Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên mới của dân tộc

ThS LƯU THỊ MAI ANH
Tạp chí Lý luận chính trị,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1. Mở đầu

Trong quá trình xây dựng và phát triển, hệ thống tạp chí của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh luôn bám sát đời sống chính trị của đất nước và định hướng công tác tư tưởng, lý luận của Đảng, nhiệm vụ chính trị của Học viện, đóng góp vào việc nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cung cấp những luận cứ khoa học cho việc xây dựng, hoàn thiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, tham gia vào công tác tư tưởng - lý luận của Đảng; góp phần đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

2. Nội dung

2.1. Yêu cầu đặt ra đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện

Thứ nhất, yêu cầu phát triển báo chí hiện đại

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Nhiệm vụ của báo chí là phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng”⁽¹⁾, và “Để làm tròn nhiệm vụ vẻ vang của mình, nhân lực tạp chí cần phải tu dưỡng đạo đức cách mạng, “cố gắng trau dồi tư tưởng, nghiệp vụ và văn hóa; chú trọng học tập chính trị để nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ; đi sâu vào thực tế, đi sâu vào quần chúng lao động””⁽²⁾.

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, môi trường thông tin đa chiều, phức tạp, đặt ra những thách thức chưa từng có về an ninh thông tin và cuộc đấu tranh tư tưởng. Tại Việt Nam, yêu cầu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và khơi dậy mạnh mẽ khát vọng phát triển đất nước hùng cường đòi hỏi báo chí cách mạng phải đóng vai trò là lực lượng tiên phong, chủ lực và sắc bén trên mặt trận chính trị, tư tưởng. Về định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030, Đại hội XIII chỉ rõ: “đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo”⁽³⁾. Đồng thời, Đảng cũng chỉ rõ định hướng phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam: “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại. Thực hiện tốt quy hoạch, phát triển hệ thống báo chí, truyền thông (…) Tăng cường quản lý và phát triển các loại hình truyền thông, thông tin trên internet”⁽⁴⁾.

Là trung tâm quốc gia đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý, nghiên cứu lý luận chính trị, tư vấn chính sách cho Đảng và Nhà nước, công tác báo chí, xuất bản của Học viện góp phần trực tiếp vào thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại.

Tác giả, độc giả yêu cầu ngày càng cao, đòi hỏi các tạp chí khoa học phải được đầu tư nâng cao chất lượng, uy tín khoa học, nhân lực làm công tác báo chí của Học viện phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ chuyên môn, sâu sắc về lý luận, tinh thông nghiệp vụ, công nghệ số.

Nhân lực tạp chí Học viện đóng vai trò quan trọng, quyết định trực tiếp đến chất lượng của hệ thống tạp chí lý luận chính trị. Họ không chỉ là những người biên tập kỹ thuật mà còn là những “người gác cổng tri thức” đầu tiên, chịu trách nhiệm thẩm định, biên tập… nhằm bảo đảm tính khoa học và tính chính trị cho mỗi bài nghiên cứu trước khi công bố. Đồng thời, họ là những “chiến sĩ” trên mặt trận tư tưởng, tích cực tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Trong kỷ nguyên mới, nguồn nhân lực tạp chí Học viện chính là lực lượng trực tiếp thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và hội nhập quốc tế của các tạp chí. Sự hội tụ của ba vai trò: nhà khoa học - nhà báo - chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng trong mỗi người đã định hình nên đội ngũ nhân lực, không chỉ vận hành mà kiến tạo nên uy tín và ảnh hưởng của hệ thống tạp chí Học viện. Điều này đặt ra cho công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện những yêu cầu riêng. Những yêu cầu này đến từ sự thay đổi của công nghệ làm báo và từ chính yêu cầu nhiệm vụ chính trị đặc biệt mà đội ngũ này đảm nhiệm.

Thứ hai, yêu cầu về chuyển đổi số và thích ứng với môi trường truyền thông số

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, với những công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data), đã làm thay đổi sâu sắc phương thức sản xuất, phổ biến và tiêu thụ các sản phẩm báo chí. Điều này đòi hỏi nhân lực báo chí được trang bị các năng lực mới như: kỹ năng báo chí dữ liệu, báo chí kiến tạo xã hội, kỹ năng phòng, chống tin giả, kỹ năng sản xuất sản phẩm đa phương tiện, kỹ năng quản trị và phát triển các nền tảng số.

Trước xu thế chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, đa phương tiện để sản xuất và cung cấp thông tin, yêu cầu hệ thống báo chí Học viện xây dựng tòa soạn số hiện đại, liên thông dữ liệu, tối ưu hóa quy trình tác nghiệp, bảo đảm tốc độ và độ chính xác, phát triển các nền tảng báo chí đa phương tiện, tích hợp nội dung đa dạng (văn bản, hình ảnh, âm thanh, video, tương tác trực tuyến) để tiếp cận nhiều nhóm độc giả trong nước và quốc tế. Chính vì vậy, nhân lực tạp chí Học viện cần có năng lực công nghệ thông tin tốt, tư duy phân tích dữ liệu và khả năng ứng dụng công nghệ vào quá trình tổ chức sản xuất, phát hành và quảng bá sản phẩm, đồng thời bảo vệ chủ quyền thông tin quốc gia trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.

Thứ ba, yêu cầu nâng cao tính chiến đấu, năng lực luận chiến sắc bén trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Trong bối cảnh các thế lực thù địch triệt để lợi dụng không gian mạng để chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng, đòi hỏi hệ thống báo chí phải thực sự là “vũ khí” sắc bén, có tính chiến đấu cao, tính thuyết phục mạnh mẽ. Do đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng không chỉ là cập nhật kiến thức, kỹ năng, mà còn là quá trình rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, trang bị các phương pháp, kỹ năng luận chiến hiện đại để mỗi người trở thành một chiến sĩ tư tưởng.

Các tạp chí Học viện là một bộ phận của lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, cần nâng cao tính chiến đấu, khả năng phản biện, kịp thời đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Nội dung báo chí phải giàu tính lý luận, lập luận chặt chẽ, dựa trên chứng cứ khoa học và thực tiễn sinh động, tạo sức thuyết phục cao, góp phần định hướng dư luận xã hội, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và con đường xã hội chủ nghĩa. Đây vừa là trách nhiệm chính trị, vừa là tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động báo chí cách mạng.

Thứ tư, yêu cầu tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, từng bước tham gia hội nhập quốc tế

Đề án sắp xếp, phát triển hệ thống báo chí Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đến năm 2025, hướng đến năm 2030 xác định lộ trình “xây dựng tạp chí đạt chuẩn quốc tế” và “xuất bản tạp chí tiếng Anh, điện tử”. Yêu cầu này đòi hỏi công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực tạp chí phải nâng cao kỹ năng ngoại ngữ, trang bị kỹ năng biên tập tiếng Anh học thuật và quy trình làm việc theo chuẩn mực của các hệ thống xuất bản tạp chí, trích dẫn quốc tế.

Các tạp chí Học viện cần từng bước tiếp cận các chuẩn mực quốc tế về quản trị tòa soạn, quy trình sản xuất và ứng dụng công nghệ; mở rộng hợp tác đào tạo, trao đổi chuyên môn, nghiệp vụ với tạp chí khoa học thuộc các học viện, trường đại học uy tín trên thế giới. Tiếp thu kinh nghiệm quản lý, công nghệ hiện đại, chuẩn hóa quy trình biên tập, xuất bản, bảo đảm tính minh bạch, chính xác, đáp ứng yêu cầu bạn đọc trong và ngoài nước. Đây là cơ sở để các tạp chí Học viện góp phần khẳng định vị thế Việt Nam trong không gian truyền thông toàn cầu.

Thứ năm, yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội và chuẩn mực văn hóa báo chí

Trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc, đội ngũ những người làm tạp chí khoa học đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: sự phức tạp của tin giả, thông tin xuyên tạc, tình trạng vi phạm bản quyền, đòi hỏi mỗi người làm tạp chí phải có đạo đức nghề nghiệp. Bởi vậy, cần quan tâm bồi dưỡng nâng cao đạo đức nghề nghiệp, giáo dục lý luận chính trịcho đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện, góp phần xây dựng các tạp chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.

2.2. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực tạp chí tại Học viện

“Với vị thế là trung tâm quốc gia đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý, nghiên cứu lý luận chính trị, tư vấn chính sách cho Đảng và Nhà nước, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh xác định rõ, công tác báo chí, xuất bản là lĩnh vực quan trọng, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị của Học viện và góp phần xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”⁽⁵⁾.

Học viện có 17 tạp chí, tạo thành một hệ thống tạp chí lý luận chính trị có bản sắc, mang dấu ấn riêng, phục vụ trực tiếp công tác tư tưởng, lý luận của Đảng. “Trong hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có vị thế và đặc thù riêng biệt: Không vận hành theo cơ chế báo chí thương mại hay đưa tin thuần túy, mà là báo chí về khoa học chính trị, một bộ phận hữu cơ của công tác lý luận, tư tưởng - một “binh chủng báo chí lý luận”, phục vụ trực tiếp cho nhiệm vụ xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và lý luận. Chính vì vậy, báo chí Học viện không chỉ làm nhiệm vụ tuyên truyền, phản ánh thông tin, mà còn có vai trò tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận, cung cấp luận cứ khoa học cho hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và tiên phong trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch”⁽⁶⁾.

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có 151 người làm công tác báo chí, trong đó có 104 cán bộ chuyên trách và 47 cán bộ kiêm nhiệm. Về học hàm, học vị: 9 phó giáo sư, 59 tiến sĩ, 65 thạc sĩ. Hầu hết lãnh đạo các tạp chí đều có trình độ tiến sĩ, phó giáo sư, tiến sĩ. Nhân lực tạp chí có trình độ từ thạc sĩ trở lên chiếm 90,73%⁽⁷⁾. Đây là nhân tố đóng vai trò quyết định chất lượng các sản phẩm tạp chí Học viện.

Nhân lực tạp chí Học viện có bản lĩnh chính trị vững vàng, được trang bị kiến thức chuyên ngành, lý luận chính trị, yêu nghề, nhiệt tình trong công việc, nỗ lực khắc phục khó khăn để thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, một số tạp chí có bề dày hoạt động đã xây dựng được đội ngũ nhân lực vững về chuyên môn, nghiệp vụ, giàu kinh nghiệm làm báo.

Trong những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện đặc biệt quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ và định hướng phát triển hệ thống tạp chí Học viện. Thông qua các hoạt động bồi dưỡng thường xuyên, các cơ quan tạp chí Học viện từng bước đáp ứng yêu cầu đổi mới. Đội ngũ nhân lực tạp chí thể hiện rõ năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, công nghệ, bản lĩnh chính trị, kiên định về lập trường tư tưởng và đạo đức nghề nghiệp.

Học viện đã quan tâm đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ nhân lực tạp chí nhằm nâng cao trình độ lý luận chính trị, tư duy và phẩm chất đạo đức người làm báo. Bên cạnh các hội nghị quán triệtnghị quyết của Đảng, các lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được tổ chức thường xuyên, Học viện đã tổ chức các tọa đàm, hội nghị tập huấn, lớp bồi dưỡng chuyên sâu cho nhân lực tạp chí như: Lớp bồi dưỡng phương pháp nghiên cứu khoa học và vận dụng vào biên tập tạp chí dành cho cán bộ, biên tập viên các tạp chí, bản tin, trang thông tin điện tử trong hệ thống Học viện (tháng 6-2022); Hội nghị tập huấn kỹ năng sáng tạo tác phẩm báo chí về xây dựng Đảng năm 2024 (tháng 6-2024); Lớp bồi dưỡng nghiệp vụ trình bày, chế bản tạp chí (tháng 5-2025); Lớp bồi dưỡng kiến thức về công tác báo chí (tháng 8-2025). Các tọa đàm khoa học về: Chuyển đổi số báo chí; Báo chí Học viện với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; Tiêu chuẩn đánh giá tạp chí khoa học; Xuất bản trực tuyến tạp chí khoa học; Kỹ năng viết và biên tập bài báo chính luận; Quản lý phát triển nguồn lực phục vụ báo chí - xuất bản trong hệ thống Học viện…

Kết quả khảo sát 17 tạp chí với 86 người làm công tác tạp chí đã phản ánh một bức tranh đa chiều với những ưu điểm nổi bật, đồng thời bộc lộ những hạn chế và nguyên nhân cần được nhận diện. Trước hết là “khoảng trống kỹ năng” trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế. Về ngoại ngữ, 56,7% người trả lời “rất ít dùng”; 26,7% người “không dùng tới” tiếng Anh trong công việc, trở thành “nút thắt” cho mục tiêu xây dựng các tạp chí khoa học của Học viện hội nhập quốc tế.

Trong thời đại số, sử dụng công nghệ thông tin được xem là kỹ năng không thể thiếu trong công việc, nhưng mức độ ứng dụng chủ yếu dừng lại ở mức “cơ bản” và “thành thạo” trong các khâu công việc quen thuộc. Có đến 83,4% người trả lời tự đánh giá mình ở hai mức độ này. Đáng chú ý, tỷ lệ người tự tin mình có thể “sử dụng thành thạo và sáng tạo” công nghệ chỉ chiếm một con số rất khiêm tốn là 10,0%; tỷ lệ ứng dụng vào các khâu chuyên nghiệp như quản lý tòa soạn trực tuyến chỉ 20,3%⁽⁸⁾.

Trong 3 năm, tính đến đầu tháng 8-2025, vẫn còn 22,7% nhân lực chưa tham dự bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí. 93,8% người được hỏi có nguyện vọng được đào tạo, bồi dưỡng trong thời gian tới. Trong đó có 66,7% người trả lời mong muốn được đào tạo kỹ năng làm báo đa phương tiện; 56,1% quan tâm đến ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong báo chí; 46,7% quan tâm đến kỹ năng biên tập; 40,0% quan tâm đến xây dựng thương hiệu cho cơ quan báo chí; 36,7% mong muốn được bồi dưỡng kỹ năng tổ chức và quản lý tòa soạn đa nền tảng…⁽⁹⁾.

Ở một số tạp chí, cán bộ quản lý và biên tập viên còn thiếu kinh nghiệm công tác, hầu hết đang giữ ngạch giảng viên, nghiên cứu viên, biên tập viên, chuyên viên; ở các tạp chí thuộc viện chuyên ngành, đa số nhân lực vừa làm công tác giảng dạy, vừa kiêm nhiệm công tác tạp chí; có 18% người trả lời có thời gian làm việc ở tạp chí từ 1 đến 5 năm⁽¹⁰⁾; một số nhân lực mới được tuyển dụng vào các tạp chí chưa được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí; nhân lực trẻ, những cán bộ kiêm nhiệm còn thiếu kỹ năng biên tập; chưa tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO); chưa nắm được kỹ năng nhận diện và chống tin giả hay kiến thức về pháp luật và đạo đức nghề nghiệp người làm báo… Điều này làm giảm hiệu quả các khâu công việc tạp chí.

Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên là: Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, dẫn đến sự thay đổi về cách thức làm tạp chí; nguồn kinh phí đầu tư cho đào tạo, bồi dưỡng và ứng dụng công nghệ vào công tác báo chí còn hạn hẹp; nhận thức về tầm quan trọng của việc cập nhật về công nghệ thông tin, quản trị tòa soạn, kỹ năng làm tạp chí hiện đại của một số lãnh đạo tạp chí, đội ngũ nhân lực còn hạn chế; một số tạp chí thiếu nhân lực chuyên trách dẫn đến quá tải và thiếu thời gian cho việc bồi dưỡng, cập nhật kiến thức; số lượng các lớp bồi dưỡng dành cho nhân lực làm công tác báo chí chưa đáp ứng yêu cầu; một số nội dung bồi dưỡng chưa sát nhu cầu làm giảm động lực tham gia.

Điều này cho thấy yêu cầu cấp bách phải đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực tạp chí của Học viện trong giai đoạn tới.

