Bảo vệ vùng trời, vùng biển, đảo của Tổ quốc là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, của các lực l­ượng vũ trang nhân dân, trong đó bộ đội Phòng không - Không quân (PK-KQ) giữ vai trò quan trọng, nòng cốt. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa X về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”, xác định rõ: “Xây dựng nước ta trở thành nước mạnh về biển, giàu lên từ biển, bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển,...phấn đấu đến năm 2020 kinh tế biển đóng góp khoảng 53-55% GDP và 55-56% kim ngạch xuất khẩu cả nước”⁽¹⁾.

Tham gia vào WTO, tính tuỳ thuộc lẫn nhau giữa nước ta với các nước thành viên được mở rộng và tăng cường. Nhiều vấn đề quốc phòng - an ninh phải tính đến sự hợp tác song phương hoặc đa phương. Do đó, công tác đối ngoại quốc phòng - an ninh cần được tăng cường, mở rộng, cụ thể là: trao đổi thông tin về quốc phòng - an ninh và các vấn đề liên quan theo khuôn khổ hợp tác; tổ chức các đoàn cán bộ cao cấp và các đoàn chuyên môn nghiệp vụ khác tham quan, giao lưu tìm hiểu lẫn nhau; tăng cường hợp tác diễn tập, luyện tập, tuần tra liên hợp trên các vùng biển, đảo, hoạt động cứu hộ, cứu nạn, chống khủng bố; hợp tác đào tạo cán bộ, nghiên cứu khoa học, sinh học biển,...

Tuy nhiên, bước vào thời kỳ mới trong bối cảnh thế giới và khu vực thay đổi rất nhanh, phức tạp, khó lường, khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó Đông Nam Á là khu vực phát triển năng động nhưng vẫn tồn tại nhiều nhân tố mất ổn định; diễn biến phức tạp. Vấn đề vùng trời trên biển đảo và vùng biển đảo tiếp tục xảy ra những tranh chấp, một số nước đẩy mạnh các hoạt động quân sự trên biển đảo với quy mô, cường độ ngày càng tăng, phô trương sức mạnh, công khai yêu sách về chủ quyền Biển Đông, làm ảnh hưởng đến môi trường hoà bình, đe doạ chủ quyền, lợi ích quốc gia và an ninh trên biển đảo. Trước tình hình đó, nhiệm vụ quản lý và bảo vệ chủ quyền an ninh trên vùng trời, vùng biển đảo của nước ta đang đặt ra cấp bách cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân nói chung, bộ đội PK - KQ nói riêng.

Bộ đội PK - KQ ra sức phấn đấu, phát huy những bài học kinh nghiệm, truyền thống đánh thắng trận đầu, tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng: “Bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ; giữ vững chủ quyền biển, đảo, biên giới, vùng trời; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch và sẵn sàng ứng phó với các mối đe doạ an ninh phi truyền thống mang tính toàn cầu, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống”⁽²⁾. Đồng thời, thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 8 (Khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, góp phầnxây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận chiến tranh nhân dân và thế trận phòng không nhân dân trên các vùng biển đảo, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia vùng trời, vùng biển đảo của Tổ quốc trong mọi tình huống.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo của Đảng, bộ đội PK - KQ phấn đấu thực hiện tốt một số nội dung cơ bản sau:

Trước hết, tập trung xây dựng bộ đội PK - KQ vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở có chất lượng tổng hợp ngày càng cao, có số lượng phù hợp và có lực lượng dự bị mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý và bảo vệ chủ quyền bầu trời, vùng biển đảo của Tổ quốc.

Xây dựng Quân chủng PK-KQ theo hướng cách mạng,  chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, cần tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng; Chương trình hành động của Quân uỷ Trung ương và của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng PK - KQ.

Thường xuyên đổi mới và nâng cao chất lượng học tập, giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt nghị quyết của Đảng nghiêm túc, có hiệu quả.

Chú trọng nâng cao nhận thức về đường lối quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; nắm vững nhiệm vụ của quân đội, quân chủng và của từng đơn vị trong tình hình mới. Giáo dục nâng cao nhận thức cho bộ đội về chiến tranh hiện đại, về âm mưu, thủ đoạn của kẻ địch, thấy rõ ưu điểm và những hạn chế của vũ khí công nghệ cao trong tiến công hoả lực đường không, đường biển của địch. Từ đó đề cao cảnh giác, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, tin tưởng vào cách đánh và nghệ thuật tác chiến phòng không của quân và dân ta; kiên quyết khắc phục mọi biểu hiện mơ hồ, ảo tưởng, chủ quan, mất cảnh giác, hoặc quá đề cao vũ khí công nghệ cao của địch, dẫn tới bi quan, dao động, thiếu tin tưởng vào sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân trong mặt trận đối không.

Chú trọng giáo dục tinh thần yêu nước, yêu chế độ, kế thừa và phát huy truyền thống đánh giặc giữ nước bảo vệ vùng trời, vùng biển đảo, biên giới của Tổ quốc trong các cuộc kháng chiến đã qua, đặc biệt là kinh nghiệm về nghệ thuật tác chiến của bộ đội PK - KQ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ra sức rèn luyện, tu dưỡng, xây dựng ý chí quyết tâm, quyết đánh và biết thắng địch, dù chúng có vũ khí, trang bị hiện đại.

Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng; phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ; xây dựng các tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, nhất là các chi bộ làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, cơ động lực lượng làm nhiệm vụ trên hướng biển đảo của Tổ quốc; đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng, kiên quyết đấu tranh chống các quan điểm sai trái, các biểu hiện tiêu cực, giữ vững và tăng cường trận địa tư tưởng của Đảng trong từng đơn vị. Gắn xây dựng tổ chức đảng với tổ chức chỉ huy và các tổ chức quần chúng; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng và phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, gắn thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” với thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW, của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng, tạo động lực cho Quân chủng và các đơn vị hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao.

Hai là, làm chủ vũ khí, trang bị hiện đại, nâng cao khả năng tự bảo đảm kỹ thuật để tác chiến trong mọi điều kiện với hiệu suất chiến đấu cao.

Hiện nay, Quân chủng được giao quản lý một khối lượng lớn vũ khí trang bị kỹ thuật, trong đó có cả vũ khí trang bị kỹ thuật hiện đại mới được biên chế và vũ khí trang bị kỹ thuật đã qua nhiều năm sử dụng. Xác định vũ khí trang bị kỹ thuật là một yếu tố quan trọng tạo nên sức mạnh chiến đấu, nên Quân chủng đã tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng đầu tư công nghệ, mua các dây chuyền sản xuất, sửa chữa hiện đại; mặt khác, chỉ đạo các cơ quan, viện, nhà máy... tích cực tham gia các dự án công nghiệp quốc phòng. Nâng cao chất lượng công tác bảo đảm kỹ thuật, trong điều kiện vũ khí trang bị kỹ thuật đang được cải tiến, số hóa, mua mới, được sự đồng ý của Bộ Quốc phòng, Quân chủng mời chuyên gia nước ngoài giúp chuyển giao kỹ thuật các loại vũ khí, khí tài mới, cải tiến, nâng cấp các bộ khí tài tên lửa. Kỹ sư, nhân viên kỹ thuật của Quân chủng nhanh chóng nắm bắt công nghệ, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới. Bước đầu đào tạo được một số chuyên gia đầu ngành về vũ khí, công nghệ. Lực lượng này được Quân chủng điều về các đơn vị, học viện, nhà trường làm hạt nhân bồi dưỡng, chuyển loại tại chỗ cho cán bộ, nhân viên kỹ thuật. Qua đó, Quân chủng nâng cao khả năng tự sửa chữa, tự bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật ở các đơn vị và khả năng cơ động sửa chữa của các nhà máy. Quân chủng tiếp tục đẩy mạnh và tạo bước đột phá trong sản xuất, cải tiến, sửa chữa, phục hồi vật tư, phụ tùng...; phấn đấu đến năm 2015: sản xuất, phục hồi được 25% - 30% giá trị vật tư, thiết bị xuất xưởng. Quân chủng chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành trong và ngoài Quân đội (cả công ty nước ngoài) đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, cải tiến, sản xuất một số loại vũ khí trang bị kỹ thuật mới, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý và bảo vệ bầu trời Tổ quốc. Nhiều công trình, dự án giá trị được đưa vào sử dụng, như: Hệ thống cảnh giới quốc gia, máy bay hạng nhẹ lưỡng dụng; lốp máy bay bơm hơi không có săm; đài rađa tầm trung Việt Nam, đài rađa P-19 đã số hóa; mục tiêu bay phục vụ cho Bộ đội PK-KQ, Phòng không Lục quân, Hải quân luyện tập bắn đạn thật... Nhà nước và Bộ Quốc phòng đã đầu tư kinh phí mua thêm một số vũ khí trang bị kỹ thuật mới, hiện đại tạo thuận lợi cho Quân chủng nâng cao năng lực quản lý, điều hành bay và bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc.

Ba là, tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, huấn luyện đáp ứng yêu cầu sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng. Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo các học viện, nhà trường thuộc biên chế nghiên cứu đổi mới nội dung, chương trình giáo dục - đào tạo phù hợp với thực tiễn, nhiệm vụ xây dựng, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu. Huấn luyện bám sát phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”. Đối với lực lượng Không quân, tập trung huấn luyện nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, xử lý thành thạo những hỏng hóc, bất trắc cho phi công (tổ bay) trong mọi điều kiện thời tiết, ban ngày, ban đêm, trên đất liền, trên biển; huấn luyện sử dụng tốt vũ khí, trang bị trên máy bay, huấn luyện bay bắn mục tiêu trên không, trên biển, mặt đất; chú trọng huấn luyện bay biển xa, bay đêm, hạ cánh trên đường băng ngắn, hẹp; bay tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Quân chủng đặc biệt coi trọng thực hiện nghị quyết của Đảng ủy Quân chủng về phòng ngừa tai nạn, bảo đảm an toàn bay; chấp hành nghiêm Điều lệ bay bảo đảm tiến độ, giờ bay an toàn, với tư tưởng chỉ đạo “Tích cực, thận trọng, vững chắc, an toàn”. Đối với lực lượng Phòng không, tập trung huấn luyện nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời cho các kíp chiến đấu tên lửa, rađa, pháo phòng không và kíp chiến đấu sở chỉ huy các cấp; tăng cường huấn luyện đội ngũ chiến thuật, thu hồi, triển khai nhanh, huấn luyện đêm và diễn tập vòng tổng hợp sát với yêu cầu chiến đấu; chú trọng huấn luyện kíp chiến đấu phân đội tên lửa, rađa, kíp sở chỉ huy giỏi xử lý các tình huống đơn giản, biết xử lý các tình huống phức tạp trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, bay thấp, bất ngờ. Huấn luyện sử dụng thành thạo các loại vũ khí trang bị kỹ thuật hiện có và làm chủ, khai thác sử dụng hiệu quả vũ khí trang bị kỹ thuật mới. Trong quá trình huấn luyện, diễn tập, đột phá vào các nội dung mới, phức tạp, sát với thực tiễn chiến đấu, yêu cầu, nhiệm vụ, phương án tác chiến: chống phong tỏa đường không, hóa giải vùng cấm bay,... Tích cực tổ chức diễn tập bắn đạn thật, bắn kiểm tra đối với các loại tên lửa mới, cải tiến; pháo phòng không cải tiến bắn bán tự động ban đêm; ném bom, bắn đạn thật ở các đảo, tiêu diệt mục tiêu đổ bộ đường không…

Bốn là, sẵn sàng thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất, trong mọi điều kiện hoàn cảnh. Những năm qua, Quân chủng PK-KQ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị trung tâm là quản lý và bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc Việt Nam XHCN. Đã thực hiện nhiều chuyến bay phục vụ các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành đi công tác, kiểm tra, thị sát... đảm bảo tuyệt đối an toàn. Các năm đều hoàn thành kế hoạch bay nhiệm vụ, như: bay tuần tiễu, bay biển, bay trinh sát; bay dịch vụ, bay phục vụ thăm dò tài nguyên; bay theo các chương trình hợp tác quốc tế… Quân chủng đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang, các bộ, ngành thực hiện nhiều chuyến bay phức tạp theo nhiệm vụ Đảng, Nhà nước giao trong chiến lược Biển, diễn tập khu vực phòng thủ, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới, biển, đảo và các vùng đặc quyền kinh tế trọng điểm của đất nước. Quân chủng còn hoàn thành tốt nhiệm vụ tham gia phòng, chống bão lụt, cháy rừng, cứu hộ, cứu nạn, cứu trợ nhân dân trên các địa bàn khi có thiên tai.

Thường xuyên rà soát, bổ sung điều chỉnh các kế hoạch, phương án tác chiến của Bộ đội PK-KQ phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ vùng trời, vùng biển theo mệnh lệnh của Bộ. Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thế trận phòng không trên biển đảo và cả nước, nhất là trên những địa bàn chiến lược, hướng tiến công chủ yếu của địch. Tổ chức các cuộc diễn tập có đối kháng với nhiều lực lượng tham gia ở các quy mô khác nhau, nhằm thống nhất các nội dung hoạt động và nâng cao trình độ hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng trong và ngoài Quân chủng. Đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kiến thức năng lực của đội ngũ cán bộ và khả năng sẵn sàng chiến đấu, duy trì nghiêm kỷ luật, các chế độ canh, trực ở các cấp, nhất là chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực chiến quản lý vùng trời, kịp thời xử lý các tình huống, kiên quyết không để bị bất ngờ, lỡ thời cơ.

Năm là, tiếp tục quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và Nghị quyết lần thứ IX của Đảng bộ Quân đội, vận dụng, cụ thể hoá vào thực tiễn xây dựng Đảng bộ Quân chủng PK-KQ. Tiếp tụctham mưu cho Quân uỷ Trung ương và Bộ Quốc phòng trong việc giải quyết các bất đồng về quyền, chủ quyền vùng trời trên biển đảo, trên cơ sở thương lượng hoà bình, hợp tác, tránh để xảy ra xung đột. Tranh thủ sự ủng hộ của các nước bạn bè trên thế giới và khu vực nhằm khẳng định và đấu tranh bảo vệ chủ quyềncủa Việt Nam đối với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng, và lực lượng vũ trang địa phương ven biển tạo thành sức mạnh tổng hợp trong quản lý và bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng trời và vùng biển đảo của Tổ quốc.

____________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 4-2014

(1) Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (Khóa IX) về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”.

(2) ĐCSVN:  Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.233.

TS Phương Minh Hòa

Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng,

Tư lệnh Quân chủng Phòng - Không quân