Đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là một bộ phận của cuộc đấu tranh tư tưởng, đấu tranh lý luận; đồng thời, là một nhiệm vụ quan trọng của công tác tư tưởng, công tác lý luận hiện nay. Lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và lịch sử của phong trào cộng sản, phong trào xã hội chủ nghĩa trên thế giới từ giữa thế kỷ XIX đến nay, trên nhiều phương diện, chính là lịch sử đấu tranh phản bác các quan điểm lệch lạc, sai trái, cơ hội, chống đối, thù địch đủ loại, bảo vệ hệ tư tưởng khoa học và cách mạng của giai cấp vô sản.

Cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiện nay đang được triển khai sâu rộng trong toàn Đảng và xã hội, đã đạt nhiều kết quả tích cực, rõ rệt và cần tiếp tục đẩy mạnh với chất lượng, hiệu quả cao hơn nữa. Trong quá trình này, cần làm sáng tỏ hơn các nguyên tắc cơ bản của công tác tư tưởng, cuộc đấu tranh tư tưởng nói chung, trong đó có nhiệm vụ đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Trước hết là 5 nguyên tắc sau đây:

Một là, phải xem đấu tranh tư tưởng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ thường xuyên. Các quan điểm sai trái, thù địch và chủ nghĩa cơ hội, cả xét lại hữu khuynh và giáo điều “tả” khuynh đều không sinh ra từ hư vô. Chúng có nguồn gốc kinh tế, xã hội, văn hóa và chính trị rất phức tạp và rất hiện thực! Một khi các cơ sở kinh tế của chế độ tư bản chủ nghĩa, trong đó có các quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, vẫn tồn tại và thậm chí vẫn còn tiềm năng phát triển như hiện nay, thì tất yếu sẽ nuôi dưỡng không ít lực lượng xã hội gắn bó một cách sống còn với chủ nghĩa tư bản, không thể tương dung với hệ tư tưởng cộng sản và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Mặt khác, giai cấp công nhân và các lực lượng cách mạng khác đều phải có một quá trình rèn luyện lâu dài mới trưởng thành từ giai cấp “tự nó” thành giai cấp “cho nó”. Trong quá trình ấy, không ít lực lượng công nhân, cách mạng rơi vào hạn chế, sai lầm, trượt vào quỹ đạo của tư tưởng tư sản, thậm chí, một số người đã trở thành kẻ “giữ cửa” cho chế độ tư bản chủ nghĩa. Cũng phải kể thêm, cuộc khủng hoảng, đổ vỡ của chủ nghĩa xã hội hiện thực cuối thế kỷ XX và những khó khăn, hạn chế của phong trào xã hội chủ nghĩa thế giới hiện nay đang tạo ra mảnh đất lợi hại cho những giọng điệu cơ hội, sai trái, thù địch xuất hiện và lây lan nhanh chóng.

Những điều nêu trên chính là cơ sở kinh tế - xã hội của chủ nghĩa cơ hội nói chung và các quan điểm sai trái, thù địch nói riêng đang chống phá hệ tư tưởng cộng sản và chủ nghĩa xã hội trên thế giới. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội không thể ngay lập tức loại bỏ cơ sở kinh tế - xã hội lợi hại ấy, mà phải thông qua quá trình cải tạo, phát triển lâu dài theo nguyên tắc: suy cho cùng, một sức mạnh vật chất chỉ có thể bị đánh đổ bằng một lực lượng vật chất khác. Vì vậy, các lực lực cộng sản và cách mạng phải duy trì thường trực ý thức đấu tranh và thường xuyên đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của mình, phê phán, loại bỏ mọi khuynh hướng tư tưởng sai lầm, sai trái, chống đối, thù địch, phản động.

Hai là, những chiến sĩ đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch phải rèn luyện và giữ vững quan điểm, lập trường cộng sản. Nếu như trên lĩnh vực kinh tế, chủ nghĩa xã hội có thể và cần thiết phải tạo không gian cho các thành phần kinh tế tư bản phát triển, phải sử dụng những khâu trung gian, phải kết hợp những mặt đối lập, phải bắt chủ nghĩa tư bản nhà nước “cày” trên thửa ruộng xã hội chủ nghĩa…; trên lĩnh vực chính trị, những người cách mạng, trong không ít trường hợp, có thể và cần biết tiến hành nhân nhượng, thỏa hiệp với kẻ thù, nhưng trên mặt trận đấu tranh tư tưởng, không bao giờ có vị trí trung dung, không chấp nhận bất kỳ sự nhân nhượng, thỏa hiệp nào. Nếu không vững vàng ở lập trường bên này, thì nhất định sẽ trượt sang lập trường bên đối lập. Bởi vậy, chuẩn bị kiến thức và rèn luyện ý thức, lập trường, bản lĩnh cho cuộc đấu tranh tư tưởng cần được chú trọng ngay từ đầu, ở mức nghiêm ngặt nhất và trong suốt quá trình đấu tranh lâu dài, đầy cạm bẫy.

Thứ ba, phải kết hợp chặt chẽ lý luận với thực tiễn, xác định đúng trọng tâm, trọng điểm trong từng thời kỳ, giai đoạn, bối cảnh cụ thể của cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Những phần tử cơ hội hiện nay thường rất khôn ngoan, viện cớ từ những vấn đề, hiện tượng cụ thể để phê phán, bác bỏ toàn bộ đường lối, chủ trương của Đảng, thậm chí xuyên tạc cả con đường, mục tiêu phát triển của đất nước.

Trong tình hình như vậy, các chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng cần bám sát thực tiễn, thường xuyên tổng kết thực tiễn và vận dụng kiến thức lý luận chính trị để phản bác một cách thuyết phục mọi quan điểm sai trái, thù địch. Hiện nay và trong những năm tới, một số trọng tâm, trọng điểm cần được ưu tiên là: bảo vệ những giá trị bền vững của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; sự thống nhất giữa chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam; những thành tựu vĩ đại của quá trình cách mạng từ năm 1930 đến nay, trong đó có những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới; đường lối, chủ trương, chính sách đổi mới; nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị Việt Nam; nền quốc phòng toàn dân và an ninh quốc gia; đường lối đối ngoại hòa bình, độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa…

Thứ tư, huy động, tổ chức nhiều lực lượng xã hội tham gia đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, bởi vậy, cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cũng phải trở thành cuộc đấu tranh của nhân dân bảo vệ sự nghiệp cách mạng, bảo vệ con đường độc lập, tự do, hạnh phúc.

Đảng là đội tiền phong lãnh đạo; cán bộ, đảng viên là các chiến sĩ xung kích nhưng lực lượng đấu tranh nhất thiết phải là toàn dân, của mọi tầng lớp xã hội.

Những tiếng nói khách quan, trung thực của đại biểu người Việt Nam ở nước ngoài, trong đó có cả một số nhân vật thuộc bộ máy chính quyền cũ về tình hình đất nước và chủ trương, chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc, như thực tế đã chứng minh, có sức mạnh thuyết phục, lan tỏa rất lớn đến cộng đồng hàng triệu đồng bào xa xứ. Những ghi nhận của các chức sắc tôn giáo và đồng bào giáo dân về tự do tôn giáo ở Việt Nam có giá trị phản bác mạnh mẽ đối với nhiều luận điệu sai trái trong các báo cáo về tôn giáo, nhân quyền trên thế giới những năm qua. Để tuyên truyền hiệu quả đến tuổi trẻ, học sinh, sinh viên, phương án tối ưu là có những tiếng nói, cây bút, diễn đàn của chính thế hệ trẻ… Không nên tuyệt đối hóa một lực lượng nào đó, càng không nên máy móc sử dụng cách nói, cách viết, cách thể hiện… đối với đối tượng này để áp dụng với các đối tượng khác.

Thứ năm, thông qua hoạt động đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cần phát triển lý luận, củng cố nền tảng tư tưởng của Đảng. Thực tế lịch sử chứng minh rằng, cứ mỗi lần đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội, các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin lại củng cố, bổ sung, phát triển lý luận. “Phê phán chính trị kinh tế học”năm 1844, “Chống Đuy-rinh” năm 1877, “Lút-vích Phoi-ơ-bắc và sự cáo chung của nền triết học cổ điển Đức” năm 1888, “Làm gì ?” năm 1901, “Cách mạng vô sản và tên phản bội Cauxky” năm 1918, “Bệnh ấu trĩ “tả” khuynh trong phong trào cộng sản” năm 1918… là những tác phẩm kinh điển tiêu biểu chống chủ nghĩa cơ hội; đồng thời, là những tác phẩm đánh dấu những bước phát triển quan trọng của hệ tư tưởng vô sản.

Ngày nay, Đảng và nhân dân Việt Nam đang thực hiện những nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ chủ nghĩa xã hội trong bối cảnh quốc gia và quốc tế rất khác với thời đại của các nhà kinh điển; phải giải quyết hàng loạt vấn đề lý luận và thực tiễn chưa từng có tiền lệ, nhưng rất sống còn: quá độ lên chủ nghĩa xã hội từ xuất phát điểm tiền tư bản chủ nghĩa và trong hoàn cảnh đầy khó khăn của cách mạng thế giới; nhận thức về chủ nghĩa xã hội trong kỷ nguyên toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp lần thứ tư; nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; dân chủ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; nền văn hóa và con người xã hội chủ nghĩa; nội dung, phương thức lãnh đạo, cầm quyền duy nhất của Đảng… Cần đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn và thông qua đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch để kịp thời bổ sung, hoàn thiện hệ thống lý luận và nền tảng tư tưởng của Đảng trên những vấn đề căn cốt này.

_________________

Ngày nhận bài: 1-11- 2011; Ngày bình duyệt: 20-11-2022; Ngày duyệt đăng: 14-12-2022

PGS, TS NGUYỄN VIẾT THẢO

Nguyên Phó Giám đốc

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh