Tác phẩm "Nghe lời Bác dạy" của họa sĩ Vương Trình, được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam - Ảnh tư liệu

1. “Lấy dân làm gốc” - quan điểm chủ đạo xuyên suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình lãnh đạo cách mạng

Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, quần chúng nhân dân vừa là chủ thể sáng tạo ra lịch sử, vừa là lực lượng chủ chốt bảo đảm thắng lợi của cách mạng. V.I.Lênin đã khẳng định: “Không có sự đồng tình ủng hộ của đại đa số nhân dân lao động đối với đội tiền phong của mình, tức là đối với giai cấp vô sản, thì cách mạng vô sản không thể thực hiện được”⁽¹⁾. Giai cấp nào có thể huy động được nhân dân đứng về phía mình sẽ chiến thắng mọi thế lực để vươn lên lãnh đạo xã hội. 

Kế thừa quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Nước lấy dân làm gốc... Gốc có vững cây mới bền, Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân”⁽²⁾. Người luôn yêu cầu Đảng cần phải tập hợp được nhân dân tạo thành khối đoàn kết thống nhất, đấu tranh theo cùng một mục tiêu, lý tưởng thì sự nghiệp cách mạng mới được củng cố, bền vững lâu dài, từ đó gặt hái được thắng lợi.

Hồ Chí Minh khẳng định: “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, chứ không phải là sự nghiệp của cá nhân anh hùng nào. Thành công của Đảng ta là ở nơi Đảng ta đã tổ chức và phát huy lực lượng cách mạng vô tận của nhân dân”⁽³⁾. Sức mạnh của quần chúng nhân dân là vô cùng to lớn, khi sức mạnh ấy được dẫn dắt dưới sự lãnh đạo của Đảng thì mọi mục tiêu cách mạng nhất định sẽ thành công.

Với nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam đã phát huy đúng đắn, sáng tạo quan điểm “lấy dân làm gốc”, coi đó như một quan điểm chủ đạo trong mọi chủ trương, đường lối quan trọng và quán triệt, triển khai trong mọi yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể. Trong suốt quá trình đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước cho đến thời kỳ đổi mới, xây dựng CNXH, Đảng ta luôn dựa vào nhân dân, huy động tối đa sức mạnh của nhân dân. Đại hội VI của Đảng (năm 1986) đã tổng kết: “Trong toàn bộ hoạt động của mình, Đảng phải quán triệt tư tưởng “lấy dân làm gốc”, xây dựng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân lao động”⁽⁴⁾. Đến Đại hội VII của Đảng (năm 1991), trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên thắng lợi lịch sử. Toàn bộ hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chân chính của nhân dân. Sức mạnh của Đảng là ở sự gắn bó mật thiết với nhân dân. Quan liêu, mệnh lệnh, xa rời Nhân dân sẽ đưa đến những tổn thất không lường được đối với vận mệnh của đất nước”⁽⁵⁾. Nhân dân chính là lực lượng đông đảo, quyết định vận mệnh của lịch sử dân tộc. Đảng ra đời từ phong trào của nhân dân, lớn lên trong lòng quần chúng nhân dân và được nhân dân bảo vệ, đồng thời Đảng dẫn dắt quần chúng tiến lên để giải phóng chính mình. Đảng ta đã nhận thức sâu sắc về vai trò của quần chúng nhân dân, không ngừng liên hệ mật thiết với quần chúng nhân dân và đấu tranh vì lợi ích của nhân dân, lấy hạnh phúc của đông đảo quần chúng nhân dân là mục tiêu phấn đấu.

Quan điểm “lấy dân làm gốc” thể hiện ở tính thống nhất về mục tiêu và lợi ích trong mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân. Mọi thành quả trong đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng CNXH đều thuộc về toàn dân. Đại hội XIII của Đảng xác định, bổ sung thêm quyền “dân giám sát, dân thụ hưởng” vào phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” được đề ra từ nhiệm kỳ khóa VII như một sự khẳng định sâu sắc hơn về vai trò của nhân dân trong mọi hoạt động của Đảng và Nhà nước.

Những năm qua, đất nước đã đạt được những thành tựu nổi bật về kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đáng kể đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, ngày càng củng cố vững chắc “gốc” của đất nước. Từ đó, nhân dân càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước, đồng thời ngày càng trở thành chỗ dựa vững chắc cho Đảng và Nhà nước trong công cuộc xây dựng đất nước trên con đường đi lên CNXH.

Tuy nhiên, mối quan hệ thống nhất giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân vẫn phải đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, nạn tham nhũng, tiêu cực đang diễn biến phức tạp, “làm giảm lòng tin của quần chúng đối với sự lãnh đạo của Đảng và sự điều hành của các cơ quan nhà nước”⁽⁶⁾, đe dọa trực tiếp tới “gốc” của đất nước. “Lấy dân làm gốc” một lần nữa lại trở thành quan điểm chủ đạo cần phải quán triệt trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hiện nay.

2. Vai trò của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân và Chính phủ, là “giặc ở trong lòng”, “giặc nội xâm”⁽⁷⁾. Nạn tham nhũng, tiêu cực không những gây nên những bức xúc trong nhân dân, tác động xấu đến sự phát triển đất nước mà còn tạo ra những nguy cơ lớn cho sự tồn vong của chế độ. Tham nhũng, tiêu cực đã được coi là một loại “giặc”, thì muốn tiêu diệt nó, không có cách nào khác là phải huy động sức mạnh của toàn thể nhân dân.

Trong cuốn sách Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ: “Sức mạnh và động lực to lớn của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là sự đồng tình, ủng hộ, hưởng ứng, tham gia tích cực của nhân dân (...) Nếu không dựa vào dân thì cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực khó có thể thành công. Dựa vào dân, lắng nghe dân, lắng nghe dư luận để chọn lọc tiếp thu cái đúng...”⁽⁸⁾.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, nhân dân đã thể hiện vai trò rất lớn trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, thể hiện qua việc phản ánh, tố giác những hiện tượng vi phạm pháp luật.

Theo báo cáo của Chính phủ, trong năm 2022, có 284.309 lượt người đến cơ quan hành chính nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (giảm 14,1% so với năm 2021), với tổng số người được tiếp là 305.920 người (giảm 14,7%) về 221.258 vụ việc (giảm 19,3%), có 2.314 đoàn đông người (giảm 32,7%); cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã giải quyết 19.975/23.526 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 84,9% (tăng 8,6% so với năm 2021). Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 25,2 tỷ đồng, 1,9 ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân 319,0 tỷ đồng, 8 ha đất; khôi phục, bảo đảm quyền lợi cho 61 tổ chức, 702 cá nhân; kiến nghị xử lý 466 người (trong đó có 408 cán bộ, công chức); chuyển cơ quan điều tra xử lý 32 vụ, 35 đối tượng (có 13 cán bộ, công chức)⁽⁹⁾.

Nhân dân chính là mạng lưới rộng khắp để phát giác và cung cấp thông tin cho các cơ quan có thẩm quyền để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý những hành vi tham nhũng, tiêu cực. Khi thực hiện tối đa quyền giám sát của mình, nhân dân sẽ trở thành “tai mắt” của Đảng, Nhà nước, đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “nhân dân trăm tai nghìn mắt vẫn có nhiều ý kiến thông minh... Công tác gì muốn làm tốt đều phải coi trọng ý kiến của nhân dân”⁽¹⁰⁾. Những thông tin, ý kiến của nhân dân góp phần quan trọng để đưa những hành vi sai phạm của cán bộ, đảng viên ra ánh sáng.

Bên cạnh vai trò giám sát, nhân dân cũng đại diện cho nguồn lực trí tuệ tổng hợp trong phản biện, góp phần xây dựng, hoàn thiện thể chế, đóng góp ý kiến vào dự thảo Cương lĩnh, văn kiện Đại hội Đảng, dự thảo sửa đổi Hiến pháp, dự thảo các đạo luật nhằm xây dựng, hoàn thiện các văn kiện quan trọng của Đảng và Nhà nước về những vấn đề phát triển kinh tế - xã hội cũng như vấn đề có liên quan đến đấu tranh phòng, chống tham nhũng thông qua các cơ quan dân cử.

Từ vai trò làm chủ trong các hoạt động của Hội đồng nhân dân các cấp, nhân dân đóng góp ý kiến trong công tác phòng, chống tham nhũng của các cơ quan Nhà nước từ Trung ương tới địa phương, chỉ ra những ưu, khuyết điểm của cán bộ, đảng viên trong thực thi nhiệm vụ. Đồng thời, nhân dân đóng góp ý kiến thông qua Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng. Ngoài việc đóng góp ý kiến trực tiếp với cán bộ, đảng viên, các cấp, ngành, người dân còn thông qua việc gửi đơn thư đến các cơ quan chức năng, cơ quan thông tin báo chí ở Trung ương và địa phương để bày tỏ nguyện vọng, góp ý, phát hiện những sai phạm về kinh tế, tham nhũng, tiêu cực.

Nhân dân bày tỏ quan điểm, cách nhìn nhận, đánh giá về hiện tượng tham nhũng, tiêu cực và công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị, từ đó hình thành nên dư luận xã hội, có vai trò tác động tới ý thức pháp luật, thúc đẩy việc điều chỉnh hành vi theo các chuẩn mực xã hội của cán bộ, đảng viên. Đồng thời, cổ vũ tinh thần đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm, khích lệ sự tham gia của đông đảo người dân. Dư luận nhân dân cũng thúc đẩy quá trình vào cuộc của cơ quan có thẩm quyền để nhanh chóng xem xét, xử lý các vụ việc tham nhũng, tiêu cực gây bức xúc trong xã hội, đồng thời tạo áp lực phải minh bạch hóa việc cung cấp thông tin, giải trình các hoạt động thực thi quyền lực mà nhân dân được quyền giám sát theo quy định của pháp luật.

3. Giải pháp phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Quán triệt quan điểm “lấy dân làm gốc”, mục tiêu của việc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cũng là nhằm phục vụ lợi ích của nhân dân, đấu tranh xóa bỏ những nguy cơ xấu làm ảnh hưởng tới quyền lợi của nhân dân. Điều này cũng phù hợp với nguyện vọng chính đáng của đông đảo quần chúng, thể hiện sự lắng nghe, cầu thị, gắn bó mật thiết với nhân dân của Đảng ta. Đại hội XIII đã khẳng định chủ trương “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, nhấn mạnh tới vai trò làm chủ của nhân dân ở mọi khâu trong công việc của Đảng và Nhà nước.

Tuy nhiên, Đại hội XIII cũng thẳng thắn thừa nhận những hạn chế trong việc phát huy vai trò của nhân dân: “chưa thực sự tôn trọng ý kiến, kiến nghị của nhân dân và giải quyết kịp thời các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân. Quyền làm chủ của nhân dân có lúc, có nơi còn bị vi phạm; vẫn còn biểu hiện dân chủ hình thức, tách rời dân chủ với kỷ cương, pháp luật”⁽¹¹⁾. Thực trạng này đã gây nhiều cản trở cho việc nhân dân tham gia đóng góp vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hiện nay.

Nhằm phát huy hơn nữa vai trò của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam, cần tập trung tăng cường một số giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, tăng cường ý thức làm chủ của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Muốn huy động sự tham gia rộng rãi của quần chúng nhân dân vào công cuộc đấu tranh cam go và quyết liệt ấy, trước hết cần bảo đảm các quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, quan tâm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, xây dựng và ban hành những chủ trương, đường lối, chính sách phù hợp với các tầng lớp nhân dân, lắng nghe nguyện vọng, ý kiến của nhân dân, giải quyết kịp thời những vấn đề cấp bách trong dân, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, làm cho nhân dân thấy được tôn trọng, được bảo vệ, được khuyến khích thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình, đoàn kết mọi thành phần trong xã hội, khơi dậy nguồn lực trong dân để thúc đẩy việc hiện thực hóa chủ trương, chính sách.

Tăng cường cung cấp, minh bạch hóa thông tin để người dân được biết một cách rộng rãi, nâng cao tính chủ động trong tiếp cận thông tin, giúp nhân dân có thêm cơ sở để tham gia giám sát, phản biện, đóng góp ý kiến, nâng cao khả năng phát giác hành vi tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, nhân dân phải được khuyến khích trực tiếp tham gia vào các công việc theo đúng quyền hạn và trách nhiệm, trước hết là việc áp dụng chủ trương, chính sách, pháp luật vào thực tiễn cuộc sống. Bên cạnh đó, bằng nhiều hình thức và phương thức khác nhau, nhân dân cũng là người giám sát, đánh giá hiệu quả của việc thực hiện các chủ trương, chính sách, xem xét các hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thực hiện đúng trách nhiệm, quyền hạn hay không.

Trong các hoạt động liên quan tới lợi ích của nhân dân, cần minh bạch một cách tối đa ở mọi khâu, mọi quy trình để nhân dân thực sự thấy được quyền thụ hưởng của mình, để người dân thấy được việc bảo vệ chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước cũng chính là bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của từng người dân, từ đó mà càng nâng cao hơn nữa ý thức trách nhiệm trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Thứ hai, hoàn thiện cơ chế, cơ sở pháp lý để tạo điều kiện cho nhân dân tham gia sâu rộng vào các hoạt động đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Trước hết là xây dựng, hoàn thiện cơ chế thực hiện dân chủ hóa đời sống xã hội, bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Thúc đẩy mạnh mẽ việc phổ biến và thi hành Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở nhằm phát huy rộng rãi dân chủ XHCN, quyền làm chủ và vai trò tự quản của nhân dân, từ đó nâng cao tối đa vai trò chủ đạo của nhân dân trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Cùng với đó, cần hoàn thiện và triển khai một cách chặt chẽ những quy định về bảo vệ người tố cáo tham nhũng, tiêu cực, đồng thời tập trung giải quyết, xử lý triệt để và nghiêm minh những vụ án tham nhũng, tiêu cực, đặc biệt là những vụ án thu hút sự quan tâm, chú ý của dư luận để tạo niềm tin trong nhân dân, để nhân dân có được sự hỗ trợ mạnh mẽ về pháp lý và tinh thần, tham gia tích cực hơn trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Bên cạnh đó, cần xây dựng những tổ chức của nhân dân chuyên trách công việc giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước mang tính thực chất. Ban Thanh tra nhân dân cần thể hiện rõ vai trò là nơi tập hợp quần chúng ở cơ sở trực tiếp và thường xuyên tham gia vào hoạt động giám sát việc thực thi chính sách, pháp luật ở địa phương và các đơn vị hành chính sự nghiệp. Cần tăng cường hơn nữa vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể nhân dân và các cơ quan thông tin đại chúng, để thông qua đó, nhân dân tham gia vào quá trình “hoạch định chiến lược, chính sách phát triển kinh tế - xã hội và trong việc phát hiện, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí”⁽¹²⁾.

