công an tham gia (đạt 72,6% so với kế hoạch đề ra đến năm 2025 có 70% sĩ quan của Bộ Công an tham gia các lớp bồi dưỡng). Đa số các lớp bồi dưỡng đều hướng trọng tâm vào bồi dưỡng các kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng nhằm đáp ứng yêu cầu công tác và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong bối cảnh mới. Các lớp bồi dưỡng nhằm trang bị cho cán bộ công an những kiến thức chuyên sâu về công tác an ninh, tình báo, phòng chống tội phạm, cũng như các kỹ năng xử lý tình huống, quản lý, lãnh đạo. Việc bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng chuyên môn giúp đội ngũ sĩ quan nâng cao năng lực chiến đấu, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội.

“

Những năm qua, nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào đã có nhiều đổi mới, đáp ứng ngày càng tốt hơn đòi hỏi từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự an toàn xã hội, an ninh chính trị trong tình hình mới.

Với đặc thù của đội ngũ công an, các lớp bồi dưỡng kiến thức bổ trợ như tin học, ngoại ngữ, công nghệ thông tin và kiến thức hội nhập được chú trọng. Theo đánh giá của Bộ Công an Lào: “Việc bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan công an đã bước đầu đáp ứng tốt cho thực thi công vụ của ngành công an. Chất lượng trong thực thi công vụ của đội ngũ sĩ quan Bộ Công an được nâng lên, biểu hiện trên nhiều mặt. Đội ngũ sĩ quan Bộ Công an thông qua việc tham gia các khóa bồi dưỡng đã có sự chuyển biến đáng kể về mặt chất lượng, đáp ứng yêu cầu công việc”⁽³⁾. Từ đó, góp phần tạo ra những chuyển biến rõ nét trong công tác xây dựng lực lượng công an chính quy, hiện đại, khẳng định vị thế trong bảo đảm an ninh trật tự và an toàn xã hội, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào.

Tuy nhiên, nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào những năm qua vẫn còn một số hạn chế, bất cập, chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn và nhiệm vụ mới. Cụ thể: nội dung của các chương trình đào tạo, bồi dưỡng vẫn chưa theo kịp với thực tiễn tình hình chính trị, xã hội, trật tự an toàn xã hội trong nước, khu vực và trên thế giới⁽⁴⁾; “Các nội dung đào tạo, bồi dưỡng còn nặng về lý luận, ít thực hành, thực hành có nội dung chưa gắn sát với lý luận và thực tiễn thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ các cấp”⁽⁵⁾; còn có sự trùng lặp về nội dung bồi dưỡng giữa các đối tượng bồi dưỡng; tính liên kết về mặt nội dung bồi dưỡng giữa các học phần, môn học chưa cao.

Cùng với đó, một bộ phận giảng viên ở các trường công an của Lào còn yếu về năng lực nghiên cứu, thiếu kỹ năng vận dụng lý luận vào thực tiễn, phương pháp giảng dạy còn theo kiểu truyền thống, độc thoại, truyền thụ kiến thức một chiều, ít tương tác và không tạo động lực học tập, dẫn đến bài giảng chưa hấp dẫn và thuyết phục.

Năng lực sử dụng ngoại ngữ và công nghệ thông tin của đội ngũ sĩ quan còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới. Chưa có cơ chế, chính sách đủ mạnh và hiệu quả để tạo động lực, khơi dậy sức sáng tạo và sự chủ động trong hoạt động bồi dưỡng. Việc khai thác các nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước cho công tác đào tạo, bồi dưỡng còn hạn chế.

2.2. Giải pháp đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào thời gian tới

Trước tình hình thế giới, khu vực có nhiều biến động phức tạp đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi cao hơn về chất lượng toàn diện của đội ngũ sĩ quan công an Lào hiện nay. Thực tế đó cũng đặt ra yêu cầu bức thiết về tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào. Để thực hiện tốt việc đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào thời gian tới, cần thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, xây dựng nội dung, chương trình, phương pháp, thời gian đào tạo, bồi dưỡng theo hướng chọn lọc, thiết thực, phù hợp với từng loại chức danh cán bộ. Trong đó, cần tập trung xây dựng chương trình theo hướng đáp ứng các yêu cầu về kiến thức và kỹ năng. Cụ thể: Về kiến thức, chương trình cần tập trung vào những nội dung chính là: những vấn đề đặt ra trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ của sĩ quan công an trên từng cương vị công tác, tình hình quốc phòng - an ninh, chính trị, xã hội, kinh tế của đất nước, khu vực và thế giới. Vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của sĩ quan công an trong sự nghiệp bảo vệ đất nước và những yêu cầu cơ bản của công tác công an thời kỳ mới. Tiếp tục thực hiện chủ trương của Đảng ủy Công an Trung ương Lào: “Cần thường xuyên bổ sung kiến thức, nâng cao trình độ mọi mặt; bồi dưỡng toàn diện về kỹ năng; định kỳ cập nhật kiến thức mới theo từng nhóm đối tượng cán bộ công an”⁽⁶⁾.

Về kỹ năng, chương trình cần tập trung vào những kỹ năng cơ bản của đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an: chuyên môn trưởng công an cấp huyện; nghiệp vụ công tác văn phòng cấp ủy trong Công an nhân dân; cán bộ quy hoạch chức danh lãnh đạo cấp cục, cấp giám đốc, phó giám đốc trong công an nhân dân; bồi dưỡng chức danh phó cục trưởng, phó giám đốc phụ trách công tác tham mưu, xây dựng lực lượng; bồi dưỡng chức danh phó trưởng phòng và tương đương phụ trách công tác tham mưu, xây dựng lực lượng; bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tham mưu; những vấn đề mới về chính trị, pháp luật và công tác nghiệp vụ; bồi dưỡng cán bộ chuyên trách công tác đảng, công tác chính trị; bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới, kiến thức nâng cao; kỹ năng giải quyết khiếu nại, tố cáo; kỹ năng xử lý các tình huống chính trị, xung đột xã hội; kỹ năng giao tiếp, đối thoại và ứng xử; kỹ năng kiểm tra, giám sát; kỹ năng tổ chức và điều hành hội nghị; kỹ năng xử lý tình huống đối với từng vị trí công tác… Ngoài những nội dung nêu trên, chương trình cần có những chuyên đề báo cáo thực tế nhằm giới thiệu cách làm hay, những mô hình mới để học viên tự phân tích, so sánh, đối chiếu với hoàn cảnh đặc thù của địa phương, đơn vị mình để đưa ra những quyết định đúng đắn, sáng tạo, hiệu quả.

Hai là, đổi mới nội dung, chương trình cần gắn với thực tiễn, học đi đôi với hành, bảo đảm hiệu quả, thiết thực. Đó là bồi dưỡng phải phù hợp với yêu cầu bảo vệ an ninh trật tự, an toàn xã hội, an toàn của các tầng lớp nhân dân trong nước, có lộ trình thích hợp với tiến trình cải cách hành chính ở Lào hiện nay. Chú trọng hơn về phương pháp luận, tính định hướng, kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, kỹ năng điều hành và phong cách lãnh đạo cho đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào.

Xuất phát từ thực trạng trình độ đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào cùng với yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và tiến trình cải cách lực lượng Công an nhân dân Lào hiện nay, nội dung, chương trình bồi dưỡng cần được sửa đổi, bổ sung các kiến thức cơ bản mà đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào còn thiếu, như kiến thức về quản lý nhà nước, pháp luật hành chính công, kiến thức chuyên môn và các kiến thức bổ trợ khác của công an nhân dân. Nội dung bồi dưỡng sĩ quan công an Lào cần tập trung phát triển ba nhóm năng lực cốt lõi: năng lực chính trị, lý luận và thực tiễn; năng lực chuyên môn, bao gồm tri thức chuyên môn, kiến thức bổ trợ và khả năng vận dụng; năng lực quản lý hành chính, thực hành, phân tích tình huống để đưa ra quyết định dựa trên căn cứ khoa học, đáp ứng yêu cầu công tác công an trong giai đoạn mới.

Nội dung bồi dưỡng sĩ quan Bộ Công an Lào cần đặc biệt chú trọng việc rèn luyện phẩm chất chính trị và tư cách đạo đức để phòng ngừa các tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, đặc biệt thông qua việc giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản, tăng cường ý thức tự tu dưỡng và áp dụng các mô hình, kinh nghiệm từ Việt Nam về xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh.

Ba là, tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng cho đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào theo hướng: Một là, chuyển từ chủ yếu bồi dưỡng cơ bản như hiện nay sang bồi dưỡng, rèn luyện về kỹ năng quản lý và phương pháp làm việc, xuất phát từ nhu cầu của người học và hướng đến người học; Hai là, bảo đảm cân đối giữa thời gian thuyết trình với đối thoại, huy động sự tham gia tích cực của học viên; Ba là, phát triển các chương trình bồi dưỡng theo chức danh, loại hình công việc của lực lượng công an từ cấp trung ương đến cấp tỉnh, cấp huyện; các chương trình bồi dưỡng tiền bổ nhiệm các cấp lãnh đạo, quản lý từ phó trưởng công an huyện và tương đương trở lên; Bốn là, kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo với bồi dưỡng, tránh trùng lặp nội dung, giảm bớt thời gian đào tạo, tăng bồi dưỡng theo chức danh, vị trí công việc đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào.

Hiện tại, chương trình bồi dưỡng còn nặng về lý luận, các phần kỹ năng quản lý chỉ được đề cập tổng quát, cơ bản, dẫn đến không ít cán bộ, sĩ quan vẫn còn hạn chế về kỹ năng, phương pháp công tác. Do đó, cần bổ sung kiến thức thực tiễn, kỹ năng nghiệp vụ, cập nhật thông tin, xử lý tình huống vào nội dung, chương trình. Nội dung bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào cần trang bị nhóm kiến thức về hành chính, kinh tế, văn hóa, khoa học quản lý phù hợp với lĩnh vực công tác. Chương trình và nội dung bồi dưỡng về quản lý bao gồm quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát, các kỹ năng cơ bản trong quản lý như: kỹ năng thu thập và phân tích thông tin, lập phương án và ra quyết định quản lý.

Bốn là, chú trọng đổi mới nội dung cập nhật về pháp luật cho đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào. Theo đó, đội ngũ sĩ quan công an cần được bồi dưỡng, cập nhật thường xuyên kiến thức về pháp luật, nhất là những văn bản pháp luật mới ban hành để nâng cao năng lực quản lý hành chính, thực hiện công vụ hiệu quả, đồng thời có khả năng hướng dẫn và góp ý xây dựng pháp luật. Việc này giúp đội ngũ sĩ quan nắm vững kiến thức, áp dụng đúng đắn vào thực tiễn công tác, bảo đảm sự chuyên nghiệp và hiện đại hóa lực lượng công an, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới. Đặc biệt, việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Nhân dân Cách mạng Lào lãnh đạo đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với đội ngũ sĩ quan công an về kiến thức pháp luật. Hơn nữa, khi đất nước hội nhập sâu rộng với thế giới, sĩ quan công an hoạt động trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, an ninh, ngoại giao… cần được trang bị những kiến thức cơ bản về công pháp và tư pháp quốc tế, về tư duy hội nhập gắn liền với bảo vệ an ninh trên các mặt của đời sống xã hội.

Cùng với kiến thức quản lý nhà nước, đội ngũ sĩ quan công an Lào cần được bồi dưỡng các kiến thức về hành chính công như: tài chính công, luật hành chính, tòa án hành chính, nền hành chính nhà nước, các kỹ năng hành chính để cán bộ công an có thể giải quyết tốt các tình huống phát sinh trong công việc hằng ngày. Nội dung về bồi dưỡng hành chính công cần kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành, phần thực hành kỹ năng cần được bố trí thời lượng phù hợp. Phần thực hành sẽ giúp cho người học tiếp cận các tình huống thực tế để có phương pháp giải quyết tình huống dễ dàng.

Bên cạnh đó, việc bồi dưỡng kiến thức về ngoại ngữ, tin học cũng rất quan trọng, vì nó là những công cụ hỗ trợ cho đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào tiếp cận công nghệ thông tin, môi trường làm việc hiện đại, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu của việc hội nhập quốc tế, những thay đổi mạnh mẽ của các phương tiện truyền thông hiện nay.

Năm là, cùng với đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng, cần nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, chỉ huy trong thực hiện công tác bồi dưỡng sĩ quan công an. Tăng cường quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và Bộ Công an về các chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho cấp ủy, cán bộ, chiến sĩ ở các đơn vị, địa phương.

Đảng ủy, lãnh đạo công an các cấp cần phối hợp chặt chẽ với Cục Đào tạo - Xây dựng lực lượng an ninh, Tổng cục Chính trị, Bộ Công an Lào và các cơ sở đào tạo để xây dựng kế hoạch đào tạo mang tính chiến lược, định hướng lâu dài, phù hợp với quy hoạch cán bộ nói chung, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nói riêng. Làm tốt công tác tuyển chọn cán bộ để cử đi đào tạo, bồi dưỡng theo đúng các tiêu chí, nhu cầu sử dụng thực tế của từng đơn vị, địa phương thuộc Bộ Công an Lào.

Tăng cường xây dựng, hiện đại hóa các cơ sở đào tạo, nâng cao chất lượng quản lý đào tạo, bồi dưỡng. Tiếp tục huy động các nguồn lực đầu tư, tạo sự đột phá về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng. Các cơ sở đào tạo trong lực lượng công an cần tăng cường đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, từng bước tin học hóa, tích hợp hóa, hiện đại hóa công tác quản lý, giáo dục, điều hành huấn luyện; xây dựng hệ thống phòng học tiên tiến, đầu tư và hiện đại hóa các phương tiện thiết bị giảng dạy - học tập. Đảng ủy, lãnh đạo công an các cấp phối hợp chặt chẽ với cơ sở đào tạo để thực hiện tốt công tác quản lý chương trình đào tạo, bồi dưỡng, quản lý học viên, giảng viên. Tổ chức quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng một cách chặt chẽ, khoa học; đổi mới công tác quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả đào tạo, bồi dưỡng.

Tiếp tục tăng cường hợp tác quốc tế trong công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan công an nhân dân. Thực hiện đúng đường lối đối ngoại của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào và hợp tác trực tiếp và toàn diện với các nước bạn chiến lược trong những năm tới. Nâng cao hiệu quả hợp tác giữa Học viện An ninh, Học viện Cảnh sát, Học viện Chính trị Công an nhân dân Lào với các học viện, trường Công an nhân dân Việt Nam, Bộ An ninh Trung Quốc và các nước khác để tranh thủ sự giúp đỡ về chương trình đào tạo, bồi dưỡng, hợp tác nghiên cứu khoa học, hỗ trợ tài liệu giảng dạy…

3. Kết luận

Những năm qua, nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào đã có nhiều đổi mới, đáp ứng ngày càng tốt hơn đòi hỏi từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự an toàn xã hội, an ninh chính trị trong tình hình mới. Để tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng đội ngũ sĩ quan của Bộ Công an Lào những năm tới, cần nâng cao nhận thức của các chủ thể, các lực lượng trong xây dựng, ban hành nội dung, chương trình bồi dưỡng. Đồng thời, cần có những cơ chế, chính sách cụ thể trong việc nghiên cứu, cập nhật các nội dung, chương trình bồi dưỡng công an của các nước tiên tiến, phát triển trên thế giới.

_________________

Ngày nhận bài: 28-8-2025; Ngày bình duyệt: 30-8-2025; Ngày duyệt đăng: 6-9-2025.

(1), (2) Đảng Nhân dân Cách mạng Lào: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Nhà nước, Viêng Chăn, 2006, tr.112, 113.

(3), (4) Bộ Công an: Báo cáo thực hiện chiến lược giáo dục - đào tạo giai đoạn 2011 - 2020, phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2021 - 2030, Viêng Chăn, tr.3, 7.

(5) Bộ Công an: Báo cáo tổng kết công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng trong Công an nhân dân năm 2023, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2024, Viêng Chăn, tr.11.

(6) Đảng ủy Công an Trung ương Lào: Văn kiện Đại hội Đảng bộ Công an nhân dân nhiệm kỳ 2020 - 2025, Nxb Nhà nước, Viêng Chăn, 2020, tr.31.