Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Bảo vệ học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin trong tình hình mới

17/05/2024 00:00

(LLCT) - Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là vũ khí tư tưởng cho các đảng cộng sản và giai cấp công nhân trong đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, là cơ sở lý luận cho việc xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa về mặt kinh tế. Ngay từ khi xuất hiện, các thế lực thù địch với chủ nghĩa xã hội đã không ngừng tấn công, chống phá học thuyết này. Những năm gần đây, lợi dụng những biến đổi của tình hình quốc tế và trong nước, bằng nhiều luận điệu mới, chúng ra sức phủ nhận những nội dung lý luận cốt lõi trong học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin. Bài viết nhận diện rõ những quan điểm sai trái, phủ nhận học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin trong tình hình mới và đưa ra những luận cứ khẳng định tính khoa học, đúng đắn và giá trị của học thuyết. Bài viết là kết quả nghiên cứu của đề tài cấp Bộ: "Bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong tình hình mới" do TS Đào Thị Minh Thảo là chủ nhiệm đề tài.

TS ĐÀO THỊ MINH THẢO
Viện Triết học,
Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam

Bảo vệ học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin trong tình hình mới
Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là cơ sở lý luận cho việc xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa về mặt kinh tế_Ảnh minh họa: dangcongsan.vn

1. Những giá trị cốt lõi trong học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin

Giữa thế kỷ XIX, trên cơ sở kế thừa và phát triển những tư tưởng của các nhà kinh tế chính trị cổ điển Anh là A.Smít và D.Ricácđô, C.Mác và Ph.Ăngghen đã xây dựng nên học thuyết về kinh tế của giai cấp vô sản. Học thuyết này của C.Mác và Ph.Ăngghen đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lịch sử các học thuyết kinh tế.

Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là sản phẩm của việc vận dụng thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng duy vật vào quá trình nghiên cứu phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa (TBCN). Lý luận của C.Mác về kinh tế được thể hiện tập trung nhất trong bộ Tư bản. Nói về tác phẩm này, V.I.Lênin nhận định: ““Mục đích cuối cùng của bộ sách này là phát hiện ra quy luật kinh tế của sự vận động của xã hội hiện đại”, nghĩa là của xã hội tư bản chủ nghĩa, của xã hội tư sản. Nghiên cứu sự phát sinh, phát triển và suy tàn của những quan hệ sản xuất của một xã hội nhất định trong lịch sử, đó là nội dung của học thuyết kinh tế của Mác”(1).

Trong bộ Tư bản, C.Mác đã chỉ rõ những quy luật kinh tế chi phối sự hình thành và phát triển của phương thức sản xuất TBCN. Hệ thống lý luận về kinh tế của C.Mác bao gồm học thuyết về giá trị và giá trị thặng dư, tích lũy tư bản, lợi nhuận, địa tô, phân phối... trong chủ nghĩa tư bản. Trong đó, học thuyết giá trị thặng dư được Ph.Ăngghen đánh giá là một trong những phát hiện vĩ đại của C.Mác, được coi là hòn đá tảng của học thuyết kinh tế Mácxít.

Ph.Ăngghen là người đã có công lớn trong việc cùng C.Mác xây dựng, hoàn chỉnh học thuyết về kinh tế của chủ nghĩa Mác. Năm 1844, Ph.Ăngghen viết tác phẩm Phê phán chính trị kinh tế học, đây được coi là tác phẩm mở đầu cho tư duy phê phán khi xem xét những tư tưởng về chính trị, kinh tế của các nhà tư tưởng trước đó và cùng thời. Sau khi C.Mác mất, Ph.Ăngghen đã tiếp tục hoàn thành các bản thảo còn dang dở của bộ Tư bản và tìm cách xuất bản. Ph.Ăngghen cũng góp phần quan trọng trong việc làm rõ những đặc trưng của nền kinh tế TBCN và luận giải về tính tất yếu phải xóa bỏ chế độ tư hữu, xây dựng xã hội mới - xã hội XHCN.

V.I.Lênin là người bảo vệ, vận dụng và phát triển học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác. Trong hoàn cảnh lịch sử đầu thế kỷ XX, V.I.Lênin đã bổ sung vào học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác hai nội dung quan trọng: một là, lý luận về CNTB độc quyền và CNTB độc quyền nhà nước; hai là, lý luận về kinh tế trong thời kỳ quá độ lên CNXH. Trong đó, Chính sách Kinh tế mới (NEP) của V.I.Lênin là một đóng góp có ý nghĩa to lớn cả trên phương diện lý luận và thực tiễn.

Từ khi ra đời, học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin đóng vai trò là vũ khí tư tưởng cho các đảng cộng sản và giai cấp công nhân trong đấu tranh chống CNTB, là cơ sở lý luận cho việc xây dựng xã hội XHCN về mặt kinh tế. Sau những biến động của lịch sử xã hội gần 200 năm qua, đây vẫn là chìa khóa để giải thích các hiện tượng và các quá trình kinh tế đã và đang diễn ra. Đây cũng là cẩm nang để dự báo chiều hướng, triển vọng phát triển kinh tế và xã hội trong tương lai.

Đối với Việt Nam, học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là cơ sở lý luận của CNH, HĐH, xây dựng quan hệ sản xuất tiến bộ, đồng thời là cơ sở lý luận cho việc phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN. Những khái niệm, phạm trù, quy luật của kinh tế thị trường như: hàng hóa, tiền tệ, lợi nhuận, cung - cầu, cạnh tranh, tiền công, phân phối... mà các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin đã phân tích là cực kỳ có giá trị, không chỉ đối với quản lý kinh tế vĩ mô mà còn hữu ích cho việc quản lý sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp ở tất cả các thành phần kinh tế.

2. Yêu cầu bảo vệ học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin trong tình hình mới

Tại Đại hội XIII, Đảng ta đã có những nhận định sâu sắc, đúng đắn về tình hình quốc tế và khu vực trong những năm tới. Cụ thể là, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song tình trạng cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức, phức tạp và quyết liệt hơn, làm gia tăng rủi ro đối với môi trường kinh tế, chính trị, an ninh quốc tế. Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng, thúc đẩy các nước tham gia ngày càng sâu vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu. Toàn cầu hóa mang lại cả thời cơ lẫn thách thức cho tất cả các quốc gia. Quốc gia nào không vững vàng về tư tưởng, chính trị, kinh tế, văn hóa... sẽ rất dễ bị các nước giàu chi phối.

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ, với những đột phá khoa học và tiến bộ công nghệ, đã thúc đẩy xã hội loài người có bước phát triển nhảy vọt trên nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, sự bùng nổ và kết nối của thông tin, sự phát triển mạnh mẽ kinh tế tri thức, kinh tế số... đã tác động sâu sắc đến mọi phương diện của đời sống xã hội; đồng thời, đặt ra yêu cầu cấp bách đối với các quốc gia phải đổi mới, hội nhập, phải có định hướng và mô hình phát triển phù hợp.

Thời gian qua, cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận cũng diễn ra hết sức quyết liệt. Sau khi mô hình CNXH hiện thực ở Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ, phong trào XHCN thế giới lâm vào thoái trào; các thế lực thù địch, phản động tập trung tấn công CNXH. Các hoạt động của chúng đều hướng tới mục đích làm cho đại đa số nhân dân nghi ngờ và đi đến phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, không tin tưởng vào con đường đi lên CNXH.

Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là một trong những mục tiêu mà các thế lực phản động tập trung chống phá. Âm mưu thâm độc của chúng là nhằm xuyên tạc, phủ nhận học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin, phủ nhận cơ sở lý luận của việc xóa bỏ chế độ tư hữu, phủ định con đường XHCN mà Việt Nam đã lựa chọn, làm chúng ta xa rời lý luận nền tảng, phá hoại công cuộc xây dựng CNXH ở Việt Nam. Điều này cũng nằm trong chiến lược xóa bỏ chế độ XHCN trên phạm vi toàn thế giới của các thế lực thù địch với CNXH.

V.I.Lênin từng khẳng định: “nội dung chủ yếu của chủ nghĩa Mác, tức là học thuyết kinh tế của Mác”(2). Và, khi đã xác định chủ nghĩa Mác - Lênin là nền tảng tư tưởng, học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là cơ sở lý luận của đổi mới trên lĩnh vực kinh tế, thì việc bảo vệ học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cấp thiết. Vấn đề đặt ra là chúng ta cần nhận diện rõ những quan điểm sai trái, thù địch và đưa ra những luận cứ khoa học, bằng chứng thực tiễn để đấu tranh bác bỏ những luận điểm đó; đồng thời, luôn tổng kết kinh nghiệm, bổ sung, phát triển những nội dung mới từ thực tiễn Việt Nam để làm phong phú, sâu sắc, hoàn thiện hơn lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin trong tình hình mới.

3. Những quan điểm sai trái, phủ nhận học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin và những luận cứ khẳng định tính khoa học, đúng đắn và giá trị của học thuyết này trong tình hình mới

Để thực hiện đến cùng âm mưu thâm độc chống phá học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin, các thế lực phản động đã không ngừng tấn công bằng nhiều luận điệu, với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau. Về nội dung, chúng tập trung chống phá ở một số vấn đề sau:

Thứ nhất, phủ nhận học thuyết giá trị thặng dư

Với học thuyết giá trị thặng dư, qua việc phân tích quá trình sản xuất TBCN, C.Mác đã chỉ ra nguồn gốc sinh ra giá trị thặng dư là sức lao động của công nhân làm thuê, làm rõ bản chất bóc lột của giai cấp tư sản, vạch rõ nguyên nhân của sự giàu có của giai cấp tư sản và sự nghèo khổ của giai cấp vô sản. Đây là cơ sở để C.Mác đi đến kết luận khẳng định cần phải xóa bỏ chế độ tư hữu, xóa bỏ bóc lột, bất công. Cũng chính vì vậy mà từ khi xuất hiện, học thuyết này đã gặp phải sự tấn công, phủ nhận của những người muốn bảo vệ CNTB.

Đến nay, học thuyết giá trị thặng dư - “hòn đá tảng” của học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn tiếp tục bị công phá. Các học giả tư sản tuyên bố rằng, ngày nay sản xuất đã được rôbốt hóa, tự động hóa nên lao động của công nhân đã giảm, mặt khác, công nhân còn tham gia đóng cổ phần cùng nhà tư bản sản xuất, kinh doanh nên nói giai cấp tư sản bóc lột công nhân là không còn đúng nữa, do vậy học thuyết giá trị thặng dư của C.Mác đã lỗi thời.

Sản xuất giá trị thặng dư là mục đích của nền sản xuất TBCN nên quy luật giá trị thặng dư là quy luật tuyệt đối của CNTB. Nói rằng nhà tư bản ngày nay không còn bóc lột giá trị thặng dư là không đúng. Thời gian qua, CNTB có điều chỉnh về chính sách, về quản lý và điều hành sản xuất, nhưng CNTB không hề thay đổi bản chất của nó. Trong điều kiện tiến bộ của khoa học và công nghệ, nhà tư bản sẽ bóc lột người công nhân một cách tinh vi hơn. Những yếu tố mới trong đầu vào của sản xuất như thông tin, tri thức, bản quyền, quảng cáo... đang gia tăng rất nhiều những đóng góp của con người, nhưng do sự tham gia của máy móc kỹ thuật hiện đại, nhà tư bản sẽ giảm nhân công lao động trực tiếp và giá trị thặng dư sẽ dễ được che giấu hơn. Thực tế là, máy móc hiện đại đến đâu thì cũng không thể phát huy tác dụng nếu tách rời lao động sống, tức sự vận hành bởi con người. Khi lao động trực tiếp giảm đi thì lao động trí tuệ lại gia tăng, tiếp tục bị nhà tư bản bóc lột với tỷ suất giá trị thặng dư ngày càng cao. Như vậy, có thể khẳng định rằng học thuyết giá trị thặng dư của C.Mác đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Thứ hai, tuyên truyền xuyên tạc về kinh tế thị trường định hướng XHCN

Cho rằng kinh tế thị trường là đặc trưng của CNTB, thực hiện kinh tế thị trường thì không phải là CNXH, mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN của Việt Nam thiếu cơ sở lý luận khoa học và không khả thi.

Trước hết, cần khẳng định kinh tế thị trường là bước phát triển cao của kinh tế hàng hóa. Kinh tế hàng hóa gắn liền với sản xuất hàng hóa đã ra đời rất lâu trước CNTB và sẽ còn tồn tại sau CNTB, chứ không phải là đặc trưng riêng của CNTB. Kinh tế thị trường tồn tại và phát triển qua các thời kỳ là những bước tiến của văn minh nhân loại.

Về cơ sở lý luận khoa học của kinh tế thị trường định hướng XHCN thì chính học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin đảm nhiệm vai trò đó. Khi xây dựng học thuyết kinh tế của mình, các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác đã tiếp thu một cách có phê phán những giá trị khoa học trong các tác phẩm của các nhà kinh tế học và các nhà CNXH không tưởng trước đó. Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin là sản phẩm của việc vận dụng thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng duy vật vào quá trình nghiên cứu phương thức sản xuất TBCN, cũng như phác thảo những đặc trưng cơ bản của một mô hình kinh tế mới của xã hội XHCN. Những nguyên tắc của phép biện chứng duy vật, như: nguyên tắc khách quan, nguyên tắc toàn diện, nguyên tắc phát triển, nguyên tắc lịch sử - cụ thể... là những nguyên tắc xuất phát chỉ đạo các chủ thể trong việc xác định nội dung, phương pháp, cách thức, phương tiện tác động nhằm tạo ra và vận hành toàn bộ nền kinh tế cho phù hợp và hiệu quả.

Ở thời mình, C.Mác và Ph.Ăngghen chưa dùng thuật ngữ “kinh tế thị trường” nhưng những nội dung mà các ông phân tích như hàng hóa, thị trường, cạnh tranh, cung - cầu, v.v. chính là những khái niệm, phạm trù, quy luật của kinh tế thị trường. Sau này, Chính sách Kinh tế mới của V.I.Lênin đã hoàn chỉnh thêm cơ sở lý luận cho việc xây dựng và vận hành kinh tế thị trường trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở những nước đang phát triển và cả những nước lạc hậu, chưa qua CNTB như Việt Nam. Những đặc điểm của kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam, kinh tế thị trường XHCN ở Trung Quốc và mới đây ở Cu Ba, cũng như những bứt phá về kinh tế thời gian qua của các quốc gia này đã cho thấy tính đúng đắn của lý luận và sự phong phú về thực tiễn của kinh tế thị trường sau CNTB.

Kinh tế thị trường mà Việt Nam thực hiện là kinh tế thị trường định hướng XHCN. Đó là nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, vận hành theo các quy luật của kinh tế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền XHCN, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, bảo đảm định hướng XHCN.

Mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt Nam với nhiều hình thức sở hữu và kinh tế nhiều thành phần là sự kế thừa những ưu việt của kinh tế thị trường, phù hợp với đặc điểm và điều kiện cụ thể của Việt Nam. Mục tiêu của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN là dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, đó cũng là mục tiêu của CNXH. Vì vậy, kinh tế thị trường định hướng XHCN không có gì là mâu thuẫn. Bản chất của kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã giải thích: “Đó là một kiểu kinh tế thị trường mới... một kiểu tổ chức kinh tế vừa tuân theo những quy luật của kinh tế thị trường vừa dựa trên cơ sở và được dẫn dắt, chi phối bởi các nguyên tắc và bản chất của chủ nghĩa xã hội, thể hiện trên cả ba mặt: sở hữu, tổ chức quản lý và phân phối. Đây không phải là nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa và cũng chưa phải là nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa đầy đủ”(3).

Kể từ khi thực hiện kinh tế thị trường định hướng XHCN, Việt Nam đã có những chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế - xã hội: kinh tế ra khỏi tình trạng khủng hoảng và bước đầu có tích lũy, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, an sinh xã hội... Đó là cơ sở để Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định tại Đại hội XIII: “Chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện hơn so với những năm trước đổi mới... Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay(4).

Như vậy, việc lựa chọn mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN là hoàn toàn khách quan, hợp quy luật, phù hợp với điều kiện đất nước. Những thành tựu đổi mới của Việt Nam khi áp dụng kinh tế thị trường định hướng XHCN là minh chứng thực tiễn sinh động để bác bỏ mọi luận điệu xuyên tạc hòng phủ nhận mô hình kinh tế này.

Quan điểm về kinh tế thị trường định hướng XHCN là sự kế thừa và phát triển về tư duy, lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, là kết tinh trí tuệ và sức sáng tạo của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Sự phát triển nhận thức, lý luận đó cùng những nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách đã và sẽ nhất định đưa đất nước vững bước trên con đường đi lên CNXH. Theo đó, có thể khẳng định, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN là một đóng góp quan trọng của Việt Nam cả trên phương diện lý luận và thực tiễn.

Thứ ba, đòi xóa bỏ việc kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, cho rằng để kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong kinh tế thị trường là không đúng và đòi cổ phần hóa (tư nhân hóa) các doanh nghiệp nhà nước.

Cả về lý luận và thực tiễn đều cho thấy, mỗi chế độ xã hội đều có quan hệ sản xuất thống trị, theo đó sẽ có thành phần kinh tế chủ đạo. Trong nền kinh tế TBCN, thành phần kinh tế tư bản tư nhân là cơ bản, chủ yếu và kinh tế nhà nước tư bản độc quyền có vai trò thống trị. Ở các nước XHCN, thành phần kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Từ đó, Nhà nước điều tiết nền kinh tế quốc dân trên cả ba phương diện kinh tế, chính trị và xã hội.

Về mặt kinh tế, kinh tế nhà nước giữ vai trò then chốt, với tư cách là xương sống của nền kinh tế, nên nó có khả năng, điều kiện chi phối hoạt động của các thành phần kinh tế khác, bảo đảm cho nền kinh tế phát triển theo chiến lược đã định.

Về mặt chính trị, kinh tế nhà nước là kim chỉ nam để xem xét sự đúng hướng hay chệch hướng XHCN trong tiến trình phát triển kinh tế. Để giữ vững định hướng XHCN, kinh tế nhà nước phải giữ vai trò chủ đạo, ngày càng phát triển, trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Về mặt xã hội, do bản chất về sở hữu và mục đích hoạt động, nên kinh tế nhà nước có chức năng và vai trò xã hội to lớn. Các doanh nghiệp thuộc kinh tế nhà nước đảm trách những ngành, những lĩnh vực ở địa bàn khó khăn, có ý nghĩa chính trị - xã hội, thực hiện bảo đảm cân bằng về đầu tư phát triển vùng, miền, đảm nhận các ngành sản xuất hàng hóa công cộng thiết yếu.

Thực tiễn cho thấy, nhiều tập đoàn kinh tế, tổng công ty thuộc kinh tế nhà nước hoạt động rất hiệu quả, góp phần to lớn vào tăng trưởng GDP cho Việt Nam.

Trong công cuộc đổi mới, kinh tế tư nhân đã được thừa nhận và khuyến khích phát triển ở Việt Nam. Đến nay, kinh tế tư nhân đã lớn mạnh, tham gia ở tất cả các lĩnh vực, đóng vai trò là động lực quan trọng của nền kinh tế và đóng góp ngày càng nhiều vào ngân sách nhà nước. Song, không vì thế mà có thể tư nhân hóa toàn bộ các doanh nghiệp nhà nước, bởi điều đó đồng nghĩa với việc chuyển giao vai trò chủ đạo trong nền kinh tế cho thành phần kinh tế tư nhân.

Đây là điều không thể chấp nhận được, vì: thứ nhất, kinh tế tư nhân không thể đủ vững mạnh để đảm trách. Theo số liệu tại “Sách trắng doanh nghiệp Việt Nam năm 2020”, hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước là 78,5% có lãi, 2,2% hòa vốn và 19,3% thua lỗ. Trong khi đó, doanh nghiệp ngoài nhà nước 43,7% có lãi, 7,7% hòa vốn và 48,6% thua lỗ; thứ hai, nếu việc đó xảy ra thì chúng ta sẽ không còn giữ vững được định hướng XHCN. Do vậy, việc Đảng ta khẳng định kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN là quan điểm chỉ đạo nhất quán xuyên suốt là hoàn toàn đúng đắn, sáng suốt.

Đồng thời, Đảng cũng khẳng định các thành phần kinh tế ở Việt Nam đều bình đẳng trước pháp luật, các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế được tự do hoạt động sản xuất kinh doanh, cùng hợp tác và cạnh tranh lành mạnh. Từ đó, chúng ta đã huy động được các nguồn lực của mọi thành phần kinh tế vào mục tiêu tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội, góp phần bảo đảm quốc phòng - an ninh, an ninh lương thực, an ninh năng lượng quốc gia.

Tuy nhiên, kinh tế nhà nước hiện vẫn còn nhiều hạn chế, nhất là còn yếu kém trong tổ chức, quản lý sản xuất, gây ra những lãng phí, trì trệ, chưa thật linh hoạt và do đó hiệu quả chưa tương xứng với vị trí, tiềm năng, thế mạnh của nó. Để bảo đảm vai trò chủ đạo, nhiệm vụ đầu tàu, vai trò dẫn dắt, định hướng trong nền kinh tế, cần đẩy mạnh tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước, xử lý dứt điểm những hạn chế, yếu kém trong công tác tổ chức, quản lý, điều hành của một số doanh nghiệp nhà nước. Đặc biệt, cần tập trung vào công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có năng lực, phẩm chất, uy tín, trách nhiệm, đây là yếu tố quyết định làm nên sức mạnh của kinh tế nhà nước, thành phần kinh tế chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân.

Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng - lý luận về giá trị học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin sẽ còn tiếp tục. Song, những vấn đề mới đặt ra từ chính những biến đổi phức tạp của tình hình thế giới và sự tấn công, chống phá của các thế lực phản động càng cho chúng ta thấy rõ giá trị to lớn của học thuyết. Trong phần kết bài viết Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “điều hết sức quan trọng là phải luôn luôn kiên định và vững vàng trên nền tảng tư tưởng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin - học thuyết khoa học và cách mạng của giai cấp công nhân và quần chúng lao động. Tính khoa học và cách mạng triệt để của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là những giá trị bền vững, đã và đang được những người cách mạng theo đuổi và thực hiện. Nó sẽ còn tiếp tục phát triển và có sức sống trong thực tiễn cách mạng cũng như trong thực tiễn phát triển của khoa học. Chúng ta cần tiếp thu, bổ sung một cách có chọn lọc trên tinh thần phê phán và sáng tạo những thành tựu mới nhất về tư tưởng và khoa học để chủ nghĩa, học thuyết của chúng ta luôn luôn tươi mới, luôn luôn được tiếp thêm sinh lực mới, mang hơi thở của thời đại, không rơi vào xơ cứng, trì trệ, lạc hậu so với cuộc sống”(5).

Việc chuẩn bị tốt về tinh thần và lực lượng, kiên trì, sáng tạo trong vận dụng học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin để tạo nên những kỳ tích mới trong phát triển kinh tế - xã hội và không ngừng phát triển lý luận kinh tế của C.Mác sẽ là những tiền đề cho sự thắng lợi trong việc bảo vệ học thuyết này và thực hiện thành công công cuộc đổi mới theo định hướng XHCN của nước ta.

_________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 548 (tháng 10-2023)

Ngày nhận bài: 09-7-2023; Ngày bình duyệt: 20-9-2023; Ngày duyệt đăng: 18-10-2023.

(1), (2) V.I.Lênin: Toàn tập, t.26, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva, 1981, tr.72, 60.

(3), (5) Nguyễn Phú Trọng: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2022, tr.26, 37-38.

(4) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.25.

Nổi bật
    Tin mới nhất
    Bảo vệ học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin trong tình hình mới
    POWERED BY