Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế đang trước những vận hội mới song cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức gay gắt, trong đó “Các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng  làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta”[1]. Đây là mặt trận nóng bỏng hàng đầu. Để cuộc đấu tranh đạt kết quả cần có các giải pháp đồng bộ.

“Diễn biến hòa bình” là bộ phận quan trọng trong chiến lược toàn cầu phản cách mạng của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch nhằm xóa bỏ các nước xã hội chủ nghĩa và phong trào độc lập dân tộc trên thế giới. Đối với Việt Nam, âm mưu thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch đã có những thay đổi, không còn theo nguyên nghĩa - chỉ là những tác động về tư tưởng, lý luận như phê phán mô hình chủ nghĩa xã hội kiểu cũ, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tuyên truyền các giá trị dân chủ, nhân quyền phương Tây… mà đã chuyển sang kết hợp tác động về tư tưởng, lý luận với tiến công về chính trị - công kích trực tiếp vào vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thân thế, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh; thành quả cách mạng, thể chế quốc gia… Chiến lược “diễn biến hòa bình” không dừng ở lĩnh vực tư tưởng, chính trị, “bất bạo động” mà còn đẩy tới kích động tâm lý dân tộc hẹp hòi, tư tưởng cực đoan, gây rối, bạo loạn xã hội, lật đổ chế độ.

Bên cạnh đó, nhằm mục tiêu “chuyển hóa” niềm tin của nhân dân, chúng thường xuyên theo dõi mọi diễn biến đời sống chính trị, kinh tế và xã hội của nước ta. Chúng nghiên cứu, tổng hợp có hệ thống mọi vấn đề; tận dụng triệt để những hạn chế, yếu kém, sơ hở trên các mặt, nhất là về chính trị, kinh tế, an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại qua các báo cáo chính thức của các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bộ, ngành, địa phương… Chúng xem đó là "điểm tựa", “chứng minh” cho những quan điểm, chính kiến, nhận địch sai trái, phản động của chúng. Để tăng “hiệu quả”, chúng luôn đan cài những tư tưởng, quan điểm mácxít - giả danh mácxít, đúng - sai lẫn lộn, làm cho người đọc mất phương hướng, không phân biệt được ngay - gian, chính - tà. Chúng tìm cách cắt xén nửa vời những quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để đối lập, bác bỏ, phủ nhận đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, luật pháp của Nhà nước ta, nhằm bác bỏ, phủ nhận luôn cả chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; hướng lái người đọc theo định hướng tư tưởng của chúng, mà thực chất chỉ là những tư tưởng hận thù dân tộc, dân tộc cực đoan hay dân chủ tư sản phản động. 

Những năm gần đây, chúng thực hiện những âm mưu, thủ đoạn mới, nhất là thông qua “diễn biến hòa bình” để thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong nhằm xoá bỏ ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong đời sống tinh thần của xã hội Việt Nam; xuyên tạc chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; truyền bá hệ tư tưởng tư sản phản động, xuyên tạc, hạ thấp, phủ nhận để đi tới xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, làm sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Các đối tượng thù địch, phản động đang tìm mọi cách chống phá, nhằm làm mất lòng tin của nhân dân vào Đảng, gây hoài nghi trong dân chúng…

Mục tiêu của chúng nhằm:

Xóa bỏ chủ nghĩa Mác - Lênin để thay thế bằng hệ tư tưởng tư sản. Đó là khâu đột phá của chiến lược "diễn biến hòa bình".

Xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, thực hiện đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập. Luận điệu của chúng là Đảng Cộng sản độc quyền lãnh đạo là "độc tài", là "bóp nghẹt dân chủ", vì thế phải thay thế bằng chế độ chính trị đa đảng(!).

Gây mất ổn định về chính trị. Thủ đoạn thường xuyên được sử dụng là lợi dụng, kích động những vấn đề "dân chủ", "nhân quyền", "dân tộc", "tôn giáo" để gây mâu thuẫn nội bộ, phá vỡ sự đồng thuận xã hội và khi có thời cơ lôi kéo một bộ phận quần chúng vào các cuộc bạo loạn chính trị.

