Trang chủ    Đào tạo - Bồi dưỡng    Quán triệt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII trong nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị
Thứ hai, 26 Tháng 2 2018 15:22
2848 Lượt xem

Quán triệt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII trong nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị

(LLCT) - Trong công tác xây dựng Đảng, đội ngũ những nhà giáo, những người làm công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc truyền bá, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với toàn xã hội. Song do nhiều nguyên nhân, một bộ phận cán bộ, giảng viên làm nhiệm vụ này đã có những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, suy thoái đạo đức, lối sống. Điều đó đang làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Đảng, đồng thời là nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ, của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Trước tình hình đó, việc học tập quán triệt nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng trong đội ngũ này thực sự là một yêu cầu cấp bách đặt ra hiện nay.

1. Đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị trước tác động của tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”

Từ sau sự sụp đổ của CNXH hiện thực mô hình Xô viết và những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, của các yếu tố quốc tế; tình trạng tham nhũng có xu hướng phát triển mạnh... Cùng với đó, các thế lực thù địch đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”, khiến chotình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đang diễn ra trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có một bộ phận cán bộ, giảng viên làm công tác tuyên truyền, giảng dạy lý luận chính trị. Điều đó đang làm ảnh hưởng lớn đến uy tín của Đảng, đồng thời là nguy cơ đe dọa sự tồn vong của CNXH ở Việt Nam.

Trước tình hình đó, Đảng ta đã ban hành Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và khóa XII nhằm tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, bảo đảm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ; giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên nhận diện đúng những biểu hiện và đề ra các giải pháp phù hợp để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng suy thoái, “tự diễn biến,” “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII chỉ ra 27 biểu hiện suy thoái, đã giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên tự soi vào đó để nhận diện rõ, từ đó tự kiểm điểm và thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tự phê bình và phê bình để phòng tránh, khắc phục; tránh tư tưởng cho rằng những biểu hiện đó có ở người khác, mà không có trong nội bộ, bản thân ta.

Xét dưới góc độ chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” được hiểu là quá trình tự chuyển biến từ nhận thức đến hành vi của mỗi cá nhân theo hướng phai nhạt dần mục tiêu, lý tưởng XHCN; có xu hướng chuyển sang cổ xúy cho con đường phát triển tư bản chủ nghĩa. Khi chủ thể đã thay đổi về nhận thức theo hướng phủ nhận các nền tảng tư tưởng của Đảng, từ bỏ mục tiêu lý tưởng cộng sản thì đồng thời sẽ từ bỏ đạo đức, lối sống cao đẹp của người cộng sản. Đây là quá trình tự chuyển hóa diễn ra bên trong nội tâm của mỗi cán bộ, đảng viên theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”. Đến một lúc nào đó, nó sẽ dẫn đến những thay đổi về chất và được thể hiện ra bằng hành động xuyên tạc, hoặc tìm cách chống phá chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tình trạng này nếu không được kiểm soát, ngăn chặn, đẩy lùi, nó sẽ như vết dầu loang có thể làm bùng phát các điểm nóng chính trị, nổi dậy chống phá chính quyền, chống phá chế độ; hoặc dẫn đến tình trạng thờ ơ, lãnh cảm đối với các vấn đề chính trị, đối với vận mệnh quốc gia dân tộc... Do vậy, sự suy thoái đạo đức, lối sống, sự “tự diễn biến,” “tự chuyển hóa” trong nội bộ, nhất là trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị các cấp là vô cùng nguy hiểm, cần phải sớm được khắc phục, ngăn chặn.

Nguyên nhân của tình trạng này đã được Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng chỉ rõ: một mặt do chính bản thân mỗi cán bộ, đảng viên mất cảnh giác, thiếu tu dưỡng, rèn luyện; lập trường tư tưởng không vững vàng, để cho chủ nghĩa cá nhân chi phối... Mặt khác, do “công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giảng dạy và học tập nghị quyết của Đảng chưa được coi trọng đúng mức, kém hiệu quả, nội dung và phương pháp giáo dục, truyền đạt chậm đổi mới; chưa tạo được sự thống nhất cao trong nhận thức về tình trạng suy thoái, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và những hậu quả gây ra...”(1).

Với nhận định này của Đảng, thẳng thắn nhìn vào sự thật, cần phải nhận rõ trong đó có một phần trách nhiệm thuộc về đội ngũ những nhà giáo, những nhà khoa học, những người làm công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị, truyền bá nền tảng tư tưởng của Đảng và chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong hệ thống chính trị và đến toàn dân còn chưa được coi trọng, phương thức, biện pháp giáo dục, tuyên truyền chưa hiệu quả.

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - mái trường huấn luyện đội ngũ cán bộ hàng đầu của Đảng ta - có hai chức năng cơ bản: 1) Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý trung, cao cấp, công chức hành chính, viên chức quản lý các đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp, cán bộ khoa học chính trị của hệ thống chính trị; 2) Nghiên cứu lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, các khoa học chính trị để thực hiện nhiệm vụ tham mưu, đề xuất, tư vấn cho Đảng và Nhà nước trong việc hoạch định đường lối, xây dựng chính sách, đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị, cải cách nền hành chính quốc gia.

Trong hơn 60 năm xây dựng và trưởng thành, với sự nỗ lực, cố gắng, với tinh thần trách nhiệm và sáng tạo, với ý thức đoàn kết nhất trí của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Học viện đã vượt qua không ít khó khăn, thử thách, để có những đóng góp to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ.

Trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Học viện thì các nhà khoa học, giảng viên của Học viện là bộ phận quan trọng trực tiếp nhất. Bởi vì, nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị ở Học viện là trực tiếp trang bị những tri thức khoa học, những nhận thức lý luận về CNXH và con đường đi lên CNXH; trực tiếp giáo dục, trang bị lập trường chính trị - tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, cho giai cấp công nhân và nhân dân; qua đó trực tiếp củng cố niềm tin, trang bị lập trường chính trị và nhận thức khoa học vững vàng để vừa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, vừa đấu tranh làm thất bại những âm mưu chống phá của các thế lực thù địch. Do vậy, nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng đến mỗi cán bộ, giảng viên, các nhà khoa học và toàn thể người lao động của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là một yêu cầu cấp bách.

Hiện nay, đại bộ phận đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị, các nhà giáo, nhà khoa học trong hệ thống Học viện đang nỗ lực đóng góp vào việc thực hiện sứ mệnh của Học viện, có bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn tin tưởng vào mục tiêu, lý tưởng của Đảng và phấn đấu cho mục tiêu, lý tưởng đó. Điều đó thể hiện ở tâm huyết, trách nhiệm của mỗi giảng viên thông qua mỗi giờ lên lớp, mỗi trang viết; ở tinh thần và nhiệt huyết phục vụ người học; ở những đóng góp to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN.

Tuy vậy, vẫn còn tình trạng một số ít cán bộ, giảng viên trong các bài giảng trên lớp, các bài viết đăng trên các tạp chí khoa học còn thiếu chiều sâu và chưa đủ sức thuyết phục người học. Cá biệt có trường hợp khi giảng dạy, hoặc ở một số diễn đàn đã có biểu hiện chệch hướng, như phát ngôn thiếu chuẩn mực, thiếu tính chiến đấu, thậm chí phát ngôn đi ngược lại chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đề cao và ca ngợi các quan điểm chính trị xa lạ với lợi ích quốc gia - dân tộc; hoặc biểu hiện ở việc thiếu giữ gìn phẩm chất, đạo đức, bị cuộc sống vật chất cám dỗ làm mất đi hình ảnh cao quý của người giảng viên Trường Đảng v.v.. Như vậy, họ đã rơi vào cái bẫy của chiến lược “diễn biến hòa bình”của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch.

Đây là điều vô cùng nguy hiểm vì mỗi điều giảng viên nói, mỗi hành vi ứng xử và hành động khi họ làm sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến người học - mà đối tượng học viên của Học viện là các cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp từ Trung ương đến địa phương. Từ đó, vô tình hay hữu ý, họ đã góp phần làm suy giảm niềm tin của đội ngũ cán bộ, đảng viên, của quần chúng nhân dân đối với Đảng và chế độ.

Nguyên nhân của tình trạng này đã được Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII của Đảng chỉ ra: đó là do “nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị; lười học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Không chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức của Đảng; sa sút ý chí phấn đấu, không gương mẫu trong công tác; né tránh trách nhiệm, thiếu trách nhiệm, trung bình chủ nghĩa, làm việc qua loa, đại khái, kém hiệu quả...”(2), hoặc “phai nhạt lý tưởng cách mạng; dao động, giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hoài nghi, thiếu tin tưởng vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh”(3).

2. Yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ cán bộ, giảng dạy lý luận chính trị trong giai đoạn hiện nay

Để nâng cao chất lượng dạy - học lý luận trong điều kiện hiện nay, đồng thời đấu tranh chống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; tự diễn biến, tự chuyển hóa, mỗi cán bộ, giảng viên giảng dạy lý luận chính trị cần rèn luyện, trau dồi một số nội dung cơ bản sau:

Một là, kiên định lập trường tư tưởng, xây dựng niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội

Đây là yêu cầu hàng đầu đối với mỗi cán bộ, giảng viên nghiên cứu và giảng dạy lý luận chính trị tại Học viện hiện nay. Nếu không có niềm tin vào mục tiêu, con đường mà Đảng và nhân dân ta đã chọn, không có bản lĩnh chính trị vững vàng thì không thể thực hiện được nhiệm vụ chính trị cao quý và rất đỗi tự hào mà đội ngũ này đang đảm nhiệm. Họ chính là những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng chính trị, góp phần bảo vệ chế độ, bảo vệ Đảng, đồng thời đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về tư tưởng và suy thoái về đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay.

Hai là, phải làm giàu tri thức, thường xuyên học tập lý luận, nghiên cứu thực tiễn để nâng cao chất lượng giảng dạy trong tình hình mới

Sự nghiệp đổi mới đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng sau hơn 30 năm triển khai thực hiện mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, song từ lý luận và thực tiễn cũng đang đặt nhiều vấn đề cần phải được tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, phát triển cho phù hợp với tình hình mới. Do vậy, mỗi cán bộ, giảng viên cần tăng cường hơn nữa việc học tập, nghiên cứu khoa học, góp phần bổ sung, phát triển lý luận, nhất là nghiên cứu bổ sung những vấn đề mới về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam. Chỉ có như vậy mới giải đáp được những băn khoăn trong nhận thức, trong tư tưởng của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức chính trị, tăng cường niềm tin của cán bộ, đảng viên và người học về CNXH và con đường đi lên CNXH ở nước ta hiện nay.

Mặt khác, bài giảng của người thầy chỉ có sức thuyết phục khi vừa đảm bảo tính lý luận khoa học, vừa mang đậm hơi thở từ thực tiễn, do vậy, mỗi cán bộ, giảng viên cần nắm vững, hiểu biết sâu sắc những nguyên lý cơ bản trong nền tảng tư tưởng của Đảng, đồng thời cần phải nắm vững những kiến thức cơ bản của các môn khoa học liên ngành để có thể luận giải vấn đề một cách khoa học, lôgíc, có tính thuyết phục cao. Muốn vậy, tự đào tạo, trau dồi tri thức, nâng cao năng lực của đội ngũ này là một yêu cầu thường xuyên, liên tục, trong đó coi trọng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, làm cho mỗi bài giảng phải mang “hơi thở của cuộc sống”, phải gắn bó chặt chẽ với thực tiễn phong phú, đa dạng và phức tạp. Do vậy, nghiên cứu thực tế cần phải được tiến hành thường xuyên với nhiều hình thức đa dạng, phong phú.

Ba là, coi trọng rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, tuân thủ kỷ luật phát ngôn

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: chủ nghĩa cá nhân là giặc nội xâm, là căn bệnh mẹ đẻ ra trăm thứ bệnh khác. Đồng thời nó là mảnh đất tốt cho các thế lực thù địch thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, làm suy yếu nội bộ và tạo điều kiện thuận lợi để chúng tác động, can thiệp, thúc đẩy sự chuyển hóa chế độ chính trị ở nước ta.

Vì vậy, mỗi cán bộ, giảng viên cần nêu cao tinh thần tự giác, tự rèn luyện tu dưỡng bản thân để không rơi vào chủ nghĩa cá nhân, và đủ sức đề kháng đối với những biểu hiện thoái hóa, biến chất, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đồng thời, thường xuyên tu dưỡng đạo đức cách mạng, không ngừng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện tốt văn hóa Trường Đảng, bảo đảm kỷ luật phát ngôn  để xứng đáng là người thầy, người cán bộ dưới mái Trường Đảng mang tên Bác Hồ kính yêu.

 

_____________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính tri số 8-2017

 

(1), (2), (3) ĐCSVN: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.25, 28-29, 28.

 

PGS, TS Bùi Thị Ngọc Lan

Viện Chủ nghĩa xã hội khoa học,

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Các bài viết khác

Thông tin tuyên truyền