2.3. Giải pháp nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện

Một là, nâng cao năng lực tác nghiệp trong môi trường số

Chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ ở tất cả các ngành nghề, lĩnh vực, trong đó có tạp chí. Để xây dựng một nền báo chí hiện đại cần có những người làm việc chuyên nghiệp, ứng dụng thành thạo công nghệ thông tin và sáng tạo trong giải quyết công việc.

Để thực hiện thành công chuyển đổi số trong báo chí và xây dựng, phát triển đội ngũ nhân lực tạp chí chất lượng cao, giải pháp nền tảng mang tính quyết định là trang bị và chuẩn hóa kỹ năng báo chí hiện đại, giúp họ làm chủ công nghệ, thích ứng và sáng tạo trong môi trường truyền thông số. Có thể tập trung vào bồi dưỡng các nội dung: tư duy báo chí kỷ nguyên số; kỹ năng vận hành hệ thống trực tuyến tạp chí khoa học; kỹ năng tổ chức tòa soạn; kỹ năng sản xuất sản phẩm đa phương tiện; ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo trong tác nghiệp, phân tích dư luận xã hội…

Hai là, đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ

Các cơ quan tạp chí thuộc Học viện có đặc thù là các tạp chí lý luận chính trị đồng thời là các tạp chí khoa học chuyên ngành, do vậy yêu cầu đội ngũ nhân lực báo chí Học viện cần vững về chuyên môn, chắc về lý luận chính trị,thường xuyên cập nhật chủ trương, đường lối của Đảng, có năng lực nghiên cứu và nhận diện, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Vì thế, các tạp chí cần tạo điều kiện cho cán bộ tham gia chương trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ; tạo điều kiện cho đội ngũ làm biên tậpnâng cao trình độ chuyên môn bằng việc cử đi đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ các chuyên ngành phù hợp với vị trí việc làm và mục tiêu phát triển tạp chí, đồng thời tạo cơ hội để họ ứng dụng kiến thức, kỹ năng mới vào công tác xuất bản.

Chương trình bồi dưỡng tập trung vào các chuyên đề: nhận diện và phân tích thủ đoạn chống phá trên không gian mạng; kỹ năng kiểm chứng thông tin nâng cao; kỹ năng viết chính luận… Các chuyên đề được triển khai dưới dạng trực tiếp hoặc trực tuyến.

Bên cạnh đó, bản thân nhân lực tạp chí Học viện cần được cử tham gia các khóa đào tạo lý luận chính trị trung cấp, cao cấp, bồi dưỡng kiến thức kinh điển Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh…

Ba là, thúc đẩy hội nhập và nâng cao năng lực tổ chức, xuất bản tạp chí theo chuẩn quốc tế

Xây dựng đội ngũ nhân lực làm tạp chí khoa học, đủ năng lực đưa các công trình nghiên cứu, lý luận của Việt Nam ra thế giới, tiếp cận chuẩn mực tạp chí khoa học quốc tế, góp phần nâng cao uy tín học thuật của Học viện.

Để đạt được mục tiêu này, nhân lực tạp chí cần được trang bị các kỹ năng như: kỹ năng sử dụng ngoại ngữ (phổ biến là tiếng Anh) để tìm hiểu kinh nghiệm làm báo của các tạp chí danh tiếng; kỹ năng biên tập bài báo khoa học, hoặc bài báo có trích dẫn bằng tiếng Anh; kỹ năng thể hiện bài báo theo cấu trúc, văn phong, trích dẫn chuẩn quốc tế; kỹ năng lựa chọn bài, quy trình gửi - nhận bài, phản hồi bình duyệt trên phần mềm tạp chí hoặc nền tảng xuất bản tạp chí học thuật; kỹ năng giao tiếp và làm việc trong môi trường quốc tế.

Giải pháp này cần tập trung vào nhóm nhân sự lãnh đạo, quản lý, nhân sự phụ trách các ấn phẩm xuất bản bằng tiếng Anh của các tạp chí, nhất là các đơn vị có phiên bản tiếng Anh. Đồng thời, cần triển khai hoạt động hợp tác quốc tế, mời các nhà quản lý, biên tập viên tạp chí uy tín trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm.

Bốn là, xây dựng cơ chế, chính sách đồng bộ, tạo môi trường phát triển bền vững

Đây là giải pháp hướng đến kiến tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiện đại để công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực báo chí được triển khai hiệu quả. Kết quả khảo sát đã chỉ ra các vấn đề bất cập, khó khăn như “thiếu thời gian”, “thiếu cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ thông tin” và nhu cầu về “chế độ thù lao xứng đáng”. Do vậy, cần đầu tư công nghệ - trang thiết bị, có quy chế đãi ngộ, thi đua khen thưởng, tạo điều kiện tăng cường gắn kết nhân lực làm báo trong toàn Học viện.

Đồng thời, cần hoàn thiện cơ chế tài chính, xây dựng quy chế nhuận bút mới, định mức phù hợp với các sản phẩm báo chí số, đa phương tiện, kèm kế hoạch đầu tư công nghệ đồng bộ để khắc phục tình trạng thiếu cơ sở vật chất.

Việc chuẩn hóa chức năng, nhiệm vụ từng vị trí trong các tòa soạn theo môi trường số sẽ tối ưu hóa nguồn nhân lực, đặc biệt là đối với nhân lực kiêm nhiệm. Việc tham gia học tập, bồi dưỡng cần được đưa vào tiêu chí đánh giá hằng năm.

Để đẩy mạnh xây dựng hệ thống tạp chí chuyên nghiệp, hiện đại và thúc đẩy chuyển đổi số, cần có động viên kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích trong thực hiện nhiệm vụ và có đóng góp thiết thực vào sự phát triển các tạp chí Học viện.

Năm là, phát huy vai trò của Học viện Báo chí - Tuyên truyền trong đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện

Học viện Báo chí và Tuyên truyền là cơ sở đào tạo trọng điểm quốc gia về báo chí, truyền thông và lý luận chính trị. Việc phát huy vai trò của Học viện Báo chí và Tuyên truyền trong tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, tạo diễn đàn chia sẻ học thuật, kinh nghiệm làm báo cho đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện là hết sức cần thiết, nhằm bảo đảm tính thống nhất, liên tục và hiệu quả. Qua đó, xây dựng đội ngũ nhân lực tạp chí khoa học vững về tri thức, thành thạo kỹ năng, sáng tạo, hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp báo chí cách mạng và ngang tầm nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới.

3. Kết luận

Kỷ nguyên mới mở ra tương lai tươi sáng của dân tộc, đồng thời đặt ra yêu cầu cao hơn đối với các tạp chí khoa học. Xuất phát từ yêu cầu mới của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và nhiệm vụ chính trị của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện, đòi hỏi phải thực hiện các giải pháp đồng bộ và tầm nhìn dài hạn, sự quyết tâm chính trị của lãnh đạo các tạp chí, sự tham mưu hiệu quả của các đơn vị chức năng và đặc biệt là nỗ lực tự rèn luyện của mỗi người làm tạp chí trong Học viện. Triển khai đồng bộ và hiệu quả, các giải pháp trên sẽ tạo động lực mạnh mẽ, góp phần xây dựng đội ngũ nhân lực tạp chí Học viện đáp ứng tốt nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

_________________

Ngày nhận bài: 25-9-2025; Ngày bình duyệt: 3-10-2025; Ngày duyệt đăng: 9--10-2025.

Email tác giả: maianhhvct@gmail.com

(1), (2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.13, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, 2011, tr.463, 466.

(3) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.II, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.329.

(4) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Sđd, tr.146.

(5) PGS.TS Dương Trung Ý: “Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh với việc xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”. Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc gia: 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc, Hà Nội, tháng 5-2025.

(76) Bài phát biểu của đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương tại Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, https://hcma.vn, ngày 21-6-2025.

(7) Liên Chi hội Nhà báo Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Số liệu báo cáo công tác báo chí của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, tháng 6/2025.

(8), (9), (10) Số liệu khảo sát, tổng hợp từ các tạp chí thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, tháng 8-2025.