Phát huy tính tích cực, chủ động tự bồi dưỡng năng lực công tác của cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong quân đội

Hội nghị giao ban công tác tư tưởng, dư luận, kỷ luật và bảo đảm an toàn đơn vị, khu vực phía Nam do Cục Tuyên huấn tổ chức (11-2022) - Ảnh: qdnd.vn

Yêu cầu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong tình hình mới đặt ra yêu cầu rất cao đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội nói chung và đội ngũ cán bộ tuyên huấn trong Quân đội nói riêng.

Để bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ phải kết hợp nhiều hoạt động, phương thức, biện pháp khác nhau, như phát huy vai trò của các cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ chủ các cấp; không ngừng đổi mới nội dung, hình thức bồi dưỡng sát với yêu cầu nhiệm vụ… Trong đó, phát huy tính tích cực, chủ động của chính đội ngũ cán bộ tuyên huấn trong tự bồi dưỡng, rèn luyện là vấn đề hết sức quan trọng, mang tính quyết định hiệu quả quá trình bồi dưỡng để cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, thật sự xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong công tác thông tin, tuyên truyền, định hướng nhận thức, tư tưởng cho mọi quân nhân trong toàn quân.

Thực tiễn cho thấy, đào tạo, bồi dưỡng tại các học viện, nhà trường quân đội dù có cơ bản, hệ thống, toàn diện đến đâu thì thời gian, nội dung, khối lượng kiến thức, kỹ năng vẫn chỉ có giới hạn nhất định. Vì vậy, chỉ học tập, rèn luyện tại học viện, nhà trường là chưa đủ, cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội còn phải tự học tập, rèn luyện, phấn đấu hằng ngày để không ngừng nâng cao, hoàn thiện năng lực công tác. Nếu không làm được điều đó, kiến thức sẽ mai một, sự hiểu biết cũng sẽ dần lạc hậu, bởi thực tiễn luôn vận động và biến đổi không ngừng.

Hơn ai hết, mỗi cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội biết rõ những ưu điểm và hạn chế về năng lực công tác của mình, vì thế nếu cán bộ tuyên huấn tích cực, chủ động, tự giác tự học tập, nghiên cứu, tu dưỡng, rèn luyện, thì năng lực công tác sẽ thường xuyên được nâng lên. Ngược lại, nếu mỗi cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội lười học tập, nghiên cứu, không tích cực, chủ động tự học tập để nâng cao năng lực công tác của mình, thì chất lượng hoạt động bồi dưỡng của tổ chức, cơ quan sẽ rất thấp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Trường huấn luyện đã giúp anh em biết phương hướng, biết nhắm mục đích mà đi… rồi sau anh em còn phải học nữa, học mãi trong khi đi làm việc”⁽¹⁾, “Cách học tập: … Lấy tự học làm cốt”⁽²⁾.

Để phát huy tốt tính tích cực, chủ động trong tự bồi dưỡng năng lực công tác của cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

Một là, cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở nhận thức đúng tầm quan trọng, trách nhiệm của cá nhân trong việc tự bồi dưỡng năng lực công tác

Đây là nội dung, biện pháp có ý nghĩa quan trọng hàng đầu trong phát huy tính tích cực, chủ động tự bồi dưỡng năng lực công tác của cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội. Bởi vì, nếu không thấy rõ tầm quan trọng, sự cần thiết của việc tự bồi dưỡng năng lực công tác đối với sự tiến bộ, trưởng thành và mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao, thì cán bộ sẽ không có động cơ, thái độ đúng đắn đối với việc tự bồi dưỡng năng lực công tác, sẽ có tư tưởng ngại tự học tập, tự bồi dưỡng, hoặc có tự học tập, tự bồi dưỡng cũng chỉ là hình thức đối phó, không mang lại hiệu quả.

Theo đó, cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội cần nhận thức rõ việc tự học tập, nghiên cứu, rèn luyện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong nâng cao năng lực công tác của bản thân, không ai có thể thay thế được; tự học tập là công việc suốt đời; lười học tập, nghiên cứu, rèn luyện sẽ làm cho người cán bộ tụt hậu, lạc hậu so với sự vận động, phát triển của đời sống, với yêu cầu chức trách, nhiệm vụ được giao. Mỗi cán bộ tuyên huấn cần xác định cho mình trách nhiệm, nhu cầu, động cơ tự học tập, tự bồi dưỡng năng lực công tác đúng đắn, tạo ra động lực để phấn đấu, trưởng thành.

Những tri thức được học ở nhà trường, lớp học chỉ mang tính cơ bản và định hình phương pháp, trong khi tình hình, nhiệm vụ và thực tiễn công tác của mỗi cán bộ lại không ngừng thay đổi, phát triển, vì thế quá trình tự đào tạo, tự bồi dưỡng là một yêu cầu khách quan đối với đội ngũ cán bộ quân đội hiện nay.

Lý luận giáo dục học đã chỉ ra rằng, trong bất kỳ một hình thức giáo dục, đào tạo nào, hoạt động tự học của người học cũng đều có vị trí quan trọng đặc biệt. Hoạt động tự học, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chính là biện pháp hữu ích giúp mỗi cán bộ củng cố và mở rộng kiến thức, phát triển tư duy độc lập, sáng tạo, vận dụng kiến thức tiếp thu được từ nhà trường và kinh nghiệm thực tiễn trong công tác, biến chúng trở thành kiến thức của mình.

Các cấp ủy và cán bộ chỉ huy cần thường xuyên giáo dục cho đội ngũ cán bộ nhận thức đúng đắn về sự cần thiết của tự học, tự bồi dưỡng, rèn luyện đối với việc nâng cao trình độ, kỹ năng thực hành, hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao; quán triệt cho đội ngũ cán bộ nắm vững quan điểm của Đảng: tự học tập nâng cao trình độ, kiến thức, năng lực công tác đối với mỗi cán bộ, đảng viên là yêu cầu khách quan, là nghĩa vụ, quyền lợi, trách nhiệm và là tiêu chuẩn quan trọng của người cán bộ cách mạng. Trên cơ sở đó, xây dựng động cơ, trách nhiệm đúng đắn cho đội ngũ cán bộ đối với việc tự học tập, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ.

Bên cạnh đó, cần làm cho mỗi cán bộ nhận thức được rằng, công tác bồi dưỡng năng lực công tác của tổ chức, đơn vị chỉ là điều kiện, môi trường thuận lợi để phát huy tính tích cực, chủ động tự bồi dưỡng của bản thân trong quá trình công tác chứ không thể thay thế tự bồi dưỡng của mỗi cán bộ. Nếu không tích cực, chủ động tự bồi dưỡng sẽ không theo kịp sự phát triển của tình hình, nhiệm vụ, khó có thể hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Cần kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện tư tưởng dựa dẫm, ỷ lại vào sự bồi dưỡng của tổ chức, đơn vị mà thiếu chủ động, tích cực, tự giác trong tự bồi dưỡng năng lực công tác dẫn đến kết quả hoàn thành nhiệm vụ thấp. Phải luôn quán triệt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “bất kỳ ở hoàn cảnh nào, đảng viên và cán bộ cần phải luôn luôn ra sức phấn đấu, ra sức làm việc, cố gắng học tập”⁽³⁾.

Tự bồi dưỡng năng lực công tác là công việc rất gian khổ, vất vả, đòi hỏi mỗi cán bộ tuyên huấn phải vượt lên chính mình, hy sinh những nhu cầu cá nhân, khắc phục những khó khăn trong cuộc sống để thực hiện tốt việc tự bồi dưỡng năng lực công tác. Có động cơ, thái độ đúng đắn sẽ tạo nên động lực bên trong thôi thúc người cán bộ tuyên huấn say mê, phấn khởi, tự tin trong tự bồi dưỡng năng lực công tác, vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành tốt kế hoạch tự bồi dưỡng của cá nhân.  

Hai là, cán bộ tuyên huấn phải đánh giá đúng thực trạng năng lực công tác, xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng năng lực công tác khoa học, cụ thể

Đây là một nội dung, biện pháp quan trọng, mỗi cán bộ tuyên huấn không nghiêm túc tự đánh giá đúng những ưu điểm, hạn chế về năng lực công tác của bản thân, không thấy được những kiến thức cần được bổ sung, cập nhật, những kinh nghiệm công tác cần được tích lũy, những kỹ năng công tác còn thiếu, còn yếu cần được rèn luyện nhiều hơn…, không tự đánh giá đúng năng lực của bản thân thì không có cơ sở để xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng năng lực công tác, để xác định động cơ, thái độ, trách nhiệm trong tự bồi dưỡng.

Trong quá trình công tác, sự thiếu hụt về tri thức, kinh nghiệm, kỹ năng công tác so với yêu cầu nhiệm vụ được giao là khó tránh khỏi. Vấn đề đặt ra là, mỗi cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội phải nghiêm túc đánh giá đúng năng lực công tác của mình, không được chủ quan, giản đơn, bảo thủ, hoặc tự ti, bi quan. Từ đó, tích cực, chủ động tự bồi dưỡng năng lực công tác của mình.

Xây dựng kế hoạch và quyết tâm thực hiện kế hoạch tự học tập, rèn luyện của cán bộ thể hiện tác phong khoa học, tính chủ động và ý chí vươn lên, đồng thời thể hiện tính chủ động, tích cực của mỗi cán bộ trong tự học, tự bồi dưỡng, rèn luyện. Do vậy, các cấp ủy, cán bộ chỉ huy cần có chủ trương và các biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, gắn xây dựng kế hoạch tự học tập, tự bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ với kế hoạch tu dưỡng đảng viên hằng năm; hướng dẫn, giúp đỡ cán bộ lập kế hoạch tự học tập, rèn luyện thật sự hợp lý. Mỗi cán bộ căn cứ vào chức trách, nhiệm vụ của mình để xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp tự học tập, tự bồi dưỡng, rèn luyện.

Để đội ngũ cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội tự xây dựng kế hoạch và xác định đúng nội dung, biện pháp tự học tập, tự bồi dưỡng năng lực công tác, cần có sự định hướng, giúp đỡ của cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chỉ huy trực tiếp ở đơn vị. Có như vậy, kế hoạch tự học tập, tự bồi dưỡng mới phù hợp với chức trách, nhiệm vụ được giao. Về phần mình, mỗi cán bộ tuyên huấn phải căn cứ vào khả năng của bản thân, điều kiện của đơn vị, đặc thù công tác để xây dựng cho mình kế hoạch thiết thực.

Việc xây dựng kế hoạch, xác định các nội dung tự bồi dưỡng phải mang tính toàn diện và có tính khoa học cao, đặc biệt chú trọng những nội dung bản thân còn yếu, còn thiếu. Cần tập trung bồi dưỡng, rèn luyện cả về phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật; cả về kiến thức, năng lực, kinh nghiệm công tác; cả về kiến thức chuyên môn và kiến thức xã hội liên quan. Kế hoạch tự bồi dưỡng của cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội phải cụ thể, thiết thực, xác định rõ mục tiêu, yêu cầu, nội dung, hình thức, biện pháp, thời gian hoàn thành, điều kiện bảo đảm, tránh tình trạng xây dựng kế hoạch một cách chung chung, hình thức, mang tính đối phó, không có tính khả thi. Trong quá trình tự bồi dưỡng, nếu có những vấn đề mới, mỗi cán bộ phải bổ sung vào kế hoạch để thực hiện kịp thời.

Chỉ tiêu phấn đấu nên vừa phải, không quá cao, nhưng cũng không quá thấp so với khả năng. Nội dung tự học tập, tự bồi dưỡng phải bảo đảm tính toàn diện, nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm. Thời gian tự học phải được xác định cụ thể, phù hợp, không quá kéo dài, nhưng cũng không quá nóng vội. Các biện pháp thực hiện phải phù hợp với những nội dung đã xác định và thực tế của bản thân, bảo đảm có khả năng thực hiện và hoàn thành kế hoạch. Sau khi cán bộ lập xong kế hoạch tự học, tự rèn luyện, người chỉ huy cơ quan, đơn vị phê duyệt và giám sát việc thực hiện.

Ba là, cán bộ tuyên huấn phải có quyết tâm cao, khắc phục mọi khó khăn để thực hiện tốt kế hoạch tự bồi dưỡng

Xây dựng được một kế hoạch tự bồi dưỡng mang tính khoa học, thiết thực đã là rất khó, nhưng thực hiện được kế hoạch đó còn khó hơn rất nhiều. Bởi vì, đội ngũ cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong Quân đội phải đảm nhiệm một khối lượng công việc rất lớn nhằm góp phần bảo đảm cho công tác tư tưởng ở các đơn vị cơ sở được thông suốt và thực hiện nhiều nhiệm vụ khác như: xây dựng đơn vị chính quy, rèn luyện kỷ luật; xây dựng môi trường văn hóa; phòng, chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “bạo loạn, lật đổ” của các thế lực thù địch; phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn; công tác dân vận, xây dựng cơ sở địa phương vững mạnh; v.v.. Những nhiệm vụ đó tạo ra áp lực rất lớn về tinh thần và thể chất đối với các cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở.

 Vì vậy, để thực hiện tốt kế hoạch tự bồi dưỡng đã xác định, các cán bộ  phải có quyết tâm cao, tự mình vượt qua áp lực về tâm lý, công việc, khắc phục khó khăn trong công tác và trong cuộc sống thường ngày, tranh thủ mọi điều kiện và khả năng để thực hiện kế hoạch tự bồi dưỡng năng lực công tác một cách tốt nhất. Tuyệt đối không vin vào lý do khách quan, do công việc, không đủ thời gian, hoàn cảnh gia đình gặp khó khăn… để không thực hiện kế hoạch tự bồi dưỡng hoặc thực hiện không đến nơi đến chốn.

Trong quá trình thực hiện kế hoạch tự học, mỗi cán bộ phải luôn đề cao ý thức tự trọng với chính mình, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn để phấn đấu vươn lên, không bằng lòng với những kiến thức, kỹ năng đã có. Mỗi cán bộ cần cụ thể hóa kế hoạch thành lịch công tác cá nhân hằng ngày, hằng tuần và thực hiện đúng theo lịch, rèn luyện thành thói quen, nền nếp tự học. Sau mỗi tháng, mỗi nội dung học tập, từng cán bộ phải nghiêm túc tự kiểm điểm, rút kinh nghiệm việc tự học của mình cả về nội dung, phương pháp và việc thực hiện kế hoạch, để kịp thời điều chỉnh, bổ sung trong quá trình thực hiện.

Bốn là, cấp ủy, chỉ huy thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ cán bộ tuyên huấn tự bồi dưỡng năng lực công tác; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tự học tập, rèn luyện, bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ

Cấp ủy, cán bộ chỉ huy cần có nhiều biện pháp khuyến khích cán bộ tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực, làm cho họ thấy rõ những thuận lợi, khó khăn trong quá trình tự học tập, tự bồi dưỡng và tạo điều kiện để cán bộ vượt qua khó khăn, quyết tâm tự học tập, tự rèn luyện. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Muốn có nhiều cán bộ, Đảng phải giúp đỡ cho cán bộ tự học tập. Đảng đã giúp, cán bộ phải chịu khó học”⁽⁴⁾.

Cấp ủy, cán bộ chỉ huy và cơ quan chức năng các cấp cần quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở trong quá trình tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao năng lực công tác; theo dõi, nắm chắc chất lượng và kết quả tự bồi dưỡng của từng cán bộ; kịp thời động viên, khuyến khích, biểu dương, khen thưởng những cá nhân tiêu biểu trong thực hiện việc tự bồi dưỡng, đồng thời uốn nắn, nhắc nhở, phê bình những cá nhân làm chưa tốt, kịp thời có những biện pháp giúp đỡ để những cán bộ này thực hiện tốt kế hoạch tự học tập của cá nhân.

Cần tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, tài liệu cho việc tự học tập, tự bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở. Tăng cường mời các báo cáo viên, các cán bộ có kiến thức, trình độ, năng lực công tác đến phổ biến những kinh nghiệm hay, phương pháp tốt trong tự bồi dưỡng năng lực công tác cho đội ngũ cán bộ và phổ biến kịp thời những thông tin mới để giúp đội ngũ cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở không ngừng củng cố, mở rộng kiến thức về mọi mặt, phát triển một cách toàn diện, không ngừng tiến bộ, trưởng thành.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tự học, tự rèn của đội ngũ cán bộ tuyên huấn. Chỉ khi có sự kết hợp chặt chẽ việc kiểm tra, giám sát của cấp ủy, cán bộ chỉ huy, với tính tự giác học tập, rèn luyện của cán bộ, hoạt động tự học tập, tự bồi dưỡng năng lực công tác của đội ngũ cán bộ mới có chất lượng, hiệu quả, hoạt động tự học của cán bộ mới được diễn ra thường xuyên, không bị lãng quên. Qua kiểm tra, giám sát, cấp ủy, cán bộ chỉ huy định hướng, thúc đẩy tinh thần tự học, tự rèn của cán bộ thành phong trào sôi nổi trong đơn vị. Ngoài ra, cần lấy kết quả của tự bồi dưỡng năng lực công tác của cán bộ là một tiêu chí để đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, đảng viên; đề nghị thăng quân hàm, nâng lương hằng năm đối với cán bộ. Bên cạnh đó, cán bộ chỉ huy các cấp phải luôn nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu trong tự bồi dưỡng năng lực công tác để cấp dưới học tập và noi theo.

_________________

Ngày nhận: 16-11-2023; Ngày bình duyệt: 18-12-2023; Ngày duyệt đăng: 02-1-2024.

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.116.

(2), (3) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Sđd, tr.312, 293.

(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.6, Sđd, tr.16.