Nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Ảnh: Vietnam+

Ngày 15-9-1945, trong Lễ khai trường năm học mới đầu tiên sau ngày nước nhà độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”⁽¹⁾. Lời căn dặn, chỉ bảo của Người thật thấm thía, có giá trị lý luận, thực tiễn sâu sắc, đã chỉ cho chúng ta thấy rõ muốn dân tộc phát triển đi lên, không có con đường nào khác là phát triển giáo dục, đào tạo. Hay nói cách khác, con đường để đi tới phồn vinh, hạnh phúc là giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: “Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao... khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”⁽²⁾.

Lịch sử dân tộc ta đã cho thấy, ở giai đoạn nào, thời kỳ nào cũng có những nhân tài quyết định đến sự hưng thịnh, thành bại của đất nước. Coi nhân tài là “nguyên khí của quốc gia”, ông cha ta đã có rất nhiều kinh nghiệm quý trong phát hiện, trọng dụng nhân tài, như tổ chức: khoa cử, tiến cử, bảo cử để tìm nhân tài cho đất nước. Nhờ có chính sách chiêu hiền, đãi sĩ mà ông cha ta đã lựa chọn được những nhân tài giúp nước, như: Nguyễn Hiền, Mạc Đĩnh Chi, Lương Thế Vinh, Hoàng Văn Tán... Họ chính là bộ phận ưu tú, góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm, xây dựng và  bảo vệ giang sơn đất nước, người đức độ, được nhân dân tôn thờ, suy tôn là thần, là thánh.

Kế thừa truyền thống văn hiến, trọng hiền tài, kinh nghiệm về cách thức, phương pháp lựa chọn, trọng dụng người tài giỏi của ông cha trong lịch sử, trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam; Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều cơ chế, chính sách để động viên, khuyến khích, thu hút người tài, tạo điều kiện để họ cống hiến tài năng của mình cho đất nước.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là mẫu mực tuyệt vời về trọng dụng người tài và đào tạo, bồi dưỡng nhân tài thành những cán bộ ưu tú, đóng góp vào sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc. Người nhấn mạnh: Khi xây dựng đất nước cần phải có người tài, mặc dù người tài trong đất nước chưa có nhiều nhưng nếu biết cách lựa chọn, biết cách phê phán, biết cách dùng thì ngày càng có nhiều người tài. Người kêu gọi và khích lệ lòng yêu nước của những người có tài năng, sáng kiến để họ hăng hái giúp nước nhà.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đất nước đứng trước muôn vàn khó khăn, thử thách, ở vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Chính phủ mới thành lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu phải đối mặt với thù trong, giặc ngoài từ mọi phía. Trước tình hình như vậy, Hồ Chí Minh đã viết bài “Tìm người Tài - Đức” và “Nhân tài và Kiến quốc” đăng trên báo Cứu quốc để tìm người tài đức phục vụ Tổ quốc. Người khẳng định: “E vì Chính phủ nghe không đến, thấy không khắp, đến nỗi những bực tài đức không thể xuất thân. Khuyết điểm đó tôi xin thừa nhận. Nay muốn sửa đổi điều đó, và trọng dụng những kẻ hiền năng, các địa phương phải lập tức điều tra nơi nào có người tài đức, có thể làm được những việc ích nước lợi dân, thì phải báo cáo ngay cho Chính phủ biết”⁽³⁾. Tư tưởng Hồ Chí Minh qua thực tế dù việc tìm người “tài” và “đức”, trọng dụng nhân tài, đã cho thấy Người đặc biệt quan tâm đến nhân lực chất lượng cao. Nguồn nhân lực cao là nhân tố có tính quyết định đến sự phát triển của đất nước ở mọi giai đoạn cách mạng; đến thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước tới vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế.

Thực hiện CNH, HĐH đất nước, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được quan tâm, nhấn mạnh tới lực lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý, điều hành, lao động chuyên môn kỹ thuật và những người làm việc ở trung tâm nghiên cứu, người làm việc trong ngành văn hoá, y tế, giáo dục; nhân lực có trí tuệ, tay nghề, năng lực, được đào tạo cơ bản, chuyên sâu.

Để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cần căn cứ vào những yếu tố cơ bản như: khả năng đem lại thành công của một công việc cụ thể cho cơ quan, đơn vị, địa phương; khả năng tập hợp, đoàn kết quy tụ được đông đảo mọi người trong thực hiện các nhiệm vụ; khả năng lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được xem là yếu tố nòng cốt bảo đảm cho nền kinh tế đi xa hơn, hội nhập sâu rộng, bền vững, ổn định trong điều kiện phát triển kinh tế tri thức hiện nay.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Muốn xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, phải có con người xã hội chủ nghĩa và có tư tưởng xã hội chủ nghĩa”⁽⁴⁾. Do đó, Người đặc biệt quan tâm việc bồi dưỡng “sức dân”, “sức người”. Trong đó, việc phát triển nguồn nhân lực nói chung chỉ đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đơn giản, không quá phức tạp. Để hoàn thành nhiệm vụ có tính chất chuyên môn hóa cao thì cần phải có nguồn nhân lực chất lượng cao.

Theo đó, có thể hiểu nguồn nhân lực chất lượng cao là nguồn nhân lực đáp ứng được những yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước, bảo đảm được tiêu chuẩn, quy định của sự phát triển, nhất là về trình độ tay nghề, sức khỏe, được thị trường chấp nhận.

Việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển ổn định, bền vững của đất nước. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ là tiền đề cho việc khai thác tối đa những tiềm năng, thế mạnh của đất nước. Đồng thời, tạo ra sức bật, khả năng cạnh tranh nguồn nhân lực ở trong và ngoài nước. Các nhà đầu tư sẽ tìm đến, mở rộng quy mô sản xuất, tiến hành các hoạt động hợp tác, trao đổi, lựa chọn cho mình cách thức, phương pháp làm việc hiệu quả nhất, đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Trong tiến trình hội nhập quốc tế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tạo ra lợi thế so sánh giữa nước ta với các nước trong khu vực và trên thế giới, là điều kiện để đẩy mạnh hợp tác, phát triển các lĩnh vực, ngành nghề, từ đó nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế. Mặt khác, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao buộc mỗi người phải phấn đấu vươn lên tự học, tự nghiên cứu, trang bị cho mình vốn sống, kinh nghiệm, sự hiểu biết để tồn tại và phát triển.

 Trong điều kiện cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, khoa học - công nghệ phát triển như vũ bão, cạnh tranh về nguồn nhân lực chất lượng cao diễn ra quyết liệt, nhân lực sẽ là lợi thế của Việt Nam. Theo Báo cáo năng lực cạnh tranh toàn cầu năm 2019, Việt Nam đã tăng lên 13 bậc trên bảng xếp hạng về chỉ số đào tạo nghề.

Trong những năm qua, Đảng ta đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò, vị trí và đã có nhiều chủ trương, biện pháp để phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Đại hội VIII của Đảng đã khẳng định: “Nâng cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn của con người Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa”⁽⁵⁾; Đại hội XI đã nhấn mạnh “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định đến sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước”⁽⁶⁾. Đại hội XII tiếp tục khẳng định: “Hội nhập quốc tế gắn với phát triển kinh tế tri thức, lấy khoa học, công nghệ, tri thức và nguồn nhân lực chất lượng cao làm động lực chủ yếu”⁽⁷⁾. Đại hội XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh: “Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế”⁽⁸⁾. Thực hiện quan điểm, chủ trương của Đảng, nguồn lực chất lượng cao hoạt động ở các ngành nghề, lĩnh vực đã được quan tâm, tạo điều kiện phát triển toàn diện về mọi mặt và có những đóng góp quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao chưa được quan tâm một cách thường xuyên, liên tục, vẫn còn tình trạng “chảy máu chất xám”, nguồn nhân lực chất lượng cao hoạt động trong các lĩnh vực, ngành nghề chưa đồng đều, có ngành rất nhiều nhân lực chất lượng cao, như ngành toán học, vật lý, chế tạo máy... có ngành rất ít, như: khoa học xã hội nhân văn, văn hóa, nghệ thuật... Mặt khác, có một bộ phận nguồn nhân lực chất lượng cao có biểu hiện kiêu ngạo, tự mãn, cho rằng bản thân có tài năng, đưa ra những đòi hỏi, yêu sách phải bảo đảm các điều kiện thì mới làm việc, hoặc có biểu hiện xem thường người khác, đặt ra những quy định, yêu cầu riêng có cho bản thân; khả năng quản lý, điều hành còn nhiều hạn chế. Một bộ phận công chức thoái hóa, biến chất, tham nhũng, buôn lậu, nhũng nhiễu, gây phiền hà nhân dân, thiếu công tâm, khách quan khi giải quyết công việc; kỷ luật hành chính lỏng lẻo, bản lĩnh thiếu vững vàng, bộc lộ những yếu kém, bất cập; nhất là công tác phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài chưa được quan tâm, chú trọng thường xuyên.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, hội nhập quốc tế ngày càng cao, quan tâm, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yêu cầu cấp bách đối với thực hiện thắng lợi những chỉ tiêu, nội dung, nhất là thực hiện thực khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Nếu không phát triển được, thậm chí chúng ta sẽ đối diện với nguy cơ, thách thức tụt hậu về kinh tế, đánh mất cơ hội tham gia thị trường lao động quốc tế.

Một số biện pháp cơ bản phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao để xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Một là, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Đây là nội dung quan trọng, có ý nghĩa hàng đầu bảo đảm cho việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được thực hiện thường xuyên, có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng yêu cầu. Các tổ chức, lực lượng và bản thân người được đào tạo, bồi dưỡng nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của việc phát triển này là để phục vụ cho đất nước, cho Đảng và cho nhân dân, chứ không phải để phục vụ cho một cá nhân, tổ chức nào. Theo đó, người đứng đầu mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương cần khách quan, công tâm trong việc lựa chọn, cử người đi đào tạo, bồi dưỡng, bảo đảm đúng người, đúng việc. Cần có quy định, yêu cầu, nhiệm vụ cho người được đi đào tạo, khi đào tạo có cam kết và chế tài đối với việc học xong sẽ trở về phục vụ cho nơi được cử đi đào tạo. Có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa nơi cư trú với cơ sở đào tạo để nắm bắt kịp thời chất lượng học tập, rèn luyện của người được đi đào tạo để có những động viên, chia sẻ và nhắc nhở kịp thời với những biểu hiện về diễn biến tâm lý, nhất là về phẩm chất đạo đức, lối sống.

Thực tiễn hiện nay cho thấy, ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương, còn có nhận thức chưa đúng về tầm quan trọng của việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, còn giản đơn, phiến diện một chiều là quyền lợi đối với cá nhân hơn là trách nhiệm, đánh giá xác định nhân lực chất lượng cao còn cảm tính, chủ quan. Vì vậy, chưa tạo được động lực mạnh mẽ, sự quyết tâm, niềm say mê trong công tác, phấn đấu của người lao động.

Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các tổ chức, cá nhân về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, để có sự thống nhất về tư tưởng và hành động, có kế hoạch cụ thể, rõ ràng, phát huy dân chủ, sáng tạo đi liền với kỷ luật, kỷ cương, sắp xếp, kiện toàn nơi làm việc cho nguồn nhân lực chất lượng cao sau khi đi đào tạo về bảo đảm ổn định, phát triển cho cơ quan, đơn vị, địa phương.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Phải có nhận thức sâu sắc, dày công chăm lo cho công tác này (công tác lựa chọn nhân sự, người có “đức” và “tài”); trong quá trình tổ chức thực hiện, cần thực hiện đúng nguyên tắc, quy định, quy chế, quy trình, tiến hành từng bước, từng việc, từng khâu một cách kỹ lưỡng, thận trọng, bảo đảm dân chủ, khách quan, công tâm, công khai, minh bạch, làm đến đâu chắc đến đó”⁽⁹⁾. 

Hai là, có cơ chế, chính sách sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp

Cơ chế, chính sách sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp là sự ghi nhận, đánh giá của Đảng, Nhà nước và các tổ chức đối với những đóng góp của nguồn nhân lực chất lượng cao cho cơ quan, đơn vị, địa phương; có chế độ đãi ngộ thỏa đáng, phù hợp với điều kiện của cơ quan, địa phương, đơn vị. Cơ chế, chính sách cần có sự linh hoạt, sáng tạo vào từng lĩnh vực, ngành nghề ở các vùng, miền và sự đóng góp đó cho sự phát triển ở mỗi cơ quan, đơn vị và địa phương. Trên cơ sở quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách của về tiền lương, trọng dụng nhân tài, mỗi cơ quan, đơn vị và địa phương căn cứ vào tình hình cụ thể của mình để hỗ trợ về vật chất, hoặc tạo điều kiện thuận lợi về môi trường công tác cho nguồn nhân lực chất lượng cao được phát huy thế mạnh, sở trường của mình.

Cần phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức trong việc phối hợp xây dựng, ban hành quy chế sử dụng đối với nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là các cơ quan tham mưu về tổ chức cán bộ ở các cơ quan, đơn vị và địa phương; xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, mối quan hệ giữa người đứng đầu với cấp dưới; duy trì và thực hiện nghiêm túc các chế độ, quy định, nền nếp sinh hoạt ở mỗi cơ quan, đơn vị và địa phương; quan tâm đời sống của cán bộ, người lao động; có cơ chế, chính sách đối với người phát hiện ra nhân tài cho cơ quan, đơn vị, địa phương. Thường xuyên, quan tâm, chăm lo giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện những người có tài năng khi đã được phát hiện, được cơ quan, đơn vị, địa phương sử dụng, bố trí, sắp xếp ở những vị trí nhất định.

Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: “Đổi mới chế độ tuyển dụng, sử dụng, trọng dụng nhân tài trong quản lý, quản trị nhà nước, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”⁽¹⁰⁾. 

Ba là, phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là để phục vụ cho sự nghiệp đổi mới đất nước, thực hiện khát vọng dân tộc hùng cường, hạnh phúc, phấn đấu đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, trở thành nước phát triển, có thu nhập cao. Vì vậy, cần có sự tham gia của cả hệ thống chính trị, các cơ quan, ban, ngành từ Trung ương cho đến địa phương cơ sở; các cơ quan tham mưu đề xuất, xây dựng chương trình phối kết hợp, phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, lựa chọn nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ của từng ngành, lĩnh vực.

Các tổ chức, lực lượng ở đây bao gồm: các tổ chức kinh tế; các bộ, ban, ngành, như: các tổ chức chính trị - xã hội, xã hội nghề nghiệp, xã hội... mỗi tổ chức, lực lượng có vị trí, vai trò riêng nhưng tập trung thống nhất ở mục tiêu, quan điểm tạo điều kiện thuận lợi để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở tất cả các ngành, các lĩnh vực. Rà soát, loại bỏ những thủ tục hành chính rườm rà, nhiêu khê không cần thiết, thực hiện cơ chế một cửa cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư tìm kiếm, phát hiện, lựa chọn, tuyển dụng, sử dụng và xây dựng đề án hợp tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thực tế cho thấy, việc phối hợp giữa các bộ phận, lực lượng để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao chưa nhiều, còn có biểu hiện mạnh bộ phận, lực lượng nào thì tiến hành. Theo đó, các bộ phận, lực lượng phải thường xuyên trao đổi phối hợp một cách chặt chẽ, thường xuyên, nhịp nhàng, đồng bộ giữa các khâu, các bước, tạo sự liên thông, liền mạch với nhau theo phương châm khó đến đâu gỡ đến đó, không xâm lấn, tranh giành ảnh hưởng lẫn nhau, mỗi bộ phận, lực lượng phải đề cao tinh thần, trách nhiệm vì lợi ích đất nước hùng cường, hạnh phúc.

Bốn là, Chính phủ, cơ quan, ban, ngành Trung ương, địa phương lắng nghe ý kiến của các nhà tuyển dụng, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp

Với tinh thần đổi mới, sáng tạo, hành động, liêm chính, Chính phủ luôn lắng nghe người dân và doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, bất cập, tạo điều kiện thuận lợi nhất để khơi dậy tiềm năng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.

Trong thời gian qua, Chính phủ đã tổ chức nhiều hội nghị, có sự tham gia của Thủ tướng Chính phủ, các ban, bộ, ngành Trung ương cùng các doanh nghiệp, doanh nhân tài năng của đất nước, qua đó tạo được sự đồng thuận, thống nhất về nhận thức hành động, cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo trong quá trình phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào quá trình tuyển dụng nguồn nhân lực chất lượng cao; chỉ đạo các ban, bộ, ngành liên quan đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao theo hướng đề xuất của doanh nghiệp, gắn với nhu cầu của thị trường trong và ngoài nước; đẩy mạnh các chương trình giao lưu, hợp tác, học hỏi kinh nghiệm cách lựa chọn phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở một số nước như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Đức, Mỹ... đẩy mạnh chuyển đổi số vào thực hành làm việc ở các doanh nghiệp để người lao động được tiếp cận với công nghệ mới, từ đó tích cực, chủ động trong tự học, tự nghiên cứu để áp dụng những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào sản xuất, ứng dụng trong quản lý; các bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương cần thực hiện những cam kết, kế hoạch, lộ trình và lời hứa trong hội nghị gặp gỡ, đối thoại giữa Chính phủ với doanh nghiệp, nhà đầu tư, nguyện vọng, mong muốn của nhân lực chất lượng cao.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những ưu tiên hàng đầu của nhiều quốc gia hiện nay, đó là nhân lực trong lãnh đạo, quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ; thực hành làm việc ở các ngành, lĩnh vực. Thực hiện có hiệu quả những nội dung, biện pháp nêu trên sẽ góp phần khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao ở mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương. Trong quá trình hiện thực hóa, cụ thể hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân vào thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định: “Nguồn lực phát triển lớn nhất của đất nước ta không phải là “rừng vàng, biển bạc”. Nguồn lực phát triển lớn nhất của đất nước ta chính là con người, là gần 100 triệu người dân Việt Nam”⁽¹¹⁾, đó chính là ý chí tự lực tự cường, khát vọng vươn lên dựng xây đất nước hùng cường, hạnh phúc của cả dân tộc.

__________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 7-2021

(1), (3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.35, 504.

(2), (8), (10) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.203-204, 231, 231.

(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.12, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.604.

(5) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, tr.114-115.

(6) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.41.

(7) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, tr.90.

(9) Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị cán bộ toàn quốc tổng kết công tác tổ chức đại hội đại biểu các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, ngày 19-11-2020, https://moha.gov.vn.

(11) Phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại phiên chất vấn, báo cáo, trả lời trước Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, ngày 8-11-2019.

TS PHẠM THỊ KIÊN

Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh