Lực lượng công an xã học tập và làm theo phong cách làm việc tận tụy của Chủ tịch Hồ Chí Minh

ThS HÀ TIẾN LINH
Học viện An ninh nhân dân

1. Mở đầu

Trong Thư gửi đồng chí Hoàng Mai (Giám đốc Sở Công an Khu XII), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt ra yêu cầu về tư cách người công an nhân dân: “Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép. Đối với công việc, phải tận tụy”⁽¹⁾. Tận tụy luôn gắn với công việc, là một biểu hiện của đạo đức cách mạng trong tư tưởng và phong cách Hồ Chí Minh, là phẩm chất không thể thiếu của cán bộ, đảng viên. Tận tụy được hiểu là “Tỏ ra hết lòng hết sức với trách nhiệm, không nề gian khổ, không ngại hi sinh”⁽²⁾. Trong di sản của Hồ Chí Minh, phong cách làm việc tận tụy được biểu hiện như một chuẩn mực của người cách mạng chân chính, thể hiện ở thái độ làm việc nghiêm túc, hết lòng, hết sức vì công việc, không quản ngại khó khăn, gian khổ, không nề hà hiểm nguy, luôn vì nhân dân, vì sự nghiệp cách mạng.

Đối với lực lượng Công an nhân dân, đặc biệt là công an cấp xã, trực tiếp giữ vai trò nòng cốt bảo đảm an ninh trật tự ở cơ sở, phong cách làm việc tận tụy không chỉ là yêu cầu đạo đức, mà còn là một đòi hỏi về năng lực công tác và hiệu quả phục vụ. Trong bối cảnh hiện nay, khi lực lượng công an được tổ chức lại theo hướng tinh gọn, bỏ cấp trung gian, tập trung tăng cường công an chính quy về xã, thì đội ngũ công an xã càng phải đối diện với nhiều khó khăn, áp lực và kỳ vọng. Tận tụy không còn là khẩu hiệu, mà chính là yêu cầu cơ bản để lực lượng công an xã hoàn thành tốt chức năng giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Việc tiếp tục nghiên cứu, cụ thể hóa và vận dụng sâu sắc phong cách làm việc tận tụy của Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ góp phần hoàn thiện phẩm chất đạo đức người cán bộ Công an nhân dân trong thời kỳ mới. Đồng thời, đây cũng là một trong những biểu hiện của việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16-3-2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

2. Nội dung

2.1. Phong cách làm việc tận tụy Hồ Chí Minh

Chủ tịch Hồ Chí Minh là hiện thân sinh động nhất của một cuộc đời tận tụy vì dân, vì nước. Tận tụy không chỉ là phẩm chất mà còn là phong cách sống, phong cách làm việc xuyên suốt cả cuộc đời hoạt động cách mạng của Người. Trong Di chúc, Người đã chân thành bộc bạch: “Suốt đời tôi hết lòng hết sức phục vụ Tổ quốc, phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Nay dù phải từ biệt thế giới này, tôi không có điều gì phải hối hận, chỉ tiếc là tiếc rằng không được phục vụ lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa”⁽³⁾. Đây không đơn thuần là lời tự sự, mà là một minh chứng cao nhất cho tư tưởng “Tận trung với nước. Tận hiếu với dân.”⁽⁴⁾ mà Người luôn thực hành triệt để.

Phong cách làm việc tận tụy của Hồ Chí Minh là một trong những biểu hiện tiêu biểu nhất của đạo đức cách mạng, được thể hiện xuyên suốt từ tư tưởng, lời nói đến hành động. Qua nghiên cứu di sản tư tưởng của Người, có thể khái quát bốn nội dung cốt lõi cấu thành phong cách làm việc tận tụy như sau:

Một là, tận tụy trước hết là biểu hiện cao nhất của tinh thần trách nhiệm đối với công việc. Với Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cán bộ cách mạng, khi đã được giao nhiệm vụ thì “bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công”⁽⁵⁾. Chính vì thế, tận tụy không đơn thuần là thái độ cần mẫn, mà là sự tận tâm, kiên định và nghiêm túc trong thực hiện công việc, không làm việc nửa vời hay thoái thác trách nhiệm.

Phong cách làm việc tận tụy của Hồ Chí Minh còn thể hiện qua thái độ đối với những công việc khó khăn, phức tạp, nguy hiểm. Người phê phán thói “làm việc cho xong”, làm việc cẩu thả, thiếu quyết tâm, dễ thì làm, khó thì thoái thác. Theo Người, “làm một cách cẩu thả, làm cho có chuyện, dễ làm khó bỏ, đánh trống bỏ dùi, gặp sao làm vậy, v.v., là không có tinh thần trách nhiệm”⁽⁶⁾, đó không phải là tận tụy, mà là lừa dối Tổ quốc, lừa dối nhân dân. Cuộc đời hoạt động cách mạng của Hồ Chí Minh là tấm gương của người cán bộ cách mạng sẵn sàng chịu trách nhiệm đến cùng, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, không né tránh, không đùn đẩy, không thoái lui trước khó khăn.

Hai là, tận tụy vì nhân dân, phục vụ nhân dân, không phải vì danh lợi cá nhân. Quan điểm “công bộc của dân” là trụ cột trong toàn bộ triết lý chính trị - đạo đức của Hồ Chí Minh. Đối với Người, được phục vụ nhân dân không chỉ là vinh dự, mà còn là bổn phận thiêng liêng, là lý do tồn tại của bộ máy chính quyền cách mạng. Người khẳng định: “Chính phủ ta là Chính phủ của nhân dân, chỉ có một mục đích là ra sức phụng sự lợi ích của nhân dân… làm trọn nhiệm vụ của mình là: người đày tớ trung thành tận tụy của nhân dân”⁽⁷⁾. Cán bộ, theo Hồ Chí Minh, là người “đầy tớ trung thành tận tụy” chứ không phải là “quan cách mạng”; do đó, tận tụy phải đi kèm với sự vô tư, trong sáng, tránh xa mọi biểu hiện vụ lợi, cầu danh, mưu cầu địa vị.

Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn tận tâm, tận lực vì nhân dân, đất nước, không màng danh, lợi cho bản thân và gia đình. Người ra đi tìm đường cứu nước năm 1911 không phải để mưu cầu địa vị, cũng không nhằm mục đích “vinh thân phì gia”, mà chỉ xuất phát từ một khát vọng cháy bỏng: “Tôi muốn đi ra ngoài, xem nước Pháp và các nước khác làm như thế nào, rồi trở về giúp đồng bào tôi”⁽⁸⁾ - một lý tưởng thuần khiết, không gắn với bất cứ lợi ích cá nhân nào. Suốt đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh sống giản dị, gần gũi thiên nhiên, không ham phú quý, danh lợi. Người luôn dành tất cả thời gian, trí tuệ và tâm huyết của mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân. Với cán bộ công an, lực lượng thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với người dân, Người yêu cầu phải có thái độ nghiêm túc, tôn trọng và thực lòng phục vụ nhân dân. Người dứt khoát phê phán lối làm việc hình thức, cửa quyền: “Phải làm thế nào cho được lòng dân, phải thực sự giúp đỡ dân trong công việc chứ không phải là lối ngoại giao qua loa. Có như thế thì người dân mới tích cực trở lại giúp đỡ công an”⁽⁹⁾. Do đó, tinh thần tận tụy theo Hồ Chí Minh không chỉ là thái độ hành động, mà còn là một động cơ tư tưởng trong sáng, gắn với lý tưởng phụng sự nhân dân, lấy hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu, không mưu cầu tư lợi hay danh vọng cá nhân.

Ba là, tận tụy phải đi đôi với tri thức, năng lực và tác phong làm việc khoa học. Với Hồ Chí Minh, tận tụy không bao giờ đồng nghĩa với sự hy sinh mù quáng hay làm việc theo cảm tính, càng không thể tách rời khỏi trình độ chuyên môn và hiệu quả thực chất. Người luôn khẳng định: cán bộ, dù có lòng nhiệt huyết đến đâu, nếu thiếu tri thức, thiếu kỹ năng thì sẽ không thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Vì vậy, Người căn dặn “phải cố gắng học tập chính trị, học tập nghiệp vụ, học tập văn hóa và thời sự”⁽¹⁰⁾, đồng thời khuyến khích tinh thần học hỏi lẫn nhau, cùng nhau tiến bộ. Đặc biệt, Người nhấn mạnh với những cán bộ công tác ở vùng sâu, vùng xa cần chủ động hòa nhập và phục vụ: “Cán bộ đi làm việc chỗ nào, phải học tiếng ở đấy”⁽¹¹⁾. Những chỉ dẫn này cho thấy tinh thần tận tụy không chỉ là lòng say mê công việc, mà phải đi kèm với tư duy cầu tiến, phương pháp làm việc khoa học và năng lực thực tiễn.

Tư tưởng ấy được Chủ tịch Hồ Chí Minh thực hành một cách mẫu mực trong suốt cuộc đời cách mạng. Dù giữ cương vị cao nhất của bộ máy lãnh đạo, Người vẫn luôn khiêm tốn, cầu thị, tự học không ngừng để hoàn thành tốt trọng trách của mình. Người tự học thêm ngoại ngữ, ghi chép cẩn thận, nghiên cứu lịch sử, văn hóa của các dân tộc, tự dịch tài liệu, tự chỉnh sửa bản thảo... Ngay trong công tác lãnh đạo, Hồ Chí Minh cũng luôn lắng nghe ý kiến từ cơ sở, học kinh nghiệm từ nhân dân và cán bộ thực tế. Tấm gương ấy thể hiện một chân lý giản dị mà sâu sắc: càng ở vị trí cao, càng phải học nhiều hơn để phục vụ nhân dân tốt hơn.

Do đó, theo Hồ Chí Minh, tận tụy không thể dừng lại ở lòng nhiệt tình, mà phải được nâng đỡ bởi nền tảng tri thức, tinh thần cầu tiến và lề lối làm việc khoa học, hiệu quả. Đó mới là tận tụy có chiều sâu, tận tụy có năng lực và tận tụy vì dân.

Bốn là, tận tụy đòi hỏi sự gắn bó sâu sắc với thực tiễn, sát dân, sát cơ sở. Trong tư tưởng và hành động của Hồ Chí Minh, không có sự tận tụy nào thực sự trọn vẹn nếu thiếu đi mối quan hệ mật thiết với nhân dân và thiếu sự hiểu biết thực tiễn từ cơ sở. Người yêu cầu cán bộ , đặc biệt là cán bộ công an, muốn hoàn thành nhiệm vụ thì trước hết “phải nắm vững đường lối, chính sách của Đảng và của Chính phủ, hết lòng phục vụ nhân dân và dựa vào nhân dân”⁽¹²⁾. Tận tụy không thể chỉ thể hiện trên văn bản, trong hội trường hay qua các chỉ đạo từ xa. Tận tụy phải là sự “thật thà nhúng tay vào việc”⁽¹³⁾, là sự hiện diện ở những nơi khó khăn, phức tạp, ở chính cuộc sống hàng ngày của nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương mẫu mực cho quan điểm đó. Theo thống kê từ Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, trong suốt thời gian giữ cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước, tính từ ngày 15-10-1954 đến ngày 12-8-1969 Người đã thực hiện 923 cuộc đi cơ sở, từ miền núi, đồng bằng, hải đảo, vùng sâu vùng xa cho đến các nhà máy, hợp tác xã, trường học và đơn vị vũ trang ⁽¹⁴⁾. Những chuyến đi ấy không chỉ để kiểm tra tình hình, mà còn là để lắng nghe, thấu hiểu và đồng cảm, từ đó đưa ra những chỉ đạo đúng đắn, kịp thời, phù hợp với điều kiện thực tế.

Sâu sát với thực tiễn như vậy, nhưng Hồ Chí Minh chưa bao giờ coi nhẹ vai trò của lý luận. Người viết: “Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng”⁽¹⁵⁾ - khẳng định rõ sự gắn bó với cơ sở không đồng nghĩa với xa rời nguyên lý cách mạng. Ngược lại, “Lý luận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận suông”⁽¹⁶⁾, do đó, lý luận phải được tôi luyện trong thực tiễn, còn thực tiễn phải được soi sáng bởi lý luận cách mạng đúng đắn. Phong cách làm việc tận tụy của Hồ Chí Minh vì thế không chỉ là đi cơ sở cho nhiều, mà là đi để hiểu, để hành động, để kết hợp chặt chẽ giữa nghe thật, thấy rõ và giải quyết kịp thời.

Từ đây có thể khẳng định, tận tụy phục vụ nhân dân không thể chỉ bằng tinh thần, mà phải bằng hành động cụ thể, bằng sự hiện diện thực chất ở cơ sở, bằng lề lối công tác khoa học và tấm lòng gắn bó máu thịt với nhân dân - như chính Chủ tịch Hồ Chí Minh.

2.2. Học tập và làm theo phong cách làm việc tận tụy của Chủ tịch Hồ Chí Minh - yêu cầu cấp thiết nhằm thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự tại cơ sở

Từ ngày 01-3-2025, thực hiện giải thể công an cấp huyện, tiếp đó, ngày 01-7-2025 thực hiện sáp nhập các xã, số lượng cán bộ, chiến sĩ được điều động về cấp xã tăng lên, trung bình mỗi xã bố trí khoảng 30 - 60 cán bộ/xã⁽¹⁷⁾, cùng với đó là toàn bộ 53 chức năng, nhiệm vụ của Công an cấp huyện, sẽ có một số bàn giao về Công an cấp tỉnh, một số mảng quản lý hành chính và phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc... chuyển về Công an cấp xã⁽¹⁸⁾. Các chủ trương này đã cụ thể hóa quan điểm “chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa, từ cơ sở”, xác lập rõ vai trò then chốt của địa bàn cơ sở trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc ngay từ gốc. Do đó, để thực hiện tốt nhiệm vụ thực tế, việc lực lượng công an xã học tập và làm theo phong cách làm việc tận tụy của Chủ tịch Hồ Chí Minh là yêu cầu cấp thiết, xuất phát từ các cơ sở:

Thứ nhất, từ vị trí, vai trò và chức năng đặc thù của lực lượng công an xã, yêu cầu học tập và làm theo phong cách làm việc tận tụy của Chủ tịch Hồ Chí Minh là hết sức cấp thiết. Theo Thông tư số 45/2022/TT-BCA ngày 01-11-2022 của Bộ trưởng Bộ Công an, lực lượng công an xã hiện nay được giao thực hiện 16 nhóm nhiệm vụ cơ bản, bao trùm nhiều lĩnh vực quan trọng, trực tiếp liên quan đến bảo đảm an ninh, trật tự ở cấp cơ sở và tổ chức phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Khi bỏ công an cấp huyện, nhiều nhiệm vụ, phần việc được chuyển giao cho công an cấp xã, chỉ tính riêng dịch vụ công, lực lượng công an xã hiện nay đảm nhiệm 8 nhóm nhiệm vụ với 35 đầu việc. Theo tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại cuộc họp Bộ Chính trị, Ban Bí thư ngày 04-7-2025: chính quyền xã phải giải quyết mọi việc cho dân⁽¹⁹⁾. Như vậy, lực lượng công an xã phải giải quyết khối lượng công việc lớn, tính chất công việc phức tạp, liên quan trực tiếp đến nhân dân. Chính vì vậy, mỗi cán bộ, chiến sĩ công an xã cần học tập và làm theo phong cách làm việc tận tụy, khoa học của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong đó, chú trọng phong cách làm việc trách nhiệm đến cùng với công việc, tinh thần sẵn sàng vượt khó, sâu sát thực tiễn địa bàn, tác phong khoa học, gần dân, hiểu dân, vì dân mà phục vụ.

“

Xây dựng phong cách làm việc tận tụy theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong lực lượng công an xã hiện nay là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết và lâu dài. Đó không chỉ là việc “học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” một cách lý luận, mà còn là quá trình tự giác rèn luyện mỗi ngày

Thứ hai, từ vị thế chính trị và vai trò kết nối giữa lực lượng công an với hệ thống chính trị cấp cơ sở. công an xã không chỉ thực hiện nhiệm vụ của ngành mà còn tham gia tích cực vào công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tổ chức phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phối hợp với các tổ chức đoàn thể và chính quyền địa phương trong thực hiện chính sách, pháp luật. Theo Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 14-4-2025 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, việc định hướng bố trí cơ cấu Trưởng công an xã tham gia Ban Thường vụ Đảng ủy cấp xã đã khẳng định vị trí chính trị ngày càng quan trọng của lực lượng công an xã. Trách nhiệm chính trị càng cao, càng đòi hỏi mỗi cán bộ công an xã phải nêu cao phong cách làm việc tận tụy, xử lý công việc một cách khách quan, minh bạch, không hình thức, không phiến diện. Đó cũng là cách để công an xã nêu tấm gương sáng trong hệ thống chính trị cơ sở, thực sự tạo dựng uy tín, phát huy vai trò nòng cốt trong tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ tại địa bàn cơ sở.

