Từ khóa: giáo dục lý luận chính trị, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, cơ quan báo chí.

1. Sự cần thiết của giáo dục lý luận chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên các cơ quan báo chí

Một là, giáo dục lý luận chính trị trực tiếp bồi dưỡng, nâng cao kiến thức mọi mặt, trước hết là nâng cao nhận thức, giác ngộ chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên các cơ quan báo chí.

Giáo dục lý luận chính trị trực tiếp giáo dục, truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng

Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước, những tri thức khoa học xã hội và nhân văn, những vấn đề về kinh tế, chính trị, tình hình trong nước và quốc tế... Góp phần xây dựng thế giới quan, phương pháp luận đúng đắn để phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên xem xét và giải quyết, lý giải khoa học các sự kiện, các hiện tượng trong đời sống xã hội, trên cơ sở đó vận dụng vào trong công việc của mình.

Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, đòi hỏi mỗi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên các cơ quan báo chí phải thực sự là người chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Có trình độ giác ngộ chính trị cao, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành vô hạn với sự nghiệp cách mạng của Đảng; ra sức cống hiến để bảo vệ và phát triển nền báo chí cách mạng. Vì vậy, giáo dục lý luận chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên các cơ quan báo chí càng có vai trò quan trọng góp phần giáo dục, bồi dưỡng tình cảm cách mạng; cổ vũ động viên mọi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên các cơ quan báo chí phấn đấu trưởng thành, sống có văn hóa, có lý tưởng cao đẹp, có tri thức, có sức khỏe, nhiệt tình cách mạng.

Hai là, giáo dục lý luận chính trị trực tiếp định hướng nhận thức và hướng dẫn hành động cách mạng cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí, góp phần xây dựng, phát triển phẩm chất, nhân cách người làm báo.

Nâng cao nhận thức, định hướng tư tưởng và hướng dẫn hành động cách mạng cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của giáo dục lý luận chính trị. Giúp cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên xác định rõ mục tiêu, lý tưởng, có định hướng tư tưởng chính trị đúng đắn, đồng thời tạo cho họ khả năng lựa chọn phương hướng và biện pháp để thực hiện mục tiêu lý tưởng đó. Không xác định rõ, hoặc mất phương hướng chính trị thì phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí sẽ không có khả năng phân biệt đúng sai, dễ dao động trước những biến cố chính trị, trước những khó khăn thử thách, dễ dẫn đến lệch lạc trong viết bài, biên tập bài, tin. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Học để tin tưởng: Tin tưởng vào đoàn thể. Tin tưởng vào Nhân dân. Tin tưởng vào tương lai tiền đồ của dân tộc. Tin tưởng vào tương lai cách mạng. Có tin tưởng thì lúc ra thực hành mới vững chắc, hăng hái, lúc gặp khó khăn mới kiên quyết hy sinh”(3).

Thông qua các hình thức, phương pháp tác động tư tưởng phong phú, sinh động, hấp dẫn và có tính thuyết phục cao, giáo dục lý luận chính trị vừa thực hiện được chức năng định hướng rộng (giác ngộ về mục tiêu lý tưởng, lẽ sống, lối sống,...), đồng thời vừa thực hiện chức năng định hướng hẹp (định hướng thái độ, hành vi của nhà báo trước một sự kiện, một hoạt động cụ thể nào đó...). Định hướng chính trị tư tưởng là việc làm thường xuyên của giáo dục lý luận chính trị, đặc biệt trước những biến động phức tạp của tình hình thế giới và khu vực hiện nay, mà trực tiếp là những khó khăn, gian khổ ngay trong quá trình làm việc, học tập, công tác cũng như trong cuộc sống thường ngày của mỗi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên trong các cơ quan báo chí.

Ba là, giáo dục lý luận chính trị có vai trò quan trọng trong đấu tranh chống các khuynh hướng, quan điểm sai trái, tư tưởng phản động, nhận thức lệch lạc và biểu hiện hữu khuynh, tiêu cực.

Hiện nay, trước sự tác động mạnh từ mặt trái của nền kinh tế thị trường, của lối sống thực dụng, hưởng thụ. Đâu đó vẫn có một số phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên còn thờ ơ với chính trị, trung bình chủ nghĩa, cầm chừng trong công việc và tu dưỡng, rèn luyện. Đặc biệt là âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch đang tác động hàng ngày, hàng giờ đến phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên trong các cơ quan báo chí. Vì vậy, giáo dục lý luận chính trị ngày càng có vai trò quan trọng trong đấu tranh chống khuynh hướng, quan điểm sai trái, phản động; phê phán những nhận thức và hành vi không đúng của phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên; góp phần bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm, chính sách của Đảng.

2. Nội dung và đặc điểm của giáo dục lý luận chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí

Nội dung giáo dục chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí gồm: giáo dục về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tình hình nhiệm vụ cách mạng; giáo dục làm rõ đối tượng, đối tác, bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, tinh thần cảnh giác cách mạng; giáo dục chủ nghĩa yêu nước xã hội chủ nghĩa, lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa của dân tộc, của Đảng, của giai cấp; giáo dục pháp luật Nhà nước; giáo dục chuẩn mực về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống; giáo dục về đạo đức người làm báo; đồng thời trang bị những kiến thức cần thiết về kinh tế, khoa học, văn hóa, xã hội…

Do đặc thù của công việc nên giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ này có một số đặc điểm sau:

Một là, giáo dục ngay trong quá trình tác nghiệp, tức là tạo ra sản phẩm báo chí.

Giáo dục chính trị cho phóng viên, biên tập, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí được tổ chức, triển khai thực hiện cùng với quá trình tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm và các nhiệm vụ khác, đó là một quá trình phức tạp, có sự đan xen, liên hệ, tác động qua lại của cả yếu tố chủ quan và khách quan với những nét đặc thù riêng của đội ngũ cán bộ, đảng viên làm công tác báo chí.

Tình hình kinh tế, chính trị - xã hội trên thế giới và trong nước, môi trường chính trị của các cơ quan báo chí và tính chất riêng có của hoạt động báo chí là những yếu tố khách quan hay đó là hoàn cảnh trực tiếp, thường xuyên tác động, chi phối và quyết định đến tình cảm, tư tưởng chính trị và suy nghĩ của phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên trong cơ quan báo chí. Cùng với nhân tố khách quan, hoạt động của bản thân mỗi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên trong quá trình học tập, rèn luyện, phấn đấu và tìm tòi nghiên cứu khoa học là yếu tố chủ quan có quan hệ biện chứng với yếu tố khách quan tạo nên một chỉnh thể các yếu tố thống nhất liên quan trực tiếp đến sự phát triển nhân cách, ý thức, tư tưởng chính trị của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong cơ quan báo chí. Đây là những yếu tố có tính quyết định đến việc tiếp tục phát triển, nâng cao nhân cách của người làm báo.

Hai là, giáo dục lý luận chính trị được thực hiện ngay trong quá trình tự học tập, nghiên cứu, rèn luyện, đúc rút kinh nghiệm và giác ngộ của mỗi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên. Đây được coi là một quá trình tự thân vừa trực tiếp, vừa gián tiếp tạo nên sự phát triển của giáo dục lý luận chính trị, chính vì vậy, nó phụ thuộc rất lớn vào trình độ tư duy lý luận, khả năng truyền đạt, trình độ giác ngộ chính trị, nhận thức, tình cảm, ý chí và niềm tin của từng phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên trong điều kiện vào hoàn cảnh cụ thể của các cơ quan báo chí. Giáo dục lý luận chính trị sẽ không có sự phát triển nếu không có sự tác động, đóng góp của con người. Đội ngũ cán bộ, đảng viên trong đó có cả người dạy và người học ở cơ quan báo chí là những người tác động và đóng góp tạo ra sự phát triển của công tác giáo dục lý luận chính trị, bởi họ là những cán bộ được đào tạo cơ bản, chính quy trong các cơ sở đào tạo, khi ra trường, được học tập, công tác trong môi trường thuận lợi về mọi mặt, ngoài những kiến thức cơ bản được trang bị trong nhà trường, khi ra trường công tác trong môi trường luôn có sự vận động thay đổi và đòi hỏi ngày một cao hơn về mọi mặt; để thích nghi và có sự phát triển họ phải tự học tập, rèn luyện, nghiên cứu và đúc rút kinh nghiệm để nâng cao trình độ mọi mặt. Khi trình độ của họ được nâng cao, tức có sự phát triển, đặc biệt là sự phát triển về trình độ tư duy lý luận, khả năng truyền đạt, trình độ giác ngộ chính trị, nhận thức, ý chí và niềm tin, thì đồng thời kéo theo sự phát triển của các hình thức tổ chức hoạt động trong đó có công tác giáo dục lý luận chính trị nhằm đáp ứng và phục vụ ngày càng tốt hơn cho nhu cầu phát triển toàn diện người cán bộ, đảng viên ở các cơ quan báo chí.

3. Thực trạng giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí

Thực tiễn giáo dục lý luận chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí những năm qua cho thấy, cấp ủy, tổ chức đảng ngày càng nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn về vị trí vai trò, tầm quan trọng của giáo dục lý luận chính trị. Coi đây là nhiệm vụ thường xuyên quan trọng, là khâu căn bản, trung tâm, có ý nghĩa quyết định đến việc hình thành phẩm chất chính trị, đạo đức và năng lực hoạt động thực tiễn của nhà báo cách mạng. Chất lượng giáo dục lý luận chính trị trực tiếp quyết định đến chất lượng thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Giáo dục lý luận chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí đã được thực hiện khoa học, chặt chẽ và nghiêm túc từ việc xây dựng kế hoạch đến đổi mới nội dung, phương thức giáo dục. Việc giáo dục lý luận chính trị đã thực hiện đúng chương trình, nội dung giáo dục lý luận chính trị được quy định; coi trọng giáo dục nâng cao trình độ giác ngộ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, giáo dục lịch sử, truyền thống của dân tộc, truyền thống báo chí cách mạng, giáo dục đạo đức cách mạng, tinh thần cảnh giác cách mạng; trang bị những kiến thức khoa học xã hội và nhân văn cần thiết khác. Chủ động phòng chống “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, nâng cao năng lực đấu tranh trên mặt trận văn hóa - tư tưởng.

Ngoài ra, nội dung giáo dục đã được xác định sát với chức trách, nhiệm vụ của từng phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên hoạt động trên từng mảng công việc khác nhau. Các cơ quan báo chí đã chủ động xây dựng các chuyên đề tuyên truyền nhân dịp các sự kiện chính trị, các ngày lễ lớn của Đảng, đất nước,… nhằm giáo dục, động viên phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên tích cực, hăng hái phấn đấu, nâng cao trách nhiệm chính trị trong thực hiện nhiệm vụ, chức trách được giao. Các cơ quan báo chí đã thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả theo yêu cầu của từng nội dung, kịp thời phát hiện những vấn đề chưa hợp lý để bổ sung, điều chỉnh kế hoạch giáo dục.

Cùng với việc thực hiện tốt nội dung giáo dục lý luận chính trị, các cơ quan báo chí đã vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương thức, hình thức giáo dục lý luận chính trị. Các cơ quan báo chí đã chú trọng đổi mới các phương thức, hình thức, biện pháp giáo dục theo nhiều cấp độ, mức độ khác nhau phù hợp với từng nội dung giáo dục cụ thể, tập trung vào các phương thức, hình thức: giảng dạy chính trị theo chương trình giáo dục cơ bản, tăng cường thảo luận theo nhóm; sinh hoạt lãnh đạo, sinh hoạt học tập, sinh hoạt tự phê bình và phê bình của tổ chức đảng; thông báo chính trị, thời sự hàng tháng, ngày chính trị, văn hóa - tinh thần ở cơ sở; sinh hoạt các tổ chức đoàn thể, thông qua công tác dân vận. Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập chính trị. Gắn công tác giáo dục lý luận chính trị với công tác chuyên môn, với xây dựng môi trường văn hóa, với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện… Các phương pháp giáo dục lý luận chính trị như: nêu gương của cán bộ chủ trì các cấp, giáo dục chung, giáo dục riêng, tự phê bình và phê bình, giáo dục tổng hợp… cũng được kết hợp, vận dụng linh hoạt, sát với đối tượng, điều kiện, phương tiện giáo dục. Việc thực hiện các phương thức, hình thức, biện pháp giáo dục lý luận chính trị có tính hấp dẫn, thu hút được sự tham gia của phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị ở các cơ quan báo chí.

Do việc tích cực nâng cao nhận thức, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo giáo dục lý luận chính trị nên đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí đều có bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sự nghiệp đổi mới; nêu cao tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội; có trách nhiệm cao đối với nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Đại đa số phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng; giữ vững định hướng chính trị trong thực thi nhiệm vụ; tích cực phấn đấu, học tập nâng cao trình độ chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; vững vàng trước những biến động của tình hình thế giới và khu vực; xác định tốt nhiệm vụ theo cương vị, chức trách được giao. Ý thức chấp hành nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước được nâng lên; xây dựng được bầu không khí dân chủ, đoàn kết trong đơn vị. Hầu hết phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí đều an tâm, phấn khởi trong thực hiện nhiệm vụ. Nhiều nhà báo đã trở thành những tấm gương sáng, nỗ lực quên mình vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, việc thực hiện nội dung, phương thức, hình thức giáo dục lý luận chính trị ở các cơ quan báo chí phần lớn còn phụ thuộc chủ yếu vào nội dung theo quy định, những phương thức, hình thức cơ bản, truyền thống, chưa phát huy hết tính chủ động, sáng tạo của người học và những hình thức bổ trợ khác. Trong quá trình giáo dục, người học ít được bày tỏ ý kiến của cá nhân, việc định hướng nhận thức có nội dung chưa thật sâu và sát với chức trách, nhiệm vụ của đối tượng giáo dục. Tuy nội dung giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên đã được đổi mới và phát huy hiệu quả, song chất lượng, kết quả đạt được chưa toàn diện. Tính thực tiễn trong giáo dục chưa cao; việc liên hệ, vận dụng, thực hành chưa sát với thực tế đơn vị; việc đi sâu nghiên cứu, giải quyết những nội dung quan trọng, cấp thiết chưa được chú trọng thường xuyên. Nội dung các chuyên đề giáo dục lý luận chính trị cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên chưa được làm phong phú, sâu sắc thêm. Bên cạnh đó, tính thuyết phục, hấp dẫn của nội dung giáo dục lý luận chính trị còn chưa cao, việc phê phán những quan điểm sai trái, những hiện tượng tiêu cực trong đơn vị còn thiếu sắc bén “những biểu hiện hình thức hóa, coi nhẹ công tác giáo dục lý luận chính trị vẫn còn tồn tại ở một số ít cấp ủy, tổ chức đảng. Nội dung giáo dục đạo đức, pháp luật có thời điểm chưa được chú trọng. Việc cập nhật những thông tin mới, những kiến thức về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, pháp luật, khoa học còn có những hạn chế nhất định. Phương thức, hình thức, phương pháp giáo dục lý luận chính trị có nhiều cải tiến, vận dụng tương đối đa dạng nhưng triển khai chưa đồng đều. Kết quả là hiện nay, không ít nhà báo chưa quan tâm đúng mức việc nâng cao kiến thức, tầm nhìn, trình độ, bản lĩnh chính trị, xem nhẹ việc đi thực tế, lấy thông tin có sẵn hoặc bị cám dỗ, tiêu cực, đưa tin sai sự thật, thiếu khách quan, trung thực… Thực tế, nhiều ấn phẩm báo chí còn nặng việc “phanh phui” hơn là khắc họa đậm nét những mô hình, điển hình tốt và đưa ra giải pháp xây dựng. Một số phóng viên viết về kinh tế giàu lên rất nhanh bằng việc đứng ra “bảo kê” cho các doanh nghiệp địa ốc, hoặc khai thác thông tin bất lợi từ doanh nghiệp để nhằm “kéo” lợi ích cho bản thân. Việc một số cơ quan báo chí, nhà báo bị phạt, bị bắt vì đưa tin không chính xác, tống tiền doanh nghiệp càng cho thấy thực trạng một bộ phận phóng viên không giữ được lòng trong, dẫn đến vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong thời buổi kinh tế thị trường. Sự suy thoái về đạo đức nghề nghiệp và yếu kém về bản lĩnh chính trị của một bộ phận người làm báo chính là những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong hoạt động báo chí. Điều này là do sự yếu kém trong rèn luyện, tu dưỡng bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp của phóng viên và sự giám sát lỏng lẻo của các ban biên tập, nhất là các tổng biên tập về hành vi, đạo đức của những người viết báo(4). Về vấn đề này, phát biểu chỉ đạo của đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương tại Hội nghị toàn quốc tổng kết hoạt động công tác Hội năm 2017, bàn phương hướng nhiệm vụ năm 2018 của Hội Nhà báo Việt Nam đã thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém: “Đó là một số cơ quan báo chí thông tin không đúng tôn chỉ, mục đích, không đúng đối tượng phục vụ; thông tin thiếu nhạy cảm về chính trị, không phù hợp với lợi ích của đất nước, của nhân dân, thậm chí thông tin sai sự thật, gây phương hại đến lợi ích quốc gia, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của công dân. Vẫn còn tình trạng hội viên, nhà báo vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Một bộ phận người cầm bút kiến thức còn mỏng, thậm chí không theo kịp sự phát triển mặt bằng kiến thức của xã hội nên vẫn còn có những bài báo không mang được tính định hướng, dẫn dắt dư luận mà đôi khi có tác dụng không tốt”(5).

4. Giải pháp tăng cường giáo dục lý luận chính trị cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí hiện nay

Một là, thường xuyên giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí về vai trò của việc học tập lý luận chính trị. Nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng là cơ sở hàng đầu có ý nghĩa quyết định đến chất lượng học tập học tập lý luận chính trị, khắc phục tình trạng lười học tập lý luận chính trị của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Vì vậy, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng cần tiếp tục giáo dục, quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc nghị quyết của Đảng, nhất là Kết luận số 69-KL/TW ngày 14-4-2010 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Quy định 54-QĐ/TW ngày 12-5-1999 của Bộ Chính trị khóa VIII về chế độ lý luận chính trị trong Đảng; Kết luận 57-KL/TW, ngày 8-3-2013 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; Nghị quyết số 32-NQ/TW, ngày 26-5-2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý... đảm bảo chặt chẽ, nghiêm túc, tránh tình trạng quán triệt, triển khai qua loa, hình thức, chiếu lệ, xem nhẹ việc học lý luận chính trị.

Hai là, thực hiện nghiêm quy định, chế độ học tập lý luận chính trị gắn với việc cung cấp thông tin, cập nhật kiến thức mới cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng yêu cầu: “Có kế hoạch học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận bắt buộc hằng năm đối với cán bộ, đảng viên gắn với việc cung cấp thông tin, cập nhật kiến thức mới phù hợp từng đối tượng, từng cấp, từng ngành, từng địa phương”(6). Phát huy vai trò nêu gương của người đứng đầu, của cán bộ lãnh đạo chủ chốt của cơ quan báo chí, phải coi việc học tập lý luận chính trị là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên và phải được quy định thành chế độ để mọi người tự giác thực hiện nghiêm túc. Đưa chế độ tự học tập, nghiên cứu lý luận chính trị thành tiêu chí bắt buộc trong hoạt động của cán bộ, đảng viên. Thường xuyên cung cấp thông tin về những quan điểm, chủ trương mới của Đảng, Nhà nước đến phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên một cách kịp thời bảo đảm tính trung thực, đầy đủ, chính xác, khách quan, khoa học. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã chỉ rõ: “Chủ động định hướng, cung cấp thông tin thường xuyên hoặc đột xuất; chú trọng tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những thành quả trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, những nhân tố tích cực, điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt”(7). Kịp thời ngăn chặn, không để phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên hoang mang, dao động trước những thông tin thất thiệt, xuyên tạc, bịa đặt sai sự thật của các thế lực thù địch trên các trang mạng xã hội.

Ba là, không ngừng đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy lý luận chính trị theo hướng lý luận phải gắn với thực tiễn, phục vụ nhu cầu của người học sao cho giờ học nghị quyết trở nên sinh động, hấp dẫn. Không chỉ truyền dạy nghị quyết một chiều mà cần phải biết vận dụng tri thức lý luận vào thực tiễn; biết khai thác những tư liệu từ kinh nghiệm thực tiễn của cả người dạy lẫn người học để làm giàu tri thức. Trong quá trình giảng dạy, phải lựa chọn nội dung cốt lõi nhất để giảng dạy, truyền thụ, nội dung ngắn gọn, súc tích, cô đọng, dễ nhớ, dễ hiểu và dễ tổ chức thực hiện; bám sát nghị quyết các cấp, xác định thật cụ thể, rõ ràng khâu đột phá để giải quyết nhiệm vụ then chốt, khâu yếu, mặt yếu, tạo bước phát triển. Kiên quyết khắc phục tình trạng giảng dạy nghị quyết chung chung, dàn trải, kinh viện, xa rời thực tiễn; cần coi trọng đổi mới, đa dạng hóa hình thức, phương pháp truyền đạt, quán triệt nghị quyết vừa bảo đảm tính hấp dẫn, tính khoa học, vừa bảo đảm tính thực tiễn; kết hợp tuyên truyền miệng với sử dụng hiệu quả các phương tiện thông tin đại chúng; đội ngũ báo cáo viên phải được lựa chọn kỹ, thực sự là những người có phẩm chất tốt, có kỹ năng và năng lực truyền đạt nghị quyết.

Bốn là, phát huy tính tích cực, chủ động của mỗi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí trong tự học tập, tự nghiên cứu để nâng cao trình độ lý luận chính trị theo phương châm “học đi đôi với hành”. Với mỗi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên cần thấm nhuần sâu sắc lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về mục đích của việc học: “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”(8). Phải thường xuyên học tập, trau dồi phẩm chất chính trị, gắn việc học lý luận với thực tiễn công việc hằng ngày: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời. Suốt đời phải gắn liền lý luận với công tác thực tế. Không ai có thể tự cho mình đã biết đủ rồi, biết hết rồi. Thế giới ngày ngày đổi mới, nhân dân ta ngày càng tiến bộ, cho nên chúng ta phải tiếp tục học và hành để tiến bộ kịp nhân dân”(9). Do đó, phòng, chống tình trạng lười học tập lý luận chính trị, xem thường vai trò của lý luận của cán bộ, đảng viên nói chung, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên nói riêng là vấn đề cấp thiết, quan trọng hàng đầu đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Đây là biện pháp tốt nhất, tích cực nhất để giúp cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên ở các cơ quan báo chí nâng cao trình độ lý luận chính trị, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với mục tiêu lý tưởng cách mạng của Đảng, thấm nhuần lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tình hình thực tiễn của địa phương và đất nước; kịp thời nhận diện, phòng ngừa và ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng và nhân dân hiện nay.

__________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 6-2020

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, tr.259.

(2) Hiện cả nước hiện có 844 cơ quan báo chí in với 184 báo in, 660 tạp chí và 24 cơ quan báo chí điện tử độc lập với khoảng 19 nghìn nhà báo được cấp Thẻ Nhà báo; số lượng Hội viên Hội Nhà báo là 23.893 người.

(3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004, tr.50.

(4) Không ngừng tu dưỡng đạo đức nghề nghiệp người làm báo, https://www.nhandan.com.vn.

(5) Đội ngũ làm báo phải thường xuyên rèn luyện tư tưởng chính trị, đạo đức cách mạng, http://dangcongsan.vn.

(6), (7) ĐCSVN: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.26-37, 38-39.

(8), (9) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.208, 215.

PGS, TS Hoàng Phúc Lâm

Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Giám đốc

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh