Hội nghị toàn quốc về giáo dục quyền con người

BBT tổng hợp

Tham dự Hội nghị tại điểm cầu Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có đại diện lãnh đạo các ban Đảng Trung ương; Quốc hội, đại diện lãnh đạo các bộ, cơ quan ngang bộ, các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội; Thường trực ủy ban nhân dân 63 tỉnh, thành phố; các cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội. Đại diện lãnh đạo các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, các cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn tỉnh, thành phố dự tại các điểm cầu trực tuyến.

Hội nghị góp phần hưởng ứng giai đoạn thứ 5 của chương trình giáo dục quyền con người do Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc thông qua ngày 19/8/2024 và kỷ niệm 76 năm Ngày Quốc tế về quyền con người (10/12/1948-10/12/2024).

Góp phần nâng cao nhận thức và phát huy quyền con người

Phát biểu khai mạc Hội nghị, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh: “Một trong những điểm cốt lõi của kỷ nguyên mới, như trao đổi của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm chính là hướng tới mục tiêu “mọi người dân đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hỗ trợ phát triển, làm giàu; đóng góp ngày càng nhiều cho hoà bình, ổn định, phát triển của khu vực và thế giới, cho hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu”.

Theo đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện, trong thời gian vừa qua, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người nói chung, giáo dục quyền con người nói riêng là vấn đề luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm sâu sắc. Và trong kỷ nguyên mới này, quyền con người, quyền công dân được Đảng, Nhà nước ta tiếp tục quan tâm và ngày càng được bảo đảm tốt hơn, như khát khao tột bậc khi sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta hằng mong ước.

Tại Hội nghị, các đại biểu được nghe báo cáo tổng kết và thảo luận đánh giá về kết quả và hạn chế trong việc thực hiện Quyết định số 1309/QĐ-TTg ngày 5/9/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Đề án đưa nội dung về quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân” và Chỉ thị 34/CT-TTg ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện Đề án; đồng thời đề xuất nhiệm vụ, giải pháp về giáo dục quyền con người trong tình hình mới.

Hội nghị đánh giá sau 7 năm thực hiện Đề án, cả nước đã tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về quyền con người cho đội ngũ chuyên gia, giảng viên, giáo viên; biên soạn và đưa vào sử dụng sách giáo khoa, giáo trình, các tài liệu tham khảo về quyền con người phục vụ giảng dạy; tổ chức giáo dục quyền con người cho người học trong hệ thống giáo dục quốc dân.Việc triển khai Đề án đã góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của giáo dục quyền con người; trang bị kiến thức, kỹ năng về quyền con người cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, những người làm công tác thực tiễn của các ban, bộ, ngành, địa phương tham gia vào các hoạt động của Đề án, đặc biệt là cho đội ngũ giáo viên, giảng viên và người học trong các cơ sở giáo dục, đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân và một số lĩnh vực khác; người học và công chúng được nâng cao nhận thức và phát huy quyền con người; góp phần đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc về quyền con người ở Việt Nam; thành tựu về giáo dục quyền con người đã lan tỏa tới nhiều tổ chức quốc tế, cơ quan đại diện ngoại giao ở trong và ngoài nước.

Thông điệp quan trọng về bảo vệ và giáo dục quyền con người

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, Hội nghị có ý nghĩa quan trọng, gửi đi thông điệp về bảo vệ quyền con người và giáo dục về quyền con người của Việt Nam với thế giới, khẳng định đường lối chính sách, tổ chức thực hiện, hướng tới người dân về quyền con người của Việt Nam.

Thủ tướng nêu rõ, đối với Việt Nam, công tác nhân quyền được thực hiện thường xuyên, xuyên suốt. Trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1945 khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề cập quyền bình đẳng, quyền sống, quyền tự do và mưu cầu hạnh phúc là những quyền tự nhiên, bất khả xâm phạm mà bất kỳ chính phủ nào cũng phải quan tâm bảo vệ. Trong mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các Cương lĩnh, Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước đều coi trọng việc bảo đảm quyền con người.

Trong đó, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ cuộc sống, nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, lấy hạnh phúc, ấm no của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu”. Trong bài viết Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ: “không để một số điều luật trở thành điểm nghẽn cản trở thực hiện quyền con người, quyền công dân và phát triển kinh tế-xã hội.”

Thực hiện chủ trương đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành, chỉ đạo triển khai nhiều chương trình, kế hoạch, nghị quyết, kết luận về quyền con người, trong đó có “Đề án đưa nội dung về quyền con người vào chương trình giáo dục trong thệ thống giáo dục quốc dân.”

Những thành tựu đạt được

Thực hiện quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng về lấy con người là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực của quá trình đổi mới và phát triển đất nước; tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, sau gần 40 năm đổi mới từ một nước bị tàn phá nặng nề sau nhiều cuộc chiến tranh, bị bao vây, cấm vận suốt 30 năm; Việt Nam đã vươn lên trở thành nước có nền kinh tế tăng trưởng nhanh trên thế giới, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Việc bảo đảm quyền con người, triển khai giáo dục về quyền con người tại Việt Nam đạt nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực, khía cạnh. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên.

Các quyền con người cơ bản quyết định yếu tố phát triển toàn diện con người như quyền được chăm sóc sức khỏe, quyền về giáo dục, bảo đảm an sinh xã hội, các quyền tự do dân chủ trên lĩnh vực chính trị, tự do tôn giáo, tín ngưỡng, tự do báo chí, tiếp cận thông tin; quyền tiếp cận công lý, quyền con người trong tư pháp hình sự… đều đạt những tiến bộ rõ rệt. Nhà nước ngày càng quan tâm nhiều hơn đến bảo đảm quyền con người được sống trong môi trường trong lành, bảo đảm quyền về tiếp cận nước sạch, vệ sinh môi trường, với các nội dung về bảo vệ môi trường nước, môi trường không khí, môi trường đất, quản lý chất thải, kiểm soát tác động của ô nhiễm môi trường đến sức khỏe con người.

Đối với nhóm xã hội dễ bị tổn thương, Đảng, Nhà nước dành nhiều nguồn lực quốc gia bảo đảm, bảo vệ quyền của trẻ em, bình đẳng giới, quyền của người khuyết tật, người cao tuổi, người dân tộc thiểu số và người dân ở các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi, vùng ít có lợi thế. Đặc biệt, theo Báo cáo Phát triển con người năm 2023-2024 của UNDP ghi nhận Việt Nam đã thăng hạng vượt bậc (08 bậc) về Chỉ số phát triển con người (HDI) từ 115 lên 107 trên 193 quốc gia và vùng lãnh thổ và Việt Nam, tiếp tục nằm trong số các quốc gia đang phát triển có chỉ số HDI cao trong khu vực.

Giáo dục quyền con người phải thiết thực, hiệu quả, không hình thức

Biểu dương các bộ, ngành, cơ quan, địa phương đã có nhiều nỗ lực, triển khai đồng bộ, toàn diện và cơ bản bảo đảm tiến độ, chất lượng, hiệu quả Đề án giáo dục quyền con người, Thủ tướng Chính phủ khẳng định, bảo vệ quyền con người và giáo dục quyền con người là nhiệm vụ của toàn dân, toàn diện, bao trùm của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và do nhân dân làm chủ; là chương trình chính thức, đặt trong tổng thể nền giáo dục Việt Nam lấy "học sinh là trung tâm, thầy cô giáo là động lực, nhà trường là nền tảng", trong xã hội học tập, thực hiện học tập suốt đời.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục triển khai hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo đảm quyền con người. Thể chế hóa đầy đủ và thực hiện hiệu quả các nội dung về quyền con người đã được Hiến pháp năm 2013 quy định. Đưa nguyên tắc tiếp cận dựa trên quyền con người trở thành một yêu cầu và tiêu chí đánh giá bắt buộc trong các hoạt động xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật ở mọi cấp độ. Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội theo hướng toàn diện, hiện đại, bao trùm, bền vững trên tinh thần lấy người dân là trung tâm, là chủ thể. Thực hiện tốt chính sách bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, trợ giúp các đối tượng yếu thế.

Tuyên truyền gắn kết giữa giáo dục quyền con người với tổ chức thực hiện các khuyến nghị của Hội đồng Nhân quyền của Liên hợp quốc mà Việt Nam chấp nhận, theo cơ chế kiểm điểm định kỳ phổ quát chu kỳ IV. Triển khai các đề tài nghiên cứu, hội thảo cần có nội dung chuyên sâu và sát hợp với các vấn đề thực tiễn trong nước và thế giới, những vấn đề mới đang đặt ra về quyền con người và giáo dục quyền con người như: xác định đúng nội dung và phương pháp giáo dục quyền con người phù hợp với các đối tượng khác nhau; các chủ đề nghiên cứu quyền con người trên không gian mạng; phương thức, cơ chế quốc gia bảo đảm, bảo vệ quyền con người; quyền con người trong chuyển đổi số; quyền con người và biến đổi khí hậu; quyền con người và trí tuệ nhân tạo; bình đẳng giới…gắn với quản trị quốc gia.

Cùng với đó, tham gia có trách nhiệm, thúc đẩy đối thoại, hợp tác trong khuôn khổ Hội đồng Nhân quyền giữa các nước liên quan, các tổ chức khu vực và các cơ chế của Liên hợp quốc về quyền con người nhằm giải quyết những quan tâm chung về các vấn đề liên quan đến nhân quyền, nhân đạo.

Chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, nhất là Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai Đề án đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân một cách thực chất, thiết thực, hiệu quả, chống chủ nghĩa thành tích, qua loa, chiếu lệ, hình thức, Thủ tướng Chính phủ lưu ý việc bảo vệ nhân quyền và giáo dục quyền con người ở Việt Nam phải được thể hiện trong các nội hàm: con người được sống vui, sống khỏe, sống an toàn, sống xanh; mọi người được tự do, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, phát huy tối đa lợi ích của bản thân và đóng góp cho cộng đồng, xã hội; người Việt Nam có cuộc sống ngày càng ấm no và hạnh phúc, năm sau cao hơn năm trước, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, để thực hiện khát vọng, vươn tới mục tiêu, đạt được những thành tựu phát triển vĩ đại là xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu, Thủ tướng đề nghị phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò, giá trị quyền con người và tăng cường giáo dục về quyền con người; mong muốn và tin tưởng, các cơ quan tham gia Đề án tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, tập trung thời gian, trí tuệ, nguồn lực với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và sớm hoàn thành tốt tất cả các mục tiêu, chỉ tiêu Đề án đã đề ra.

Thủ tướng tin tưởng với sự đoàn kết, thống nhất, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, toàn dân, công tác bảo vệ quyền con người và giáo dục quyền con người ngày càng đạt được kết quả tốt đẹp, góp phần quan trọng hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.