Mục tiêu, yêu cầu năng lực, phẩm chất là: “Xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường, thị trấn có năng lực tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân, biết phát huy sức dân, không tham nhũng, không ức hiếp nhân dân, trẻ hóa đội ngũ, chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ chính sách đối với cán bộ cơ sở”⁽¹⁾.

Thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương, trong những năm qua, thành phố Hải Phòngquan tâm đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt ởcơ sở, trong đó có đội ngũ Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) phường về kiến thức pháp luật, quản lý nhà nước, chính trị - hành chính,... Do vậy,năng lực quản lý điều hành, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, phong cách làm việc đã được nâng lên một bước. Đội ngũ Chủ tịch UBNDphường đã có sự trưởng thành về nhiều mặt,đóng góp vào xây dựng chính quyền cơ sở trong sạch, vững mạnh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Thành ủy Hải Phòng đã ban hành Quyết định số 511-QĐ/TU ngày 15-3-2012  về quy định tiêu chuẩn cán bộ, công chức lãnh đạo và quản lý diện Thành uỷ quản lý; Hướng dẫn số 01-HD/TU ngày 16-3-2012 về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp giai đoạn 2015-2020; Quy định số 04-QĐ/TU ngày 30-3-2012 về tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo cấp phòng của các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Thành uỷ, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị- xã hộithành phố,...

Triển kahi thực hiện các quyết định trên, Thành ủy Hải Phòng xây dựng các chương trình cụ thể, xác định rõ lộ trình nâng cao năng lực quản lý, điều hành của bộ máy chính quyền. Trong đó, đặt  mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, phấn đấu đạt tiêu chí 100% cán bộ chủ chốt cấp xã, phường, thị trấn có đủ trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên; 100% cán bộ cấp phường và trên 80% cán bộ chủ chốt cấp xã có trình độ đại học; có phẩm chất, đạo đức, lối sống lành mạnh, có chuyên môn nghiệp vụ, năng lực hoạt động thực tiễn, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Các cấp ủy đảng từ Thành phố đến cơ sở đã có thực hiện các biện pháp chỉ đạo một cách đồng bộ, quyết liệt nên chất lượng đội ngũ Chủ tịch UBND phường đã được nâng lên, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Toàn thành phố hiện có 70 Chủ tịch UBND phường (65 nam, 5 nữ; 1 đồng thời là Bí thư Đảng ủy phường, kiêm Chủ tịch UBND phường).

Về trình độ văn hóa, chuyên môn, lý luận chính trị. Theo thống kê, tỉ lệ Chủ tịch UBNDphường chủ yếu có trình độ đại học (88,5%)và sau đại học (11,4%). Đa số Chủ tịch UBNDphường đã học qua chương trình trung cấp(84,2%)và cao cấp lý luận chính trị(14,2%), sốChủ tịch UBND trình độ sơ cấp chỉ còn 1,4%⁽²⁾.

Tuổi đời bình quâncủa Chủ tịch UBND phường hiện nay là 46,7tuổi. Trong đó có13/70 đồng chí ởđộ tuổi từ 31-40(18,5%); 35đồng chí ởđộ tuổi từ 41-50(50%)và 22 đồng chí ởđộ tuổi từ 51-60(31,4%)⁽³⁾..

Về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, đại đa số có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần trách nhiệm cao với công việc, có tư duy sáng tạo, tích cực trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Nhiều cán bộ luôn trăn trở, tìm tòi sáng tạo, đổi mới cách nghĩ, cách làm để tìm hướng đi lên của cơ sở, đẩy mạnh cải cách hành chính, cải tiến, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác,...

Báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết 02-NQ/TU ngày 22-11-2011 về công tác cán bộ thành phốHải Phòng đến năm 2020, định hướng đến năm 2025của Thành ủy Hải Phòng đánh giá: "Nhìn chung, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm với công việc được giao, gắn bó với nhân dân, được quần chúng nhân dân tín nhiệm; chịu khó học tập, tu dưỡng, rèn luyện, sáng tạo trong công việc"⁽⁴⁾.

Về năng lực, đa số Chủ tịch UBND phường trưởng thành từ phong trào thực tiễn của địa phương,năng động, nhiệt tình và trách nhiệm với nhiệm vụ được giao, phần lớn đã kinh qua các chức vụ như:trưởng công an phường, phó chủ tịch UBND, phó chủ tịch Hội đồng nhân dân,… nên tích lũy được kinh nghiệm thực tiễn, am hiểu tình hình; đa số biết nắm bắt và xử lý thông tin, nhanh nhạy trước những diễn biến của tình hình thực tế; chủ động,sáng tạo, dám nghĩ, dám làm,..góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh trật tự, xây dựng chính quyềntrong sạch vững mạnh.

Về phong cách làm việc, phần lớn cán bộ đã có phong cách làm việc khoa họcvà được củng cố theo hướng sâu sátthực tiễn, gần dân, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhân dân, giải quyết dứt điểm công việc...Nhiều Chủ tịch UBND phườngđã công khai số diện thoại di động, địa chỉ thư điện tử để tiếp nhận ý kiến góp ý và phản ánh của nhân dân để công tác tốt hơn và có giải pháp xử lý kịp thời những phản ánh và đề xuất của nhân dân.

Tuy nhiên, bên cạnh những tiến bộ đạt được, Hải Phòng cũng còn những hạn chế thiếu sót trong xây dựng đội ngũ Chủ tịch UBND phường, cụ thể là: việc xác định cơ cấu đội ngũ Chủ tịch UBNDphường đôi khi còn lúng túng, có lúc, có nơi còn chưa gắn chặt việc xác định cơ cấu với tiêu chuẩn chung; chưa có nhiều hoạt động hiệu quả để tăng số lượng Chủ tịch trẻ tuổi, chưa có những hoạt động đột phá làm tăng số lượng Chủ tịch phường là nữ.Vẫn còn một số Chủ tịch phường có biểu hiện thiếutinh thần trách nhiệm, chưa tiền phong gương mẫu thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước,chưa tích cực tu dưỡng, rèn luyện; chưa tích cực phê bình những cán bộ có việc làm sai trái.Trình độnăng lực chỉ đạo, quản lý của một số Chủ tịchhạn chế, còn lúng túng trong xử lý những vấn đề, tình huốngphát sinh; một số Chủ tịch năng lực điều hành yếu, chưa thể hiện rõ vị trí, vai trò người đứng đầu; một số có biểu hiện ngại học tập, trau dồi kiến thức. Do vậy, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị còn bất cập, chủ yếu làm theo kinh nghiệm, thiếu kế hoạch và khoa học, dẫn đến thiếu chủ động trong tổ chức thực hiện, hiệu quả công tác chưa cao…

Nguyên nhân của những hạn chế trên là: (1) Một số cấp ủy quận và phường chưa nhận thức rõvai trò, chức tráchđối với xây dựng đội ngũ Chủ tịch UBND phường. Còn có biểu hiện ỷ lại cấp trên, chưa tập trung thực hiện đầy đủ, triệt để các nội dung xây dựng đội ngũ này. (2) Nhìn chung, trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ làm tham mưu công tác tổ chức, cán bộ, nhất là ở ban tổ chức các quậnủy còn bất cập. (3) Sự phối hợp, kết hợp giữa cấp ủy, chính quyền chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn; cấp ủy,chính quyềncấpquận chưa thực hiện nghiêm sự phân công, phân cấp quản lý cán bộ của Thành ủy và UBNDthành phố.(4) Chế độ chính sách đối với cán bộ phường còn nhiều bất cập. Thu nhập của Chủ tịch UBNDphường thấp, cán bộ trong diện quy hoạch phải vất vả học hành, rèn luyện, nhưng khi học xong được bổ nhiệm lại có thu nhậpthấp,không bảo đảm cuộc sống. Thực tế đóđã hạn chế không nhỏ tới công tácxây dựng đội ngũ này. (5) Một số Chủ tịch UBNDchưa tự giác, chưa thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện để đáp ứng chức trách, nhiệm vụ, cóbiểu hiện bằng lòng với năng lực, trình độ hiện tại; một số có biểu hiện "tư duy nhiệm kỳ", ngại khó, nhất là ngại đi học tập trung, dài hạn...

Trước thực tế như vậy, để xây dựng đội ngũ Chủ tịch UBND phường đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới và mục tiêu Đại hội XV Đảng bộ thành phố Hải Phòng (nhiệm kỳ 2015-2020) đề ra: “xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm dịch vụ, công nghiệp lớn có sức cạnh tranh cao; là trọng điểm phát triển kinh tế biển của cả nước; trung tâm giáo dục - đào tạo, y tế và khoa học - công nghệ của vùng duyên hải Bắc Bộ; là đầu mối giao thông quan trọng của cả nước, cửa chính ra biển của các địa phương phía Bắc; đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng nâng cao; một pháo đài bất khả xâm phạm về quốc phòng - an ninh; có tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, hệ thống chính trị vững mạnh; hướng tới xây dựng Hải Phòng trở thành thành phố Cảng xanh, văn minh, hiện đại”⁽⁴⁾,cần thực hiện tốt, đồng bộ các giải pháp chủ yếu sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với việc chăm lo xây dựng đội ngũ Chủ tịch UBND phường. Quán triệt sâu sắc trong các cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên và đội ngũ Chủ tịch UBND phường những quan điểm của Đảng về công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ. Coi trọng quán triệtcácquan điểm này đối với đội ngũ Chủ tịch UBND.

Hai là, cụ thể hoá tiêu chuẩn chức danh Chủ tịch UBNDphường, đồng thời tiến hànhđánh giá và chủ động tạo nguồn xây dựng quy hoạch Chủ tịch UBND phường.

Ba là, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ; đặc biệt là bồi dưỡng chức danh Chủ tịch UBND phường, tạo điều kiện để đội ngũ cán bộ này thực hiện tốt việc tự đào tạo, bồi dưỡng.

Bốn là, tăng cường thực hiện luân chuyển để rèn luyện đội ngũ Chủ tịch UBND phường.

Năm là, đổi mới việc lựa chọn, bố trí Chủ tịch UBNDphường và tăng cường công tác quản lý đội ngũ này.

Sáu là, phát huy vai trò của cấp ủy, các đoàn thể trong xây dựng đội ngũ chủ tịch ủy ban nhân dân phường. Các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể quận, thành phốquan tâm, tạo điều kiện đội ngũ Chủ tịch UBND phườngphát huy vai trò của mình và trưởng thành.

___________________

(1) Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, tr.33

(2) Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng (2015), Báo cáo số 210/BC-UBND ngày 15-9-2015 về tình hình tổ chức, hoạt động của Ủy ban nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011-2016.

(3)Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng (2015), Báo cáo số 210/BC-UBND ngày 15-9-2015 về tình hình tổ chức, hoạt động của Ủy ban nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2011-2016, Hải Phòng

(4) Thành ủy Hải Phòng (2014), Báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết 02-NQ/TU ngày 22-11-2011 về công tác cán bộ TP. Hải Phòng đến năm 2020, định hướng đến năm 2025.

(5) Nghị quyết số 12-NQ/ĐH ngày 24-10-2015 về nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hải Phòng lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015-2020, tr.4.

Bùi Hồng Thắng

 UBND quận Hải An, TP Hải Phòng