Đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng; đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Chủ trì Hội thảo.

Tham gia điều hành Hội thảo có các đồng chí: PGS, TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Hội thảo được kết nối trực tuyến giữa Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các tỉnh, thành phố trong cả nước. Tham dự Hội thảo tại điểm cầu Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có các đồng chí đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương; đại diện các Ban, Bộ, Ngành, các đoàn thể quần chúng ở Trung ương và hơn 400 đại biểu là cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học ở Trung ương, Thành phố Hà Nội và một số địa phương. Tại điểm cầu các địa phương trong cả nước có đại diện lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc, các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng nhấn mạnh: 90 năm qua dưới sự lãnh đạo Đảng, Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam luôn vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phát huy trí tuệ và bản lĩnh cách mạng, khơi dậy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng của cả dân tộc, mỗi người Việt Nam; Hoàn thành xuất sắc sứ mệnh được Đảng và dân tộc giao phó trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Báo cáo đề dẫn Hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng cho biết, mục tiêu của Hội thảo nhằm phân tích, đánh giá khách quan, khoa học đường lối, chủ trương của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc; vai trò của Mặt trận Dân tộc thống nhất trong những thắng lợi vẻ vang của Đảng, của dân tộc; đút kết và làm sâu sắc thêm những bài học kinh nghiệm trong phát huy sức mạnh đạo đoàn kết toàn dân tộc; đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đáp ứng yêu cầu thời đại. Kết quả Hội thảo sẽ cung cấp những cơ sở lý luận và thực tiễn, góp phần xây dựng các chương trình hành động của Mặt trận và các tổ chức thành viên.

Ban Tổ chức Hội thảo đã nhận được 64 tham luận của lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; lãnh đạo cơ quan Đảng, Nhà nước; lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam một số tỉnh, thành phố và đại diện lãnh đạo của các tổ chức thành viên; các nhà khoa học thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; các nhà khoa học thuộc các Viện nghiên cứu và trường Đại học trên địa bàn Hà Nội. Các tham luận khoa học đã tập trung vào những vấn đề chủ yếu sau:

Thứ nhất, khẳng định tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh; chủ trương, đúng đắn, sáng tạo của Đảng về đại đoàn kết dân tộc và phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân là một bộ phận hữu cơ, tư tưởng xuyên suốt trong đường lối chiến lược cách mạng Việt Nam.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng việc xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, coi đây là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, xuyên suốt tiến trình cách mạng việt Nam. Kế thừa tư tưởng của của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng đã đề ra chủ trương, chính sách đại đoàn kết dân tộc, khẳng định đại đoàn kết dân tộc là đường lối cơ bản, dâu dài và nhất quán trong các thời kỳ cách mạng Việt Nam. Đồng thời , Đảng nhấn mạnh sự cần thiết phải củng cố và mở rộng Mặt trận Dân tộc Thống nhất, để đây thực sự là một tổ chức tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đáp ứng lợi ích, nguyện vọng chính đáng của các tầng lớp nhân dân, trong đó lấy lợi ích dân tộc là trọng. Nhờ có những chủ trương, chính sách đúng đắn, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xây dựng thành công khối đại đoàn kết dân tộc, hình thành sức mạnh to lớn, đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Thứ hai, khẳng định vai trò, đóng góp to lớn của Mặt trận Dân tộc Thống nhất trong việc việc khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng dân tộc - nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của sự nghiệp cách mạng.

Nhìn lại chặng đường 90 năm lịch sử hình thành và phát triển, Mặt trận Dân tộc Thống nhất luôn là tổ chức chính trị - xã hội rộng rãi và có vai trò nòng cốt trong việc đoàn kết, quy tụ, tập hợp đông đảo các giai cấp, tầng lớp, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài, phấn đấu vì mục tiêu: độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, tự do, dân chủ và hạnh phúc của nhân dân, nhằm xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Các tham luận đã tập trung phân tích và khẳng định đóng góp của Mặt trận đối với cách mạng Việt Nam trong các thời kỳ lịch sử:

- Đoàn kết trong Mặt trận Việt Minh giúp nhân dân ta giành thắng lợi trong cuộc Cách mạng Tháng Tám, thành lập nên nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa;

- Đoàn kết trong Mặt trận Liên Việt để tiến hành kháng chiến chống thực dân Pháp, lập lại hòa bình ở Đông Dương, giải phóng miền Bắc;

- Đoàn kết trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giai đoạn 1955-1975 để tạo nên thắng lợi to lớn trong công cuộc khôi phục kinh tế, cải tạo CNXH, xây dựng CNXH ở miền Bắc, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

- Đoàn kết trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và Liên minh các Lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ở miền Nam, góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất nước nhà.

- Trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc từ năm 1986 đến nay, Mặt trận Tổ quốc đóng vai trò nòng cốt trong tập hợp, vận động, đoàn kết các giai tầng, các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước nhằm thực hiện mục tiêu chung là xây dựng thành công CNXH và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Thứ ba, đúc kết những bài học kinh nghiệm trong phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và xây dựng Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam.

Các tham luận đã làm rõ những bài học quý báu trong 90 năm xây dựng và phát triển Mặt trận Dân tộc Thống nhất là:

Bài học xuyên suốt là phải luôn quán triệt, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng đại đoàn kết của Hồ Chí Minh và đường lối, chủ trương của Đảng về đại đoàn kết dân tộc phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh trong từng thời kỳ lịch sử.

Bài học về giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận, nhân tố quyết định để tập hợp được mọi lực lượng, xây dựng thành công khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Bài học về phát huy dân chủ trong các tầng lớp nhân dân, tạo đồng thuận xã hội để Mặt trận thực sự giữ vai trò là “cầu nối” giữa nhân dân với Đảng và chính quyền nhà nước.

Bài học về giữ vững lòng tin của nhân dân, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thứ tư,đề xuất, kiến nghị những giải pháp nhằm xây dựng và phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

Hiện nay, trước diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và trong nước, vấn đề tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân ở trong nước, cũng như người Việt Nam ở nước ngoài nhằm phát huy nội lực, tận dụng ngoại lực, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là yêu cầu cấp thiết đối với tổ chức Mặt trận.

Mặt trận cần “lắng nghe nhân dân nói”, để tư vấn chủ chương, chính sách đối với Đảng và Nhà nước. Đổi mới mạnh mẽ cơ chế và phương thức hoạt động theo nguyên tắc hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động theo quy định của pháp luật.

Kết luận Hội thảo, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn tổng kết lại 4 vấn đề chính đã được thảo luận tại Hội thảo và khẳng định: các tham luận đã góp phần làm sáng tỏ vị trí, vai trò to lớn của Mặt trận Dân tộc Thống nhất trong suốt 9 thập kỷ qua. Lịch sử hình thành và phát triển của Mặt trận Dân tộc Thống nhất gắn liền với những bước phát triển của cách mạng Việt Nam. Hoạt động của Mặt trận đã có những đóng góp quan trọng trong việc hoạch định và thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc và củng cố Mặt trận Dân tộc Thống nhất, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, hoạt động của Mặt trận cũng góp phần đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, luận điệu phản động của các thế lực thù địch nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thúy Thảo