Đồng Tháp thực hiện Quy định về trách nhiệm nêu gương

(Nguồn:baodongthap.com.vn)

Từ khóa: trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; Đồng Tháp.

1. Về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên

Cán bộ, đảng viên là những nhân tố cơ bản nhất, năng động nhất của các tổ chức đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, có vai trò rất quan trọng không chỉ quyết định đến năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị mà còn quyết định đến việc tổ chức, tập hợp, dẫn dắt các tầng lớp nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Để thực hiện vai trò đó, cán bộ, đảng viên phải luôn gương mẫu trong lời nói và việc làm, nói phải đi đôi với làm, luôn nêu cao trách nhiệm nêu gương. Vậy nên, trách nhiệm nêu gương là bổn phận, nghĩa vụ mà cán bộ, đảng viên phải thực hiện.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải đề cao và phát huy tốt vai trò nêu gương trước quần chúng, trước hết là nêu gương về tư tưởng, đạo đức, lối sống. Người xem đây là một ưu thế sức mạnh to lớn của Đảng. Bởi, theo Hồ Chí Minh “một tấm gương sống có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”(1). Chính vì vậy, Người nhiều lần nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải làm gương, nêu gương trong công tác, trong lối sống, trong mọi hoàn cảnh để quần chúng noi theo. Học tập và thực hành theo di huấn của Người, trong các thời kỳ cách mạng, nhất là trong bối cảnh mới hiện nay, Đảng ta đặc biệt chú trọng việc nêu gương của cán bộ, đảng viên. Ngày 7-6-2012, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI ra Quy định số 101-QĐ/TW Về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp, với 7 nội dung nêu gương. Tiếp đó, ngày 19-12-2016, Bộ Chính trị khóa XII ra Quy định số 55-QĐ/TW Về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên. Mới đây nhất, ngày 25-10-2018, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ban hành Quy định số 08-QĐi/TW Quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương phải “gương mẫu thực hiện Quy định số 101-QĐ/TW Về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp”.

2. Kết quả thực hiện trách nhiệm nêu gương qua hơn 5 năm ở Đồng Tháp

Cùng với cả nước, Đồng Tháp thực hiện Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 7-6-2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp. Qua đó, người đứng đầu nêu cao ý thức gương mẫu trước cán bộ, đảng viên và nhân dân; khắc phục hạn chế, khuyết điểm sau kiểm điểm theo Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII; đoàn kết nội bộ, trách nhiệm với công việc được giao. Các cơ quan, đơn vị thiết lập đường dây nóng thông qua các số điện thoại của lãnh đạo, cán bộ để người dân phản ánh các thông tin bức xúc và được giải quyết kịp thời(2). Bên cạnh đó, các cơ quan hành chính, quản lý nhà nước quan tâm xây dựng, bổ sung, hoàn thiện, tổ chức thực hiện chuẩn mực đạo đức, đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ trong cán bộ, công chức, viên chức theo Chỉ thị số 27/CT-TTg ngày 8-9-2016 của Thủ tướng Chính phủ. Đẩy mạnh thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo hướng phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân; cán bộ, công chức, viên chức nâng cao ý thức trách nhiệm, hình thành tác phong làm việc văn minh, lịch sự, thân thiện... được nhân dân đánh giá cao.

Nhận thấy rõ vai trò của người đứng đầu là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng, Tỉnh ủy Đồng Tháp đã tập trung chỉ đạo tăng cường giám sát trách nhiệm nêu gương người đứng đầu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Để thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương, Tỉnh ủy Đồng Tháp đã ban hành Công căn số 313-CV/TU “Về trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu và cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp” và các văn bản liên quan gắn với Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII.

Cùng với đó, nhiều cấp ủy, tổ chức đảng trên địa bàn Đồng Tháp đã tổ chức triển khai, quán triệt nội dung các văn bản liên quan về trách nhiệm nêu gương đến tất cả cán bộ, đảng viên, công chức và nhân dân trong các buổi họp chi bộ, họp cơ quan và trên các phương tiện truyền thông, như Báo Đồng Tháp, Đài Phát thanh và Truyền hình Tỉnh. Đồng thời, Đồng Tháp cũng xây dựng Kế hoạch về việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp gắn với chủ đề “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Tỉnh cũng xây dựng quy định nêu gương về đạo đức, lối sống của cán bộ lãnh đạo chủ chốt và bổ sung yêu cầu về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên vào Quy chế hoạt động của cơ quan để chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Cùng với thực hiện trách nhiệm nêu gương, công tác kiểm điểm tự phê bình và phê bình gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, đánh giá chất lượng tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ và nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu. Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo gợi ý kiểm điểm 19 tập thể, 26 cá nhân; ban thường vụ các cấp ủy trực thuộc Tỉnh ủy gợi ý kiểm điểm 31 tập thể và 29 cá nhân, trong đó tập trung một số nội dung gợi ý kiểm điểm như thực hiện quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ; vai trò, trách nhiệm của tập thể và cá nhân người đứng đầu trong chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, đơn vị,... và phân công các đồng chí ủy viên ban thường vụ cấp ủy phụ trách giám sát thường xuyên các cấp ủy, tổ chức đảng trực tiếp chỉ đạo thực hiện nghiêm túc công tác kiểm điểm(3). Đồng thời, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Tỉnh thường xuyên nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy với công việc, hoàn thành nhiệm vụ được giao; tích cực học tập, nghiên cứu, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, thường xuyên tu dưỡng, gương mẫu trong đạo đức, lối sống, tác phong làm việc theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII. Cùng với việc tổ chức ký cam kết thực hiện trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, Tỉnh ủy Ðồng Tháp tập trung chỉ đạo tăng cường công tác giám sát việc nêu gương. Phương châm nêu gương phải “trên trước, dưới sau”, “trong trước, ngoài sau”, làm hết khả năng, gắn học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII. Cùng với chỉ đạo các cấp ủy và ủy ban kiểm tra nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, Tỉnh ủy Ðồng Tháp quy định bí thư, các phó bí thư, Ủy viên Ban Thường vụ phải thực hiện nghiêm quy chế tiếp xúc, trao đổi trực tiếp với cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân. Qua đó để giải quyết những vấn đề trọng tâm, bức xúc ngay tại cơ sở, vừa là một “kênh” quan trọng để đánh giá hiệu quả lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, năng lực, phẩm chất, đạo đức, phong cách công tác của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, chủ động phòng ngừa, cảnh báo, khắc phục khuyết điểm, vi phạm phát sinh.

Qua hơn 5 năm thực hiện Quy định 101, nhiều cấp ủy, tổ chức đảng trên địa bàn Đồng Tháp đã nghiêm túc quán triệt và tổ chức thực hiện bằng những cách làm sáng tạo, tạo sự chuyển biến tích cực, lan tỏa trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, đã xuất hiện nhiều cách làm thể hiện sự chân tình, cầu thị, biết lắng nghe, tiếp thu ý kiến của người dân và doanh nghiệp của cấp ủy, chính quyền địa phương như mô hình “Chính quyền thân thiện, kiến tạo, đồng hành cùng doanh nghiệp” của Ủy ban nhân dân tỉnh; “cà phê doanh nhân, doanh nghiệp”; “Hội quán nông dân”; “chính quyền đối thoại với nhân dân qua sóng phát thanh”. Đặc biệt, là cuộc vận động “Nghĩa tình đồng chí” do Huyện ủy Châu Thành phát động, cán bộ, đảng viên hưởng lương từ ngân sách nhà nước tham gia ủng hộ một ngày lương, đảng viên không hưởng lương ủng hộ 10 nghìn đồng/người, nhiều đồng chí trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Thường trực Huyện ủy Châu Thành nêu gương ủng hộ từ vài trăm nghìn đến vài ba triệu đồng..., để giúp đỡ cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống.

Ngoài ra, để thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ðồng Tháp giao các ban của Tỉnh ủy và Ban cán sự Ủy ban nhân dân Tỉnh mời làm việc trực tiếp và yêu cầu viết báo cáo giải trình hoặc gợi ý kiểm điểm sâu đối với tập thể, cá nhân là cán bộ chủ chốt, nhất là người đứng đầu khi có dư luận nội bộ hoặc có đơn thư không chính danh nhưng xét thấy có hạn chế, khuyết điểm. Năm 2017, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã yêu cầu 10 tập thể và 15 cá nhân kiểm điểm sâu về thực hiện quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ; vai trò, trách nhiệm của tập thể và cá nhân người đứng đầu trong chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, đơn vị. Ở cấp ủy trực thuộc, các ban thường vụ đã gợi ý kiểm điểm sâu đối với 31 tập thể và 29 cá nhân. Qua kiểm điểm sâu, nhiều tập thể thấy rõ những hạn chế, khuyết điểm và có kế hoạch, lộ trình khắc phục. Tập thể, cá nhân nào kiểm điểm qua loa, làm lướt đều được chỉ đạo kiểm điểm lại... Nhờ đó, tinh thần, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên trên các mặt ngày càng được nâng cao, góp phần quan trọng cho công tác xây dựng Đảng, từng bước củng cố niềm tin của nhân dân đối với cán bộ, đảng viên và với sự lãnh đạo của Đảng.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc thực hiện Quy định 101 ở Đồng Tháp thời gian qua cho thấy, vẫn còn tình trạng người đứng đầu không đề cao, phát huy trách nhiệm cá nhân trước tập thể, chưa thật sự là đầu tàu, gương mẫu về phẩm chất, lối sống, tác phong công tác hoặc không thể hiện rõ về năng lực trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Thực tiễn ở Ðồng Tháp cho thấy, vẫn còn một số đồng chí thường trực cấp ủy cấp huyện chưa tự giác nêu gương, chưa thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm, chấp hành chưa nghiêm kỷ cương, kỷ luật của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, để xảy ra khuyết điểm, vi phạm, có trường hợp phải xử lý kỷ luật. Năm 2017, cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp đã xử lý kỷ luật 267 đảng viên, trong đó có 80 cấp ủy viên (10 huyện ủy viên, 37 đảng ủy viên và 33 chi ủy viên). Nội dung vi phạm chủ yếu về những điều đảng viên không được làm, thiếu tinh thần trách nhiệm, buông lỏng công tác lãnh đạo, quản lý. Có hai tổ chức đảng bị xử lý kỷ luật cảnh cáo do chấp hành không nghiêm nghị quyết, chỉ thị, quy định của Ðảng, quy chế làm việc(4). Cùng với đó, phương thức thể hiện trách nhiệm nêu gương chưa nhất quán. Một số cơ quan, đơn vị chưa ban hành quy định về cơ chế giám sát việc thực hiện trách nhiệm nêu gương. Việc khen thưởng, biểu dương, nhân rộng gương điển hình tiên tiến trong thực hiện Quy định 101 gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh chưa nhiều; còn lúng túng trong việc giải quyết tình trạng vi phạm đạo đức, lối sống, đã phần nào tác động đến tư tưởng, tâm trạng của một bộ phận cán bộ, đảng viên.

3. Một số giải pháp để thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên tỉnh Đồng Tháp

Một là, tiếp tục tuyên truyền, quán triệt, thực hiện Quy định 101 và các văn bản liên quan gắn với Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII. Đồng thời, thực hiện phương thức lãnh đạo theo hướng khoa học, hiệu quả, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, công tâm với cán bộ cấp dưới, hợp tác, giúp đỡ đồng chí, đồng nghiệp để cùng tiến bộ, nâng cao ý thức giữ gìn đoàn kết, thống nhất trong nội bộ cơ quan, đơn vị.

Hai là, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị tư tưởng, quản lý cán bộ, đảng viên; giáo dục, rèn luyện cho cán bộ, đảng viên giữ vững phẩm chất, đạo đức cách mạng, xây dựng đoàn kết thống nhất trong cơ quan; đưa nội dung nêu gương trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao vào kiểm điểm, đánh giá, phân loại cán bộ, đảng viên hàng năm. Mỗi cán bộ, đảng viên cần chủ động xây dựng kế hoạch tu dưỡng, rèn luyện theo cương vị công tác, thực hiện quy định nêu gương phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao; tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết nội bộ trong tập thể lãnh đạo và cán bộ, công chức cơ quan.

Ba là, các cấp ủy, tổ chức đảng cần thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên gắn với đánh giá, khen thưởng, kỷ luật cán bộ, đảng viên. Đồng thời, xây dựng kế hoạch giám sát chuyên đề trong việc thực hiện quy định của Đảng về nêu gương. Tăng cường kiểm tra, giám sát nhằm khắc phục những hạn chế của cán bộ, đảng viên trong thực hiện trách nhiệm nêu gương để kịp thời chấn chỉnh. Thực hiện công tâm, khách quan trong việc đánh giá kết quả thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Bốn là, nhân rộng, biểu dương những điển hình tiên tiến trong thực hiện Quy định 101 gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện chỉ thị, nghị quyết, công tác xây dựng Đảng và trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong cơ quan. Mỗi cán bộ, đảng viên gắn với chức trách, nhiệm vụ được giao xây dựng chương trình hành động, bản cam kết thực hiện trách nhiệm nêu gương gắn với phong trào thi đua học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Năm là, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia giám sát việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Đặc biệt giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên khi có những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống và việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức công vụ và đạo đức nghề nghiệp của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt, cán bộ, đảng viên.

__________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận số 1-2020

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.284.

(2) Tỉnh ủy Đồng Tháp: Báo cáo thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII năm 2018, số 454-BC/TU, ngày 27-2-2019.

(3)Tỉnh ủy Đồng Tháp: Báo cáo kiểm điểm tự phê bình và phê bình năm 2016 gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, số 175-BC/TU, ngày 6-3-2017.

(4) Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đồng Tháp: Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện quy định số 101-QĐ/TW của Ban Bí thư khóa XI về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, ngày 7-12-2017.

ThS Nguyễn Thanh Mộng

Trường Chính trị tỉnh Trà Vinh

Phạm Ngọc Hòa

Học viện Chính trị khu vực IV