Là quốc gia láng giềng của Việt Nam, lịch sử đất nước Lào có nhiều nét tương đồng với lịch sử Việt Nam. Trong thế kỷ XX, cùng với Việt Nam, nhân dân các bộ tộc Lào kiên cường đấu tranh chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc. Trong hai cuộc kháng chiến gian khổ đó, phụ nữ Lào đã có những đóng góp to lớn. Tại Đại hội toàn quốc lần thứ I của Hội Liên hiệp phụ nữ Lào,Báo cáo chính trị của Ban vận động thành lập Hội Liên hiệp phụ nữ Làodo bà Khămpheng Búpphả trình bày đã khẳng định: "Trong xây dựng vùng giải phóng, theo đường lối chính sách của Đảng, chị em cũng là một lực lượng to lớn đã xung phong vào mọi lĩnh vực công tác kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế phục vụ công việc chiến đấu, bảo vệ và giữ gìn các cơ quan, xí nghiệp...”⁽¹⁾. Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ, phụ nữ Làonói chung, cán bộ Hội Phụ nữ nói riêng đã nêu những tấm gương sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng và được Đảng, Chính phủ trao tặng các danh hiệu Anh hùng Tiên tiến, Chiến sĩ thi đua và các hình thức khen thưởng cao quý khác.

Phát biểu tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ I của Hội Liên hiệp phụ nữ Lào, Tổng Bí thư Cayxỏn Phômvihản đã khẳng định: “Trong chiến tuyến an ninh quốc phòng, phụ nữ Làođóng vai trò quan trọng, nhất là nhận thức rõ nghĩa vụ và quyền lợi của mình, họ đã tham gia lực lượng vũ trang, tiếp tục động viên thanh niên và chồng con thương yêu của mình làm nghĩa vụ quân sự, gia nhập các lực lượng chính quy, bộ đội địa phương, dân quân du kích và lực lượng tự vệ, đồng thời, họ cũng đã tích cực thực hiện chính sách hậu phương quân đội, góp phần đập tan âm mưu phá hoại nhiều mặt của bè lũ bành trướng bá quyền Bắc Kinh câu kết với đế quốc Mỹ và các thế lực phản động khác, bảo vệ trật tự an toàn đất nước”⁽²⁾. Đây là những ghi nhận của Đảng và Chính phủ Lào đối với vai trò của phụ nữ Lào trong kháng chiến.

Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Lào hôm nay, dù ở đâu, với công việc gì và trên cương vị nào, chị em cũng phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc: đoàn kết, năng động, sáng tạo vươn lên, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển đất nước.

Trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, phụ nữ Lào có nhiều đóng góp to lớn, ngày càng có nhiều phụ nữ nắm giữ những vị trí chủ chốt ở các cấp Đảng và chính quyền. Hiện nay, “Đại biểu quốc hội là phụ nữ chiếm 25%; trong huyện ủy có 404 đồng chí nữ, chiếm 12,34%; tỉnh ủy có 56 đồng chí nữ, chiếm 10%; Ủy ban thường trực tỉnh có 8 đồng chí nữ, chiếm 4,62%; chi bộ các bộ, ban, ngành có 64 đồng chí nữ, chiếm 15%; ủy ban thường trực của chi bộ, ban, ngành có13 đồng chí nữ, chiếm 16,84%. Nhìn chung, đa số phụ nữ Lào ở tất cả các đơn vị, ban ngành và mọi lĩnh vực đều có khả năng thực hiện nhiệm vụ được giao”⁽³⁾. Đây là hiện thực sinh động thể hiện vai trò của phụ nữ Lào trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay. Nó cũng chứng tỏ người phụ Lào đang từng bước bắt nhịp với xu hướng phát triển tiến bộ của phụ nữ thế giới.

Tuy vậy, trước yêu cầu phát triển mới của đất nước Lào, việc phát huy vai trò của phụ nữ cũng còn những bất cập, những rào cản cần khắc phục. Xuất phát từ thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của Lào, cần tập trung thực hiện một số giải pháp nhằm tiếp tục phát huy vai trò của phụ nữ Lào hiện nay.

Thứ nhất, Đảng, Nhà nước và chính quyền các cấp ở Lào cần tiếp tục quan tâm chăm lo phụ nữ bằng việc có những quan điểm, chính sách hợp lý để phát huy vai trò của người phụ nữ Lào trong phát triển kinh tế - xã hội, như mở rộng cơ chế cho phụ nữ có năng lực, có phẩm chất đạo đức tham gia ngày càng nhiều các cơ quan, ban ngành; chú trọng phát triển kinh tế gia đình, nhất là ở các vùng còn nhiều khó khăn để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho xã hội nói chung, phụ nữ nói riêng; phát triển các dịch vụ giáo dục và đào tạo để nâng cao trình độ dân trí, hiểu biết pháp luật cho phụ nữ, đồng thời xóa bỏ tư tưởng tự ti của nữ; phát triển y tế, đồng thời mở rộng cơ hội, hỗ trợ phụ nữ trong việc tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nhất là sức khỏe sinh sản.

Thứ hai, tạo môi trường thuận lợi để phụ nữ phát huy được vai trò của mình. Đó là môi trường gia đình và xã hội. Cần xóa bỏ tư tưởng trọng nam khinh nữ, các thành viên trong gia đình, nhất là người chồng, người cha cần có thái độ tôn trọng phụ nữ; tích cực giúp đỡ phụ nữ hoàn thành tốt công việc gia đình và xã hội; xóa bỏ thái độ coi thường, phân biệt đối xử giữa nam và nữ… Việc phát huy vai trò của phụ nữ cần được thế chế hóa thành các quy định pháp luật. Do đó, cần đấu tranh ngăn ngừa và chống các tệ nạn xã hội đối với phụ nữ như bạo hành phụ nữ, buôn bán phụ nữ…

Thứ ba, phát huy vai trò của Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp trong việc tập hợp, giúp đỡ phụ nữ. Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp ở Lào chính là tổ chức chính trị - xã hội dành cho phụ nữ. Vì vậy, Hội Liên hiệp phụ nữ cần tích cực trợ giúp phụ nữ trong phát triển kinh tế; tư vấn pháp luật để phụ nữ hiểu được vai trò, quyền lợi và trách nhiệm của mình; đại diện các tầng lớp phụ nữ nói lên tiếng nói, đề đạt yêu cầu và nguyện vọng của phụ nữ với các chính quyền; bảo vệ phụ nữ, nhất là những đối tượng yếu thế, phụ nữ nghèo, ở vùng sâu, vùng xa khi bị xâm hại…

Thứ tư, bản thân người phụ nữ cũng cần có ý thức và nỗ lực không ngừng vươn lên để phát huy vai trò của mình. Cuộc sống của người phụ nữ Lào còn nhiều khó khăn cả trong đời sống kinh tế, văn hóa, trong công tác xã hội à cuộc sống riêng tư. Lào là một đất nước đang trong quá trình xây dựng nền dân chủ nhân dân nên người phụ nữ Lào còn bị ràng buộc bởi nhiều tập quán ứng xử, luật tục khắt khe. Vì vậy, bên cạnh việc được Đảng, Nhà nước, Hội Phụ nữ các cấp tạo điều kiện, bản thân người phụ Lào phải luôn có ý thức vươn lên, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn thử thách để hoàn thành nhiệm vụ của mình; luôn có ý thức bảo vệ bản thân và tích cực đấu tranh chống lại những hủ tục, những tệ nạn xã hội đối với phụ nữ. Chị em phụ nữ cũng Lào cũng cần có tinh thần tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống cũng như trong công việc.

Đảng, Chính phủ và các cấp chính quyền cũng như bản thân người phụ nữ Lào cần có ý thức, trách nhiệm và những hoạt động thiết thực, hiệu quả nhằm tạo điều kiện cho người phụ nữ Lào không chỉ hoàn thành thiên chức của mình trong gia đình mà ngày càng có nhiều đóng góp hơn nữa đối với sự phát triển xã hội.

________________

Tài liệu tham khảo

1. Đảng NDCM Lào: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb.Quốc gia Lào, Viêngchăn, 2011.

2. Hội Liên hiệp phụ nữ Lào: “Phát biểu của đồng chí Tổng bí thư Kay-sỏn - Phôm vi hản tại Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ I”, Văn kiện Hội nghị đại biểu phụ nữ Lào lần thứ I, NXB Phụ nữ, Viêng chăn, 1984.

3. Hội Liên hiệp phụ nữ Lào: Đại hội đại biểu toàn quốc của Phụ nữ Lào lần thứ VII năm 2015, Nxb. Phụ nữ, Viêng chăn, 2015.

4. Ních Khăm: Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt Hội Liên hiệp ở CHDCND Lào trong thời kỳ đổi mới, Luận án tiến sĩ lịch sử, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2003.

ThS Sút Pạ Sợt Su Li Vông

Sở Bưu chính viễn thông tỉnh Khăm Muộn,

nước CHDCND Lào