(LLCT) - Công tác giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng. Nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị là yêu cầu vừa cấp bách, vừa thường xuyên của Đảng. Thông qua công tác giáo dục lý luận chính trị, từng bước góp phần nâng cao trình độ lý luận, chuyên môn nghiệp vụ, giữ vững bản lĩnh chính trị, lập trường giai cấp cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, sinh viên. Bài viết phân tích thực trạng công tác giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các trường đại học hiện nay và đề xuất giải pháp góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị trong thời gian tới.
Giờ học môn Kinh tế chính trị Mác - Lênin tại trường Đại học Hạ Long - Ảnh: uhl.edu.vn
1. Giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên là nhu cầu thực tiễn
Giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên luôn được Đảng, Nhà nước, và các tổ chức chính trị xã hội quan tâm. Trong bối cảnh đất nước đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng với những thời cơ và thách thức như hiện nay, vấn đề này lại càng trở nên cấp thiết. Thông qua giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên, hệ thống giáo dục sẽ góp phần quan trọng trong xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa với Đức - Trí - Thể - Mỹ toàn diện, trở thành con người có đạo đức, nhân cách, tri thức, sức khoẻ, tư duy và kỹ năng sáng tạo, có khát vọng vươn lên để xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Sự nghiệp đổi mới đất nước, xu thế mở cửa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng đã và đang làm thay đổi nhanh chóng các mặt của đời sống xã hội và các khó khăn, thách thức từ thực tiễn... Từ đó, đặt ra yêu cầu phải nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị để góp phần nâng cao chất lượng về mặt lý luận cho sinh viên.
Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII vào cuộc sống, đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên trong thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng ý thức hệ về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kỹ năng lãnh đạo quản lý; về công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính quyền nhà nước và một số lĩnh vực khác trong xã hội.
Đại hội XIII của Đảng là sự kiện chính trị trọng đại của Đảng, đất nước và dân tộc ta. Đại hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước, đồng thời tiếp tục khẳng định công tác giáo dục lý luận chính trị là công việc quan trọng và cấp bách của Đảng.
Giáo dục lý luận chính trị luôn cần thiết cho mọi đối tượng, có vai trò to lớn trong đời sống xã hội của mọi quốc gia bởi lý luận là: Hệ thống những tri thức đã được khái quát, tạo ra một quan niệm hoàn chỉnh về các quy luật và về mối liên hệ cơ bản của hiện thực. Lý luận là sự phản ánh và tái hiện hiện thực khách quan. Mọi lý luận đều bị quy định bởi hoàn cảnh lịch sử trong đó nó nảy sinh, bởi trình độ cụ thể của lịch sử sản xuất, kỹ thuật và thực nghiệm.
Theo nghĩa rộng, lý luận là dạng hoạt động của con người nhằm thu nhận tri thức về hiện thực tự nhiên và xã hội, và cùng với thực tiễn, nó tạo thành hoạt động tổng thể của xã hội... Theo nghĩa hẹp, lý luận là dạng tri thức khoa học đáng tin cậy về một tổng thể các khách thể nào đó, là hệ thống các luận điểm gắn bó chặt chẽ với nhau về mặt logic và phản ánh bản chất, các quy luật hoạt động, phát triển của khách thể để nghiên cứu. Lý luận không chỉ là sự mô tả hiện thực khách quan, là sự sao chép giản đơn các kinh nghiệm trong thực tiễn, mà trên cơ sở phản ánh và khái quát thực tiễn, phát hiện ra những quy luật vận động và dự báo những xu hướng, những vấn đề được đặt ra cần giải quyết trong thực tiễn. Lý luận mở đường cho thực tiễn phát triển bằng những tổng thể tri thức nhất định. Thực tiễn đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành lý luận, làm nảy sinh những yêu cầu mới, đòi hỏi được nghiên cứu khái quát phản ánh và bổ sung vào lý luận những nhận thức mới để lý luận hoàn thiện và phát triển hơn.
Theo quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin, mọi lý luận chân chính đều bắt nguồn từ thực tiễn, phản ánh đúng thực tiễn và trở lại phục vụ thực tiễn. Vì lẽ đó, lý luận là một nội dung, một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của một chính đảng cầm quyền. Đảng cầm quyền mà không có lý luận dẫn đường thì “cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam”(1). Lý luận và thực tiễn nằm trong một thể thống nhất gắn bó, luôn tác động lẫn nhau trong quá trình phát triển, đây là nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin. Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng, lý luận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận suông - đó là lời dạy của Hồ Chí Minh. Trong điều kiện xây dựng CNXH hiện nay ở Việt Nam, chính trị là bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, hiệu lực quản lý của Nhà nước, quyền làm chủ của nhân dân lao động trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Lý luận chính trị là hệ thống tri thức vềchính trị đã được khái quát, tạo ra một quan niệm hoàn chỉnh về các quy luật và về mối liên hệ cơ bản của hiện thực đời sống chính trị, đây là hệ thống tri thức về lĩnh vực chính trị, bộ phận quan trọng trong kho tàng lý luận của nhân loại giới hạn trong lĩnh vực chính trị, là kết quả của hoạt động nghiên cứu khoa học và thực tiễn chính trị của nhiều người qua thực tiễn đời sống chính trị.
2. Thực trạng và nguyên nhân của công tác giáo dục lý luận chính trị ở nước ta thời gian qua
Thực trạng công tác giáo dục lý luận chính trị
Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ XIII diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến rất nhanh, phức tạp. Thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức: xung đột chính trị, biến đổi môi trường và nhất là sự bùng phát kinh hoàng của đại dịch COVID-19. Trước kỳ Đại hội, các thế lực thù địch đã tìm mọi thủ đoạn chống phá chế độ xã hội Việt Nam, chống phá Đảng và Nhà nước. Nhưng những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch đã thất bại, cán bộ, đảng viên và nhân dân vẫn đặt niềm tin và kỳ vọng vào những quyết sách đúng đắn, mạnh mẽ của Đảng, vẫn đoàn kết để xây dựng đất nước phát triển ổn định và bền vững. Đại hội Đảng đã thành công tốt đẹp là một minh chứng quan trọng cho năng lực và sức mạnh của Đảng ta, cho uy tín và niềm tin của Đảng. Đại hội Đảng lần này được tiến hành theo phương châm: Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển. Chủ đề của Đại hội là: Tăng cường xâydựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta thường xuyên quan tâm đến công tác giáo dục lý luận chính trị nhằm giác ngộ lý tưởng cách mạng, nâng cao nhận thức chính trị, thống nhất ý chí và hành động trong Đảng, sự đồng thuận của nhân dân để thực hiện thắng lợi đường lối, nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kỳ. Đại hội XIII của Đảng ta đã khẳng định: Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để làm được điều đó, cần phải “tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với xã hội…”(2). Do đó, công tác giáo dục lý luận chính trị có vai trò đặc biệt quan trọng đối với Đảng và hoạt động của Đảng. Bởi vậy, nếu cán bộ, đảng viên không chú tâm nghiên cứu lý luận Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, không nắm vững lý luận chính trị sẽ dẫn đến suy thoái về tư tưởng chính trị. Những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị đang tác động lớn đến niềm tin vào chế độ xã hội mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn.
Đảng ta yêu cầu các trường Đại học "Tăng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng - đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác - Lênin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường phù hợp với lứa tuổi và từng bậc học. Coi trọng hơn nữa các môn khoa học xã hội và nhân văn"(3). Đồng thời, phải "Đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức, biện pháp giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tuyên truyền sâu rộng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước"(4).
Tuy nhiên, hiện nay, trong quá trình học tập cũng có không ít người, ngại học lý luận, chưa thực sự nghiêm túc trong học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị, có động cơ học tập không đúng đắn, học để lấy bằng cấp, sử dụng bằng cấp để thăng tiến, tăng lương, chuyển ngạch... Vì thế, nhiều cán bộ, đảng viên chưa dành nhiều thời gian, tâm huyết để nghiên cứu, học tập, nắm vững đường lối, nghị quyết của Đảng nói riêng, lý luận chính trị nói chung. Một bộ phận cán bộ, đảng viên lười học tập, lười suy nghĩ, chưa thường xuyên tiếp nhận, cập nhật những thông tin, hiểu biết mới. Vì vậy, khi tham gia học tập, một số học viên, sinh viên chỉ đến để tranh thủ điểm danh chứ chưa thực sự chú ý lắng nghe và suy nghĩ về những vấn đề mà giảng viên trình bày. Một số học viên, sinh viên còn tỏ ra thờ ơ với những nội dung kiến thức, nghị quyết mới của Đảng. Như vậy, việc lười học tập nghị quyết của Đảng nói riêng, lý luận chính trị nói chung là một trong những biểu hiện “suy thoái”, rất nguy hiểm. Nó làm cho cán bộ, đảng viên không nắm được đường lối, quan điểm của Đảng, chủ trương, biện pháp lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng, nghị quyết của Đảng dù rất đúng đắn, nhưng chậm được triển khai, cụ thể hóa và trở thành hiện thực. Thậm chí có những trường hợp, cán bộ, đảng viên hiểu sai, làm trái với đường lối, nghị quyết của Đảng, gây ra sự bất bình, lo lắng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Bản thân mỗi cán bộ còn thiếu trách nhiệm trong việc cập nhật những nội dung mới của nghị quyết dẫn đến thiếu hụt cán bộ giảng dạy nghị quyết cho sinh viên hiện nay. Chính vì vậy, việc học tập lý luận chính trị có vai trò hết sức quan trọng, là công việc cần thiết, cấp bách, thường xuyên và lâu dài của mỗi tổ chức, cán bộ, đảng viên và sinh viên hiện nay.
Nguyên nhân ảnh hưởng đến công tác giáo dục lý luận chính trị
Việc lười học tập lý luận chính trị bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu nhất là từ bản thân cá nhân cán bộ, đảng viên.
Trước hết, cán bộ, đảng viên chưa xác định được mục đích, động cơ học tập đúng đắn. Học không vì mục đích tự thân, không phải vì mục đích, nhiệm vụ phụng sự
Tổ quốc, phục vụ nhân dân, mà học để lấy bằng cấp, vì lý do thăng tiến, để đáp ứng tiêu chuẩn được đề bạt, bổ nhiệm. Do động cơ học tập lý luận chính trị không trong sáng, vì tư lợi thì việc học không thể có chất lượng, hiệu quả.
Bên cạnh đó, trong thời đại khoa học và công nghệ, internet kết nối toàn cầu, mọi thông tin đều có thể lan truyền, chia sẻ, do đó việc phải cầm đọc và nghiên cứu đối với những cuốn giáo trình dày, nặng về lý luận và cần tập trung tâm trí , thời gian để nghiên cứu đã trở thành việc không tự giác của học viên hiện nay. Thay vào đó, họ dễ ỷ lại, dựa dẫm vào internet và các thiết bị khác mà không chú tâm vào việc ghi chép, trao đổi thông tin hay chủ động tham gia tích cực vào việc học. Đó là chưa kể, một số học viên đi học chỉ hứng thú với những nội dung giải trí hơn là tiếp nhận những nội dung mang tính chính trị, học thuật, do đó, khi cần kiến thức để luận giả các vấn đề của thực tiễn là thiếu hoặc giải quyết hời hợt, thiếu căn cứ.
Một nguyên nhân không kém phần quan trọng là một số cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị chưa nhận thức đúng đắn về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên, do đó chưa quan tâm đúng mức công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị. Chất lượng và hiệu quả của công tác giáo dục lý luận chính trị chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ.
Các chương trình đào tạo, bồi dưỡng còn khá nặng về lý thuyết, việc kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn còn hạn chế; chưa hướng đến những nội dung đào tạo, bồi dưỡng theo vị trí việc làm, công việc vị trí đảm nhận của cán bộ, đảng viên; Giáo trình tuy đã được đổi mới nhưng vẫn chưa kịp thời cập nhật những kiến thức mới, những tư tưởng lý luận mới của thời đại và trong các nghị quyết mới của Đảng, nhiều nội dung lạc hậu so với thực tiễn trong và ngoài nước.
Phương pháp giảng dạy của đội ngũ giảng viên, báo cáo viên tuy có đổi mới nhưng vẫn nặng thuyết trình về câu chữ. Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, đánh giá kết quả giảng dạy và học tập còn nhiều bất cập.
Ngoài ra, hệ thống cơ chế, chính sách chưa thật sự hợp lý, sát thực; quy định về tiêu chuẩn trình độ lý luận chính trị đối với các chức danh cán bộ và về việc phân cấp đào tạo, bồi dưỡng theo đối tượng, tiêu chuẩn chức danh còn bất cập.
Đội ngũ cán bộ giảng viên giảng dạy, cán bộ quản lý ở các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng mặc dù đã được chăm lo nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới, nhất là kinh nghiệm hoạt động thực tiễn. Chế độ chính sách đối với người dạy, người học chưa thật sự phù hợp, chưa động viên khích lệ tích cực của đội ngũ giảng viên, cán bộ, trong giảng dạy cũng như học tập.
Ngân sách dành cho công tác giáo dục lý luận chính trị vẫn còn hạn chế, đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật, hiện đại hóa trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy còn chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới và phát triển.
Bên cạnh đó, tình trạng buông lỏng quản lý của ở một số cơ sở đào tạo, việc mở lớp chưa đúng đối tượng, phù hợp với từng vùng, miền, trong khi không xác định được nhu cầu thực chất của việc đào tạo… dẫn đến chất lượng dạy học chưa cao, chưa thu hút, thuyết phục được người nghe, gây nhàm chán, đơn điệu khiến người học ngày càng rời xa những vấn đề lý luận chính trị
3. Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị ở nước ta trong thời gian tới
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị gắn với việc thực hiện Nghị quyết khóa XIII của Đảng, hệ thống các cơ sở đào tạo bồi dưỡng lý luận chính trị trong đó có cần phải có nhiều giải pháp tích cực và trách nhiệm từ nhiều cấp, ngành, đơn vị, tổ chức cũng như cán bộ, đảng viên và phải có giải pháp từ hai phía: người dạy và người học.
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc tinh thần Nghị quyết đại hội XIII của Đảng; xác định công tác đào tạo lý luận chính trị là nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của Đảng ta; bảo đảm tính hệ thống và liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương pháp đào tạo, phù hợp với tiêu chuẩn chức danh cán bộ để tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy các môn lý luận chính trị. Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị phải luôn bám sát mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ của chiến lượng cán bộ và gắn kết chặt chẽ với các khâu trong công tác cán bộ. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả của công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có đủ phẩm chất chính trị, đạo đức và năng lực, phong cách làm việc hiệu quả đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Hai là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với công tác giảng dạy các môn lý luận chính tri. Quán triệt sâu sắc và cụ thể hoá các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đổi mới công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị, tạo sự thống nhất trong hệ thống chính trị và hệ thống các cơ sở đào tạo. Tiếp tục đối mới tư duy, nâng cao nhận thức của cấp uỷ, chính quyền các cấp và cán bộ, đảng viên về mục tiêu, yêu cầu và tầm quan trọng của công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị, trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. Các cấp uỷ, tổ chức đảng phải thường xuyên chỉ đạo công tác giảng dạy các môn lý luận chính trị, gắn việc xây dựng quy hoạch cán bộ với kế hoạch giảng dạy các môn lý luận chính trị, cho cán bộ theo tiêu chuẩn chức danh của từng giai đoạn. Chọn, cử cán bộ đi đào tạo đúng đối tượng, thiết thực, tránh tràn lan, gây tốn kém, lãng phí. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và trách nhiệm của các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp uỷ có thẩm quyền đối với các cơ sở giảng dạy các môn lý luận chính trị, đặc biệt là trong việc đổi mới tổ chức và hoạt động, nâng cao năng lực quản trị nội bộ của cơ sở đào tạo. Xác định rõ trách nhiệm của các địa phương, cơ quan, đơn vị trong giảng dạy các môn lý luận chính trị. Thực hiện nghiêm việc phân cấp đối tượng đào tạo, gắn với thẩm định tiêu chuẩn cán bộ cử đi đào tạo, bồi dưỡng. Giao hệ thống các trường đảng thực hiện việc cấp bằng, xác nhận trình độ lý luận chính trị. Đa dạng hoá các hình thức, phương thức đào tạo trên cơ sở tăng cường đào tạo tập trung, từng bước giảm đào tạo tại chức, bảo đảm tốt quy mô và chất lượng đào tạo. Thực hiện chiêu sinh học lý luận chính trị đúng đối tượng và phù hợp với quy mô đào tạo; cán bộ trẻ nhất thiết phải qua đào tạo tập trung.
Ba là, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với từng loại chức danh cán bộ. Xây dựng nội dung, chương trình, phương pháp, thời gian đào tạo, bồi dưỡng theo hướng chọn lọc, thiết thực, phù hợp với từng loại chức danh cán bộ. Nâng cao chất lượng, rút ngắn thời gian đào tạo phù hợp, bảo đảm tính kế thừa, thống nhất; bậc đào tạo càng cao, nội dung càng chuyên sâu, tránh trùng lặp nội dung ở các hệ, bậc học dưới. Chú trọng hơn về phương pháp luận, t nh định hướng, kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, kỹ năng công tác và phong cách lãnh đạo, quản lý. Đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, lấy người học làm trung tâm, người học tham gia tích cực vào quá trình đào tạo; giúp học viên tiếp tục tự học, bổ sung, mở rộng và nâng cao kiến thức, rèn luyện về phương pháp tư duy, khả năng vận dụng giải quyết tình huống thực tiễn. Đổi mới hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả đào tạo bảo đảm thực chất. Hình thành hệ thống kiểm định đánh giá chất lượng các cơ sở đào tạo, các chương trình đào tạo, quy trình và tiêu ch đánh giá cán bộ sau đào tạo.
Bốn là, tiếp tục rà soát, bổ sung cơ chế, chính sách về giảng dạy các môn lý luận chính trị. Rà soát, bổ sung các quy chế, quy định về giảng dạy các môn lý luận chính trị về phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương, cơ sở đào tạo trong nghiên cứu, tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, quản lý và tổ chức đào tạo. Thống nhất quy định tiêu chuẩn về trình độ lý luận chính trị theo tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý. Cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp cơ sở và tương đương phải tốt nghiệp trung cấp lý luận chính trị. Cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện và tương đương trở lên phải tốt nghiệp cao cấp lý luận chính trị. Bổ sung cơ chế, chính sách tài chính về giảng dạy các môn lý luận chính trị bảo đảm sử dụng có hiệu quả ngân sách nhà nước. Từng bước hiện đại hoá cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng. Điều chỉnh, bổ sung chế độ, ch nh sách đãi ngộ đối với người dạy và người học, ưu tiên đối với cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu số, cán bộ công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo.
Năm là, kiện toàn hệ thống cơ sở đào tạo, đội ngũ giảng viên và cán bộ nghiên cứu, tham mưu về giảng dạy các môn lý luận chính trị. Xây dựng chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của cơ sở đào tạo phù hợp với tình hình mới, theo hướng nâng cao chất lượng hoạt động, bộ máy tinh gọn, nhiệm vụ rõ ràng, không chồng chéo. Xây dựng đội ngũ giảng viên có chất lượng, có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, có phương pháp giảng dạy phù hợp và tâm huyết với nghề. Tăng cường đội ngũ giảng viên kiêm chức, thỉnh giảng là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có nhiệm vụ làm giảng viên kiêm nhiệm, thỉnh giảng tại các cơ sở giảng dạy các môn lý luận chính trị. Kiện toàn tổ chức bộ máy tham mưu của ban tổ chức cấp uỷ các cấp. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu tham mưu, quản lý đào tạo. Bố trí hợp lý cán bộ chuyên trách làm công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ (không tăng biên chế)
Sáu là, đẩy mạnh công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, kiến thức pháp luật và ý thức công dân trong hệ thống giáo dục quốc dân. Tiếp tục triển khai thực hiện tốt Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; trau dồi lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống tốt đ p, giáo dục tình yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, sống tích cực, lành mạnh, trách nhiệm và làm việc hiệu quả trong học sinh, sinh viên. Đổi mới, nâng cao chất lượng việc giảng dạy, học tập, kiểm tra, đánh giá các môn lý luận chính trị, giáo dục công dân, giáo dục lịch sử dân tộc, lịch sử cách mạng và văn hóa trong hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng thiết thực, hiệu quả, phù hợp với từng cấp học. Quản lý chặt chẽ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đối với các cơ sở giáo dục có yếu tố nước ngoài. Đặc biệt, chú trọng xây dựng môi trường văn hóa học đường ngày càng tốt đ p, gắn với tăng cường giáo dục đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Thường xuyên thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng, phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội Sinh viên Việt Nam trong việc giáo dục, rèn luyện học sinh, sinh viên.
Bảy là, tiếp tục tăng cường đầu tư hiện đại hoá cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy, học tập hiện đại, từng bước đáp ứng yêu cầu đổi mới giảng dạy cũng như nhu cầu của người học.
Cuối cùng là điều rất quan trọng: phải làm cho việc học tập Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Ch Minh, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trở thành trách nhiệm tự thân của mỗi cán bộ, đảng viên trong việc tự học, tự nghiên cứu để nâng cao trình độ, trí tuệ và bản lĩnh, năng lực công tác của người cán bộ đảng viên.
Để chống suy thoái tư tưởng chính trị, thì ý thức trách nhiệm đó của mỗi cán bộ, đảng viên phải được nâng lên. Khắc phục một cách có hiệu quả tình trạng lười học tập, ngại học tập lý luận chính trị của một bộ phận cán bộ, đảng viên.
_________________
Ngày nhận: 21-4-2023; Ngày bình duyệt: 18-5-2023; Ngày duyệt đăng: 25-5-2023.
(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.2, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.289.
(2) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.168.
(3) Trần Thị Anh Đào: Công tác giáo dục lý luận cho sinh viên Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, tr.40.
(4) ĐCSVN: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương khóa VII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1992, tr.283.
TS VŨ THỊ THU TRANG
Học viện Kỹ thuật quân sự