Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị là nguyên tắc hàng đầu được Đảng ta nhất quán thực hiện trong suốt hơn 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội, tạo nên truyền thống “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”(1). Trong bối cảnh hiện nay, trước sự chống phá của các thế lực thù địch nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, âm mưu “phi chính trị hóa” Quân đội..., đặc biệt là sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang đặt ra những thách thức, yêu cầu mới đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, đòi hỏi chúng ta cần nhận thức và luận giải trên cơ sở khoa học.

Trên cơ sở vận dụng đúng đắn và phát triển sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin về xây dựng Quân đội kiểu mới vào thực tiễn Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định vấn đề xây dựng bản chất cách mạng của Quân đội ta là tất yếu khách quan và phải được tiến hành thường xuyên, liên tục. Trong chiến tranh giải phóng cũng như sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, Quân đội ta luôn giữ vững bản chất cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Cán bộ, chiến sĩ luôn kiên định bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm cao, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì CNXH. Điều đó là cơ sở, nền tảng vững chắc để Quân đội ta không ngừng lớn mạnh và trưởng thành như ngày hôm nay.

Cơ sở xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị xuất phát từ những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin về xây dựng quân đội kiểu mới, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng quân đội cách mạng; từ bản chất, truyền thống, kinh nghiệm trong lịch sử hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta; từ sự kế thừa có chọn lọc những kinh nghiệm quý báu về xây dựng quân đội cách mạng của các nước XHCN và từ thực tiễn xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Vấn đề cốt tử trong xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị là bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, làm cho Quân đội luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, xác định rõ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và CNXH; hệ tư tưởng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh luôn giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của Quân đội; xây dựng các tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng trong Quân đội thực sự vững mạnh về mọi mặt. Vững mạnh về chính trị luôn gắn liền với vững mạnh cả về tư tưởng và tổ chức, làm cơ sở nâng cao sức mạnh tổng hợp, bảo đảm cho Quân đội sẵn sàng chiến đấu và đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược.

Phải khẳng định rằng, hiện nay và thời gian tới, sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đến lĩnh vực quân sự là tất yếu khách quan. Những thành tựu mới trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang được đưa vào ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực quân sự. Trong tương lai gần, một khi cuộc chiến tranh công nghệ cao xảy ra, máy tính sẽ tính toán rất nhanh ý đồ tác chiến của người chỉ huy để đưa ra phương án tiến công tối ưu cho các lực lượng, phương tiện, vũ khí thực hành tác chiến. Không gian mạng sẽ được các bên khai thác, chiếm quyền điều phối, làm mất khả năng điều khiển đối với những phương tiện chiến đấu, làm rối loạn các trung tâm điều hành chiến lược, phá hủy hệ thống cơ sở sản xuất vũ khí trọng điểm và những công trình quân sự, quốc phòng, an ninh quốc gia. Dựa trên thế mạnh của không gian mạng, hoạt động truyền thông sẽ được các bên tận dụng triệt để theo mục đích, ý đồ của mình tạo nên sự hỗn loạn, nhiễu loạn thông tin trong xã hội dẫn đến sự mất kiểm soát và khả năng điều hành của hệ thống chính trị. Công nghệ nano có thể giúp các vũ khí tiến công có khả năng tàng hình trong mọi điều kiện. Trí tuệ nhân tạo tạo ra những người lính rôbốt thông minh, chiến đấu liên tục không biết mệt mỏi với sức mạnh và sự chịu đựng phi thường trong mọi điều kiện hoàn cảnh. Tác chiến trên không gian mạng, không gian vũ trụ làm thay đổi về bản chất của các phương thức tác chiến truyền thống. Chiến tranh trong tương lai sẽ thiên về tìm diệt chứ không phải phá hủy bởi phá hủy sẽ gắn rất gần với sự hủy diệt...

Xuất phát từ thực tế đó, Đảng ta nhận định: chiến tranh trong tương lai là chiến tranh công nghệ cao, với nhiều loại vũ khí tối tân, độ chính xác cao, được điều khiển từ xa, có tính tự động hóa, những phương tiện trinh sát thông minh, không người lái, người máy sẽ thay thế người lính đảm nhiệm một số nhiệm vụ đặc biệt, cuộc chiến an ninh mạng diễn biến phức tạp, không gian và thời gian tác chiến cũng như ranh giới giữa ta và địch khó phân định... Trước tác động toàn diện của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt ra không ít những thách thức đối với việc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, trong đó tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, đối với đường lối tổ chức, xây dựng lực lượng và nghệ thuật tác chiến của Quân đội ta.

Cùng với sự ra đời hệ thống vũ khí, trang bị, kỹ thuật thông minh đồng nghĩa với việc xuất hiện các hình thái chiến tranh, phương thức tác chiến mới, nhất là tác chiến trên không gian mạng và tiến công tổng hợp. Để đối phó có hiệu quả với vấn đề trên, yêu cầu đặt ra cho Quân đội ta cần nghiên cứu, xây dựng và triển khai những phương án tác chiến phù hợp, ngang tầm để không rơi vào thế bị động, bất ngờ khi có tình huống xảy ra. Đồng thời, cần có sự điều chỉnh, sắp xếp lực lượng đảm bảo sự cân đối, đồng bộ giữa các quân chủng, binh chủng, giữa cơ quan và đơn vị, giữa lực lượng thường trực và lực lượng dự bị động viên. Sự điều chỉnh về cơ cấu tổ chức, biên chế, nghệ thuật tác chiến của Quân đội trong bối cảnh hiện nay là một đòi hỏi khách quan nhằm tăng hiệu suất khai thác, sử dụng, phát huy có hiệu quả tính năng, kỹ chiến thuật, chiến lược của các loại vũ khí, khí tài, trang bị, kỹ thuật hiện có và tăng cường sức mạnh, khả năng sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu thắng lợi của Quân đội ta khi có chiến tranh xảy ra.

Ở một khía cạnh khác, đặc trưng nổi bật của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 trong lĩnh vực quân sự là hệ thống tổ chức quân sự, người quân nhân, hệ thống vũ khí, trang bị, kỹ thuật luôn được kết nối với nhau trong một chỉnh thể thống nhất. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với người quân nhân nói chung, đặc biệt là người lãnh đạo, chỉ huy cần có tư duy hệ thống để có cách nhìn nhận, đánh giá và giải quyết các vấn đề thực tiễn quân sự một cách tổng thể, quyết đoán, có hiệu quả. Hơn nữa, trong khi giải quyết mối quan hệ giữa con người và vũ khí nhằm tăng cường sức mạnh chiến đấu của Quân đội dưới sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, đặt ra yêu cầu song song với hiện đại hóa về vũ khí, trang bị sẽ đồng nghĩa với việc đòi hỏi phải có những con người với những phẩm chất, năng lực ngang tầm để có thể khai thác, vận hành, sử dụng và làm chủ chúng. Cách mạng công nghiệp 4.0 là cuộc cách mạng công nghệ số, việc tích hợp, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào sản xuất vũ khí, trang bị Quân đội là quá trình chuyển hóa hàm lượng khoa học vô cùng lớn. Khác với hệ thống vũ khí, trang bị, phương tiện quân sự truyền thống là cần có sự tham gia của nhiều người thì hệ thống vũ khí hiện nay là vũ khí, khí tài thông minh được tích hợp bởi công nghệ số. Do đó, các thao tác kỹ thuật của người quân nhân khi sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật đòi hỏi phải hết sức nhanh, gọn, thành thục và chính xác. Vì vậy, người quân nhân nếu không được đào tạo bài bản, bồi dưỡng chuyên sâu thì khó có thể làm chủ và sử dụng thành thạo chúng.... Đó là những thách thức đặt ra đòi hỏi Đảng, Nhà nước ta cần nhận thức và có những phương hướng hữu hiệu trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức xây dựng lực lượng(2), nhất là: xác định cơ cấu, sắp xếp lại tổ chức biên chế các đơn vị; công tác bồi dưỡng, huấn luyện, tập huấn, diễn tập ở các đơn vị; công tác giáo dục, đào tạo ở các học viện, nhà trường trong toàn quân; công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ thông tin trong lĩnh vực quân sự; công tác bố trí, sắp xếp, sử dụng đội ngũ cán bộ... nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thứ hai, đối với nhân tố chính trị, tinh thần trong Quân đội.

Nhân tố chính trị, tinh thần trong Quân đội là sự thống nhất biện chứng giữa khách quan và chủ quan. Mặt khách quan quy định sự hình thành và phát triển nhân tố chính trị, tinh thần của người quân nhân là tổng thể các yếu tố bên ngoài, trực tiếp là bản chất chế độ, vai trò lãnh đạo của Đảng, Nhà nước đối với Quân đội, tổng thể các mối quan hệ về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại... đang tồn tại và thường xuyên tác động, quy định, ảnh hưởng, chi phối mọi hoạt động của cán bộ, chiến sĩ. Mặt chủ quan của nhân tố chính trị, tinh thần của người quân nhân biểu hiện ở trình độ nhận thức, tình cảm, niềm tin về mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Quân đội và ý chí quyết tâm hiện thực hóa mục tiêu, lý tưởng đó thông qua thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang đưa cả thế giới vào một không gian sống tiềm ẩn đầy rẫy những biến động bất ngờ và vô cùng khó lường bởi sự xuất hiện hàng loạt các loại vũ khí thế hệ mới có tốc độ cao, sức công phá, sự hủy diệt vô cùng lớn; ranh giới hữu hình giữa các lĩnh vực của đời sống xã hội bị xóa nhòa, ở đó khó có thể phân định một cách rạch ròi giữa địch và ta, chính và tà, thiện và ác... khoảng cách giữa sự sống với cái chết là vô cùng mong manh, phá vỡ sự ổn định tương đối trong đời sống tinh thần của môi trường Quân đội, làm cho người quân nhân luôn phải sống trong một trạng thái tâm lý căng thẳng, bất an, lo lắng, sợ hãi.

Thứ ba, đối với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong Quân đội.

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo điều kiện cho con người dễ dàng kết nối lại với nhau trên không gian mạng, ở đó không có sự phân định rạch ròi về ranh giới giữa các quốc gia, lãnh thổ. Sống trong môi trường công nghệ số như hiện nay, hàng ngày, hàng giờ, thậm chí hàng giây, mỗi người quân nhân phải tiếp nhận và xử lý một lượng thông tin rất lớn trên toàn cầu. Chính điều đó đã tác động không nhỏ đến nhận thức, tư tưởng, tình cảm, đạo đức, nếp sống văn hóa, tâm sinh lý và ý thức tổ chức chấp hành kỷ luật của người quân nhân. Đó là lý do giải thích vì sao diễn biến tư tưởng, tâm sinh lý của người quân nhân hiện nay lại diễn ra vô cùng nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Bên cạnh đó, sự xuất hiện vũ khí thông minh với sức công phá, hủy diệt lớn và hậu quả mà nó mang lại vượt quá sức chịu đựng của con người. Vì vậy, nó sẽ tạo cho người quân nhân một trạng thái tâm lý hoang mang, sợ hãi giữa sự sống và cái chết. Điều này đặt ra yêu cầu mới cho công tác giáo dục, định hướng tư tưởng trong Quân đội.

Ở một khía cạnh khác, để hiện thực hóa Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, Quân đội thực hiện tinh giản biên chế, thu gọn các đầu mối, người quân nhân sẽ ít nhiều xuất hiện tâm lý lo lắng, bị đào thải nếu không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ. Để hiện đại hóa Quân đội, sẽ có một lực lượng lớn quân số dôi dư ở các quân, binh chủng, lực lượng phải chuyển đổi đơn vị, vị trí công tác, thậm chí  nghỉ hưu sớm, nghỉ chế độ... Đây là những vấn đề hết sức nhạy cảm liên quan đến nhiều cấp, ngành, đơn vị và tác động trực tiếp đến tư tưởng, tình cảm, tâm lý, lợi ích của cán bộ, chiến sĩ. Vấn đề lựa chọn, sử dụng, đào thải ai? giải quyết các chế độ, chính sách đối với lực lượng này như thế nào để bảo đảm giữ vững sự đoàn kết, thống nhất nội bộ, không để ảnh hưởng đến thực hiện nhiệm vụ thường xuyên và hạn chế tác động đến tư tưởng, đời sống của cán bộ, chiến sĩ, người lao động... là nhiệm vụ rất hệ trọng, phức tạp đòi hỏi công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cần phải nghiên cứu và giải quyết.

Thứ tư, đối với công tác bảo mật, an toàn thông tin, an ninh chính trị trong Quân đội.

