Công cuộc đổi mới, mở cửa, hội nhập quốc tế ngày càng đi vào chiều sâu tạo ra nhiều thời cơ cho sự phát triển của đất nước, song cũng chứa đựng những thách thức không nhỏ. Tác động của quá trình toàn cầu hóa và mặt trái của cơ chế thị trường đang làm mai một giá trị truyền thống và bản sắc văn hóa dân tộc; sự suy thoái về lối sống, đạo đức xã hội có nguy cơ ngày càng gia tăng, nhất là sự sa sút về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên. Trong bối cảnh đó, việc tuyên truyền sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác tuyên truyền tư tưởng, lý luận của Đảng vào cuộc sống, làm cho tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác- Lênin ngày càng chiếm vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần của toàn xã hội. Đại hội VII của Đảng (1991) khẳng định: “ Đảng ta lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam hành động”⁽¹⁾. Đây là mốc quan trọng đánh dấu thời kỳ mới để đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh. Tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành một nhân tố quan trọng tạo nên sức mạnh Việt Nam.

“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại”⁽²⁾.

Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng Việt Nam trong thời kỳ phát triển mới, Đảng ta chỉ rõ: cần thấm nhuần sâu sắc, vận dụng sáng tạo những nguyên lý và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề nóng bỏng mà thực tiễn đang đặt ra; nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh phải trở thành một nhiệm vụ mấu chốt của công tác tư tưởng của Đảng, cần được toàn Đảng thực hiện chặt chẽ, có chất lượng và hiệu quả. Theo đó, nhiệm vụ tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác tuyên truyền nói chung những năm qua đã có sự chuyển biến tích cực. Đặc biệt, từ sau khi có Chỉ thị 23 của Ban Bí thư, ngày 27- 3- 2003 về đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới và Chỉ thị 06 - CT/TW, ngày 7- 11- 2006 của Bộ chính trị về tổ chức Cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, công tác nghiên cứu, tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh đã được đẩy mạnh và đi sâu vào cuộc sống.

Trong những năm qua, công tác tuyên truyền về sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh được triển khai phong phú và đa dạng trên các phương tiện thông tin và truyền thông, trong đó có hệ thống tạp chí lý luận của Đảng. Các cơ quan báo chí đã có những hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng; không ngừng mở rộng đội ngũ cộng tác viên nghiên cứu về Hồ Chí Minh, kịp thời động viên, khích lệ đội ngũ các nhà khoa học chuyên ngành, liên ngành cũng như các nhân chứng lịch sử, các tầng lớp nhân dân tham gia, đi sâu nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tấm gương đạo đức cũng như sự nghiệp và tư tưởng của Người đối với cách mạng Việt Nam. Các bài nghiên cứu về sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh được đăng tải trên các tạp chí khoa học là những tài liệu tin cậy và phong phú sinh động cho những bài giảng của đội ngũ giảng viên bộ môn tư tưởng Hồ Chí Minh, báo cáo viên của ban tuyên giáo các địa phương trong tuyên truyền, giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tấm gương và tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh đang tiếp thêm sức mạnh tinh thần, cổ vũ lớn lao cho toàn Đảng, toàn dân ta vượt lên, xốc tới đi đến thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp cách mạng. Điều đó cũng tạo ra động lực thúc đẩy công tác tuyên truyền về thân thế, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh một cách mạnh mẽ, cả bề rộng lẫn chiều sâu cho mọi đối tượng trong xã hội.

Ở nước ta, trong những năm qua tuy tình hình kinh tế-xã hội vẫn ổn định; dân chủ XHCN có tiến bộ, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố; quốc phòng, an ninh, đối ngoại được tăng cường; nền kinh tế vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, duy trì được tốc độ tăng trưởng khá. Song tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, cửa quyền hiện nay vẫn còn nghiêm trọng, phạm vi, tính chất phức tạp, làm cho nhân dân giảm sút lòng tin vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành, quản lý của Nhà nước. Lợi dụng những yếu kém, khuyết điểm nói trên, các thế lực thù địch đã ra sức xuyên tạc tình hình đất nước, bác bỏ chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phủ nhận sự lãnh đạo của Đảng, tuyên truyền xuyên tạc sự nghiệp đổi mới ở nước ta, bôi nhọ uy tín của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, xuyên tạc về thân thế, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh, gây phân tâm, hạ bệ thần tượng hoặc thần thánh hóa con người Hồ Chí Minh, tẩy trừ "huyền thoại Hồ Chí Minh", làm cho cán bộ, đảng viên, nhân dân suy giảm lòng tin, hoài nghi vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.

Chúng sử dụng triệt để các công nghệ thông tin hiện đại để truyền bá những hồi ký, bút ký, di cảo chống đối của một số cán bộ, đảng viên, trí thức, văn nghệ sĩ, nhà tôn giáo… hòng làm mất niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Chúng lợi dụng một số hoạt động đối ngoại và quan hệ quốc tế của ta để xuyên tạc, kích động chống đối đường lối đối ngoại của Đảng ta, hòng gây rối trật tự công cộng và gây bạo loạn.

Để đấu tranh bác bỏ những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, các bài viết trên hệ thống tạp chí lý luận của Đảng đã tập trung phân tích, lý giải có sức thuyết phục chủ nghĩa Mác - Lênin có giá trị bền vững do tính chính xác về khoa học, tính hệ thống, tính toàn diện nhằm giải phóng người lao động, giải phóng xã hội khỏi mọi áp bức, bóc lột, có sức hấp dẫn, chinh phục hàng tỷ con người trên trái đất. Sự sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu không phải là sự sụp đổ của CNXH  mà là sự sụp đổ một mô hình phát triển lỗi thời, trì trệ, chủ quan, có nhiều khiếm khuyết. Việt Nam luôn khẳng định mục đích, lý tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên đất nước mình. Một dân tộc lựa chọn con đường đi và mục tiêu của mình không phải là ý chí  chủ quan mà là một vấn đề khoa học rất nghiêm túc. Con đường đi lên CNXH ở Việt Nam là con đường phát triển hợp quy luật khách quan và hợp với thực tế Việt Nam. Chủ nghĩa xã hội là một học thuyết, một chế độ. Chủ nghĩa xã hội mà Việt Nam đang xây dựng là chủ nghĩa xã hội khoa học dựa trên cơ sở học thuyết Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, không phải là chủ nghĩa xã hội bị hiểu sai và làm sai, mà là chủ nghĩa xã hội đích thực, chủ nghĩa xã hội được đổi mới và phù hợp thực tiễn Việt Nam. Con đường mà Việt Nam đã lựa chọn là đúng đắn, sáng tạo. Xã hội XHCN mà nhân dân Việt Nam xây dựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đó là xã hội do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất; có nền văn hoá tiên tiến, giàu bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, được phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; có Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản, có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các quốc gia, dân tộc và các tổ chức quốc tế trên thế giới. Đất nước ta sau gần 30 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đã đạt những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, với thế và lực, uy tín quốc tế ngày càng tăng, được dư luận quốc tế đánh giá cao cũng một phần do Đảng Cộng sản Việt Nam kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Nhưng việc thực hiện chủ nghĩa Mác - Lênin không dập khuôn, giáo điều, mà luôn luôn vận dụng sáng tạo phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế thời đại. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của toàn thể nhân dân Việt Nam, đã góp phần làm nên những thắng lợi vĩ đại của dân tộc Việt Nam.

Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh những năm qua còn không ít  hạn chế, yếu kém. Sức thuyết phục, lan tỏa của nội dung tuyên truyền còn hạn chế. Nhiều bài viết chưa đạt chiều sâu nghiên cứu, trùng lặp về nội dung, chủ đề. Hình thức, phương pháp tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh thiếu sinh động. Việc đấu tranh bảo vệ tư tưởng Hồ Chí Minh chưa chủ động, kịp thời và sắc bén…

Nguyên nhân của những yếu kém, khuyết điểm nói trên chủ yếu là do các cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan tuyên truyền chưa nhận thức sâu sắc về vai trò, vị trí tư tưởng Hồ Chí Minh, về trách nhiệm tổ chức nghiên cứu tuyên truyền, giáo dục tư tưởng của Người, chưa thực hiện có nền nếp chế độ học tập lý luận chính trị đối với cán bộ, đảng viên; chậm hoàn chỉnh nội dung, tài liệu tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh làm cơ sở thống nhất cho công tác tuyên truyền. Đầu tư cho công tác tư tưởng, lý luậnnói chung, trong đó có công tác tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh còn hạn chế và chưa tương xứng.

Do đó, một yêu cầu quan trọng đặt ra đối với công tác tư tưởng, lý luận là trên cơ sở nhận diện âm mưu, thủ đoạn nham hiểm của các thế lực thù địch, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức đúng đắn về sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh; đấu tranh có cơ sở khoa học để bác bỏ các quan điểm sai trái, phản động, cùng mọi luận điệu xuyên tạc, những thông tin sai lệch về Hồ Chí Minh của các thế lực thù địch.

Muốn làm được như vậy, việc tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cần phải thực hiện lâu dài, thường xuyên và liên tục; bảo đảm tính khoa học, toàn diện, hệ thống; phải sát hợp với đặc điểm từng đối tượng, gắn với thực tiễn, với quá trình thực hiện các nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị, tổ chức đảng; kết hợp nâng cao nhận thức với rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của mỗi người, mang lại hiệu quả thiết thực, tránh phô trương, hình thức.

Phải bảo đảm tính định hướng cao, tính chọn lọc và kịp thời trong công tác tuyên truyền sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh. Tính định hướng cao, tính chọn lọc và kịp thời phải dựa trên việc bên cạnh những bài viết khảo cứu chung mang tính khoa học, tính đảng cao về thân thế, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh, cần phải cập nhật được những kết quả nghiên cứu mới về Hồ Chí Minh, của ngành Hồ Chí Minh học, mà trực tiếp nhất là thường xuyên có sự kết nối chặt chẽ với các cơ quan có chức năng, nhiệm vụ nghiên cứu, giảng dạy, tuyên truyền, giáo dục về Hồ Chí Minh.

Trên cơ sở đó, tiếp tục công bố những bài viết làm sâu sắc hơn về thân thế, sự nghiệp, về nguồn gốc, quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh; phân tích sâu sắc hơn tư tưởng Hồ Chí Minh về: độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; về Đảng Cộng sản Việt Nam trong điều kiện cầm quyền; về xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân; về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh quốc tế; về văn hóa, đạo đức, phương pháp, phong cách Hồ Chí Minh; về vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong sự nghiệp đổi mới,…

Cập nhật những kết quả nghiên cứu mới từ các đề tài khoa học cấp bộ, cấp Nhà nước về khoa học xã hội và nhân văn, trực tiếp là những đề tài nghiên cứu về nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thông qua tăng cường đăng tải những kết quả nghiên cứu mới, khẳng định trên thực tế sức sống trường tồn của di sản Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay đối với dân tộc ta, cũng có nghĩa là góp thêm cơ sở khoa học lịch sử để khẳng định và làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động cách mạng của Đảng và của cách mạng Việt Nam; khẳng định sự lựa chọn tất yếu con đường phát triển của cách mạng Việt Nam; khẳng định vai trò lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, tuyệt đối của Đảng Cộng sản Việt Nam. Qua đó, làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức sâu sắc nguồn gốc, nội dung, giá trị, vai trò của tư tưởng Hồ Chí Minh; làm cho tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin, ngày càng giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần, tư tưởng của xã hội. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tự giác của cán bộ, đảng viên và nhân dân, của các cấp, các ngành, các địa phương trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tạo ra phong trào rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng theo gương Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi sự suy thoái đạo đức trong Đảng và trong xã hội.

_______________________________

(1) Ban Tư tưởng văn hoá Trung ương: Một số văn kiện của Đảng về công tác tư tưởng văn hoá 1986- 2000, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr. 137

(2) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001, tr. 83- 84

ThS Lê Minh Phương

 Tạp chí Lý luận chính trị

ThS Nguyễn Thị Thanh Hà

                                                                         Tạp chí Lịch sử Đảng