Làm suy yếu, chệch hướng phát triển của nền kinh tế, tiến tới chi phối, lũng đoạn, khống chế kinh tế.

Chuyển hóa văn hóa, đạo đức, lối sống theo quỹ đạo và các giá trị phương Tây, từ đó làm biến đổi theo chiều hướng tiêu cực và tha hóa con người, dẫn tới biến chất cả một xã hội.

"Phi chính trị hóa" quân sự để vô hiệu hóa lực lượng vũ trang.

Nhận rõ bản chất, mục đích phá hoại của các thế lực thù địch, Đảng, Nhà nước ta xác định: Đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” là một cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc gay go, quyết liệt, lâu dài và phức tạp trên mọi lĩnh vực. Chống “diễn biến hòa bình” là cấp bách, hàng đầu trong các nhiệm vụ quốc phòng- an ninh để bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đại hội XI, XII của Đảng gắn nguy cơ “diễn biến hòa bình” với nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên. Văn kiện Đại hội XI, XII của Đảng chỉ rõ: “Những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các con bài “dân chủ”, “nhân quyền”, hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta”.

Trong bối cảnh mới, để nhận diện và kịp thời đập tan các âm mưu, thủ đoạn tinh vi, nham hiểm của các thế lực thù địch, cần chú ý làm tốt các vấn đề sau:

Một là, phản bác kịp thời, có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch; đấu tranh chống các luận điệu phủ nhận, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, xuyên tạc đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; vạch trần thủ đoạn thổi phồng những sơ hở, yếu kém của Đảng, Nhà nước ta trong công tác xây dựng Đảng, trong quản lý kinh tế - xã hội nhằm kích động tâm lý bất mãn, chống đối, chia rẽ nội bộ, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.

Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, không dao động trong bất cứ tình huống nào; kiên định đường lối đổi mới, chống giáo điều, bảo thủ, trì trệ hoặc chủ quan nóng vội, đổi mới vô nguyên tắc.

Hai là, làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên; chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ta; không để xảy ra những thiếu sót, khuyết điểm trong quản lý kinh tế - xã hội mà các thế lực thù địch có thể lợi dụng để chống phá ta.

Ba là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch.

Tăng cường công tác lãnh đạo của cấp uỷ đảng, sự chỉ đạo trực tiếp của thủ trưởng cơ quan, đơn vị đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Phát huy tốt hơn nữa vai trò của các ban, ngành trong xác định chủ trương, biện pháp, xây dựng và tổ chức triển khai kế hoạch đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận.

Bốn là, thường xuyên nắm chắc tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, giáo dục cho nhân dân hiểu rõ âm mưu thủ đoạn tiến hành “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.Cấp ủy, chính quyền các cấp cần bám sát thực tiễn, nắm chắc tình hình diễn biến tư tưởng trong đảng và xã hội, thường xuyên nghiên cứu thu thập dư luận xã hội, nắm bắt đúng và trúng dư luận xã hội, chỉ đạo, xử lý kịp thời các vấn đề bức xúc nảy sinh ở từng địa bàn để giữ vững ổn định chính trị - xã hội. Thường xuyên nắm bắt thái độ, niềm tin, tâm trạng của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân để có giải pháp phát huy, chấn chỉnh và uốn nắn, định hướng kịp thời.

Chú trọng thông tin hai chiều, tăng cường đối thoại, lắng nghe thông tin từ cơ sở, quán triệt sâu sắc, cụ thể hóa phương châm: chủ động tiến công, đoàn kết hiệp đồng, gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là chính. Thường xuyên lãnh đạo, phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống thông tin đại chúng, kịp thời cung cấp thông tin, định hướng nhận thức tư tưởng của cán bộ, đảng viên, nhân dân, tạo dư luận tích cực trong xã hội. Kiên quyết đấu tranh phê phán những việc làm sai trái của một số phần tử cơ hội chính trị, chống đảng, chống chế độ xã hội chủ nghĩa.

Tăng cường giáo dục để nhân dân nhận rõ tính chất quyết liệt, phức tạp của cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Xây dựng tinh thần cảnh giác cách mạng, bồi đắp tính kiên định, vững vàng về chính trị, tư tưởng của những người làm công tác tư tưởng - văn hoá trước những diễn biến nhanh chóng, phức tạp của cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận.

Năm là, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, giữa Trung ương và địa phương nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, các binh chủng trên mặt trận tư tưởng trong cuộc đấu tranh chống hoạt động “diễn biến hòa bình”.

Đồng thời phải đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, khắc phục một số mặt lạc hậu, yếu kém của công tác nghiên cứu lý luận mới có thể làm tốt nhiệm vụ đấu tranh tư tưởng - lý luận, nâng cao được chiều sâu, tính sắc bén, tính thuyết phục của sự phê phán. Thường xuyên nghiên cứu, đổi mới những hình thức, biện pháp đấu tranh nhằm đem lại hiệu quả. Nghiên cứu tổ chức lực lượng đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận hợp lý, quan tâm xây dựng lực lượng chuyên trách, nòng cốt; thường xuyên quan tâm phối, kết hợp tốt giữa các lực lượng để tạo sức mạnh tổng hợp.

Sáu là, đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về báo chí và tuyên truyền. Có biện pháp quản lý chặt chẽ mạng Internet, ngăn ngừa các trang mạng độc hại kết hợp với tăng cường mở mới, đa dạng các trang mạng, báo chí có nội dung đấu tranh tư tưởng, lý luận của ta. Đây là một nội dung, biện pháp quản lý nhà nước đặc biệt quan trọng, nhằm ngăn chặn tận “gốc” nguồn tuyên truyền, phát tán những tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch; quản lý chặt chẽ, không để lộ, lọt, sơ hở về đăng tải thông tin theo quy định của Nhà nước.

Tăng cường lãnh đạo và quản lý báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ, bảo đảm an ninh trên mạng internet… Chủ động, kịp thời cung cấp định hướng thông tin cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; tăng cường đối thoại, tiếp xúc trực tiếp giữa các cấp ủy, cán bộ, đảng viên với nhân dân, tăng cường công tác tuyên truyền miệng, phát huy dân chủ.

Bảy là, xây dựng và phát huy vai trò của lực lượng nòng cốt trong đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, văn hóa.Lực lượng nòng cốt phải có lập trường tư tưởng  kiên định, bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ lý luận cao, có khả năng diễn đạt, luận chiến, thuyết phục người nghe, người đọc, có nhiệt huyết và dũng khí, quyết tâm đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng. Chú ý phát hiện, bồi dưỡng kịp thời những tài năng bình luận, bút chiến trên báo chí, truyền hình, quan tâm xây dựng đội ngũ phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo chí, xuất bản, đội ngũ những người thường trực tác chiến trên mạng internet có bản lĩnh chính trị vững vàng, có năng lực chuyên môn giỏi, nhạy bén, sắc sảo để nhận diện, kịp thời đạp tan các quan điểm sai trái, thù địch. Những chiến sĩ trên mặt trận này, nhất là những chiến sĩ tiên phong, chủ lực, trực tiếp, trực diện đấu tranh tư tưởng, lý luận cũng luôn phải đối mặt với những thách thức, khó khăn và cả sự hiểm nguy trước sự tấn công của các thế lực thù địch. Vì vậy, cần có cơ chế, chính sách đãi ngộ thỏa đáng; đồng thời, có cơ chế, biện pháp bảo vệ họ trước sự chống phá của các thế lực thù địch.

                                                                  PGS, TS Nguyễn Danh Tiên

                                                          Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh             

                                                                       ThS Bùi Hữu Thêm

                                                        Trường Chính trị tỉnh Tuyên Quang