Huyện Cát Hải (Hải Phòng) phát huy tiềm năng, lợi thế, phát triển kinh tế ổn định và bền vững

Năm 2017, được sự quan tâm chỉ đạo của Thành ủy, HĐND, UBND thành phố Hải Phòng; sự nỗ lực, cố gắng trong chỉ đạo điều hành củaĐảng bộ, chính quyền và nhân dânhuyện Cát Hải, kinh tế - xã hội của huyện tiếp tục có nhiều chuyển biến, đạt được những thành tựu quan trọng, các chỉ tiêu chủ yếu đều đã cơ bản hoàn thành và vượt kế hoạch đề ra. Một số kết quả nổi bật trên các lĩnh vực như sau:

Tổng thu ngân sách địa phương ước đạt trên 147 tỷ đồng, đạt 101% kế hoạch, bằng 135% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng khách du lịch đến Cát Bà đạt trên 2 triệu lượt người, doanh thu từ lĩnh vực du lịch dịch vụ đạt 1.250 tỷ đồng, đạt 137% kế hoạch. Sản lượng khai thác và nuôi trồng thủy sản ước đạt 9.970 tấn, bằng 110% so với  năm 2016. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,96%, cận nghèo là 2%. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch mạnh mẽ sang du lịch - dịch vụ - thủy sản.

Có được những kết quả trên là do Đảng bộ, chính quyền Huyện đã tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ đột phá sau đây:

Một là, tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, khai thác tốt công năng và lợi thế về cơ sở hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn huyện.

Thực hiện chủ đề năm của thành phố và huyện, huyện đã tập trung đẩy mạnh giải phóng mặt bằng, cải thiện môi trường vịnh; đẩy nhanh tiến độ bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng theo quy định để thực hiện các công trình dự án trọng điểm như công trình dự án do Công ty Cổ phần tập đoàn Mặt Trời, Công ty cổ phần khu công nghiệp Đình Vũ, công ty TNHH sản xuất và kinh doanh Vin Fats, Công ty cổ phần tập đoàn Flamingo làm chủ đầu tư.

Năm 2017, đường ô tô Tân Vũ - Lạch Huyện, trong đó, điểm nhấn là cầu vượt biển dài nhất Việt Nam hiện nay (dài 5,4 km) đưa vào khai thác, nối nội thành Hải Phòng tới huyện đảo Cát Hải là một đòn bẩy cho phát triển kinh tế, tạo cơ hội để khơi dậy những tiềm năng của huyện đảo. Đây là một trong hai hợp phần chính của dự án xây dựng cơ sở hạ tầng cảng Lạch Huyện, là cảng cửa ngõ quốc tế và tương lai sẽ là cảng trung chuyển quốc tế đầu tiên của miền Bắc. Dự án đã kết nối trực tiếp với đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Quốc lộ 5, Quốc lộ 18, đường sắt Hà Nội - Hải Phòng, đường cao tốc Nội Bài - Hạ Long và Cảng hàng không quốc tế Cát Bi, tạo thành mạng giao thông hoàn chỉnh, phục vụ vận tải hàng hóa ra cảng của khu vực tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Đối với TP. Hải Phòng, dự án sẽ kết nối và phát triển kinh tế ven biển của thành phố, góp phần làm tăng sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư cho những dự án nằm trong chương trình phát triển khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải. Đặc biệt, đường ô tô Tân Vũ - Lạch Huyện còn góp phần giảm chi phí và thời gian đi lại, giảm rủi ro do vận chuyển bằng phà, sà lan; đồng thời kích thích phát triển công nghiệp ở ven biển Hải Phòng, thúc đẩy các hoạt động du lịch tại khu vực dự trữ sinh quyển trên đảo Cát Bà và các khu vực lân cận.

Cùng với đó, Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng đang được đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ bốc xếp đồng bộ và hiện đại, có thể tiếp nhận được tàu trọng tải lớn, được kỳ vọng đóng vai trò trung tâm trong hệ thống cảng biển của Việt Nam và khu vực. Với đặc thù là cảng nước sâu nằm ở đảo Cát Hải, nên việc kết nối giữa cảng Lạch Huyện với đất liền chính là cây cầu Tân Vũ - Lạch Huyện. Hàng hóa từ cảng Lạch Huyện sẽ được vận chuyển bằng đường ô tô Tân Vũ - Lạch Huyện tới mọi miền Tổ quốc.

Hai là, đẩy mạnh phát triển kinh tế du lịch theo hướng du lịch sinh thái xanh, văn minh, thân thiện.

Nhằm đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng du lịch - dịch vụ - thủy sản, Đảng bộ, chính quyền huyện đã tập trung lãnh đạo nâng cao chất lượng phục vụ du lịch, tạo ấn tượng tốt đẹp cho du khách. Trong năm qua, huyện đã tập trung xây dựng đảo Cát Bà theo mô hình du lịch sinh thái xanh, văn minh, thân thiện; tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến, quảng bá, liên kết phát triển du lịch; tuyên truyền, quảng bá du lịch trên các báo, đài Trung ương và thành phố. Cùng với đó, từ khi cầu Đình Vũ - Cát Hải đi vào hoạt động, rút ngắn thời gian từ đất liền ra đảo thì du lịch Cát Bà đã thu hút số lượng khách đột biến không những về mùa Hè mà cả về mùa Đông. Năm 2017, lượng khách đến Cát Bà đạt 2.160.000 lượt, tăng 25,43% so với năm 2016. Trong đó, khách quốc tế tăng mạnh với 477.500 lượt, tăng 23,96% so với năm 2016. Doanh thu từ du lịch đạt 1.250 tỷ đồng.

Hiện Cát Bà có 63 nhà hàng phục vụ du lịch;  211 cơ sở lưu trú với 3.888 phòng nghỉ, trong đó có 37 cơ sở được xếp hạng từ 1- 4 sao. Bên cạnh đó còn có trên 70 hộ dân trong các khu dân cư thị trấn Cát Bà với trên 300 phòng nghỉ cho khách thuê. Ngoài việc đầu tư dịch vụ tại khu trung tâm du lịch ở thị trấn Cát Bà, nhiều doanh nghiệp còn đầu tư tuyến du lịch cộng đồng tại các xã trên đảo như Xuân Đám, Hiền Hào, Trân Châu, Gia Luận, Phù Long, Việt Hải giúp du khách được trải nghiệm tại các vườn đồi, thung áng với những vườn cây trái trù phú, tham quan hang động hay rừng ngập mặn... Hiện nay trên địa bàn huyện có gần 200 phương tiện tàu, xe ô tô vận chuyển khách du lịch, trong đó có 31 tàu lưu trú nghỉ đêm trên vịnh. Đặc biệt sau khi cầu Đình Vũ - Cát Hải đi vào sử dụng, nhiều doanh nghiệp vận tải cũng đã chuyển sang khai thác tuyến mới Cát Bà - Hà Nội, Cát Bà - Lào Cai, Cát Bà - Nam Định... góp phần kết nối du lịch các vùng miền, tạo sự thuận tiện về giao thông cho du khách cũng như nhân dân trên đảo.

Uỷ ban nhân dân huyện cũng đặc biệt quan tâm việc Thu hút các nhà đầu tư vào Cát Bà xây dựng du lịch chất lượng cao. Năm 2017, Tập đoàn Sun Group đã khởi công giai đoạn 1 quần thể nghỉ dưỡng, sinh thái cao cấp và vui chơi giải trí với số vốn đầu tư khoảng 5.000 tỷ đồng; tập đoàn Flamingo đã khởi công dự án tổ hợp nghỉ dưỡng 5 sao cao cấp Flamingo Cát Bà beach resort tại bãi biển Cát Cò 2. Ngành du lịch huyện đảo đã vượt trước 3 năm về chỉ tiêu thu hút khách du lịch do Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Cát Hải lần thứ XI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra. 

Ba là, phát huy tiềm năng, lợi thế về ngư trường và bãi bồi, đẩy mạnh phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững

Để đẩy mạnh phát triển thủy sản theo hướng bền vững, huyện đề ra mục tiêu quy hoạch diện tích nuôi trồng khai thác và chế biến thủy sản đến năm 2020 các khu nuôi trồng sẽ được đưa vào theo đúng quy hoạch, phát triển kinh tế biển đi liền với bảo vệ môi trường, đẩy mạnh việc sắp xếp, cắt giảm ô lồng nuôi trồng thủy sản, tiêu hủy phao xốp, và sắp xếp các vị trí neo đậu bè nuôi thủy sản trên các vịnh thuộc quần đảo Cát Bà; tập trung rà soát, bổ sung quy hoạch vùng nuôi trên cơ sở giữ vững diện tích các bãi bồi, giảm bớt các hình thức nuôi gây ô nhiêm, áp dụng các biện pháp chuyển giao công nghệ tiên tiến cho các khu nuôi công nghiệp, nâng cao năng suất các vùng nuôi, giải quyết đồng bộ về giống, thức ăn, phòng trừ dịch bệnh, ổn định sinh thái.

Với nhiều tiềm năng thủy sản như: ngư trường khai thác thủy sản rộng lớn với hàng nghìn bãi bồi ven bờ, hàng trăm ha rừng ngập mặn... Ngoài du lịch, những năm qua, ngư nghiệp đang là ngành kinh tế mũi nhọn của huyện. Nghề nuôi trồngthủy sản của huyện phát triển mạnh, tăng nhanh cả về diện tích, sản lượng và chủng loại, nhất là nuôi tôm công nghiệp và nuôi ngao; sản lượng trung bình trên 10.000 tấn, tập trung vào các giống thủy sản có giá trị kinh tế cao như cá song, tôm sú, ngao… Toàn huyện đảo có trên 1.000 lao động trong lĩnh vực nuôi trồng, nhiều hộ có doanh thu 400 - 800 triệu đồng/năm.

Bốn là, phát triển kinh tế nông nghiệp hàng hóa theo hướng bền vững, nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Về phát triển kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Cuối năm 2016, UBND huyện đã thông qua “Đề án Phát triển kinh tế nông thôn huyện Cát Hải giai đoạn 2017-2020”. Đề án được triển khai tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện trong 4 năm, từ năm 2017 đến năm 2020. Đề án với mục tiêu phát triển kinh tế nông thôn nhằm phát triển kinh tế, giải quyết việc làm, thực hiện giảm nghèo, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân khu vực nông thôn. Xây dựng các xã nông thôn mới và khu dân cư nông thôn tái định cư có kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội đồng bộ; có đời sống xã hội ổn định; cơ cấu kinh tế và hình thức tổ chức phù hợp, theo quy hoạch; phát triển nông nghiệp gắn với phát triển du lịch và bảo vệ môi trường. Đề án cũng đưa ra nhiều giải pháp với các chỉ tiêu thực hiện trong từng giai đoạn, phân công nhiệm vụ cụ thể đối với các phòng ban, đơn vị, địa phương.

“Đề án Phát triển kinh tế nông thôn huyện Cát Hải giai đoạn 2017-2020” đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân toàn huyện. Các hoạt động của đề án tạo sự liên kết giữa các chủ thể trong nuôi trồng, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nhằm từng bước chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp sang hướng bền vững, phát triển sinh kế cho người dân khu vực nông thôn để phù hợp với định hướng, quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội của huyện đảo.

Thực hiện Đề án, cấp ủy, chính quyền huyện Cát Hải chỉ đạo các ngành, các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch, giải pháp, chính sách hỗ trợ phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương nhằm tận dụng và phát huy hiệu quả tiềm năng về lao động, đất đai, tài nguyên, từ đó xác định rõ các sản phẩm chủ lực, tránh đầu tư dàn trải.

Huyện đã tiến hành giao đất, giao rừng cho các hộ sản xuất, tạo điều kiện về vốn vay từ các nguồn giải quyết việc làm, vay vốn hộ nghèo, vay tín chấp từ ngân hàng chính sách; đồng thời hợp tác triển khai nhiều mô hình kinh tế giúp dân có điều kiện mở rộng mô hình sản xuất trong đó chú trọng triển khai các dự án bảo tồn, nhân rộng giống cây, con bản địa.

Huyện đã xây dựng 14 mô hình phát triển sản xuất nông nghiệp, thủy sản, du lịch trải nghiệm, nghề truyền thống… nhằm nâng cao thu nhập người dân như: Mô hình phát triển giống cam Gia Luận, gà Liên Minh; mô hình nhân rộng giống khoai sọ Mùn ốc xã Việt  Hải, bảo tồn giống ong mật Cát Bà; phát triển đàn dê núi Cát Bà và mô hình nuôi hà sú, cây dược liệu xạ đen, trồng Thanh Long ruột đỏ, trồng rau an toàn, chăn nuôi sử dụng đệm lót sinh học... Ngoài ra còn đưa vào trồng thử nghiệm nhiều giống mới có giá trị kinh tế cao như khoai tây Hà Lan, trồng hoa, dưa hấu, cây dược liệu hồng hoa; xây dựng các mô hình nuôi lợn nái, nuôi bò sinh sản, mô hình nuôi chim bồ câu pháp, nuôi nhím, nuôi vịt trời, nuôi vịt biển, nuôi cá chim vây vàng bằng thức ăn công nghiệp…

Đối với những vùng sản xuất lúa cũng đã đưa vào gieo cấy nhiều giống lúa mới phù hợp điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng như giống Nhị ưu, Khang dân, BC15, Việt Lai, Bắc thơm…thay thế những giống kém năng suất. Hệ thống kênh mương tưới tiêu cũng được đầu tư nâng cấp, đồng thời xây dựng hồ chứa nước ngọt tại các xã nông nghiệp để phục vụ tưới tiêu.

Hiện trên địa bàn huyện có hàng trăm gia trại kết hợp trồng cam, vải, nhãn, na, hồng với chăn nuôi lợn, gà, ong, dê và nuôi trâu bò và xen canh các lại cây lấy củ như gừng, sắn, khoai, lạc, ngô... Mỗi năm mang lại nguồn thu nhập từ 200 đến 300 triệu đồng trở lên/1 hộ. Không chỉ tập trung trồng cây ăn quả và chăn nuôi gia súc, gia cầm, nông dân huyện đảo phát triển diện tích trồng rau xanh với đa dạng các loại rau theo mùa vụ nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân trên đảo.

Bên cạnh việc tạo điều kiện về vốn, giống, huyện còn chỉ đạo ngành chức năng hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tăng cường áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp làm tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân.  

Huyện có 6 xã nằm trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đến nay các xã cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chỉ đạo điều hành cũng gặp một số hạn chế, khó khăn như: công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, vệ sinh môi trường còn yếu, việc cắt giảm, sắp xếp ô lồng nuôi trồng thủy sản chưa đạt kế hoạch đề ra. Công tác quản lý trong lĩnh vực du lịch - dịch vụ vẫn còn nhiều bất cập; chưa xây dựng được mô hình điểm trong sản xuất nông nghiệp; tình hình an ninh trật tự tiềm ẩn phức tạp, số đơn thư khiếu nại tố cáo tăng, nhất là liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng tại đảo Cát Hải; năng lực lãnh đạo của một số tổ chức Đảng, Đảng viên cơ sở nhiều hạn chế.

Để khắc phục những hạn chế, bất cập nêu trên, năm 2018, Đảng bộ, chính quyền huyện Cát Hải tiếp tục “Tập trung giải phóng mặt bằng, tăng cường cải thiện môi trường vịnh”; khai thác tối đa công năng và lợi thế về cơ sở hạ tầng kỹ thuật của Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng và đường ô tô Tân Vũ - Lạch Huyện. Phấn đấu xây dựng đảo Cát Hải trở thành đảo thông minh, là trung tâm dịch vụ cảng biển của thành phố và các tỉnh phía Bắc, khu đô thị cảng xanh, văn minh, hiện đại. Huy động tối đa các nguồn lực và lợi thế so sánh của địa phương, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư chiến lược Sun Group cùng các nhà đầu tư khác để phát triển du lịch Cát Bà phấn đấu đạt tiêu chuẩn quốc gia và hướng tới đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Đồng thời, quan tâm phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa - xã hội. Kết hợp chặt chẽ giữa hai nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm thế trận quốc phòng - an ninh; duy trì thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, biển và hải đảo của Tổ quốc và giữ vững môi trường an ninh chính trị -  trật tự an toàn xã hội ổn định. Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển huyện đảo trong thời kỳ mới.

_________________

Tài liệu tham khảo

(1) Uỷ ban nhân dân huyện Cát Hải: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ nông thôn mới gắn với kết quả 1 năm thực hiện Nghị quyết số 54/2016/NQ-HĐND, ngày 28-12- 2016 của HĐND huyện về thông qua Đề án Phát triển kinh tế nông thôn giai đoạn 2017 - 2010, ngày 30- 11- 2017

(2) Trung Tuyến: Đảng bộ huyện Cát Hải tổng kết đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ năm 2017, đề ra phương hướng nhiệm vụ năm 2018, Cổng thông tin điện tử huyện Cát Hải, ngày 18- 12- 2017

(3) Đoàn Minh Huệ: Xây dựng huyện đảo Cát Hải thành trung tâm du lịch, dịch vụ hiện đại văn minh, báo Tin tức điện tử, ngày 29- 8- 2017

(4) Lê Văn Thành: Cát Hải: Trung tâm du lịch - dịch vụ cảng biển hiện đại, văn minh, báo Xây dựng điện tử, ngày 4- 4- 2017

(5) Ngọc Dung: Huyện đảo Cát Hải phát triển kinh tế biển, trang thông tin điện tử Thương mại biên giới, miền núi, hải đảo, ngày 25- 8- 2016

(6) Hân Minh: Thủy sản Hải Phòng tìm hướng đột phá, báo Nông nghiệp Việt Nam điện tử, ngày 19- 1- 2016

(7) Hoàng Tản: Huyện đảo Cát Hải tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 28-5- 2106

ThS Lê Minh Phương

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh