Quản lý tư tưởng quân nhân góp phần giữ vững trận địa tư tưởng, xây dựng tổ chức, xây dựng con người đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao - Ảnh: qdnd.vn

1. Công tác quản lý tư tưởng quân nhân tại Học viện Kỹ thuật quân sự 

Nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò của công tác quản lý tư tưởng quân nhân, những năm qua, công tác quản lý tư tưởng quân nhân tại Học viện Kỹ thuật quân sự (sau đây gọi tắt là Học viện) được tiến hành chặt chẽ, nghiêm túc và đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy, cơ quan chính trị đã coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành công tác tư tưởng.

Nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý tư tưởng quân nhân trong Học viện, cấp ủy, chỉ huy các cấp luôn chủ động, thường xuyên, thông qua nhiều tổ chức, lực lượng, kênh thông tin để nắm chắc tình hình đơn vị, diễn biến tư tưởng của bộ đội; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng, kịp thời phát hiện và xử lý những vấn đề tư tưởng nảy sinh. Kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức và công tác chính sách; giữa giáo dục thuyết phục, cảm hóa với các biện pháp hành chính, xử lý kỷ luật nghiêm minh; mở rộng dân chủ, tăng cường đối thoại, trao đổi, đáp ứng tâm tư, yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của quân nhân. Thường xuyên chú trọng công tác bảo vệ chính trị nội bộ; xây dựng môi trường văn hóa tốt, đẹp, lành mạnh, phong phú; phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng, cơ quan với gia đình và địa phương cùng làm công tác tư tưởng. Trên cơ sở tích cực đổi mới toàn diện công giáo dục chính trị - tư tưởng, Học viện đã coi trọng gắn giáo dục, quản lý tư tưởng với khắc phục khuyết điểm. Đồng thời, duy trì có nền nếp chế độ sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm công tác quản lý tư tưởng ở các cấp, trọng tâm là ở chi bộ; kịp thời biểu dương, khen thưởng các đơn vị thực hiện tốt công tác tư tưởng, kiên quyết chống mọi biểu hiện che dấu khuyết điểm, bệnh thành tích.

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện mà thường xuyên, trực tiếp là Phòng Chính trị, công tác quản lý tư tưởng đã được cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai toàn diện với nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành đa dạng, phong phú. Các cấp ủy, tổ chức đảng đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo công tác tư tưởng nói chung, công tác quản lý tư tưởng nói riêng đúng đắn, phù hợp. Đội ngũ cán bộ chính trị, nhất là chính ủy, chính trị viên các cơ quan, đơn vị đã đề cao trách nhiệm trong chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn, kiểm tra các nội dung, hình thức công tác tư tưởng ở đơn vị; duy trì nghiêm túc nền nếp hoạt động của công tác tư tưởng theo đúng quy định. Phòng Chính trị đã thực hiện tốt vai trò tham mưu cho Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện về các chủ trương, biện pháp tiến hành công tác tư tưởng ở các cơ quan, đơn vị. Các cơ quan, đơn vị đã chú trọng phát huy tốt vai trò của các tổ chức, các lực lượng và mọi phương tiện tiến hành công tác quản lý tư tưởng; đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, bí thư, người chỉ huy; thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, gia đình quân nhân trong giáo dục, quản lý bộ đội; thường xuyên quan tâm bồi dưỡng nâng cao nhận thức tư tưởng, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức chấp hành kỷ luật, pháp luật cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ, nhất là đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng; hằng năm, đều tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ bí thư, cán bộ quản lý học viên, cán bộ mới được bổ nhiệm, cán bộ chủ trì công tác tư tưởng để thống nhất nội dung, phương thức tiến hành. Học viện đã ban hành Kế hoạch số 2957/KH-HV ngày 27/7/2021 về tổ chức giáo dục, quản lý, kiểm tra công tác tư tưởng trong quản lý bộ đội ở Học viện giai đoạn 2021-2025; Quy chế số 2945/QC-HV ngày 26/7/2022 của Chính ủy Học viện về công tác quản lý tư tưởng quân nhân; nắm và định hướng dư luận trong Học viện.

Các hoạt động công tác tư tưởng từ cơ sở đến Học viện luôn giữ vững định hướng chính trị; được triển khai nghiêm túc đúng quan điểm của Đảng, chỉ đạo của cấp trên, thực hiện nhiệm vụ chính trị, bám sát thực tiễn đời sống bộ đội. Trong triển khai đã tập trung thực hiện nhiệm vụ trọng tâm, khâu then chốt, những thời điểm quan trọng, coi trọng chỉ đạo điểm rút kinh nghiệm kịp thời để chỉ đạo chung.

Nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác quản lý tư tưởng ở các cơ quan, đơn vị trong Học viện đã có nhiều đổi mới, bám sát thực tiễn của Quân đội và Học viện.

Trong những năm qua, nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác quản lý tư tưởng ở các cơ quan, đơn vị trong Học viện đã có nhiều đổi mới, góp phần quan trọng giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Học viện, cụ thể:

Công tác giáo dục chính trị.

Học viện đã thực hiện tốt “Đề án đổi mới công tác giáo dục chính trị ở cơ sở” của Tổng cục Chính trị. Nội dung giáo dục chính trị đã bám sát vào chức năng, nhiệm vụ của quân đội, Học viện, phù hợp với từng đối tượng; đã tăng thời lượng giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, nhất là những quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng về lĩnh vực quân sự, quốc phòng.

Nội dung chương trình do Học viện biên soạn đã bám sát nhiệm vụ của Học viện, phù hợp với thực tế đơn vị. Chú trọng tăng thời lượng giáo dục pháp luật, đạo đức lối sống, văn hóa ứng xử, giao tiếp, đi sâu vào những lĩnh vực Học viện còn hạn chế để giáo dục bảo đảm sát đúng, kịp thời định hướng nhận thức, tư tưởng cho bộ đội; thực hiện tốt các nội dung giáo dục về đối tượng, đối tác; bản chất, âm mưu, thủ đoạn mới của các thế lực thù địch; những thuận lợi, thời cơ, khó khăn, thách thức của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; giáo dục lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, truyền thống cách mạng vẻ vang của dân tộc, của Đảng, quân đội, Học viện; các chuẩn mực về phẩm chất chính trị, văn hóa, đạo đức, lối sống của “Bộ đội Cụ Hồ”; những kiến thức cần thiết về kinh tế, văn hóa xã hội, nhất là về kỹ năng sống, văn hóa ứng xử, giao tiếp cho quân nhân. Qua đó, đã định hướng kịp thời và nâng cao tinh thần cảnh giác, ý thức trách nhiệm, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ cho cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viên, chiến sĩ.

Học viện đã tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng các hình thức, phương pháp giảng dạy chính trị, tăng cường đầu tư các phương tiện bảo đảm cho công tác giáo dục chính trị. Gắn giáo dục chính trị với thực hiện nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học, sẵn sàng chiến đấu, rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy, hoạt động văn hóa, văn nghệ và các thiết chế văn hóa, dân chủ trong quân đội. Chất lượng thảo luận và kiểm tra chính trị đã có nhiều chuyển biến tiến bộ.

Công tác tuyên truyền, cổ động.

Nội dung thông tin, tuyên truyền được đổi mới theo hướng cập nhật, công khai, chính thống, bảo đảm độ tin cậy chính trị, chính xác và định hướng tư tưởng tốt. Các nội dung thông báo thời sự, sinh hoạt Ngày Chính trị văn hóa - tinh thần, Ngày Pháp luật đã có những chuyển biến tiến bộ, vừa bảo đảm cập nhật được những thông tin mới, những sự kiện quan trọng của đất nước, vừa định hướng kịp thời nhận thức tư tưởng cho cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viện, chiến sĩ. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, khu vực và trong nước, công tác tư tưởng đã kịp thời định hướng thông tin chính thống, định hướng dư luận tích cực cho bộ đội.

Công tác văn hóa quần chúng.

Học viện đã quán triệt, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X, Nghị quyết Trung ương 9 (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”; tiếp tục đẩy mạnh Cuộc vận động “Xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong quân đội” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Các thiết chế văn hóa ở Học viện không ngừng được phát triển, bảo đảm tốt nhu cầu thưởng thức văn hóa của bộ đội. Cảnh quan môi trường văn hóa được xây dựng và duy trì, qua đó tạo môi trường trong sạch, lành mạnh để ngăn ngừa các sản phẩm xấu độc thâm nhập vào đơn vị.

Công tác thi đua, khen thưởng.

Phong trào Thi đua Quyết thắng được triển khai toàn diện, đồng bộ, gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, XIII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; các phong trào thi đua, cuộc vận động của các cấp, các ngành. Phong trào thi đua tập trung nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành kỷ luật; khắc phục khâu yếu, mặt hạn chế; xây dựng các cơ quan, đơn vị và Học viện vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ.

Chủ động đẩy mạnh đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, phản bác những quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch, phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ

Đấu tranh chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa luôn được lãnh đạo, chỉ huy các cấp coi trọng. Học viện đã có nhiều hình thức, biện pháp tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ hiểu rõ về âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội chính trị. Hằng tháng, cơ quan chính trị tổng hợp tình hình hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; tình hình tư tưởng, kỷ luật trong toàn quân và Học viện thông báo trong giao ban chính trị và gửi văn bản thông báo, định hướng tới các đơn vị. Kịp thời cung cấp thông tin, hướng dẫn, định hướng tư tưởng trước những thời điểm, sự kiện quan trọng, nhạy cảm. Qua đó giáo dục, định hướng nâng cao tinh thần cảnh giác và ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội cho cán bộ, giảng viên, nhân viên, chiến sĩ trong toàn Học viện.

Hướng dẫn, tổ chức kiểm tra các cấp ủy cơ sở về việc thực hiện Chỉ thị số 1239-CT/ĐU ngày 27/8/2018 của Đảng ủy Học viện về việc tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ trong Đảng bộ Học viện, xây dựng các cơ quan, đơn vị thực sự vững mạnh về chính trị và Chỉ thị số 44/CT-HV ngày 06/01/2020 của Chính ủy Học viện về việc tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục, quản lý chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn trong Học viện. Thông qua kiểm tra, đã giúp cấp ủy, chỉ huy đơn vị nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong tiến hành công tác nắm, quản lý tình hình chính trị nội bộ; tiến hành giáo dục, quản lý chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn. Đồng thời, kịp thời phát hiện những sơ hở, thiếu sót về cơ chế, quy định và hạn chế trong lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy đối với công tác quản lý chính trị nội bộ, công tác quản lý chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn của đơn vị để kịp thời khắc phục.

Phát huy tốt vai trò Ban Chỉ đạo 35 Đảng ủy Học viện trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch và lực lượng 47 trong đấu tranh phòng, chống các quan điểm, tư tưởng sai trái trên không gian mạng. Chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm, tư tưởng sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch và những phần tử phản động, cơ hội chính trị, góp phần bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Kiên quyết đấu tranh chống âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch, hòng chia rẽ Đảng, Nhà nước với quân đội và nhân dân; kịp thời phát hiện, ngăn chặn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, lãng phí trong các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, chủ động phòng ngừa, khắc phục những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, lấy chủ động phòng ngừa, tự bảo vệ là chính; làm tốt công tác quản lý chính trị nội bộ, bảo đảm cho quân đội luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; giải quyết triệt để các vấn đề nảy sinh không để kẻ xấu lợi dụng kích động, phá hoại.

Công tác quản lý tư tưởng bộ đội được các đơn vị thực hiện có nền nếp, chất lượng

Trong những năm qua, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị trong toàn Học viện đã coi trọng và thực hiện tốt công tác quản lý tư tưởng bộ đội; nắm chắc tình hình, diễn biến tư tưởng của bộ đội; phân tích, đánh giá, giải quyết kịp thời, hiệu quả những vấn đề nảy sinh, giữ vững ổn định, vững vàng về tư tưởng, sự thống nhất, đồng thuận cao trong đơn vị. Duy trì có nền nếp việc nắm tình hình tư tưởng bộ đội thông qua chế độ báo cáo, giao ban, phản ánh qua từng cấp; kết hợp chặt chẽ giữa quản lý tư tưởng với quản lý bộ đội, “xây” đi đôi “chống”, lấy “xây” là chính. Duy trì nghiêm chế độ học tập, sinh hoạt, công tác, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội, quy định rõ trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy, thường xuyên, kịp thời rút kinh nghiệm trong công tác quản lý tư tưởng, rèn luyện kỷ luật. Thực hiện tốt “Quy chế dân chủ ở cơ sở”, ngày chính trị và văn hóa tinh thần, sinh hoạt tư tưởng, tọa đàm, đối thoại dân chủ để nắm tình hình tư tưởng, dư luận trong cán bộ, chiến sĩ và trực tiếp giải quyết những vướng mắc, nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của bộ đội.

Tuy nhiên, công tác quản lý tư tưởng quân nhân có thời điểm còn những hạn chế, bất cập về nhiều mặt, nhận thức của các chủ thể công tác quản lý tư tưởng chưa thật sự đầy đủ; nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác quản lý tư tưởng còn biểu hiện giáo điều, xơ cứng, thiếu linh hoạt và hiệu quả chưa thật cao; sự phối, kết hợp các tổ chức, lực lượng có liên quan trong tiến hành công tác quản lý tư tưởng chưa thật chặt chẽ, nhịp nhàng... Những hạn chế trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng xây dựng Đảng bộ Học viện vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Do vậy, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý tư tưởng quân nhân tại Học viện Kỹ thuật quân sự trong tình hình hiện nay, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện xác định những nhân tố ảnh hưởng và giải pháp cơ bản để nâng cao chất lượng công tác quản lý tư tưởng.

2. Những nhân tố tác động

Một là, những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, khu vực, xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế trong điều kiện cách mạng khoa học công nghiệp lần thứ tư đang tác động và đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác tư tưởng và công tác quản lý tư tưởng tại Học viện.

Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực và trong nước tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường; xu thế quốc tế hóa và hội nhập quốc tế, sự bùng nổ của công nghệ thông tin đang đặt ra yêu cầu cao đối với công tác quản lý tư tưởng, nhất là việc định hướng nhận thức, tư tưởng cho bộ đội trước các luồng thông tin phức tạp, trái chiều, có sự kích động, chống phá của các thế lực thù địch đã và đang tiếp tục đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thực hiện “phi chính trị hóa” quân đội, tiến công trên mặt trận tư tưởng. Bên cạnh chiêu bài về “dân chủ”, “nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo”, chúng còn lợi dụng sự thoái hóa, biến chất của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên để kích động, xuyên tạc, tạo dư luận xấu, gây mất đoàn kết nội bộ, làm giảm niềm tin của nhân dân và lực lượng vũ trang vào Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa.

Sự xâm nhập của lối sống thực dụng, phản văn hóa, cùng với những hiện tượng tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường tác động không nhỏ đến nhận thức, tư tưởng, lối sống, nhân cách quân nhân. Tình hình tranh chấp, xung đột ở biển Đông ngày càng diễn biến phức tạp, liên quan đến an ninh, an toàn hàng hải, hàng không và sự ổn định của mỗi quốc gia trong khu vực, tình hình đó đã và đang đặt ra nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo đứng trước nhiều khó khăn, thách thức; tác động rất lớn đến niềm tin và việc rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viên, chiến sĩ trong Học viện.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư cùng với sự bùng nổ thông tin toàn cầu với gia tốc lớn, dẫn tới sự hình thành xã hội thông tin và xu hướng phát triển kinh tế tri thức, áp dụng công nghệ thông tin vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Sự phát triển dựa trên những thành tựu khoa học và công nghệ đột phá trên nhiều lĩnh vực, với nền tảng là sự phát triển của một số công nghệ điển hình, như: Internet kết nối vạn vật, sự ra đời của các hệ thống tự điều khiển hữu hình, công nghệ rôbốt và tương tác rôbốt tiên tiến, các hệ thống sản xuất tự lập, công nghệ trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn, điện toán đám mây kết hợp với các công nghệ mới đặc thù như công nghệ in 3D, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới v.v.. ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống xã hội, quốc phòng, an ninh. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động to lớn đến vũ khí trang bị kỹ thuật, phương thức quản lý, chỉ huy điều hành tác chiến và tác chiến trực tiếp trên chiến trường, công tác giáo dục chính trị, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, tổ chức biên chế của quân đội v.v.. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư không chỉ tạo cơ hội hiện đại hóa vũ khí, trang bị và phương tiện kỹ thuật quân sự, tạo cơ hội phát triển mới của nền khoa học - công nghệ quân sự Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của quân đội trong điều kiện mới; tạo nên những bước phát triển mới của nghệ thuật quân sự Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, làm biến đổi phương thức tác chiến, hành vi tác chiến của các lực lượng trong chiến tranh mà còn trực tiếp tác động đến việc đẩy mạnh xây dựng nhân tố chính trị, tinh thần trong quân đội, tác động không nhỏ đến nhận thức, bản lĩnh, niềm tin vào vũ khí trang bị, khả năng chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Hai là, tình hình chính trị, kinh tế - xã hội trong nước tác động đến nhận thức, tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ và công tác tư tưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

Những thành tựu, kinh nghiệm của hơn 35 năm đổi mới và nhất là trong những năm gần đây đã tạo cho đất nước sức mạnh tổng hợp lớn hơn nhiều so với trước đây. Sự ổn định chính trị - xã hội tiếp tục được củng cố; khối đại đoàn kết toàn dân tộc được mở rộng; an ninh, quốc phòng vững chắc; quan hệ đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa và đi vào chiều sâu... Nhìn tổng thể, đất nước đứng trước nhiều cơ hội, điều kiện và tiền đề thuận lợi để phát triển, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và tích cực, chủ động hội nhập quốc tế; mục tiêu trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại có nhiều khả năng thuận lợi để trở thành hiện thực. Những yếu tố trên đã tác động lớn đến tình hình tư tưởng và toàn bộ đời sống xã hội nói chung, trong quân đội nói riêng.

Tuy nhiên, bên cạnh sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, cần thấy rõ nhiều hạn chế, khó khăn, khuyết điểm, yếu kém tồn tại từ nhiều năm qua tác động tiêu cực tới tư tưởng trong mỗi cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viên, chiến sỹ; gây bức xúc trong xã hội, làm suy giảm niềm tin của một bộ phận nhân dân đối với Đảng vẫn chưa được khắc phục. Thêm vào đó là những khó khăn, thách thức mới, những đòi hỏi và ràng buộc mới khi hội nhập quốc tế. Chất lượng tăng trưởng kinh tế còn thấp, chứa đựng những yếu tố bất ổn trong phát triển kinh tế; chưa bảo đảm sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường; giữa nâng cao đời sống vật chất với phát triển văn hóa, đạo đức, tinh thần; giữa các vùng miền với nhau; phân hoá giàu - nghèo còn lớn. An ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội có những biểu hiện đáng lo ngại. Định hướng XHCN trong phát triển kinh tế thị trường, giáo dục, đào tạo và một số lĩnh vực khác chưa rõ nét. Tình trạng thoái hóa, biến chất về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn nghiêm trọng. Tất cả những vấn đề trên đã và đang tác động rất lớn đến nhận thức, tư tưởng, niềm tin trong mỗi cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Ba là, sự phát triển của nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ xây dựng, chiến đấu của quân đội và Học viện hiện nay đã và đang đặt ra cho công tác quản lý tư tưởng phải được nâng cao chất lượng, hiệu quả, phù hợp và đáp ứng yêu cầu của sự phát triển của nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Tiếp tục quán triệt những quan điểm, chủ trương, định hướng, mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam được Đảng ta khẳng định: Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân là nòng cốt. Đây là sự thể hiện quan điểm xuyên suốt của Đảng ta trong lãnh đạo, chỉ đạo sự nghiệp cách mạng của đất nước; nhất là trong tình hình mới.

Từ yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ xây dựng, chiến đấu của quân đội đòi hỏi Học viện tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học theo phương châm “chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Triển khai hiệu quả Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng tiếng Anh, tiếng Nga quân sự cho đội ngũ cán bộ kỹ thuật toàn quân tại Học viện Kỹ thuật quân sự giai đoạn 2021-2030”. Gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và nghiên cứu khoa học, phù hợp với xu thế phát triển của khoa học và công nghệ. Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, bám sát định hướng khoa học công nghệ của Nhà nước, Bộ Quốc phòng, nhu cầu thực tiễn của đơn vị và xã hội. Xây dựng và phát huy vai trò nòng cốt của các nhóm nghiên cứu mạnh, trung tâm nghiên cứu xuất sắc, đội ngũ nhà khoa học đầu ngành. Phát triển năng lực khoa học - công nghệ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của quân đội; định hướng các sản phẩm mục tiêu, phát triển các hướng nghiên cứu ưu tiên của Bộ Quốc phòng. Tăng cường hợp tác quốc tế trong đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Tất cả các yếu tố trên đều tác động đến tư tưởng và công tác quản lý tư tưởng trong quân đội nói chung và tại Học viện Kỹ thuật quân sự nói riêng. Do đó, công tác quản lý tư tưởng tại Học viện KTQS hiện nay phải được đặt lên hàng đầu, không ngừng đổi mới để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ lý luận, chính trị, tư tưởng, văn hóa, đạo đức cách mạng là yêu cầu thường xuyên, cấp bách của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong Học viện hiện nay.

Bốn là, sự chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng và yêu cầu cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay

Thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch là tổng hợp các phương thức, biện pháp được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, ngoại giao... Trong đó, các thế lực thù địch xác định tiến công trên mặt trận tư tưởng là “mũi đột phá”, “thọc sâu” làm tan rã niềm tin, gây hỗn loạn về lý luận và tư tưởng, tạo ra “khoảng trống” để dần dần đưa hệ tư tưởng tư sản vào và tiến tới xóa bỏ hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa.

Nội dung chủ yếu của cuộc chiến tranh ý thức hệ do chủ nghĩa đế quốc phát động là tiến công vào lòng người, đánh vào trận địa chính trị, tư tưởng của các nước XHCN trong đó có Việt Nam. Mục tiêu chống phá về chính trị là xóa bỏ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nền tảng tư tưởng của Đảng; xóa bỏ CNXH, phủ định chân lý “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”; phủ định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; xây dựng hệ tư tưởng tư sản, lối sống thực dụng trong các thế hệ người Việt Nam.

Về tổ chức, các thế lực thù địch tìm cách xâm nhập vào tổ chức đảng và Nhà nước để chuyển hóa từ bên trong. Tạo dựng được những tên tay sai làm “ngọn cờ” quy tụ, tập hợp những phần tử chống CNXH ở Việt Nam vào các hoạt động phá hoại hệ thống chính trị ở nước ta, khi có điều kiện, thời cơ sẽ lật đổ chế độ XHCN ở Việt Nam bằng cuộc cách mạng “nhung lụa” hoặc bạo loạn lật đổ. Đồng thời, lợi dụng các sự kiện chính trị lớn của Đảng, dân tộc, quân đội, các thế lực thù địch đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thực hiện “phi chính trị hóa” quân đội, tiến công trên mặt trận tư tưởng, lý luận.

Bên cạnh chiêu bài về “dân chủ”, “nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo”, chúng lợi dụng sự thoái hóa, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên để kích động, xuyên tạc, tạo dư luận xấu, gây mất đoàn kết nội bộ, làm giảm niềm tin của nhân dân và lực lượng vũ trang vào Đảng, chế độ XHCN. Sự xâm nhập của lối sống thực dụng, phản văn hóa, cùng với những hiện tượng tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường tác động không nhỏ đến nhận thức, tư tưởng, lối sống, nhân cách quân nhân, v.v. Tất cả những điều đó sẽ tác động trực tiếp đến tình hình tư tưởng bộ đội và chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng của các đơn vị.

3. Giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng công tác quản lý tư tưởng tại Học viện Kỹ thuật quân sự

Yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra đối với Đảng, Nhà nước, Quân đội và Học viện trong tình hình mới là rất nặng nề. Vấn đề hàng đầu là phải tập trung nỗ lực nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của quân đội, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở, bảo đảm cho quân nhân luôn xác định rõ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, giữ vững lập trường, bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, nâng cao sức mạnh chiến đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Do đó, để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác quản lý tư tưởng cho quân nhân tại Học viện, cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp chủ yếu sau đây:

Đổi mới tư duy và nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ chủ trì, cán bộ chính trị, cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ, đảng viên đối với công tác quản lý tư tưởng quân nhân

Đổi mới tư duy của các cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ chủ trì, cán bộ chính trị, cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ đảng viên. Đây chính là đổi mới tư duy của các chủ thể tiến hành công tác tư tưởng của Đảng trong quân đội. Đổi mới tư duy của chủ thể là giải pháp cơ bản, quan trọng hàng đầu, làm cơ sở cho đổi mới nội dung, phương thức công tác tư tưởng trong quân đội. Sự phát triển nhanh chóng, phức tạp của tình hình, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội và công tác tư tưởng trong quân đội đang đặt ra đòi hỏi phải đổi mới tư duy của chủ thể công tác tư tưởng.

Thực chất của đổi mới tư duy là đổi mới nhận thức, quan niệm, cách nghĩ, cách làm. Đó là quá trình diễn ra trong hoạt động nhận thức, ý thức của mỗi người, mỗi tổ chức. Tư duy và đổi mới tư duy chỉ diễn ra ở con người và tổ chức xã hội. Đổi mới tư duy của chủ thể công tác tư tưởng thực chất là đổi mới nhận thức, quan niệm về mục đích, nhiệm vụ, nguyên tắc, nội dung, phương thức, đối tượng tác động, điều kiện, phương tiện tiến hành công tác tư tưởng trong quân đội. Đó là đổi mới nhận thức của chủ thể về công tác tư tưởng, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của chủ thể đối với công tác tư tưởng trong quân đội; đổi mới quan niệm của chủ thể về vị trí, vai trò, nội dung, hình thức, biện pháp, đối tượng, lực lượng, tổ chức, bộ máy, điều kiện, phương tiện công tác tư tưởng. Đổi mới tư duy của chủ thể công tác tư tưởng phải tuân thủ những vấn đề có tính nguyên tắc, quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng, thực hiện đúng yêu cầu, bằng nhiều nội dung, hình thức đa dạng, phong phú. Chủ thể công tác tư tưởng phải có trách nhiệm tự đổi mới tư duy gắn liền với sự tham gia tích cực của các tổ chức, các lực lượng có liên quan.

Thường xuyên quán triệt nhiệm vụ, đánh giá, dự báo đúng tình hình tư tưởng và công tác quản lý tư tưởng, xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý tư tưởng phù hợp thực tiễn của Học viện

Đây là giải pháp rất quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng tại Học viện. Thực hiện tốt giải pháp này là cơ sở để xác định nội dung, biện pháp tiến hành công tác tư tưởng; khắc phục tình trạng thực hiện công tác quản lý tư tưởng theo cảm tính, thiếu cơ sở thực tiễn, hiệu quả không cao. Để làm được điều đó, công tác quản lý tư tưởng phải tiếp tục quán triệt quan điểm, đường lối của Đảng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; tập trung nghiên cứu, làm rõ những vấn đề đặt ra đối với công tác quản lý tư tưởng trước tác động phức tạp của tình hình thế giới, khu vực; những thuận lợi, khó khăn, thách thức trong sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc và thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Trên cơ sở đó, dự báo được những vấn đề đặt ra đối với công tác quản lý tư tưởng; tích cực, chủ động, nhạy bén và kiên định trước mọi diễn biến của tình hình để xác định chủ trương, giải pháp tiến hành công tác quản lý tư trưởng đúng đắn, phù hợp. Đồng thời, phát hiện và giải quyết kịp thời, có hiệu quả những vấn đề do thực tiễn đặt ra, bảo đảm cho công tác quản lý tư tưởng luôn thể hiện rõ vai trò tiên phong, đi đầu trong mọi hoạt động và định hướng tư tưởng cho bộ đội.

Muốn dự báo, đánh giá và định hướng đúng tình hình tư tưởng của bộ đội đòi hỏi phải bám sát thực tiễn đời sống của bộ đội, tuy nhiên không chỉ là bám sát đời sống của cán bộ, đảng viên mà điều quan trọng là phải thâm nhập, tìm hiểu đời sống của cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viên, chiến sĩ; thường xuyên nắm bắt thái độ, niềm tin, tâm trạng quân nhân thông qua hoạt động thực tiễn để có những giải pháp phát huy, chấn chỉnh và uốn nắn kịp thời... Chuyển hướng mạnh mẽ từ thông tin một chiều, định hướng từ trên xuống sang chú trọng thông tin hai chiều, tăng cường đối thoại, lắng nghe, đặc biệt là thông tin từ cơ sở. Xây dựng và thực hiện quy chế, quy định mọi tổ chức đảng từ trên xuống đơn vị cơ sở và mọi đảng viên đều có trách nhiệm trực tiếp làm công tác tư tưởng. Bí thư cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị phải lập kế hoạch cụ thể chỉ đạo công tác quản lý tư tưởng, chủ động nắm bắt, đánh giá, dự báo diễn biến tư tưởng của đơn vị mình, có biện pháp giải quyết kịp thời. Trên cơ sở đó, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ, tích cực, sáng tạo có hiệu quả mặt công tác quan trọng này; coi công tác quản lý tư tưởng là một nội dung lãnh đạo thường xuyên của cấp ủy, kế hoạch công tác của chỉ huy đơn vị và là một mặt hoạt động tích cực của các tổ chức quần chúng.

Có thể nhận thấy diễn biến về tư tưởng của cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viên, chiến sĩ rất phong phú và khá phức tạp, trong đó có sự dao động về niềm tin đối với con đường phát triển của đất nước, đối với chế độ xã hội, vai trò lãnh đạo của Đảng. Để khắc phục những hiện tượng tiêu cực đó, cần có căn cứ xác thực và hiểu được cặn kẽ nguyên nhân của nó. Mọi tư tưởng đều bắt nguồn từ quan hệ lợi ích và tâm lý xã hội, do vậy, phải dự báo đúng tình hình tư tưởng của cán bộ, giảng viên, nhân viên, học viên, chiến sĩ làm cơ sở có chủ trương, biện pháp tiến hành công tác tư tưởng. Vì vậy cấp ủy, tổ chức đảng, hệ thống chỉ huy, trực tiếp là đội ngũ chính trị viên, cơ quan chính trị phải quán triệt, nắm vững chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm tổ chức và hoạt động của đơn vị mình. Thường xuyên nắm vững, đánh giá đúng tình hình, diễn biến tư tưởng, tình cảm, động cơ, thái độ, trách nhiệm của quân nhân trong đơn vị. Đánh giá đúng thực trạng công tác tư tưởng, tình hình thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Nắm vững đặc điểm, điều kiện, môi trường hoạt động của đơn vị. Thường xuyên dự báo, đánh giá đúng những yếu tố tác động đến quá trình thực hiện nhiệm vụ và nhận thức, tư tưởng của quân nhân. Đánh giá đúng phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, kiến thức, trình độ năng lực, động cơ, xu hướng nghề nghiệp, thái độ, trách nhiệm, ý chí quyết tâm thực hiện nhiệm vụ của từng quân nhân. Thường xuyên bám sát, nắm vững tâm tư, tình cảm, nguyện vọng, lợi ích của từng quân nhân. Những thông tin kiến thức, tư liệu phản ánh đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của đơn vị, đời sống tư tưởng, tình cảm của quân nhân sẽ đặt ra nhiều vấn đề cần phải được nghiên cứu, giải quyết. Cấp ủy, chỉ huy các cấp trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý tư tưởng nhận thức được tình hình đặc điểm, thực trạng và những vấn đề cần nghiên cứu, giải quyết ấy sẽ là những nội dung, điều kiện quan trọng để có chủ trương, biện pháp đúng tiến hành công tác quản lý tư tưởng quân nhân.

Một nội dung rất quan trọng giúp cho cấp ủy, chỉ huy đơn vị làm tốt khâu nắm, dự báo, phân tích, đánh giá và định hướng, giải quyết tình hình tư tưởng đó là tăng cường công tác quản lý bộ đội. Cấp ủy, nhất là chỉ huy đơn vị cần quán triệt và thực hiện tốt nội dung, quy trình, các bước của công tác quản lý tư tưởng ở đơn vị cơ sở; nắm chắc tình hình, diễn biến tư tưởng của bộ đội; phân tích, đánh giá, giải quyết kịp thời, hiệu quả những vấn đề nảy sinh, giữ vững ổn định về tư tưởng, sự thống nhất, đồng thuận cao trong đơn vị. Đồng thời, duy trì có nền nếp việc nắm tình hình tư tưởng bộ đội thông qua chế độ báo cáo, giao ban, phản ánh qua từng cấp; kết hợp chặt chẽ giữa quản lý tư tưởng với quản lý bộ đội, “xây” đi đôi “chống”, lấy “xây” là chính. Các cấp cần duy trì nghiêm chế độ học tập, sinh hoạt, công tác, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm kỷ luật, quy định rõ trách nhiệm của lãnh đạo, chỉ huy, kịp thời rút kinh nghiệm trong công tác quản lý, giải quyết tư tưởng. Thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở, Ngày chính trị và văn hóa tinh thần, sinh hoạt tư tưởng, tọa đàm, đối thoại để nắm bắt tình hình tư tưởng, tình cảm, thái độ chính trị của quân nhân và trực tiếp giải quyết những vướng mắc, nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của quân nhân.

Đổi mới nội dung, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp tiến hành công tác tư tưởng phù hợp với thực tiễn của đơn vị

Đây là giải pháp quan trọng, là yêu cầu khách quan trong tình hình hiện nay. Chất lượng, hiệu quả của công tác quản lý tư tưởng phải được thể hiện thông qua nội dung, hình thức, phương pháp, cách thức tiến hành công tác tư tưởng, Nội dung, hình thức, biện pháp, phương pháp cách thức chính là những khâu, những mắt xích rất quan trọng, luôn có mối quan hệ mật thiết, cùng bổ sung, hỗ trợ trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức tiến hành công tác quản lý tư tưởng quân nhân. Hiệu quả của công tác quản lý tư tưởng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng chủ yếu là sự tham gia chủ động, tự giác của quân nhân. Vì vậy, phải thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp tiến hành công tác quản lý tư tưởng, lý luận nhằm làm cho quân nhân có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, với chế độ XHCN, sẵn sàng nhận và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao trong bất cứ hoàn cảnh nào. Đổi mới công tác tư tưởng, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng phục vụ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị, phù hợp với từng giai đoạn, từng nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan, đơn vị, giúp cho cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy đơn vị lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng bảo đảm đúng hướng, đi vào chiều sâu.

Đổi mới nội dung, hình thức giáo dục chính trị, tư tưởng tại các cơ quan, đơn vị, nhằm xây dựng cho quân nhân có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; chấp hành nghiêm kỷ luật quân đội; có tinh thần trách nhiệm và ý chí quyết tâm cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Chú trọng kết hợp chặt chẽ giữa đổi mới nội dung, hình thức với cải tiến phương pháp tiến hành. Coi trọng các hình thức tuyên truyền miệng, tuyên truyền nội bộ; Phương pháp tuyên truyền cần ngắn gọn, dễ nhớ, dễ vận dụng, phù hợp với từng đối tượng,... Chú trọng sử dụng phương pháp nêu gương trong tiến hành công tác tư tưởng, nhất là trong tình hình hiện nay, khi một bộ phận không nhỏ quân nhân có biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống và các quan hệ lợi ích bị tác động mạnh mẽ bởi cơ chế thị trường thì việc chú trọng phương pháp nêu gương trong tiến hành công tác tư tưởng có vị trí rất quan trọng. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa phương pháp nêu gương và thuyết phục, thuyết phục bằng lý lẽ và bằng thực tế. Trong điều kiện hiện nay, người làm công tác tư tưởng phải hiểu được các trạng thái tư tưởng, trình độ chính trị, trình độ và đặc điểm nhận thức của quân nhân, từ đó lựa chọn nội dung tư tưởng và thực tế phù hợp để thuyết phục đối tượng, như vậy mới có thể đem lại tác dụng và hiệu quả.

Cần xây dựng kế hoạch tuyên truyền một cách khoa học, thực hiện đúng quy trình, mục đích, phương pháp cụ thể, dưới các hình thức khác nhau để việc tuyên truyền được thực hiện một cách tự nhiên, không hình thức, không gượng ép, chú ý nghệ thuật, nâng cao chất lượng, hiệu quả tiến hành công tác tư tưởng. Kết hợp đa dạng, nhiều hình thức, nhiều kỹ năng và áp dụng các tiến bộ khoa học thông tin, kỹ thuật hiện đại để nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng trong tình hình mới, tạo ra sự đồng thuận. Kết hợp lồng ghép nội dung tuyên truyền, giáo dục trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, các ngày lễ lớn của đất nước và của quân đội, thông qua các buổi sinh hoạt tập thể, hoạt động của các thiết chế văn hóa, thông tin và các hình thức khác phù hợp với tình hình thực tế của từng cơ quan, đơn vị. Trong thực hiện, cấp ủy, cơ quan chính trị và chỉ huy các cấp cần chú ý tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, lành mạnh, bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” cho quân nhân trong cơ quan, đơn vị.

Cùng với việc thực hiện nghiêm túc nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng, cần đổi mới hình thức, đa dạng hoá các loại hình hoạt động, phát huy sức mạnh tổng hợp trong tiến hành công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Chú trọng kết hợp chặt chẽ giữa đổi mới nội dung, hình thức với cải tiến phương pháp, phương tiện hoạt động; đổi mới phương pháp theo hướng gợi mở, tiếp nhận thông tin một cách “tích cực”, có định hướng tư tưởng rõ ràng, có tính phê phán cao. Trong thực hiện, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần chú ý tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, lành mạnh, bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” cho cán bộ, chiến sĩ. Cùng với đó, kết hợp vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ quân sự quốc phòng; tập trung vào tổ chức học tập, quán triệt và triển khai thực hiện thắng lợi các Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương, Chương trình hành động của Quân ủy Trung ương. Cụ thể hoá thực hiện Kết luận số 01 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87 của Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”.

Chủ động, kịp thời, dự báo những xu hướng tư tưởng, nhận thức của quân nhâncó thể nảy sinh trong những hoàn cảnh nhất định, cung cấp thông tin, từ đó có những nội dung, hình thức, biện pháp, phương pháp tiến hành cho phù hợp;định hướng, hình thành, phát triển tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ một cách đúng đắn, hạn chế ngăn chặn đẩy lùi tư tưởng sai trái, tiêu cực khi mới xuất hiện. Gắn hoạt động thi đua, khen thưởng với nhiệm vụ chính trị của đơn vị, tổ chức thực hiện thắng lợi phong trào thi đua của đơn vị.

Thường xuyên quan tâm xây dựng và phát huy vai trò chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện của cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị đối với công tác quản lý tư tưởng

Cơ quan chính trị là lực lượng đảm nhiệm CTĐ, CTCT ở đơn vị. Vai trò của cơ quan chính trị đối với hoạt động công tác tư tưởng được thể hiện ở chức năng tham mưu đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo của Đảng ủy và tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn đơn vị thực hiện hoạt động công tác tư tưởng.

Phát huy vai trò cán bộ chính trị trong thực hiện công tác quản lý tư tưởng quân nhân. Cấp ủy, chỉ huy đơn vị phải lựa chọn những đồng chí có đủ phẩm chất, năng lực và khả năng nhất định, coi việc bồi dưỡng năng lực tiến hành công tác tư tưởng là một nội dung trong công tác xây dựng cán bộ, một trong những nhiệm vụ thường xuyên của cấp ủy đảng. Vì vậy, người chỉ huy đơn vị phải nâng cao nhận thức trách nhiệm, tích cực tham gia vào hoạt động công tác tư tưởng nói chung và nâng cao chất lượng hiệu quả công tác quản lý tư tưởng quân nhân ở đơn vị nói riêng. 

Cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị cần đề cao trách nhiệm đối với tất cả các hoạt động của đơn vị. Thực hiện tốt vai trò tham mưu, đề xuất cho cấp ủy về nội dung, biện pháp tiến hành công tác tư tưởng; thường xuyên trao đổi, bàn bạc thống nhất nội dung, hình thức, phương pháp, địa điểm, thời gian, lực lượng tiến hành. Trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức các hoạt động như: Giáo dục thuyết phục, giáo dục riêng, quản lý tư tưởng, cổ động thao trường, bãi tập, thi đua, khen thưởng... Để chỉ đạo, tiến hành công tác tư tưởng có sức thuyết phục, đòi hỏi cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ chính trị phải tích cực học tập, rèn luyện, nâng cao kiến thức, năng lực về mọi mặt; nắm chắc đường lối, quan điểm của Đảng, nội dung, nhiệm vụ, nguyên tắc tiến hành công tác tư tưởng; mẫu mực, tiêu biểu trong thực hiện các nhiệm vụ; sâu sát nắm bắt tình hình tư tưởng và năng lực tiến hành công tác tư tưởng; kịp thời động viên, biểu dương các tổ chức, các lực lượng thực hiện tốt các hoạt động công tác tư tưởng; phê bình, chấn chỉnh những tư tưởng và hành động sai trái trong quá trình thực hiện.

Chất lượng, số lượng cán bộ chính trị tiến hành công tác tư tưởng có ảnh hưởng trực tiếp, quyết định đến chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng. Vì vậy, cần tập trung kiện toàn, xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, được rèn luyện, thử thách qua thực tế.

Kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, đẩy mạnh cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận phản bác các quan điểm sai trái thù địch, nhận thức tiêu cực, lạc hậu, bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện

Đây là biện pháp quan trọng của công tác tư tưởng, có vai trò quan trọng nhằm cổ vũ, động viên khai thác những mặt tích cực trong mỗi quân nhân. Mỗi giai đoạn cách mạng khác nhau, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị có sự khác nhau, yêu cầu đặt ra đối với công tác quản lý tư tưởng cũng khác nhau, kết hợp chặt chẽ và hiệu quả giữa công tác tư tưởng với công tác tổ chức và công tác chính sách. Trong các giai đoạn cách mạng khác nhau, việc kết hợp giữa "xây" và "chống" được thực hiện với những yêu cầu và nội dung cụ thể khác nhau.

Việc kết hợp giữa "xây" và "chống" được thực hiện thường xuyên mọi lúc, mọi nơi, mọi nhiệm vụ, gắn với yêu cầu nâng cao trình độ tư tưởng của bộ đội trong thực hiện nhiệm vụ. Cần lấy xây dựng, phát triển và phát huy mặt tích cực, tiến bộ của quân nhân làm chính để khắc phục mặt tiêu cực, lạc hậu; lấy việc xây dựng quân đội vững mạnh, đặc biệt là vững mạnh về chính trị là chính để đấu tranh khắc phục mọi biểu hiện suy thoái, những biểu hiện tư tưởng phi vô sản trong bộ đội và làm thất bại sự chống phá của các thế lực thù địch. Việc xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu cho bộ đội luôn gắn với việc đấu tranh khắc phục những biểu hiện giảm sút ý chí chiến đấu, lo sợ, ngại khó, ngại khổ, thoái thác nhiệm vụ. Việc giáo dục, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật, phát triển nhân cách “Bộ đội Cụ Hồ” luôn kết hợp chặt chẽ với việc đấu tranh khắc phục những biểu hiện tiêu cực, suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống và những biểu hiện vô tổ chức, vô kỷ luật.

Sự kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống” không chỉ thể hiện ở những nội dung công tác tư tưởng truyền tải, mà còn thể hiện rất sinh động ở đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác tư tưởng, tiến hành CTĐ, CTCT. Đội ngũ cán bộ chính trị - những người trực tiếp tiến hành công tác tư tưởng tại đơn vị, phải luôn có bản lĩnh chính trị và lập trường giai cấp vững vàng, sâu sát, gắn bó với bộ đội, tận tâm, tận lực với nhiệm vụ, góp phần quan trọng làm nên những thành tựu của công tác tư tưởng. Năng lực, trình độ của người cán bộ chính trị thực sự có ảnh hưởng tích cực cho công tác tư tưởng, làm tăng giá trị của việc "xây", làm tăng hiệu quả của việc "chống" và làm tăng tính thuyết phục của công tác tư tưởng. Nhờ kết hợp tốt giữa “xây” và “chống” mà công tác tư tưởng ngày càng phát huy tốt vai trò, sức mạnh to lớn trong giữ vững và tăng cường trận địa tư tưởng vô sản trong quân đội trước mọi khó khăn, thử thách, là nhân tố quan trọng trong lịch sử xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và chiến thắng của quân đội.

Để đẩy mạnh cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận phản bác các quan điểm sai trái thù địch, nhận thức tiêu cực, lạc hậu, bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước, cấp ủy, người chỉ huy các cấp phải thường xuyên quán triệt tốt các yêu cầu:  Giữ vững và mở rộng trận địa tư tưởng của Đảng, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, bảo đảm cho cơ quan, đơn vị vững mạnh về chính trị trong mọi tình huống. Đây là yêu cầu quan trọng hàng đầu, giữ vai trò định hướng, chỉ đạo mọi hoạt động của đơn vị đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trong tình hình mới. Gắn chặt cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, chống sự thoái hóa về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống với xây dựng trận địa tư tưởng vững mạnh trong đơn vị. Phải có các giải pháp toàn diện, đồng bộ, khoa học, không ngừng tăng cường sức mạnh tổng hợp đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trong tình hình hiện nay.

Tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện, thường xuyên sơ tổng kết rút kinh nghiệm tiến hành công tác quản lý tư tưởng

Tăng cường đầu tư và trang bị cơ sở vật chất, kỹ thuật theo hướng hiện đại, đảm bảo đủ sức đấu tranh kịp thời, có hiệu quả trên mặt trận tư tưởng, lý luận. Các trang bị, phương tiện là công cụ chuyển tải nội dung, có ảnh hưởng to lớn đến chất lượng hoạt động của công tác tư tưởng. Trong điều kiện phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ hiện nay, việc đổi mới, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho công tác tư tưởng lại càng có ý nghĩa quan trọng, một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng. Vì vậy, lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cần chăm lo củng cố và tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật cần thiết, bảo đảm cho công tác tư tưởng có thể chiếm lĩnh được không gian, thời gian, đối tượng một cách nhanh và phù hợp nhất; có hình thức, phương pháp sinh động, hấp dẫn; ứng dụng kịp thời và có hiệu quả những thành tựu khoa học công nghệ.

Hiện nay trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, bên cạnh việc lập ra và huy động hàng trăm tổ chức phản động ở trong và ngoài nước, các thế lực thù địch còn huy động một số lượng lớn đài phát thanh, truyền hình, nhà xuất bản, báo, tạp chí phản động, các kênh thông tin trên mạng Internet truyền bá, phổ biến một khối lượng lớn các tài liệu với những nội dung phản động, xuyên tạc thâm độc. Vì thế, việc tăng cường trang bị và hiện đại hóa cơ sở vật chất, kỹ thuật để quân đội đủ sức đánh thắng địch trong cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trở thành một nhiệm vụ và giải pháp quan trọng và cấp bách.

Việc sơ, tổng kết công tác quản lý tư tưởng quân nhân cần được duy trì thường xuyên, có sự tham gia của các lực lượng nòng cốt đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Sơ, tổng kết công tác quản lý tư tưởng phải chỉ rõ nội dung, hình thức, kinh nghiệm tiến hành với từng nội dung cụ thể, từng loại đối tượng cụ thể để chỉ đạo và tổ chức nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý tư tưởng quân nhân hiện nay. Đồng thời, phải coi trọng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, đúc rút bài học kinh nghiệm về công tác quản lý tư tưởng để vận dụng trong lãnh đạo, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng trong tình hình hiện nay, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ, góp phần hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin yêu giao phó.

_________________

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.  Bộ Chính trị: Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

2.  Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam: Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng trong Quân đội Nhân dân Việt Nam”, Nxb Quân đội Nhân dân, 2018.

3.  Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam: Quy chế Công tác quản lý tư tưởng quân nhân; nắm và định hướng dư luận trong Quân đội Nhân dân Việt Nam (Ban hành theo Quyết định số 775/QĐ-CT ngày 12/5/2022 của Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam), 2022.

4.  Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, II, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2021.