Tiếp tục hoàn thiện pháp luật về quyền giám sát trực tiếp của nhân dân, góp phần thực hiện hiệu quả cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, làm sâu sắc hơn nữa quan điểm “dân làm chủ”, tiếp tục thực hiện đúng đắn, hiệu quả dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện, đặc biệt là dân chủ ở cơ sở.

Thứ ba, tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong quần chúng nhân dân

Trước hết, cần tuyên truyền về tác hại của tham nhũng đến sự phát triển của xã hội để mọi người dân hiểu rõ, từ đó nâng cao nhận thức, thói quen chấp hành pháp luật về phòng, chống tham nhũng, coi việc phòng, chống tham nhũng là việc làm thường xuyên, tất yếu của toàn xã hội, lấy đó làm cơ sở để phát động phong trào toàn dân tham gia phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Bên cạnh đó, hiểu biết pháp luật về phòng, chống tham nhũng sẽ giúp nhân dân tăng cường khả năng phân tích tính chất pháp lý trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, từ đó đánh giá được hành vi tham nhũng, tiêu cực một cách chính xác nhất, đặc biệt là nâng cao năng lực phát hiện được những hoạt động lợi dụng kẽ hở pháp luật, lợi dụng những sơ hở của các văn bản pháp quy, lợi dụng sự yếu kém trong quản lý nhà nước để trục lợi. Thông qua hoạt động đấu tranh với những hiện tượng tham nhũng, tiêu cực, những thiếu sót, bất cập trong hệ thống pháp luật có thể sẽ được nhân dân phát hiện, phản ánh và kiến nghị để hoàn thiện, từ đó công cụ pháp lý để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực sẽ càng được củng cố.

Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng tiêu cực góp phần xây dựng văn hóa liêm chính trong toàn xã hội, phù hợp với nền tảng văn hóa toàn dân. Việc chú trọng giáo dục đạo đức, lương tâm và danh dự, ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên cũng chính là lấy cái “gốc” văn hóa của dân tộc để điều chỉnh hành vi xã hội, kết hợp với việc hoàn thiện thể chế sẽ bảo đảm “không thể”, “không dám”, “không muốn”, “không cần” tham nhũng, tiêu cực.

Có thể khẳng định, “lấy dân làm gốc” vừa là phương châm hoạt động, vừa là quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình lãnh đạo cách mạng. Đó vừa là sự kế thừa quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử; vừa là sự vận dụng sáng tạo, phát triển những quan điểm đó vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Thông qua cuốn sách Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, Tổng Bí thư tiếp tục khẳng định vai trò to lớn của nhân dân trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở Việt Nam hiện nay. Cuộc đấu tranh này tuy còn nhiều cam go, thách thức nhưng với sự đồng tình ủng hộ, chung tay góp sức của nhân dân, nhiệm vụ này chắc chắn sẽ tiếp tục đạt được những thành quả to lớn đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định:

“Dễ trăm lần không dân cũng chịu

 Khó vạn lần dân liệu cũng xong”!

_________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 542 (tháng 4-2023)

Ngày nhận bài: 6-3-2023; Ngày bình duyệt: 19-3-2023; Ngày duyệt đăng: 20-4-2023.

(1) V.I. Lênin: Toàn tập, t.39, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.251.

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.501-502.

(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.12, Sđd, tr.672.

(4), (6) ĐCSVN: Văn kiện Đảng Toàn tập, t.47, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr.362, 353.

(5) ĐCSVN: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991, tr.5.

(7) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.7, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.362.

(8) Nguyễn Phú Trọng: Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2023, tr.21.

(9) https://dangcongsan.vn/phap-luat/tang-cuong-giam-sat-nhung-linh-vuc-dia-phuong-co-tinh-hinh-khieu-nai-to-cao-phuc-tap-ton-dong-622229.html.

(10) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.15, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.668.

(11), (12) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.89, 288-289.

GS, TS LÊ VĂN LỢI

Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh