Đại diện Hội Nữ trí thức tỉnh Đồng Nai trao học bổng phụ nữ tài năng cho các cá nhân năm 2021 - Ảnh: baodongnai.com.vn

Hội Nữ trí thức tỉnh là tổ chức xã hội nghề nghiệp, thành lập nhằm tập hợp, đoàn kết phụ nữ trí thức với mục đích hỗ trợ, phát huy năng lực, vai trò của nữ trí thức trong hoạt động trí thức và nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập kinh tế quốc tế. Đồng thời, Hội góp phần cải thiện đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần; tạo điều kiện để nữ trí thức được bình đẳng trên mọi lĩnh vực.

1.  Vai trò của Hội Nữ trí thức tỉnh Đồng Nai

Ngày 17 và 18-10-2013, Hội Nữ trí thức tỉnh Đồng Nai tiến hành Đại hội lần thứ I (nhiệm kỳ 2013-2018), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của Hội Nữ trí thức tỉnh. Với nỗ lực tích cực không mệt mỏi trong công tác vận động nữ trí thức tham gia tổ chức Hội, tính đến tháng 10-2022, Hội Nữ trí thức tỉnh đã có 651 hội viên với 12 chi hội trực thuộc. Hội viên là lực lượng có trình độ chuyên môn cao, trong đó có19 tiến sỹ, bác sỹ chuyên khoa II; 313 thạc sỹ, bác sỹ chuyên khoa I, còn lại là trình độ đại học⁽¹⁾. Các hội viên đều là những nữ trí thức có uy tín về mặt chuyên môn, nhiệt tình, năng động hoạt động xã hội, tích cực tham gia các hoạt động Hội; nhiều hội viên hiện đang công tác tại các cơ quan, đơn vị trong tỉnh trên các lĩnh vực giáo dục, y tế, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao, du lịch, doanh nghiệp…

Trong những năm qua, Hội Nữ trí thức tỉnh đã tập hợp, phát huy khả năng của đội ngũ nữ trí thức trong quá trình hội nhập và phát triển của tỉnh Đồng Nai; tạo điều kiện để nữ trí thức chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm cả về chuyên môn lẫn cuộc sống thường ngày. Tổ chức Hội Nữ trí thức có sự phát triển đáng khích lệ tại các trường đại học và một số đơn vị trong tỉnh, tăng trưởng cả về số lượng hội viên và số lượng chi hội trực thuộc. Hội Nữ trí thức tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ, chăm lo đời sống tinh thần cho hội viên; tăng cường giao lưu, hợp tác phát triển trong và ngoài tỉnh. Đó là những minh chứng cho thấy sự ra đời của Hội Nữ trí thức tỉnh Đồng Nai là hết sức cần thiết, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nữ trí thức của tỉnh, và cũng phù hợp với tinh thần của Kết luận số 43-KL/TU, ngày 30-9-2016, của Tỉnh ủy Đồng Nai về Đề án tăng cường công tác lãnh đạo, quản lý và phát huy vai trò của phụ nữ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2016-2020 (Đề án 43).

Cùng với sự phát triển của tỉnh, thời gian qua, Hội nữ trí thức Đồng Nai đã không ngừng vươn lên khẳng định vị thế của mình trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Để có được kết quả đó, bản thân nữ trí thức không ngừng nỗ lực học tập, lao động, tham gia nghiên cứu khoa học... đóng góp to lớn vào thành tựu chung của cơ quan, đơn vị, của tỉnh bằng những thành quả thiết thực. Các nữ trí thức đảm nhận nhiệm vụ trong các lĩnh vực chuyên môn, với nhiều vị trí công tác khác nhau, nhưng suốt bao năm qua với tinh thần thi đua “Hai giỏi”, dù ở vị trí công việc nào, các nữ trí thức luôn khắc phục khó khăn, nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động, sáng tạo trong công việc để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đồng thời, thực hiện tốt thiên chức làm mẹ, làm vợ trong gia đình, góp phần quan trọng cùng cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ hằng năm. 

Nhiều nữ trí thức đã tham gia nghiên cứu nhiều đề tài, sáng kiến cải tiến được ứng dụng mang lại hiệu quả tốt trong đời sống, trong công tác. Nữ trí thức của ngành giáo dục, ngành y tế… có một số đề tài nghiên cứu các cấp tham gia báo cáo tại các Hội nghị khoa học trong và ngoài nước, tạo nền tảng cho những nghiên cứu chuyên sâu. Có thể kể tên một số nữ trí thức tiêu biểu như: PGS, TS Huỳnh Linh Chi - Trường Đại học Đồng Nai với hai đề tài khoa học cấp Bộ chuyên ngành sinh học được công bố kết quả trên tạp chí quốc tế; hay TS Lê Thị Thu Hương, Phó trưởng khoa, Khoa Kỹ thuật Hóa học và Môi trường, Đại học Lạc Hồng, đã thực hiện nhiều công trình nghiên cứu ngành y sinh rất có ý nghĩa, được ứng dụng trong thực tiễn… Hội Nữ trí thức tỉnh cũng được Tỉnh chấp thuận triển khai đề tài khoa học cấp tỉnh “Thực trạng và giải pháp phát huy vai trò nữ trí thức tỉnh Đồng Nai trong bối cảnh hiện nay”. Thông qua các hoạt động Hội, đã xuất hiện nhiều nhân tố mới, nhiều tấm gương nữ trí thức tiêu biểu đam mê khoa học, lao động sáng tạo, gương mẫu trong cuộc sống và công tác. Các hội viên đã đóng góp tích cực vào sự phát triển của phong trào phụ nữ nói riêng cũng như góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Đồng Nai nói chung.

Các chị em là hội viên tiêu biểu của Hội Nữ trí thức tham gia Ban Chấp hành Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh và các huyện; các hội viên nữ trí thức cũng tham gia các cơ cấu đại diện khác ở trung ương và địa phương đã phát huy vai trò của cá nhân và tổ chức trong thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực chính trị, góp phần tăng tỷ lệ nữ tham gia các cơ quan dân cử và các vị trí lãnh đạo trong bộ máy quản lý Nhà nước các cấp. Đặc biệt, tham gia các hoạt động của Đoàn đại biểu Hội Nữ trí thức tỉnh Đồng Nai tại Hội nghị thường niên các nhà Khoa học nữ khu vực châu Á Thái Bình Dương (APNN) năm 2018 và năm 2020 đã góp phần tạo nên thành công, nâng cao được vị thế của Hội Nữ trí thức Việt Nam, của tỉnh Đồng Nai trong tổ chức mạng lưới các nhà Khoa học nữ tại Khu vực và trên thế giới.

Để đạt được những thành tích đó, Hội Nữ trí thức tỉnh đã nghiên cứu,tổ chức các hoạt động đa dạng, bám sát vào nhu cầu của hội viên để có những phong trào, hoạt động phù hợp, góp phần tạo môi trường thuận lợi cho nữ trí thức học tập, công tác và phát triển. Các hoạt động đã phát huy được tính năng động sáng tạo, tính tích cực của hội viên nữ trí thức, biết kết hợp giữa nhu cầu và lợi ích chính đáng của hội viên; tăng cường mở rộng và phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan; huy động các nguồn lực xã hội trong công tác chăm lo cho nữ trí thức. 

Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến kiến thức, về nguồn, hoat động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ; tư vấn phản biện xã hội,... được Hội Nữ trí thức tỉnh phối hợp tổ chức thường xuyên. Đặc biệt, hoạt động phổ biến kiến thức và trao tặng nữ tài năng được Hội Nữ trí thức quan tâm thực hiện. Từ năm 2013 đến nay, Hội Nữ trí thức đã tổ chức được hơn 30 buổi tuyên truyền với hơn 1.000 lượt nữ trí thức tham gia, như: Hội nghị nói chuyện chuyên đề, Tọa đàm văn hóa ứng xử trong gia đình; Vai trò nữ trí thức trong cuộc cách mạng 4.0; Nữ trí thức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Chuyên đề Bác Hồ với trí thức; Chuyên đề giáo dục tích cực cho trẻ trong gia đình hiện nay; trao đổi kiến thức về Luật Bình đẳng giới; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và Luật Phòng, chống mua bán người; hỗ trợ phụ nữ biện pháp phòng, chống bạo lực gia đình; kỹ năng ứng xử để xây dựng và giữ gìn gia đình hạnh phúc... 

Qua các hoạt động này, hội viên còn được tuyên truyền nâng cao hiểu biết cho nữ trí thức về các chính sách, pháp luật liên quan, đặc biệt là Luật Sở hữu trí tuệ và Luật Khoa học và Công nghệ trong bối cảnh thời đại công nghệ 4.0 hiện nay. 

Hội Nữ trí thức tỉnh đã quan tâm tổ chức cho các hội viên đề xuất những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của đội ngũ nữ trí thức đối với các cơ quan Nhà nước; tham gia góp ý, phản biện xã hội nhằm bổ sung, sửa đổi hoàn thiện những chính sách pháp luật; tham mưu ban hành những chủ trương, chính sách đặc thù để động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho đội ngũ nữ trí thức phát huy tiềm năng, đóng góp có hiệu quả cho sự phát triển của đất nước; tham mưu cho Đảng và Nhà nước quan tâm xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ nữ trí thức cả về số lượng và chất lượng. Trong đó, đưa ra những chỉ tiêu cụ thể, bảo đảm tăng tỷ lệ nữ trí thức có trình độ cao, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho nữ trí thức trẻ được đào tạo ở trình độ sau đại học; tiếp tục đào tạo lại, bồi dưỡng và cập nhật kỹ năng và kiến thức cho những nữ trí thức đã có bằng cấp, học hàm, học vị đáp ứng yêu cầu của thời đại công nghệ 4.0. Đồng thời, Hội Nữ trí thức tỉnh đã tập hợp ý kiến nữ trí thức, kiến nghị với Đảng và Nhà nước, có những biện pháp cụ thể nhằm khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để tăng tỷ lệ phụ nữ chủ trì các đề tài và nhiệm vụ nghiên cứu khoa học.

Bên cạnh đó, Hội Nữ trí thức đặc biệt quan tâm đến công tác tôn vinh nữ trí thức tiêu biểu có những đóng góp tích cực trên các mặt của đời sống xã hội, trong công tác. Hoạt động trao tặng nữ tài năng đã được Hội Nữ trí thức tỉnh duy trì từ khi Hội thành lập cho đến nay (mỗi năm trao tặng 30 suất). Theo số liệu thống kê của Hội Nữ trí thức tỉnh, tính đến tháng 10-2022, Hội Nữ trí thức tỉnh đã tổ chức xét duyệt và trao tặng cho 200 nữ tài năng của tỉnh với tổng số tiền 200 triệu đồng. Qua hoạt động này, Hội Nữ trí thức tỉnh mong muốn tiếp thêm động lực để biểu dương, khuyến khích những tấm gương nữ trí thức tiêu biểu có những đóng góp tích cực cho đơn vị, cho tỉnh nhà trên các lĩnh vực khoa học công nghệ, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, du lịch…Ngoài ra, các nữ trí thức được hỗ trợ để học tập nâng cao trình độ, nghiên cứu khoa học, hỗ trợ để phát triển kinh tế. 

2. Giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức tỉnh Đồng Nai

Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy vai trò của Hội Nữ trí thức tỉnh và các chi hội trực thuộc cần:

Một là, tích cực phát triển tổ chức Hội. Hội phải mở rộng các hình thức quảng bá, giới thiệu về tổ chức để thu hút, tập hợp hội viên cũng như cần đẩy mạnh giới thiệu kết quả hoạt động của hội viên; nâng cao chất lượng trang thông tin điện tử của Hội, tận dụng các cơ quan truyền thông, liên kết cung cấp thông tin trong hoạt động tuyên truyền quảng bá các hoạt động của Hội; có kế hoạch mở rộng mạng lưới Hội theo từng năm. Thường xuyên kết nối, nắm bắt tình hình hoạt động của các chi hội để hướng dẫn, chia sẻ, động viên, tạo môi trường thuận lợi hướng các hoạt động của Hội Nữ trí thức bám sát vào nhu cầu của hội viên, của cơ quan, đơn vị, địa phương để có những phong trào, những hoạt động thiết thực đi vào cuộc sống. Qua đó phát huy được tính năng động sáng tạo, tích cực của hội viên nữ trí thức. Mặt khác, Hội phải đa dạng và nâng cao chất lượng các hoạt động của Hội, nâng cao chất “trí tuệ” trong các hoạt động của Hội để ngày càng phù hợp với nhiều đối tượng nữ trí thức từ đó thu hút nhiều nữ trí thức tham gia Hội. Tập trung quan tâm đến những nữ trí thức làm việc ở cơ sở, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số và trong khu vực ngoài nhà nước. 

Hai là, tích cực tham mưu, đề xuất chính sách đặc thù đối với nữ trí thức, nhất là nữ trí thức công tác ở các lĩnh vực tỉnh đang cần, đang thiếu; tạo điều kiện cho nữ trí thức phát huy tiềm năng, năng lực sáng tạo trong công việc, góp phần phát triển nguồn nhân lực nữ cho tỉnh. 

Đồng Nai là một địa phương rất quan tâm đến phát triển đội ngũ nữ trí thức. Các văn bản, nghị quyết, kết luận về hoạt động phụ nữ, công tác cán bộ nữ của tỉnh đều có nội dung đề cập đến nữ trí thức, lãnh đạo tỉnh cũng quan tâm, tham dự tại hầu hết các hội nghị, diễn đàn về nữ trí thức. Vì vậy, trong thời gian tới, Hội Nữ trí thức tỉnh cần tranh thủ, tiếp tục phát huy lợi thế này để kịp thời, thường xuyên có những kiến nghị trực tiếp đến lãnh đạo tỉnh những vấn đề liên quan đến việc phát huy vai trò của đội ngũ nữ trí thức tỉnh Đồng Nai. 

Đồng thời, động viên nữ trí thức tích cực tham gia nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các giải pháp, huy động xã hội trong giải quyết các vấn đề cấp bách đang đặt ra đối với phụ nữ nói chung, nữ trí thức nói riêng; tăng cường các hoạt động tư vấn hỗ trợ hội viên tiếp cận, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và đời sống, tăng cường các hoạt động chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của Hội viên như cung cấp thông tin về các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học; hướng dẫn, hỗ trợ nữ trí thức tổ chức cuộc sống gia đình.

Ba là, với vai trò là tổ chức hội thành viên của Liên hiệp Hội Khoa học - kỹ thuật, Hội liên hiệp Phụ nữ tỉnh và Hội Nữ trí thức Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp trực tiếp tham mưu chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của nữ trí thức. Do vậy, Hội Nữ trí thức tỉnh cần tăng cường các hoạt động nhằm thu hút nữ trí thức góp phần tham gia phản biện xã hội, nghiên cứu, đề xuất chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bình đẳng giới, về trí thức phù hợp với bối cảnh hiện nay. 

Hội cần tích cực tham gia các hoạt động, phong trào của phụ nữ tỉnh. Trong đó, chú trọng công tác chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nữ trí thức, xem đây là động lực để tập hợp chị em vào tổ chức Hội thông qua việc đề xuất những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của đội ngũ nữ trí thức đến cấp ủy, chính quyền địa phương. 

Tăng cường mở rộng và phối hợp chặt chẽ với các ban ngành đoàn thể, các cơ quan, huy động các nguồn lực xã hội trong công tác chăm lo cho phụ nữ, đặc biệt là nữ trí thức.

Bốn là, bên cạnh việc phát hiện, bồi dưỡng, hỗ trợ phát triển các tài năng nữ có triển vọng và tôn vinh các nữ trí thức tài năng; bảo vệ quyền hợp pháp về nghề nghiệp và hoạt động sáng tạo của hội viên khi tham gia hoạt động, Hội cần phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành để giới thiệu các nữ trí thức tiêu biểu, có thành tích nổi bật trong các lĩnh vực, đóng góp có hiệu quả cho sự phát triển kinh tế - xã hội, khoa học - công nghệ của tỉnh nhà để tham gia các hoạt động tôn vinh.  

Năm là, nữ trí thức cần chủ động nâng cao vị thế của mình. Trong bối cảnh hội nhập và Cách mạng công nghệ lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ, lực lượng nữ trí thức cần được trang bị các phương pháp tư duy mới để tạo ra sự khác biệt và tận dụng tối đa cơ hội. Bên cạnh việc tự trang bị kiến thức và kỹ năng, tiếp cận công nghệ mới là rất quan trọng. Nữ trí thức trong các lĩnh vực cần phải dấn thân vào nghiên cứu, học tập kiến thức công nghệ cao mới có thể trụ vững trong điều kiện này. Do vậy, hoạt động của Hội Nữ trí thức đã và đang dần đổi mới, bám sát vào nhu cầu của thực tế để có những phong trào, hoạt động phù hợp góp phần tạo môi trường thuận lợi cho hội viên nữ trí thức học tập, lao động, công tác và phát triển trong xu hướng mới.

Cùng với cả nước, Đồng Nai đang trong quá trình đẩy mạnh CNH, HĐH, hội nhập quốc tế và tiến bước vào cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cơ hội để Đồng Nai bứt phá vươn lên nhiều hơn, nhưng khó khăn thách thức cũng không ít. Do đó, vấn đề nâng cao năng lực và sự tham gia của đội ngũ nữ trí thức vào quá trình phát triển toàn diện và bền vững của tỉnh, đồng thời thực hiện bình đẳng giới và công bằng xã hội là một nhiệm vụ cấp bách của cấp ủy, chính quyền Đồng Nai, trong đó,vai trò, trách nhiệm của Hội Liên hiệp phụ nữ và Hội Nữ trí thức các cấp là đặc biệt quan trọng.

_________________

Ngày duyệt bài: 10-11-2022; Ngày bình duyệt: 12-11-2022; Ngày duyệt đăng: 14-11-2022.

(1) Hội Nữ trí thức tỉnh Đồng Nai: Báo cáo tình hình hoạt động của Hội Nữ trí thức tỉnh Đồng Nai năm 2022.

TS NGUYỄN THỊ HẰNG

Học viện Chính trị khu vực II