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 cho phép ứng dụng phổ biến công nghệ kỹ thuật số với hệ thống dữ liệu được kết nối ở hầu hết các giao dịch nhưng lại ẩn chứa trong đó các nguy cơ tiềm ẩn về an toàn thông tin, an ninh mạng, bí mật quân sự. Sự xâm nhập các cơ sở dữ liệu, nhất là hệ thống dữ liệu mật để đánh cắp, làm nhiễu loạn, thay đổi hoặc phá hoại các nguồn thông tin quan trọng là mối nguy thường trực ở mọi cấp độ trong Quân đội. Do đó, vấn đề bảo mật, đảm bảo an ninh, an toàn thông tin đang là một trong những thách thức lớn đặt ra hiện nay.

Mặt khác, sử dụng smart phone, truy cập internet, tham gia, chia sẻ, bày tỏ quan điểm trên các trang mạng xã hội đang trở thành nhu cầu không thể thiếu của người quân nhân. Đây được xác định là một trong những lỗ hổng làm lộ, lọt thông tin, bí mật quân sự. Các thế lực thù địch đã và đang tập trung khai thác, lợi dụng triệt để mạng xã hội để mua chuộc, lôi kéo cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội nhằm tập hợp lực lượng, tạo dựng ngọn cờ chống phá cách mạng. Chúng tập trung mũi nhọn phá hoại trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội; phủ nhận nguyên tắc Đảng lãnh đạo Quân đội, xuyên tạc đường lối, quan điểm quân sự quốc phòng; đòi phi chính trị hóa Quân đội; ra sức lợi dụng các vấn đề nhạy cảm để tuyên truyền, xuyên tạc, kích động nhằm phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết quân dân, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ làm cho cán bộ, chiến sĩ Quân đội hoang mang, dao động, xa rời mục tiêu, lý tưởng, phai nhạt bản chất giai cấp công nhân, bản chất “Bộ đội Cụ Hồ”. Đó là những thách thức mà cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang đặt ra đối với công tác bảo mật, an toàn thông tin, an ninh chính trị trong Quân đội.

Để góp phần giải quyết những thách thức đặt ra, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, cần thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là, tiếp tục củng cố, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội

Để xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, nguyên tắc hàng đầu là phải thường xuyên giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội(3). Đây là vấn đề then chốt, có ý nghĩa quyết định đến bản chất chính trị của Quân đội; là cơ sở để Quân đội xác định rõ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, phương hướng chính trị, bản chất giai cấp công nhân, đối tượng tác chiến, nội dung phương thức hoạt động; bảo đảm cho Đảng luôn nắm chắc, lãnh đạo chặt chẽ Quân đội trong mọi tình huống; làm cho Quân đội tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc, nhân dân; thực sự là Quân đội của dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu.

Để giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội cần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng trong Đảng bộ Quân đội(4). Xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong Quân đội luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức làm hạt nhân lãnh đạo xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Chăm lo xây dựng sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ. Chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, đi đôi với đổi mới phong cách, phương pháp, phong cách lãnh đạo. Trong tình hình hiện nay, cần tập trung quán triệt và tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 29-NQ/TW, ngày 22-12-2008 của Bộ Chính trị (khóa X), Kết luận 16-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam đến năm 2021. Đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về bảo đảm vũ khí, trang bị cho Quân đội nhân dân Việt Nam đến năm 2025. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng. Thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị trong Đảng bộ Quân đội và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh về chính trị, gương mẫu về phẩm chất đạo đức, lối sống, có cơ cấu hợp lý, chất lượng cao, thích ứng tốt với sự phát triển của tình hình, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Hai là, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội

Công tác đảng, công tác chính trị là một bộ phận rất quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội. Hoạt động công tác đảng, công tác chính trị không chỉ giúp xây dựng trận địa chính trị tư tưởng vững chắc mà còn góp phần hình thành mũi giáp công sắc bén, tiến công mạnh mẽ kẻ thù trên lĩnh vực tư tưởng. Thực tiễn 74 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội ta đã minh chứng tính đúng đắn của nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội, đồng thời khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, bảo đảm cho Quân đội luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc XHCN, với nhân dân, làm tròn trách nhiệm với dân tộc và nghĩa vụ quốc tế.

Vì vậy, để giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội, phải tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công tác đảng, công tác chính trị. Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị trong tình hình mới, nhất là dưới sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, đòi hỏi phải tiến hành tốt các mặt hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong chăm lo xây dựng, nâng tầm các tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, các tổ chức quần chúng và hội đồng quân nhân. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần chủ động tiếp cận, đẩy mạnh ứng dụng và phát huy hiệu quả, thế mạnh của công nghệ thông tin, không gian mạng trong các mặt của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị. Công tác tư tưởng phải luôn đi trước một bước, chủ động dự báo, chuẩn bị tốt về mặt tâm lý cho những tình huống có thể xảy ra, nhất là khi có sự điều chỉnh sáp nhập để kịp thời định hướng tư tưởng. Coi trọng định hướng thông tin, định hướng dư luận tạo sự đồng thuận cao trong tổ chức thực hiện các nhiệm vụ. Công tác tổ chức, cán bộ phải có sự chuyển biến tích cực, bám sát định hướng của Bộ Chính trị trong điều chỉnh tổ chức, biên chế Quân đội theo hướng tinh gọn, mạnh, linh hoạt; coi trọng việc xây dựng và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan chính trị các cấp; chủ động rà soát, điều chỉnh, kiện toàn tổ chức, biên chế bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ; kiện toàn đội ngũ cán bộ chính trị đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ; phát huy tốt vai trò đội ngũ chính ủy, chính trị viên trong xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị. Thường xuyên rà soát, kịp thời bổ sung, hoàn thiện và thực hiện tốt các chính sách đối với cán bộ, chiến sĩ và chính sách hậu phương Quân đội phù hợp với đặc điểm hoạt động của Quân đội trong điều kiện mới. Tích cực đổi mới công tác dân vận, tăng cường mối quan hệ đoàn kết gắn bó quân - dân. Phát huy vai trò, chức năng của các tổ chức quần chúng trong xây dựng Quân đội, xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Ba là, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị luôn đặt trong mối quan hệ biện chứng với nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, khi mà những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang được các nước trên thế giới ứng dụng triệt để trong lĩnh vực quân sự, để Quân đội nhân dân Việt Nam lớn mạnh, đủ sức hoàn thành trọng trách mà Đảng và nhân dân giao phó, cần tập trung xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, bảo đảm cho Quân đội luôn vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, có trình độ sẵn sàng chiến đấu cao và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống.

Sức mạnh chiến đấu của Quân đội là sức mạnh tổng hợp của nhiều yếu tố như chính trị, tinh thần, ý thức tổ chức kỷ luật, kỹ thuật, chiến thuật, nghệ thuật quân sự, vũ khí trang bị.... suy cho cùng, đó chính là sức mạnh của sự kết hợp chặt chẽ giữa con người và vũ khí. Trong điều kiện hiện nay, trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học, công nghệ hiện đại, cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tương lai nếu xảy ra sẽ là cuộc chiến tranh hiện đại chống lại cuộc tiến công xâm lược có sử dụng vũ khí công nghệ cao. Do đó, việc xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị nhất thiết phải tiến hành trong mối quan hệ chặt chẽ với quá trình từng bước hiện đại hóa Quân đội. Hiện đại hóa Quân đội sẽ tạo ra điều kiện vật chất góp phần ổn định tâm lý, xác lập niềm tin chiến thắng, nhằm phát huy cao hơn hiệu quả sức mạnh chính trị, tinh thần của Quân đội. Mặc dù chúng ta luôn xác định lấy xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị làm cơ sở, nhưng không được xem nhẹ việc xây dựng, tăng cường sức mạnh quân sự. Bên cạnh việc đầu tư mua sắm vũ khí, Quân đội cần đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu bổ sung, phát triển tư duy chiến lược, chiến dịch và chiến thuật; ứng dụng, cải tiến và chế tạo các loại vũ khí, khí tài, phương tiện, trang bị kỹ thuật quân sự; đồng thời,  trên cơ sở mô hình hiện tại, tiếp tục khai thác, phát huy những đơn vị, quân, binh chủng hoạt động hiệu quả, đồng thời cần có sự điều chỉnh, sáp nhập, rút gọn, giải thể và thành lập, bổ sung, nâng cấp, phát triển một số đơn vị, lực lượng đặc thù theo hướng “tinh, gọn, mạnh, linh hoạt”(5), có cơ cấu hợp lý, số lượng phù hợp, chất lượng ngày càng cao, sẵn sàng đáp ứng nhiệm vụ khi có tình huống xảy ra.

Bốn là, chủ động nhận diện và kiên quyết đấu tranh có hiệu quả với những quan điểm sai trái, thù địch trên mạng internet

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang đặt nước ta đứng trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên không gian mạng(6). Chúng triệt để khai thác, lợi dụng mạng xã hội để tuyên truyền, kích động vấn đề dân tộc, nhân quyền, tôn giáo ở nước ta; bôi nhọ các đồng chí lãnh đạo, nói xấu Đảng, chế độ, Nhà nước ta; hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội làm cho Quân đội phai nhạt bản chất giai cấp công nhân, xa rời mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, mất phương hướng chính trị, Quân đội không còn là công cụ bạo lực sắc bén, lực lượng tin cậy của Đảng, Nhà nước và của chế độ XHCN. Nguy hiểm hơn, gần đây chúng lợi dụng những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 gieo rắc tư tưởng tuyệt đối hóa yếu tố vũ khí, trang bị, nhất là vũ khí công nghệ cao, coi nhẹ nhân tố con người, yếu tố chính trị, tinh thần trong Quân đội, cho rằng với trí tuệ nhân tạo, rô bốt thông minh sẽ thay thế con người trong thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh... đã và đang tác động không nhỏ đến nhận thức tư tưởng, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ.

Xuất phát từ tình hình trên, đòi hỏi chúng ta phải bình tĩnh, sáng suốt nhận diện và kiên quyết đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội. Đây là vấn đề phức tạp, nhạy cảm, vì vậy trong đấu tranh phải kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc về chiến lược, đồng thời phải mềm dẻo, linh hoạt về sách lược. Tăng cường công tác giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch hòng thực hiện âm mưu “phi chính trị hóa” Quân đội. Cần phát huy vai trò của lực lượng chuyên trách, đội ngũ giảng viên khoa học xã hội và nhân văn, cán bộ nghiên cứu ở các học viện, nhà trường, trung tâm nghiên cứu khoa học xã hội tích cực, chủ động tham gia đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận cả trực diện và trên không gian mạng nhằm vạch trần những luận điệu xuyên tạc và làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của kẻ thù. Đặc biệt, cần có nhiều bài viết sắc bén, có giá trị cả về lý luận và thực tiễn, luận giải sâu sắc về mặt khoa học, làm sáng rõ quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng Quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân. Đồng thời, trên các diễn đàn, trang mạng xã hội, Blog cần đưa ra những quan điểm, chính kiến rõ ràng, kiên quyết đấu tranh phản bác với những quan điểm sai trái, thù địch; biểu hiện giáo điều, cơ hội, tư tưởng thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, suy thoái về phẩm chất, đạo đức, lối sống, vi phạm truyền thống, bản chất Bộ đội Cụ Hồ, tạo ra sức lan tỏa, khả năng “tự đề kháng”, phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, xây dựng Quân đội luôn vững mạnh, đủ sức hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

__________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 8-2018

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.14, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.435.

(2)Xem Nguyễn Đức Hải: “Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và vấn đề đặt ra đối với quốc phòng Việt Nam”, Tạp chí Quốc phòng toàn dân, số 2-2018, tr.88-90.

(3) Xem Ngô Xuân Lịch: “Chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự Việt Nam - Sự kết tinh truyền thống dân tộc với ý Đảng, lòng dân”, Tạp chí Quốc phòng toàn dân, số 5/2018,tr.1-4.

(4) Xem Lương Cường:“Xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ”, Tạp chí Quốc phòng toàn dân, số 2/2018, tr.1-5.

(5) Xem Phan Văn Giang: Xây dựng Quân đội về Tổ chức “Tinh, gọn, mạnh, linh hoạt”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ Bảo vệ Tổ quốc”, Tạp chí Quốc phòng toàn dân, số 5/2018, tr.5-8.

(6) Xem Nguyễn Như Trúc: “Nhận diện một số thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên intơnét, mạng xã hội và giải pháp phòng, chống”, Tạp chí Quốc phòng toàn dân, số 5/2018, tr.62-64.

Lê Thế Phong

Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng