Đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; GS, TS Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có TS Dmitry Georgievich Novikov,Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Ðối ngoại quốc gia Nga, Phó Chủ tịch Ðảng Cộng sản Liên bang Nga; PGS, TS Thongsalith Mangnomek, Ủy viên Trung ương Ðảng Nhân dân Cách mạng Lào, Giám đốc Học viện Chính trị và Hành chính quốc gia Lào; Các nhà khoa học đến từ Liên bang Nga, Trung Quốc, Cuba, Lào, Ấn Độ, Mêhicô, Nhật Bản, Liên bang Đức, Thụy Điển; lãnh đạo các ban, ngành, cơ quan Trung ương; đông đảo các nhà khoa học trong và ngoài Học viện.

Phát biểu khai mạc, đồng chí Võ Văn Thưởng nêu rõ những giá trị to lớn của tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản với cách mạng thế giới và lịch sử nhân loại. Tác phẩm là bản cương lĩnh chính trị của toàn bộ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, có giá trị lịch sử vĩ đại và ý nghĩa thực tiễn to lớn trong xã hội hiện đại ngày nay. Trong tác phẩm, với thế giới quan duy vật và nghiên cứu biện chứng về nhân loại, C.Mác và Ph.Ăngghen đã có những lý giải khoa học về tiến trình phát triển của xã hội loài người, những nguyên lý cơ bản cấu thành chủ nghĩa Mác: triết học, chủ nghĩa xã hội khoa học và kinh tế chính trị học. Tác phẩm trở thành ngọn cờ lý luận soi đường, là kim chỉ nam hành động cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Giá trị cách mạng, khoa học và sức sống trường tồn của bản Tuyên ngôn  đã được thực tiễn lịch sử chứng minh, điển hình là sự thắng lợi Công xã Pari,  Cách mạng Tháng Mười Nga, sự thành công của quá trình xây dựng mô hình CNXH ở Đông Âu và Liên Xô.

Đồng chí Võ Văn Thưởng khẳng định, 88 năm qua, được soi sáng bởi tư tưởng của Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, huy động được mọi nguồn lực của đất nước, kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh thời đại để giành những thắng lợi vẻ vang và đang vững bước đi lên CNXH.

Những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam, nhất là thành tựu lớn, có ý nghĩa lịch sử trong sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước hơn 30 năm qua, đã khẳng định con đường cách mạng mà Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam lựa chọn: độc lập dân tộc gắn liền với CNXH là hoàn toàn đúng đắn; đồng thời cũng khẳng định và thể hiện Đảng Cộng sản Việt Nam luôn kiên định, trung thành, không ngừng vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với điều kiện, hoàn toàn cụ thể của đất nước và xu thế thời đại.

Kỷ niệm 170 năm ra đời tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng cộng sản là dịp để chúng ta khẳng định những giá trị to lớn của tác phẩm, tìm ra những giá trị cần vận dụng trong phát triển xã hội hiện nay, đồng thời là diễn đàn phản bác những quan điểm sai trái của các thế lực phản động, thù địch với tư tưởng và hệ thống các nước CNXH.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, từ khi ra đời đến nay, thực tiễn đã có nhiều đổi thay, nhưng giá trị khoa học và sức sống vững bền của Tuyên ngôn với tư cách là cương lĩnh chính trị của giai cấp công nhân trên toàn thế giới vẫn còn nguyên giá trị. Tác phẩm là cương lĩnh chính trị của giai cấp công nhân hiện đại, ngọn cờ lý luận của các Đảng Cộng sản và công nhân quốc tế trong sự nghiệp đấu tranh vì lý tưởng nhân văn cao cả: giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng loài người khỏi mọi sự áp bức, bất công, hướng tới mục tiêu hòa bình độc lập dân tộc, dân chủ, tiến bộ và phát triển con người toàn diện.

Đồng chí đề nghị, Hội thảo cần tập trung phân tích, làm sâu sắc các giá trị lý luận và ý nghĩa thực tiễn của Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đối với cách mạng thế giới và cách mạng Việt Nam; đồng thời phê phán những quan điểm sai trái, thù địch để bảo vệ tư tưởng khoa học, cách mạng của Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản; tiếp tục vận dụng và phát triển tinh thần Tuyên ngôn của Đảng cộng sản trong bối cảnh mới.

Hơn 50 tham luận và phát biểu tại Hội thảo tập trung làm rõ những giá trị lý luận và thực tiễn của tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, đồng thời chỉ ra những giá trị cần vận dụng, phát huy trong tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại trước những biển đổi lớn trên nhiều bình diện.

Các tham luận và phát biểu tại Hội thảo khẳng định, trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng phương pháp duy vật biện chứng để phân tích lịch sử xã hội và đã luận giải một cách khoa học và thuyết phục về sự diệt vong của CNTB và sự thành công của CNXH là “tất yếu như nhau”, đó là quy luật phát triển tất yếu của xã hội loài người. Bản Tuyên ngôn đã khẳng định, trong xã hội hiện đại, chỉ có giai cấp vô sản là giai cấp cách mạng nhất, kiên quyết và triệt để nhất; có khả năng lật đổ CNTB, xây dựng thành công xã hội CSCN; sự nghiệp giải phóng giai cấp công nhân, giải phóng xã hội là sự nghiệp đấu tranh lâu dài của chính “những công nhân hiện đại, những người vô sản”.

Vượt qua không gian và thời gian, bản Tuyên ngôn vẫn vẹn nguyên giá trị lý luận và thực tiễn đối với cách mạng thế giới và cách mạng Việt Nam. Từ khía cạnh lý luận, giá trị vĩ đại của tác phẩm thể hiện ở nhận thức khoa học về quy luật phát triển của lịch sử loài người và định hướng tích cực với tương lai của CNCS. Điều này đã được thực tiễn lịch sử loài người khẳng định suốt 170 năm qua. Giá trị thực tiễn của Tuyên ngôn được minh chứng sống động bằng Công xã Pari, Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại năm 1917; bằng sự ra đời và phát triển của hệ thống các nước XHCN với những thành tựu to lớn; bằng sự lớn mạnh của phong trào cộng sản và công nhân ở chính trong lòng các nước TBCN; bằng phong trào đòi độc lập dân tộc và đi lên CNXH trên phạm vi toàn cầu và bằng sự thành công của mô hình CNXH hiện thực ở Trung Quốc, Lào và Việt Nam hiện nay.

Phát biểu tại Hội thảo, PGS, TS Thongsalith Mangnomek, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Lào nhấn mạnh những giá trị lý luận của Tuyên ngôn đối với quá trình xây dựng và phát triển của cách mạng và Đảng Cộng sản Lào. Những nguyên lý khoa học trong bản Tuyên ngôn đã được Đảng nhân dân cách mạng Lào vận dụng sáng tạo vào thực tế của đất nước, phát triển quốc gia Lào từ một nước có nền kinh tế lạc hậu, yếu kém tiến lên CNXH bỏ qua giai đoạn phát triển CNTB, tiến hành đổi mới đất nước với các nguyên tắc: kiên định mục tiêu tiến lên CNXH, kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin là kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng, kiên định sự lãnh đạo của Đảng là điều kiện quyết định thắng lợi của cách mạng; củng cố và phát triển dân chủ, lấy dân làm gốc dưới sự lãnh đạo của Đảng…

Phát biểu tại Hội thảo, GS A. Ostrovskii, Viện Nghiên cứu Viễn Đông, Viện Hàn lâm khoa học Nga trình bày bối cảnh ra đời tác phẩm Tuyên ngôn - giai đoạn bất ổn với những cuộc khủng hoảng về tài chính, đồng thời phân tích quá trình chuyển đổi kinh tế tại các nước theo hệ thống XHCN như: Nga, Việt Nam, Trung Quốc... Bản Tuyên ngôn đã nêu những luận điểm mang tính mấu chốt về bản chất của chế độ TBCN và vai trò của giai cấp tư sản trong CNTB, chỉ rõ tính bất bình đẳng liên quan đến tài sản tư hữu của các tầng lớp trong xã hội. Tuy nhiên còn nhiều điểm C.Mác và Ph.Ăngghen chưa tiên liệu được như: những biến đổi của giai cấp vô sản; CNTB mang tính phi điều tiết nhiều hơn. Hệ thống TBCN bất ổn và chỉ có thể tồn tại bằng những quy định điều tiết chặt chẽ hơn. Hệ quả của phát triển phi điều tiết là CNTB bất ổn. Với quốc gia phát triển cần phải thực hiện từng bước để mang lại hiệu ứng tích cực, đưa ra những quy định điều tiết hóa trong quá trình chuyển đổi. Với Việt Nam, Nhà nước phải kiểm soát được thị trường, vẫn phát huy doanh nghiệp nhà nước nhưng cần quản lý chặt chẽ; đồng thời cần kiểm soát và giảm thiểu bất bình đẳng trong xã hội và nâng cao năng suất lao động...

Phát biểu tại Hội thảo, GS Chu An Đông, Học viện Chủ nghĩa Mác, Đại học Thanh hoa (Trung Quốc), phân tích làm rõ những giá trị của tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản với quá trình phát triển cách mạng và xây dựng Đảng Cộng sản Trung Quốc. Bản Tuyên ngôn đã đem lại một thế giới quan, phương pháp tư duy khoa học về quy luật phát triển của xã hội loài người, giúp hình thành  Đảng Cộng sản Trung Quốc từ chính giai cấp vô sản Trung Quốc và là ngọn cờ lý luận soi rọi con đường cách mạng đấu tranh giành độc lập và phát triển đất nước Trung Hoa.

Phát biểu tại Hội thảo, Đại sứ Cộng hòa Cuba khẳng định, Tuyên ngôn là bản cương lĩnh cách mạng, tổng hợp lý luận cách mạng và thực tiễn, tạo nhiều cảm hứng cho phong trào cách mạng trên thế giới. Tuyên ngôn đã đưa ra ý tưởng chủ đạo: giai cấp công nhân trên thế giới cần đưa ra chính đảng của mình, xây dựng cuộc sống mới khác chế độ TBCN, xây dựng xã hội dựa trên công hữu về tư liệu sản xuất. Các Đảng Cộng sản đã xây dựng và chiến đấu trong hơn 1,5 thế kỷ qua, đã xây dựng giai cấp công nhân từ giai cấp tự nó thành giai cấp cho nó. Giai cấp công nhân - chủ thể tạo nên sự thay đổi chế độ xã hội. Các phong trào giải phóng dân tộc mạnh mẽ trên thế giới đã thể hiện tính đúng đắn và khoa học của các luận điểm trong Tuyên ngôn, làm nên sức mạnh của các cuộc cách mạng trên thế giới. Trong thời đại ngày nay, thời đại của tư bản xuyên quốc gia, những luận điểm của bản Tuyên ngôn cần có những phát triển sáng tạo để phù hợp với thực tiễn.   

Phát biểu kết luận Hội thảo, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng khẳng định các ý kiến và phát biểu tại Hội thảo đã phân tích làm rõ những giá trị lý luận và thực tiễn của tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản; thể hiện sự khách quan, khoa học, trách nhiệm và tâm huyết. Những phát biểu dù tiếp cận từ nhiều góc độ nhưng đều khẳng định ý nghĩa của Tuyên ngôn với cách mạng thế giới và Việt Nam. Những nguyên lý của CNXH khoa học được trình bày khoa học, cô đọng trong Tuyên ngôn, là thế giới quan và phương pháp luận khoa học để nhận thức và cải tạo thế giới. Tuyên ngôn là cương lĩnh chính trị, ngọn cờ dẫn dắt cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân thế giới, tiến lên CNXH; Các tham luận và phát biểu tại Hội thảo đã phân tích khoa học, khách quan về những thử thách mà Tuyên ngôn gặp phải trong thời gian qua; những nhận thức lệch lạc, phiến diện, giáo điều, nôn nóng của chính những người cộng sản, gây ra tổn thất cho cách mạng và khoa học. Do đó cần đấu tranh giữ vững những giá trị tinh thần của Tuyên ngôn; tiếp tục vận dụng và phát triển sáng tạo tinh thần của Tuyên ngôn trong bối cảnh mới, phù hợp với hoàn cảnh của thực tiễn của mỗi quốc gia.

          Nguyễn Thị Lan