Trải qua thực tiễn hơn nửa thế kỷ xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Bộ đội PK - KQ Việt Nam đã đúc rút được rất nhiều bài học kinh nghiệm quý, cả về lý luận và thực tiễn trong xây dựng Quân chủng; xây dựng nền QPTD vững chắc, hoàn thành tốt nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới.

Bối cảnh hiện nay đang đặt ra yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao đối với Bộ đội PK - KQ, đặc biệt là yêu cầu nhiệm vụ xây dựng lực lượng PK - KQ vững mạnh toàn diện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý và bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc góp phần xây dựng và phát triển bền vững nền QPTD, thế trận QPTD trong tình hình mới.

Ngày nay, chúng ta xây dựng đất nước ở thời kỳ chiến lược mới trong bối cảnh thế giới đang thay đổi rất nhanh, phức tạp, khó lường, nhưng hòa bình, độc lập dân tộc, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn. Đảng ta chỉ rõ: “Tình hình chính trị - an ninh thế giới thay đổi nhanh chóng, diễn biến phức tạp; tình trạng xâm phạm chủ quyền quốc gia, tranh chấp lãnh thổ và tài nguyên, xung đột sắc tộc, tôn giáo, can thiệp lật đổ, khủng bố, chiến tranh cục bộ, chiến tranh mạng,... tiếp tục diễn ra gay gắt ở nhiều khu vực”⁽¹⁾. Chính vì thế, hơn bao giờ hết Bộ đội PK - KQ phải luôn luôn nêu cao cảnh giác; trong khi tập trung sức vào nhiệm vụ trung tâm là quản lý, bảo vệ bầu trời, không bao giờ được lơi lỏng nhiệm vụ BVTQ. Để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới, mà cốt lõi là giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, chế độ XHCN và môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, Bộ đội PK-KQ phải luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, ra sức xây dựng thế trận PK-KQ vững chắc, góp phần xây dựngnền QPTD vững mạnh.

Trước hết, phải quán triệt, nắm vững đường lối, quan điểm, phương châm chỉ đạo xây dựng Quân chủng PK - KQ cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Quán triệt và thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về: “Phát huy mạnh mẽ sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; bảo vệ nền văn hóa dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội”⁽²⁾. Trên cơ sở đó, cụ thể hóa nhiệm vụ xây dựng Quân chủng PK - KQ với nhiệm vụ xây dựng nền QPTD trong thực tiễn, bảo đảm đúng định hướng, đạt hiệu quả thiết thực. Việc tuyên truyền, giáo dục, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng trong cán bộ, chiến sỹ, cần làm rõ đặc trưng nền quốc phòng của ta là QPTD, toàn diện, mang tính chính nghĩa, hòa bình, tự vệ. Chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước ta là tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc phòng để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN, góp phần vào việc giữ vững hòa bình, ổn định trong khu vực; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế; kiên trì giải quyết mọi bất đồng, tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ với các quốc gia bằng giải pháp hòa bình trên cơ sở Hiến chương Liên Hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Phương hướng xây dựng nền quốc phòng của ta là toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, ngày càng hiện đại. Mục tiêu xây dựng nền QPTD là nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN, mà trước hết là ngăn ngừa, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, xung đột vũ trang, tạo môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng, phát triển đất nước; đồng thời, sẵn sàng đối phó thắng lợi với mọi tình huống, kể cả chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao. Sức mạnh của nền QPTD là sức mạnh tổng hợp của cả nước; trong đó kết hợp thế trận QPTD với thế trận phòng không nhân dân; đồng thời kết hợp nhiều nguồn lực, lấy phát huy nội lực là chính, tranh thủ nguồn lực từ bên ngoài thông qua hợp tác quốc tế. Lực lượng xây dựng nền quốc phòng là toàn dân, trong đó lực lượng vũ trang là nòng cốt; đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo, quản lý thống nhất của Nhà nước, sự tham mưu và tổ chức thực hiện của các bộ, ban, ngành, đoàn thể, địa phương.

Xây dựng nền QPTD vững mạnh toàn diện, cần tập trung xây dựng thế trận vững chắc, lực lượng vững mạnh. Đây là hai nội dung chủ yếu của nền QPTD và cũng là những nhân tố cơ bản của nghệ thuật quân sự Việt Nam đã được khẳng định qua thực tiễn các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và BVTQ của quân và dân ta. Thế trận và lực lượng có mối quan hệ biện chứng, không tách rời nhau. Có thế trận vững chắc, lực lượng vững mạnh chúng ta sẽ chủ động xử trí tốt mọi tình huống quốc phòng-an ninh trong thời bình và thời chiến. Do vậy, tập trung xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận phòng không nhân dân vững chắc, trước hết là “thế trận lòng dân” ở từng khu vực và trên cả nước, đặc biệt là ở các địa bàn chiến lược, trọng điểm về quốc phòng - an ninh. Cùng với đó, phải đẩy mạnh xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh (thành phố) vững chắc theo Nghị quyết số 28-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XI, Chỉ thị số 07-CT/TW của Ban Bí thư khóa XI và Nghị định số 152/2007/NĐ-CP của Chính phủ. 

Xuất phát từ những nhận thức mới về quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng PK - KQ luôn nhận thức và quán triệt sâu sắc việc xây dựng và phát triển bền vững nền QPTD là vấn đề cấp bách cả về lý luận và thực tiễn. Nhiệm vụ đặt ra cấp bách đối với Bộ đội PK - KQ hiện nay chính là việc kết hợp những vấn đề cơ bản về lý luận gắn với thực tiễn trong xây dựng Quân chủng PK - KQ cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, góp phần xây dựng và phát triển bền vững nền QPTD trong tình hình mới.

Để thực hiện thắng lợi chủ trương lớn của Đảng, Bộ Tư lệnh Quân chủng PK-KQ tiếp tục quán triệt, triển khai, cụ thể hóa thành những tiêu chí để thực hiện tốt những nội dung trong Nghị quyết Đại hội Đảng Quân chủng PK-KQ lần thứ IX (Nhiệm kỳ 2016 - 2020). Cụ thể là:

Trước hết, tập trungxây dựng Bộ đội PK - KQvững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp ngày càng cao; có số lượng phù hợp và có lực lượng dự bị mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý và bảo vệ vững chắc chủ quyền bầu trời, vùng biển, đảo của Tổ quốc. Tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về:“Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; Chương trình hành động của Quân ủy Trung ương và của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng PK - KQ về thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng. Thường xuyên đổi mới và nâng cao chất lượng học tập, giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt nghị quyết của Đảng một cách nghiêm túc, có hiệu quả. Trong đó, chú trọng nâng cao nhận thức về đường lối quân sự, quốc phòng, BVTQ; nắm vững nhiệm vụ của quân đội, quân chủng và của từng đơn vị trong tình hình mới.

Giáo dục, nâng cao nhận thức của bộ đội về chiến tranh hiện đại, về âm mưu, thủ đoạn của kẻ địch, thấy rõ ưu điểm và những hạn chế của vũ khí công nghệ cao trong tiến công hỏa lực đường không, đường biển của địch. Từ đó đề cao cảnh giác, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, tin tưởng vào cách đánh và nghệ thuật tác chiến phòng không của quân và dân ta; kiên quyết khắc phục mọi biểu hiện mơ hồ, ảo tưởng, chủ quan, mất cảnh giác, hoặc quá đề cao vũ khí công nghệ cao của địch, dẫn tới bi quan, dao động, thiếu tin tưởng vào sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân trong mặt trận đối không.

Chú trọng giáo dục tinh thần yêu nước, yêu chế độ, kế thừa và phát huy truyền thống đánh giặc giữ nước, bảo vệ vùng trời, vùng biển đảo, biên giới của Tổ quốc trong các cuộc kháng chiến đã qua, đặc biệt là kinh nghiệm về nghệ thuật tác chiến của Bộ đội PK-KQ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc. Trên cơ sở đó, ra sức rèn luyện, tu dưỡng, xây dựng ý chí quyết tâm, quyết đánh và biết thắng địch, dù chúng có vũ khí, trang bị hiện đại hơn hẳn ta. Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng; xây dựng các tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, nhất là các chi bộ làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, cơ động lực lượng trên hướng biển, hải đảo của Tổ quốc.

Hai là,thường xuyên theo dõi, nắm chắc tình hình hoạt động của các thế lực thù địch trên không, trên hướng biển đảo, duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng; kịp thời có phương án tăng cường sức mạnh chiến đấu cho các hướng trọng điểm và trong các thời gian cao điểm, bảo đảm cho các lực lượng PK-KQ có khả năng chiến đấu cao, có thể tác chiến độc lập, liên tục dài ngày ở gần cũng như xa; có khả năng cơ động cao và khả năng phối hợp tác chiến có hiệu quả với các lực lượng vũ trang khác; xây dựng, củng cố, tăng cường sức chiến đấu cho các lực lượng PK - KQ tại chỗ trên các đảo phía trước, lực lượng thường trực chiến đấu trên từng vùng biển, đảo và tổ chức xây dựng chuẩn bị lực lượng cơ động sẵn sàng chi viện cho tác chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong mọi tình huống.

Ba là,thường xuyên nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đặt ra. Trên cơ sở nắm vững phương châm huấn luyện mới của Bộ Quốc phòng và các quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp trong huấn luyện, quân chủng tiếp tục nghiên cứu, đổi mới toàn diện nội dung, chương trình, phương pháp huấn luyện, chỉ đạo thống nhất, đồng bộ, chuyên sâu, sát với tình huống, phương án tác chiến, đối tượng tác chiến, chức năng, nhiệm vụ và địa bàn hoạt động.

Đối với Bộ đội Không quân, lấy huấn luyện bay theo nhiệm vụ và đòi hỏi của thực tiễn chiến đấulà trung tâm; tập trung huấn luyện bay ứng dụng chiến đấu, chiến thuật, bay biển, bay đêm, bay trong các điều kiện phức tạp... nhằm nâng cao trình độ phi công, phù hợp với yêu cầu tác chiến và vũ khí trang bị, kỹ thuật. Các đơn vị bay tích cực huấn luyện chuyển loại cho phi công, tổ bay làm chủ các loại máy bay mới, cơ động lực lượng trên các sân bay khác nhau; tổ chức bắn, ném bom, đạn thật, tham gia các cuộc diễn tập binh chủng hợp thành....

Với các lực lượng phòng không, lấy huấn luyện cán bộ, kíp chiến đấu là trung tâm, theo hướng huấn luyện thuần thục động tác cá nhân, hiệp đồng chặt chẽ, đồng bộ trong kíp chiến đấu; xử lý linh hoạt, kịp thời, đúng quy định các tình huống tác chiến thông thường và phức tạp. Cùng với các nội dung huấn luyện cơ bản, các trận địa phòng không tăng cường huấn luyện cơ động, huấn luyện đêm; thu hồi, triển khai nhanh khí tài tên lửa, ra đa; nghi binh, ngụy trang, đối phó với các phương thức tiến công đường không bằng vũ khí công nghệ cao của địch; huấn luyện sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị hiện có và khai thác có hiệu quả trang bị mới, nâng cao khả năng thực tế chiến đấu cho bộ đội. Đồng thời, cơ quan tham mưu các cấp tiến hành rà soát, bổ sung, hiệu chỉnh và hoàn thiện hệ thống các văn kiện tác chiến, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ và bảo đảm thực hiện thống nhất trong các đơn vị; xây dựng, hoàn thiện thế trận phòng không trên địa bàn cả nước, nhất là trên các địa bàn chiến lược, hướng tiến công chủ yếu của địch; nghiên cứu, phát triển cách đánh mới; chủ động phối hợp, hiệp đồng với các lực lượng: hải quân, phòng không lục quân... diễn tập theo các phương án tác chiến xác định; duy trì nghiêm các chế độ trực ban tác chiến, trực sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt, kịp thời xử lý các tình huống xảy ra.

Bốn là,nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác kỹ thuật, hậu cần, bảo đảm tốt cho nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu và chiến đấu của quân chủng. Quân chủng PK-KQ được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đầu tư, mua sắm một số vũ khí trang bị kỹ thuật mới, song vẫn còn nhiều khó khăn như nhiều loại vũ khí trang bị kỹ thuật qua sử dụng nhiều năm đã xuống cấp, thư­ờng xuyên phát sinh hỏng hóc, phụ tùng thay thế khó khăn. Trước thực tế đó, ngành kỹ thuật tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn tiết kiệm và an toàn giao thông”, các nghị quyết và chương trình hành động của quân chủng về công tác bảo đảm kỹ thuật. Quân chủng thường xuyên coi trọng phát huy yếu tố con ngư­ời, nhằm khơi dậy ý thức trách nhiệm, tính chủ động, sáng tạo của cán bộ, kỹ sư, nhân viên kỹ thuật trong bảo quản, bảo
d­ưỡng, khai thác, sử dụng vũ khí trang bị kỹ thuật; duy trì nghiêm nền nếp, chế độ và nâng cao chất lượng các nội dung công tác kỹ thuật. Cùng với đó, quân chủng tiếp tục thực hiện tốt phong trào “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, xây dựng “bếp nuôi quân giỏi, quản lý tốt”; đẩy mạnh tăng gia, chăn nuôi theo mô hình trại chăn nuôi tập trung,... góp phần cải thiện, nâng cao đời sống bộ đội.

Năm là, Bộ Tư lệnh quân chủng PK - KQ tiếp tục tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân uỷ Trung ương và Bộ Quốc phòng trong sử dụng lực lượng PK-KQ và phòng không ba thứ quân. Trên cơ sở đường lối, quan điểm của Đảng về giải quyết các vấn đề tranh chấp trên các vùng biển, đảo. Quân chủng phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng, Kiểm Ngư và lực lượng vũ trang địa phương tuyến ven biển cùng các lực lượng khác đứng chân trên biển, đảo, tạo thành sức mạnh tổng hợp trong quản lý và bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng trời và vùng biển, đảo của Tổ quốc.

Quản lý và bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng trời, vùng biển đảo của Tổ quốc trong tình hình mới. Với vị trí, vai trò là lực lượng nòng cốt trong quản lý và bảo vệ bầu trời Tổ quốc, Quân chủng PK-KQ  cần được sự phối hợp hiệp đồng của các lực lượng vũ trang và sự giúp đỡ hiệu quả của các cấp, các bộ ngành trong cả nước.

Để góp phần vào việc xây dựng và phát triển  bền vững nền QPTD, thế trận QPTD bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới, nhiệm vụ then chốt của Bộ đội PK-KQ là: phát huy truyền thống Quân chủng Anh hùng, tiếp tục nỗ lực phấn đấu vượt qua mọi khó khăn, thách thức, xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng chiến đấu, bảo đảm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, quản lý và bảo vệ vững chắc bầu trời của Tổ quốc trong mọi tình huống .

__________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 9-2016

(1), (2) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016. tr.71, 147-148.

Trung tướng, TS Lê Huy Vịnh

Ủy viên Trung ương Đảng,

Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân