Trong những năm gần đây, nhiều bạn đọc trong và ngoài quân đội đẫ biết Trung tướng Nguyễn Tiến Bình là một trong những cây bút xuất sắc của quân đội với nhiều công trình nghiên cứu khoa học, nhiều bài viết được đánh giá cao. Nhưng ít người biết rằng, ông từng là một người lính chiến thực thụ, trải qua những năm tháng gian khổ, những giờ khắc khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Lại càng ít người được biết rằng giữa bom đạn chiến tranh khốc liệt như vậy, người lính Nguyễn Tiến Bình vẫn đều đặn ghi nhật ký, với tâm niệm: “Nếu mình ngã xuống trong cuộc chiến đấu này chăng nữa thì cuốn nhật ký cũng là cái còn sống của mình. Hay ít ra cũng là những cái mình dành dụm, chắt chiu để lại cho cuộc sống”.  Tuy nhiên, với lối sống giản dị, mộc mạc, trong suốt nhiều năm, ông luôn từ chối xuất bản cuốn nhật ký này, vì với ông, “Nhật ký không phải để in”.

Sau ngày Trung tướng Nguyễn Tiến Bình ra đi vì bệnh hiểm nghèo là di chứng của chiến tranh, gia đình và đồng đội đã quyết định công bố cuốn nhật ký. Gần 400 trang sách được đúc kết từ quãng thời gian gần sáu năm chiến đấu trong gian đoạn khốc liệt nhất, từ năm 1970 đến năm 1975, ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. Đặc biệt, gần 200 trang viết ghi lại quãng thời gian ba năm tác giả chiến đấu tại chiến trường Phnôm Pênh, đó là những tháng ngày chiến đấu ác liệt, gian khổ, với nhiều chiến công và không ít những mất mát, hi sinh. Dù trong lửa đạn ác liệt, những trang nhật ký vẫn toát lên tinh thần lạc quan, yêu đời và tấm lòng hướng về đất nước: “Dù có ngã xuống trên đường hành quân thì đầu cũng quay về hướng Nam Tổ quốc”.

Phát biểu tại buổi giới thiệu, đồng chí Nguyễn Thế Kỷ, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương nhận xét, nổi bật trong cuốn sách là tình yêu quê hương, yêu nước nồng nàn, lòng yêu thương gia đình tha thiết, tình cảm với mẹ cha, anh em đồng đội sâu sắc, thể hiện nhân cách cao đẹp của người chiến sĩ.

Tổng Biên tập báo Nhân dân Thuận Hữu cũng xúc động khi nói về cuốn sách: “400 trang nhật ký là bức chân dung của những con người khao khát hoà bình, sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc. Người chiến sĩ trong cuốn nhật ký tình cảm nhưng không uỷ mị, yếu hèn. Đó là tâm gương cho quân đội, nhân dân và các thế hệ tương lai”.

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những trang nhật ký vẫn còn nguyên giá trị với thời đại. Vì thế, báo Nhân dân và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia ra mặt cuốn sách trong dịp này như một lời tri ân với thế hệ những người đi trước đã hi sinh vì Tổ quốc, và hi vọng qua cuốn sách này, cùng với các cuốn Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm, Mãi mãi tuổi hai mươi..., bạn đọc hôm nay và các thế hệ tương lai sẽ hiểu thêm về thế hệ cha anh và xác định sâu sắc hơn về lý tưởng sống và trách nhiệm của mình đối với dân tộc.

LÊ MINH NGỌC