Thứ ba, từ thực tiễn hoạt động của lực lượng công an xã hiện nay. Chủ trương chính quy hóa công an xã đã tạo ra chuyển biến rõ nét trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn tồn tại một số biểu hiện đáng lo ngại như: làm việc thiếu chuẩn mực, thái độ ứng xử chưa đúng mực, còn để xảy ra tình trạng sách nhiễu, quan liêu, xử lý vụ việc thiếu khách quan, nể nang, ngại va chạm hoặc làm việc thiếu phối hợp với chính quyền, đoàn thể. Nguyên nhân của những tồn tại đó là một bộ phận cán bộ, chiến sĩ lơ là trong tu dưỡng, rèn luyện, thiếu mẫu hình phong cách làm việc đúng đắn. Vì vậy, phong cách làm việc tận tụy của Hồ Chí Minh là chuẩn mực để lực lượng công an xã học tập và làm theo, từ đó tạo nên phong cách làm việc đúng đắn, chuẩn mực cho lực lượng công an xã trong bối cảnh nhiệm vụ ngày càng đa dạng, phức tạp.

Lực lượng công an xã học tập và làm theo phong cách làm việc tận tụy của Hồ Chí Minh không chỉ là yêu cầu đạo đức, mà còn là giải pháp tổng thể về chính trị, tổ chức và chuyên môn nghiệp vụ. Đó là phong cách gắn bó với nhân dân nhưng không xa rời pháp luật; gần gũi đời sống nhưng không đánh mất kỷ cương, nguyên tắc. Phong cách ấy phải được định hình từ tư tưởng, bồi đắp bằng tri thức, rèn luyện bằng hoạt động cụ thể và đo lường bằng hiệu quả công tác. Thực hiện được điều đó chính là điều kiện để công an xã xứng đáng là “điểm tựa bình yên” tại địa bàn cơ sở trong thời kỳ mới.

2.3. Một số khuyến nghị góp phần nâng cao hiệu quả học tập và làm theo phong cách làm việc tận tụy Hồ Chí Minh của lực lượng công an xã

Thực tiễn cho thấy, xây dựng phong cách làm việc tận tụy trong lực lượng công an xã không chỉ là yêu cầu công việc, mà còn là đạo đức người cán bộ công an. Do đó, cần quán triệt và cụ thể hóa 4 nội dung cốt lõi trong phong cách làm việc tận tụy:

Thứ nhất, cán bộ công an xã phải thường xuyên rèn luyện và nâng cao tinh thần trách nhiệm chính trị, coi đó là thước đo đầu tiên của sự tận tụy trong công tác. Trong điều kiện công tác của công an xã hiện nay, vừa trực tiếp quản lý địa bàn, vừa xử lý các vụ việc cụ thể, vừa là cầu nối giữa nhân dân với chính quyền, tinh thần trách nhiệm ấy càng phải được thể hiện rõ ràng, cụ thể, thường xuyên. Dù là công việc thường xuyên như tuần tra địa bàn, tiếp dân, xử lý vi phạm hành chính hay nhiệm vụ quan trọng như tham mưu cho cấp ủy, phối hợp giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, giải quyết mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân… đều phải thực hiện đầy đủ, đúng quy định, đúng pháp luật và dứt điểm đến cùng. Làm việc nửa vời, thiếu kiên quyết, né tránh va chạm, chọn việc dễ, tránh việc khó, không chỉ đi ngược lại phong cách làm việc tận tụy mà còn bào mòn lòng tin của nhân dân đối với lực lượng công an và rộng hơn là với chính quyền.

Để khắc phục triệt để tình trạng “làm cho có”, “làm lấy lệ” trong một bộ phận cán bộ công an xã, cần đưa yêu cầu “tinh thần trách nhiệm” thành tiêu chí bắt buộc trong đánh giá kết quả công tác hằng tuần, hằng tháng, hằng quý và tổng kết công tác năm. Đồng thời, mỗi cán bộ, chiến sĩ phải tự giác đặt mình vào vị trí người thụ hưởng kết quả công việc để cảm nhận được trách nhiệm mà mình đang gánh vác. Mỗi vụ việc được xử lý nhanh gọn, đúng luật, không bị bỏ sót, không để oan sai chính là biểu hiện sinh động nhất của phong cách làm việc tận tụy, đúng với tinh thần của người cán bộ công an cách mạng.

Thứ hai, cần xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ công an xã động cơ công tác đúng đắn, đặt lợi ích của nhân dân, của tập thể lên trên hết, tuyệt đối không để chủ nghĩa cá nhân, tâm lý vụ lợi len lỏi trong tư duy và hành động. Theo Hồ Chí Minh, tận tụy không phải là một thái độ mơ hồ hay một biểu hiện hình thức, mà phải bắt đầu từ lý tưởng phụng sự nhân dân một cách trong sáng. Trong bối cảnh hiện nay, công an xã chính là những “công bộc” ở gần dân nhất, hiểu dân nhất và chịu trách nhiệm trực tiếp trước dân về nhiều vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích của nhân dân ở cơ sở. Vì vậy, mọi hành vi, lời nói, thái độ ứng xử của cán bộ công an xã đều phải thấm nhuần sâu sắc nguyên tắc: “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”⁽²¹⁾. Chỉ khi động cơ làm việc thật sự vì dân, hoạt động tiếp dân, các quyết định giải quyết công việc mới trở nên đúng đắn, chuẩn mực và được nhân dân tin yêu.

Do đó, cần tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng để cán bộ, chiến sĩ công an xã hiểu làm công an không phải để có quyền lực, mà là để phục vụ và bảo vệ nhân dân. Bên cạnh đó, trong công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá cán bộ cần đặc biệt chú trọng đến động cơ hành vi, không chỉ đánh giá kết quả công việc đơn thuần, mà cần xem xét tinh thần phục vụ, thái độ với dân, khả năng lắng nghe, thấu hiểu và tạo được niềm tin nơi nhân dân. Mọi biểu hiện hách dịch, quan liêu, vô cảm, cửa quyền, dù nhỏ đến đâu đều đi ngược lại tinh thần tận tụy vì dân của Hồ Chí Minh.

Thứ ba, lực lượng công an xã cần xác định tận tụy không tách rời năng lực cá nhân và tư duy khoa học. công an xã là lực lượng làm việc trực tiếp với nhiều tầng lớp nhân dân, do đó, yêu cầu làm đúng, làm hiệu quả là thước đo của tận tụy. Tận tụy không phải là làm nhiều việc, mà là xử lý mỗi việc đúng luật, hợp tình, khoa học, không sai sót, không lặp lại, không để vụ việc có thể diễn biến phức tạp. Điều này đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ phải không ngừng học tập, rèn luyện kỹ năng: từ lý luận chính trị, nghiệp vụ chuyên môn, pháp luật hình sự, hành chính, kỹ năng tiếp công dân, kỹ năng công nghệ trong xử lý hồ sơ, dữ liệu, đến hiểu biết về phong tục, văn hóa địa phương, tiếng dân tộc, truy vết, quản lý cư trú… Trong điều kiện khối lượng công việc tăng, nhân lực còn thiếu, thì chỉ có rèn luyện tác phong làm việc khoa học, tuân thủ quy trình, có kế hoạch rõ ràng, ưu tiên hợp lý, mới giúp công an xã thực hiện tốt nhiệm vụ mà vẫn giữ được sức bền tinh thần và niềm tin từ nhân dân.

Do đó, cần coi việc học tập, nâng cao năng lực là một nội dung quan trọng trong xây dựng phong cách tận tụy, không phải là hoạt động chỉ để lấy bằng cấp hay đủ tiêu chí, tiêu chuẩn bổ nhiệm chức danh, chức vụ. Học để làm tốt hơn, làm đúng hơn, để xử lý tình huống linh hoạt hơn, chính là cách để biến tận tụy thành hành vi chuyên nghiệp chứ không chỉ dừng lại ở ý chí hay cảm tính, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã yêu cầu người cán bộ: “Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ”⁽²²⁾. Đây là yếu tố cốt lõi để xây dựng một lực lượng công an xã vừa tận tâm, vừa vững nghề, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa trong bảo đảm an ninh, trật tự tại cơ sở.

Thứ tư, cán bộ công an xã phải gắn bó với nhân dân, thực tiễn, sát địa bàn, coi đó là nguyên tắc hành động thường xuyên, chứ không phải khẩu hiệu hình thức. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm. Chứ không phải chỉ nói suông, chỉ ngồi viết mệnh lệnh”⁽²³⁾ - đó chính là mô tả sinh động về phong cách làm việc tận tụy gắn với thực tiễn, hành động cụ thể, trách nhiệm đến cùng.

Trong thực tế, mọi biểu hiện vi phạm pháp luật, mâu thuẫn trong cộng đồng, khiếu kiện dân sự… đều xuất phát từ những thay đổi âm thầm trong lòng dân, nếu không phát hiện kịp thời từ cơ sở, sẽ tích tụ thành điểm nóng, gây bất ổn nghiêm trọng. Do đó, lực lượng công an cấp xã, cần trực tiếp tiếp xúc với đời sống nhân dân, sống cùng dân, quan tâm đến những lo lắng của nhân dân, sát dân, sát thực tế, biết lắng nghe, biết quan sát, biết đặt mình vào hoàn cảnh của người dân để cảm nhận và xử lý vấn đề đúng lúc, đúng cách. Mỗi cán bộ công an xã phải thật sự trở thành “người nhà của dân”, không chỉ quen mặt, biết tên mà còn hiểu tâm lý, nguyện vọng và đặc biệt là biết chọn đúng thời điểm để hành động thuyết phục, hiệu quả, không đổ lỗi, không né tránh.

Để làm được điều đó, lực lượng công an xã cần duy trì thường xuyên các hoạt động kiểm tra cơ sở, tiếp xúc nhân dân, dự họp thôn, bản, tổ dân phố, tăng cường nắm tình hình qua các kênh dân vận, đoàn thể và tổ chức quần chúng. Đồng thời, phải rèn luyện kỹ năng mềm, năng lực xử lý tình huống cộng đồng và nhất là bản lĩnh chính trị vững vàng, để trong mọi tình huống, không chỉ đứng về phía nhân dân mà còn hành động vì nhân dân một cách chân thành và hiệu quả.

3. Kết luận

Phong cách làm việc tận tụy của Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa trách nhiệm chính trị, đạo đức công vụ, năng lực nghề nghiệp và sự sâu sát thực tế. Xây dựng phong cách làm việc tận tụy theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong lực lượng công an xã hiện nay là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết và lâu dài. Đó không chỉ là việc “học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” một cách lý luận, mà còn là quá trình tự giác rèn luyện mỗi ngày, từ việc nhỏ nhất, trên tinh thần trách nhiệm cao nhất, vì mục tiêu lớn nhất là giữ gìn sự bình yên cho nhân dân và sự ổn định cho đất nước.

_________________

Ngày nhận bài: 16-4-2025; Ngày bình duyệt: 02-5-2025; Ngày duyệt đăng: 25-7-2025.

Email tác giả: tienlinh128@gmail.com

(1), (22) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.499, 292.

(2) Hoàng Phê (Chủ biên): Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, 2003, tr.900.

(3) Hồ Chí Minh:, Toàn tập, t.15, Sđd, tr.623.

(4), (7) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.9, Sđd, tr.354, 81.

(5), (6), (9) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.7, Sđd, tr.248, 248, 270.

(8) Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng: Hồ Chí Minh Biên niên tiểu sử, t.1, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, tr.28.

(10) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.13, Sđd, tr.351.

(11) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.14, Sđd, tr.168.

(12) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.10, Sđd, tr.260.

(13) (23) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.6, Sđd, tr.234, 233-234.

(14) Phạm Nga: Chủ tịch Hồ Chí Minh với những chuyến đi thực tế địa phương (giai đoạn 1954 - 1969), http://tapchicongsan.org.vn, ngày 21-7-2017.

(15), (16) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.11, Sđd, tr.95, 95.

(17) Hương Giang: Bộ Công an dự kiến bố trí 30 - 60 công an cấp xã sau sắp xếp, sáp nhập, https://thanhtra.com.vn, ngày 28-4-2025.

(18) 53 chức năng, nhiệm vụ của Công an cấp huyện sẽ chuyển giao cho Công an cấp tỉnh và cấp xã, https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn, ngày 04-3-2025.

(19) Tổng Bí thư Tô Lâm: Chính quyền xã phải giải quyết mọi việc cho dân, https://vtv.vn, ngày 05-7-2025.

(20) Đây là nguyên tắc quan trọng của công tác dân vận được quy định rõ trong Điều 1 Quyết định số 23-QĐ/TW ngày 30-7-2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về việc ban hành Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị.