(Toàn cảnh Hội thảo)

Tại Hội thảo, Ban chủ nhiệm đề án nêu rõ, lý luận và nhận thức thực tiễn về vai trò công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đối với đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống đang còn rất mờ nhạt, không đầy đủ, không chỉ đối với cấp ủy các cấp, nhất là người đứng đầu mà còn cán bộ và ủy ban kiểm tra các cấp, dẫn đến tính chủ động không cao, né tránh, đùn đẩy các ngành văn hoá tư tưởng, thông tin, truyền thông… làm hạn chế cuộc đấu tranh. Do đó, việc phân tích, đánh giá, xác định các giải pháp nhằm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đối với đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống cán bộ, đảng viên ở nước ta là vấn đề cấp thiết.         Hội thảo phân tích làm rõ thực trạng công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong việc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả của công tác này:

Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng góp phần đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức và lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên trong những năm qua đã đạt được những kết quả quan trọng: Ủy ban Kiểm tra Trung ương và ủy ban kiểm tra các cấp trong nhiều nhiệm kỳ đã tham mưu, giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy cùng cấp ban hành đầy đủ, kịp thời các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, kết luận, hướng dẫn, quy trình kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng viên vi phạm, tạo cơ sở để thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, giải quyết tố cáo, xử lý vi phạm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống; Có sự phối hợp tích cực, kịp thời của ủy ban kiểm tra các cấp trong việc chỉ đạo, đôn đốc, hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên khi có dấu hiệu suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống; Ủy ban kiểm tra các cấp đã khắc phục được phần nào tư tưởng nể nang, né tránh, ngại va chạm khi thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; Đội ngũ cán bộ kiểm tra, giám sát được trưởng thành, có năng lực, trình độ, bản lĩnh chiến đấu cao, chủ động, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ khi có dấu hiệu vi phạm, giải quyết tố cáo nghiêm minh các trường hợp cán bộ, đảng viên vi phạm về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; Cấp ủy, ủy ban kiểm tra từ cấp tỉnh ở nhiều nơi đã quan tâm, tuyên truyền phổ biến, công bố kết quả kiểm tra, giải quyết tố cáo, xử lý vi phạm của cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trên các phương tiện thông tin đại chúng, gắn chặt công tác kiểm tra với công tác tư tưởng, tổ chức đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong việc đấu tranh, ngăn chặn đẩy lùi suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên còn tồn tại một số hạn chế như: Việc thực hiện tham mưu, giúp cấp ủy trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm  tra, giải quyết tố cáo đối với đảng viên có dấu hiệu vi phạm ở một số nơi còn chưa chủ động, sáng tạo, đồng đều ở các cấp, chất lượng tham mưu, hiệu quả còn hạn chế; Một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ đảng viên qua kiểm điểm, tự phê bình và phê bình còn chưa chỉ rõ các biểu hiện, mức độ suy thoái tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, đặc biệt chưa tự giác tự phê bình và phê bình nên nhiều trường hợp có dấu hiệu suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống chưa được chỉ ra, khắc phục, sửa chữa hoặc xem xét, kiểm tra, kết luận, xử lý kỷ luật kịp thời, nghiêm minh; Ở nhiều nơi vẫn tồn tại tình trạng cấp ủy có biểu hiện can thiệp, ngăn cản, gây khó khăn cho ủy ban kiểm tra trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra khi có dấu hiện vi phạm, giải quyết tố cáo đối với cán bộ, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm. Một số tổ chức đảng, tổ chức, cá nhân có liên quan và đối tượng kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, bị tố cáo, bị thi hành kỷ luật chưa chủ động tích cực, phối hợp với ủy ban kiểm tra trong cùng cấp, trao đổi thông tin dấu hiệu vi phạm, đơn thư khiếu nại, tố cáo…; Ủy ban kiểm tra các cấp ở một số nơi thực hiện giám sát chưa được thường xuyên, chưa sâu, nhiều cuộc giám sát còn mang tính hình thức, dàn trải nên chất lượng, hiệu quả, kiểm tra, giám sát còn hạn chế. Công tác giám sát của ủy ban kiểm tra ở một số nơi còn chồng chéo nội dung giám sát với công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc, hội đồng nhân dân các cấp…

Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong việc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, Đề án đã đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác này:

Một là, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, trước hết là người đứng đầu cấp ủy về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng.

Tăng cường công tác phổ biến, quán triệt các quy định của Đảng đối với người đứng đầu về vị trí, vai trò, trách nhiệm của cấp ủy trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện; đối với các tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, tạo sự chuyển biến tích cực, hiệu quả trong nhận thức và hành động của công tác này.

Hai là, xây dựng, hoàn thiện các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước phục vụ đổi mới phương thức kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Thực hiện sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các quy định, quy chế, quy trình về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, quy chế phối hợp giữa các tổ chức đảng với các tổ chức nhà nước, đoàn thể chính trị - xã hội; xây dựng và hoàn thiện các văn bản về công tác tổ chức, cán bộ nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác này và có căn cứ, cơ sở thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát không để xảy ra khuyết điểm, vi phạm.

Ba là, đổi mới, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp và chi bộ bảo đảm hiệu lực, hiệu quả. Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm, phạm vi lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng của các cấp ủy, các tổ chức đảng và chi bộ. Tăng cường kiểm tra, giám sát đối với ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy ở các cơ quan nhà nước trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thể chế hóa và tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị…

Bốn là, đổi mới và hoàn thiện quy trình, phương pháp kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng theo hướng cải cách thủ tục hành chính trong Đảng. Việc đổi mới phải bảo đảm các nguyên tắc, phương pháp công tác đảng, khoa học, công khai, dân chủ, cụ thể, đơn giản hóa thủ tục, dễ thực hiện và được quy chuẩn hóa.

Năm là, kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra và tăng cường cán bộ kiểm tra các cấp, bảo đảm tương xứng với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra theo mô hình thống nhất từ trung ương đến cấp quận, huyện và tương đương, bảo đảm hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo hướng đổi mới cơ chế bầu ủy ban các cấp, tăng thẩm quyền cho ủy ban kiển tra, thống nhất về tổ chức bộ máy giữa cơ quan kiểm tra của Đảng và cơ quan thanh tra của Nhà nước; đổi mới nhiệm vụ, nội dung, phương pháp cơ bản của công tác kiểm tra, giám sát; tổ chức thành lập Cục giám sát ở cơ quan Ủy ban Kiểm tra Trung ương… Xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ, có phẩm chất đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị, kinh nghiệm, tính chiến đấu cao, có kỹ năng, nghiệp vụ thuần thục, phương pháp công tác khoa học, công tâm, khách quan, sâu sát.

Sáu là, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về công tác kiểm tra, giám sát kỷ luật đảng đối với cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống. Tập trung đầu tư nghiên cứu cả tầm vĩ mô và vi mô, nghiên cứu lý luận kết hợp với tổng kết thực tiễn để đề xuất, bổ sung, phát triển chủ trương, quan điểm, định hướng, phương pháp, kỹ năng, quy trình về công tác kiểm tra, giám sát.  

ThS Nguyễn Thị Lan

Tạp chí Lý luận chính trị