(LLCT) - Chiều ngày 11-12-2024, tại Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với Ban Dân vận Trung ương, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng theo tinh thần Đại hội XIII - Những vấn đề lý luận và thực tiễn”.
Chủ trì Hội thảo có GS, TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Phạm Tất Thắng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương; đồng chí Tô Thị Bích Châu, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; PGS, TS Lâm Quốc Tuấn, Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Tham dự Hội thảo có đông đảo các nhà khoa học của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Dân vận Trung ương, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, GS, TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân là sứ mệnh chính trị của Đảng, là nhiệm vụ chiến lược và là một trong những nguyên tắc của công tác xây dựng Đảng, gắn liền với sự tồn vong của Đảng, của chế độ.
Trong điều kiện Đảng lãnh đạo, cầm quyền, nhiệm vụ xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh không chỉ là công việc của nội bộ Đảng, của hệ thống chính trị mà còn là trách nhiệm của nhân dân nhằm không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng.
Trong thời gian qua, việc phát huy vai trò của nhân dân trong công tác xây dựng Đảng đã góp phần đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, đơn vị; xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, có trách nhiệm và động cơ đúng đắn, tiên phong, gương mẫu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần tạo ra những đột phá trong việc phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ đất nước.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, cơ chế, quy định của Đảng về phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng còn chưa thật đầy đủ, đồng bộ, hiệu quả chưa cao. Một số cấp ủy, tổ chức đảng và một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức chưa thực sự tôn trọng ý kiến, kiến nghị của nhân dân và giải quyết kịp thời các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, chưa gương mẫu, năng lực, phẩm chất, uy tín còn hạn chế, vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân đối với Đảng...
GS, TS Lê Văn Lợi đề nghị các nhà khoa học tập trung phân tích, làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn về dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng: Một là, đánh giá kết quả ban đầu trong việc thực hiện nhiệm vụ “phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và hệ thống chính trị” từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay; Hai là, tiếp tục làm rõ, khẳng định quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam về dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng; Ba là, đề xuất giải pháp và kiến nghị để thực hiện có hiệu quả tư tưởng, quan điểm, chủ trương “dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng”; Bốn là, nhận diện, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch xuyên tạc quan điểm dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng hiện nay, trong đó có những nội dung liên quan đến nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, những nội dung liên quan đến cơ chế vận hành của hệ thống chính trị nước ta hiện nay, những nội dung liên quan đến công tác cán bộ, những nội dung liên quan đến phương châm công tác dân vận…
Hội thảo được tổ chức thành 2 phiên, gồm Phiên phát biểu tham luận và Phiên thảo luận bàn tròn.
Tại phiên phát biểu tham luận, các nhà khoa học đã tập trung làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của chủ trương dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng. Trong đó, đã làm nổi bật vị trí, vai trò của nhân dân trong lịch sử; lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhân dân, mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản và nhân dân; làm nổi bật tinh thần thân dân trong văn hóa chính trị Việt Nam truyền thống và hiện đại; quan điểm “Dân là gốc”, “Dân là trung tâm” của Đảng gắn với phát huy vai trò của nhân dân trong xây dựng Đảng hiện nay; lý luận về bản chất giai cấp công nhân và tính chất nhân dân sâu sắc của Đảng ta và yêu cầu dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng; làm rõ quá trình phát triển trong nhận thức của Đảng ta về dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; phân tích làm rõ những nội dung, những hoạt động Đảng dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng qua một số khía cạnh: trong xây dựng quyết sách chính trị của Đảng; trong xây dựng tổ chức cơ sở đảng; trong xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng; trong xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về tư tưởng, đạo đức, đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; trong đổi mới và kiện toàn hệ thống chính trị ở Việt Nam hiện nay;… Đồng thời, nhận diện và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc về: nguyên tắc Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân hiện nay; về cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” trong thể chế chính trị ở Việt Nam hiện nay; về phát huy vai trò của nhân dân trong công tác cán bộ của Đảng hiện nay; về vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đối với công tác xây dựng Đảng hiện nay; về thực hiện phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng” của Đảng hiện nay;…
Tại phiên thảo luận bàn tròn, các đại biểu và các nhà khoa học đã tập trung đánh giá, nhận định về kết quả thực tiễn của việc dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng thời gian qua, chỉ ra những nguyên nhân ưu điểm, khuyết điểm và đúc rút những kinh nghiệm trong việc dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng trên nhiều khía cạnh và phương diện khác nhau, từ quan điểm, chủ trương đến tổ chức thực hiện; từ nhận thức trách nhiệm đến việc xây dựng, thực hiện quy chế, quy định, việc phối hợp và phát huy vai trò các tổ chức đại diện của nhân dân đối với từng lĩnh vực, từng nội dung của công tác xây dựng Đảng; các ý kiến phát biểu cũng đã nêu các giải pháp và kiến nghị nhằm tiếp tục phát huy vai trò của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng hiện nay. Trong đó, nhiều kiến nghị giải pháp và cách làm cụ thể, thiết thực, đối với từng chủ thể cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội:
Một là, chú trọng công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về quyền làm chủ, ý thức trách nhiệm của Nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Nhấn mạnh việc các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các lực lượng liên quan cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động để mỗi người dân nhận thức rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của mình trong tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đồng thời, mỗi người dân cần nhận thức rõ khi thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng chính là để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, của dân tộc và đất nước; mỗi người dân sẽ tự giác và trách nhiệm hơn trong việc tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; đồng thời, thông qua đó các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp có thể vận động nhân dân tham gia đóng góp, xây dựng Đảng, xây dựng và bảo vệ các thiết chế bảo đảm, phát huy quyền làm chủ của nhân dân một cách thuận lợi và hiệu quả hơn.
Hai là, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế đối thoại, bàn bạc và lắng nghe, xử lý những ý kiến phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Theo đó, từng bước hoàn thiện và đẩy mạnh thực hiện Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở (năm 2022), Quy chế về giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, các văn bản pháp luật liên quan đến quyền làm chủ của Nhân dân, thực hiện dân chủ ở cơ sở,... Trước mắt, các cấp ủy, tổ chức đảng thực hiện nghiêm túc trách nhiệm của mình đã được xác định trong Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị ban hành kèm theo Quyết định số 23-QĐ/TW ngày 30-7-2021 của Bộ Chính trị; Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18-02-2019 về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; Quy định số 13/QĐ-UBKTTW ngày 18-9-2019 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về việc tiếp nhận, xử lý đơn thư, tiếp đảng viên và công dân; Quy định số 213-QĐ/TW ngày 02-01-2020 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú.
Ba là, Đảng và Nhà nước tiếp tục triển khai thực hiện tốt chủ trương, chính sách bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Theo đó: Cần xác định nhân dân ở vị trí trung tâm, là chủ thể trong chiến lược phát triển đất nước; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích hợp pháp, nguyện vọng chính đáng của nhân dân; thực hiện phát triển kinh tế phải gắn liền với thực hiện nhiệm vụ chính trị, tiến bộ xã hội, văn hóa và đạo đức; Đảng cần chăm lo đầy đủ đến đời sống, lợi ích của nhân dân; xây dựng mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân; dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, lấy kết quả công việc, sự hài lòng và tín nhiệm của nhân dân làm tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức bộ máy và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Bốn là, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để thực sự gần dân, sát dân, là cầu nối giữa nhân dân với Đảng. Trước hết, đường lối chính trị của Đảng phải bảo đảm thực sự là “Ý Đảng, lòng Dân”, thực sự tôn trọng và phát huy quyền và trách nhiệm làm chủ, vai trò chủ thể của nhân dân, kiên trì cụ thể hóa phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng liên quan trực tiếp và chủ yếu là đối với các cơ quan lãnh đạo của Đảng ở các cấp, các ngành, trong các tổ chức đảng, nhưng đội ngũ cán bộ lãnh đạo (cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ cấp ủy), nhất là người đứng đầu, có vai trò rất quan trọng. Muốn dựa vào nhân dân để đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, trước hết đội ngũ cán bộ lãnh đạo, nhất là người đứng đầu, phải ý thức đầy đủ tầm quan trọng và trách nhiệm của tổ chức đảng trong việc này; thật sự “trọng dân, gần dân, tin dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân”; tìm hiểu kỹ ý kiến của nhân dân về những phương thức lãnh đạo phù hợp, có hiệu quả cao và những phương thức lãnh đạo không phù hợp, những vướng mắc, nguyên nhân của những vướng mắc và giải pháp tháo gỡ.
Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, đặc biệt là chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt đủ phẩm chất, năng lực, uy tín đối với Nhân dân. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt, là yếu tố then chốt trong công tác xây dựng Đảng, góp phần quyết định thành bại của sự nghiệp cách mạng. Đội ngũ cán bộ không chỉ cần có phẩm chất đạo đức trong sáng, năng lực lãnh đạo hiệu quả, mà còn phải duy trì uy tín vững chắc trước Đảng và nhân dân. Trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước đang hội nhập sâu rộng và đối diện với nhiều thách thức mới, việc chú trọng đào tạo và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt là điều kiện cần thiết để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, sáng suốt, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển của Đảng và Nhà nước. Chỉ khi đội ngũ cán bộ chủ chốt có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, mới có thể tạo dựng niềm tin trong nhân dân và góp phần xây dựng một nền tảng chính trị ổn định, bền vững cho sự phát triển đất nước trong tương lai.
Sáu là, tăng cường trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên trong gắn bó mật thiết với nhân dân. Thực hiện tốt việc nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên trước nhân dân cũng chính là tiêu chí căn bản thể hiện Đảng Cộng sản là đảng cách mạng, chân chính, hết lòng phụng sự nhân dân, gắn bó mật thiết với nhân dân; thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên là thể hiện tính tiên phong, gương mẫu, là cam kết chính trị của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu đối với chính mình và đối với Đảng, với nhân dân. Chỉ có thông qua hành động nêu gương của cán bộ, đảng viên mới có thể tạo được niềm tin cho quần chúng nhân dân đi theo, làm theo, hướng tới những mục tiêu cao cả của Đảng. Nêu gương có sức mạnh rất lớn về mặt tinh thần, có tính lan tỏa mạnh mẽ, tạo động lực, niềm tin vững chắc cho nhân dân tự nguyện, tự giác làm theo để thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng.
Hội thảo khoa học quốc gia “Dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng theo tinh thần Đại hội XIII - Những vấn đề lý luận và thực tiễn” là hoạt động thiết thực, gợi mở một số vấn đề lý luận và kết quả tổng kết thực tiễn công tác xây dựng Đảng của nhiệm kỳ Đại hội XIII và đóng góp trực tiếp cho việc xây dựng Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Theo đó, cần tiếp tục được đặc biệt quan tâm, thực hiện có hiệu quả hơn nữa việc phát huy vai trò của nhân dân trong công tác xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.