Xây dựng văn hóa Đảng trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay

TS NGUYỄN THỊ ƯNG
Khoa Chính trị và Quan hệ quốc tế
Học viện Chính trị khu vực I

1. Mở đầu

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay không chỉ đơn thuần là tăng cường kỷ luật, chỉnh đốn tổ chức hay đổi mới phương thức lãnh đạo mà cần phải xây dựng ở cấp độ văn hóa, tức là xây dựng những giá trị nền tảng, bền vững về đạo đức, lối sống, tinh thần cống hiến, tinh thần vì dân, vì Tổ quốc trong mỗi cán bộ, đảng viên. Đây chính là chiều sâu, là “sức mạnh mềm” để bảo vệ Đảng từ bên trong, củng cố niềm tin của nhân dân và khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới.

Tuy nhiên, hiện nay, một bộ phận cán bộ, đảng viên còn dao động trước các thông tin đa chiều trên môi trường số; có hiện tượng hành xử thiếu văn hóa, phát ngôn lệch chuẩn, thậm chí lạm dụng nền tảng số vào mục đích cá nhân; nhiều biểu hiện thực tiễn cho thấy việc xây dựng văn hóa Đảng chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và hội nhập. Hội nghị Trung ương 7 (khóa XII) đã chỉ ra: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, làm việc hời hợt, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp chiến lược thiếu gương mẫu, uy tín thấp, năng lực, phẩm chất chưa ngang tầm nhiệm vụ, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm”⁽¹⁾.

Do vậy, cần nhận thức sâu sắc hơn vai trò xây dựng văn hóa trong Đảng như một thách thức và cũng là một động lực để nâng cao chất lượng, chiều sâu văn hóa Đảng trong môi trường chuyển đổi số và hội nhập quốc tế hiện nay.

2. Nội dung

2.1. Xây dựng văn hóa Đảng

Thứ nhất, khái niệm văn hóa Đảng

Văn hóa Đảng không phải là khái niệm trừu trượng mà chính là biểu hiện sống động của tư tưởng, đạo đức, phương thức lãnh đạo và hành vi tổ chức của Đảng trong thực tiễn đời sống chính trị - xã hội. Đó là thước đo phẩm chất của một đảng cầm quyền, là điểm tựa để củng cố niềm tin của nhân dân và giúp Đảng vượt qua những nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong.

Trong hơn 90 năm lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khẳng định vai trò tiên phong về chính trị, tư tưởng, tổ chức và trong việc xây dựng và phát huy các giá trị văn hóa chính trị. Hiện nay, khi chuyển đổi số đang làm thay đổi sâu sắc phương thức quản trị xã hội cùng với hội nhập quốc tế ngày càng đi vào chiều sâu, yêu cầu đặt ra đối với Đảng không chỉ là đổi mới tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo và cầm quyền, mà còn là tự hoàn thiện mình về mặt văn hóa, tức là giữ vững và phát huy văn hóa Đảng như một nền tảng tinh thần của sự lãnh đạo đúng đắn, minh bạch, chính danh và gần dân.

Văn hóa Đảng, theo nghĩa rộng được hiểu là toàn bộ tình cảm, ý chí và hành động chính trị tích cực nhằm hình thành một đảng có đủ sức lãnh đạo xây dựng xã hội mới phù hợp với mục đích nhân văn cao cả của văn hóa và khát vọng dân chủ cao đẹp của thời đại. Văn hóa Đảng là loại hình văn hóa tiên tiến nhất, kết tinh những phẩm chất cao quý của Đảng, được thể hiện trong toàn bộ hoạt động của Đảng, gắn với vai trò lãnh đạo của Đảng. Từ đó có thể hiểu, văn hóa Đảng là tổng hòa những giá trị tư tưởng, đạo đức, tổ chức và phong cách làm việc mang bản sắc riêng của Đảng Cộng sản Việt Nam, được hình thành và hun đúc trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng. Văn hóa Đảng là yêu cầu khách quan, là mục tiêu phấn đấu của Đảng, còn xây dựng văn hóa Đảng là con đường đi tới, đạt tới yêu cầu và mục tiêu đó.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, văn hóa Đảng cần thích ứng, chủ động tiếp biến những giá trị tiến bộ của nhân loại, kiên định bản sắc chính trị, tư tưởng, tính chiến đấu của một Đảng cách mạng chân chính. Văn hóa Đảng được xây dựng trên nền tảng lý luận vững vàng sẽ trở thành điểm tựa quan trọng để phát huy sức mạnh mềm của Đảng trong môi trường toàn cầu hóa.

Song hành với cơ hội luôn tiềm ẩn những nguy cơ, thách thức, đó là sự gia tăng hoạt động chống phá của các thế lực thù địch vào nền tảng tư tưởng, tuyên truyền các thông tin sai lệch, xấu độc làm suy yếu từ bên trong, khiến một bộ phận cán bộ, đảng viên dễ rơi vào tình trạng dao động, nghi ngờ, dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cả về tư tưởng, hành vi, làm suy yếu văn hóa trong Đảng. Ngoài ra, mặt trái của kinh tế thị trường khiến một bộ phận cán bộ, đảng viên dễ sa vào lối sống thực dụng, vị kỷ, xa rời lý tưởng phụng sự nhân dân, vốn là giá trị cốt lõi trong văn hóa Đảng. Đây chính là nguyên nhân sâu xa của tình trạng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, dẫn tới vi phạm kỷ luật của Đảng, làm giảm sút niềm tin của nhân dân vào vai trò lãnh đạo của Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Đứng trước thực tế đó, có thể thấy được vai trò cần thiết của việc xây dựng văn hóa Đảng để bảo đảm vai trò tiên phong, vai trò lãnh đạo của Đảng. Để xây dựng văn hóa Đảng, trước hết phải xây dựng văn hóa trong Đảng. Xây dựng văn hóa trong Đảng là xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; nâng cao năng lực lãnh đạo, bản lĩnh cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; hoàn thiện phương pháp, phong cách lãnh đạo; giữ gìn đạo đức cách mạng; giữ vững các nguyên tắc của Đảng... Nghĩa là phải đổi mới và chỉnh đốn Đảng theo nguyên tắc khoa học xây dựng Đảng mác-xít phù hợp với điều kiện nước ta; phấn đấu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân; giúp người dân có niềm tin chính trị, thúc đẩy họ đến với những hành động chính trị tích cực, phù hợp với đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Thứ hai, nội dung xây dựng văn hóa Đảng

Xây dựng văn hóa Đảng là quá trình lâu dài, xuyên suốt, có tính chất chiến lược, gắn liền với sự tồn vong và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam, cần phải được tiến hành một cách toàn diện cả về tư tưởng, chính trị, tổ chức, phương thức lãnh đạo, cầm quyền... Trên cơ sở vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng, các nghị quyết, kết luận của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, XIII và Kết luận số 21-KL/TW ngày 25-10-2021 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, có thể xác định các nội dung cốt lõi của việc xây dựng văn hóa Đảng hiện nay như sau:

(1) Xây dựng bản lĩnh chính trị, mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho cán bộ, đảng viên.

Đây là nội dung đầu tiên và có ý nghĩa quyết định trong xây dựng văn hóa Đảng. Bản lĩnh chính trị của một cá nhân, tập thể là khả năng vượt qua những áp lực, khó khăn, thách thức; là lòng tin, sự kiên định, quyết tâm lớn lao và năng lực ứng biến với những thay đổi của thực tiễn; là sự đoàn kết, đồng lồng để tìm ra cách làm đúng đắn, nhằm thực hiện mục tiêu chính trị của mình. Để có một Đảng trong sạch, được nhân dân tin yêu thì Đảng phải xác định rõ ràng mục đích phục vụ nhân dân, vì nhân dân mà chiến đấu.

Bản lĩnh chính trị của người cán bộ, đảng viên trong bối cảnh hiện nay không chỉ thể hiện ở sự kiên định với nền tảng tư tưởng mà còn thể hiện ở năng lực phân tích, nhận diện và phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động trong thực tiễn và trên không gian mạng. Mặc khác, còn phải linh hoạt, nhạy bén trước những biến động của thời đại; biết đổi mới tư duy nhưng không xa rời nền tảng lý luận và nguyên tắc tổ chức của Đảng.

(2) Xây dựng đạo đức, lối sống mẫu mực, trong sáng của người cán bộ, đảng viên.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Đạo đức là cái gốc của người cách mạng”, Người căn dặn: “toàn thể đảng viên và đoàn viên thanh niên lao động, bất kỳ ở cương vị nào, làm công tác gì đều phải trau dồi đạo đức cách mạng, tẩy trừ chủ nghĩa cá nhân, cố gắng học tập chính trị, văn hóa và khoa học kỹ thuật, làm tốt công tác kinh tế, tài chính, gương mẫu trong mọi việc làm”⁽²⁾. Văn hóa Đảng không thể tồn tại nếu thiếu đạo đức trong thực thi quyền lực. Thực tiễn hiện nay, một bộ phận cán bộ, đảng viên sa sút phẩm chất, suy thoái đạo đức, lối sống, biểu hiện chạy chức, chạy quyền, lợi ích nhóm…, thì việc xây dựng lại chuẩn mực đạo đức trong Đảng trở thành nội dung cấp thiết. Điều này đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải thực sự tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng suốt đời, thường xuyên “tự soi”, “tự sửa” và nêu cao danh dự, tự trọng của người đảng viên, chống chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa cơ hội dưới mọi hình thức.

(3) Xây dựng phong cách lãnh đạo, lề lối làm việc dân chủ, khoa học, nêu gương

Phong cách lãnh đạo hiện đại biểu hiện ở khả năng tổ chức công việc một cách khoa học, làm việc có nguyên tắc, trọng hiệu quả, nói đi đôi với làm, quyết liệt trong hành động nhưng biết lắng nghe và điều chỉnh. Đại hội XIII của Đảng xác định “Xây dựng đội ngũ cán bộ, trước hết là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết”⁽³⁾. Phong cách lãnh đạo hiện đại cần gắn với phương pháp làm việc hiện đại, tăng cường minh bạch, sử dụng hiệu quả công cụ số trong điều hành và giám sát. Nêu gương không chỉ ở đạo đức, lối sống mà còn ở hiệu quả công tác, bản lĩnh xử lý khủng hoảng và năng lực thích ứng trong môi trường nhiều biến động hiện nay.

(4) Xây dựng văn hóa tổ chức trong Đảng - nền tảng cho xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh

Văn hóa tổ chức là một nội dung then chốt phản ánh sức sống nội tại của Đảng, được hình thành, duy trì và lan tỏa trong hoạt động của các tổ chức đảng. Đó là môi trường sinh hoạt đảng dân chủ, kỷ cương, nơi tinh thần tự phê bình và phê bình diễn ra một cách trong sáng, thẳng thắn nhưng đầy tính xây dựng; bảo đảm công khai, minh bạch trong công tác cán bộ, kiểm tra, giám sát; khuyến khích tinh thần đổi mới, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ chính trị; đồng thời đó cũng là nơi biểu hiện mối quan hệ giữa tổ chức đảng với cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Tổ chức đảng có văn hóa là tổ chức biết khích lệ đổi mới, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, không dung túng cho thói hình thức, mị dân, lợi ích nhóm. Đây cũng là nội dung quan trọng để phòng, chống “văn hóa xin - cho”, “văn hóa im lặng”, “văn hóa thỏa hiệp” trong nội bộ. Đây là môi trường văn hóa đặc thù định hình nên bản sắc tổ chức của Đảng, góp phần bảo đảm sự thống nhất ý chí, hành động và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp.

Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế hiện nay, văn hóa tổ chức trong Đảng cần được hiện đại hóa cả về tư duy và phương thức, từ ứng dụng công nghệ trong điều hành đến minh bạch hóa thông tin và tăng cường hiệu quả quản trị nội bộ nhằm nâng cao uy tín, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.

(5) Xây dựng năng lực ứng xử văn hóa đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế

Ứng xử văn hóa không chỉ là biểu hiện của tư cách đạo đức cá nhân, mà còn là tấm gương phản chiếu văn hóa tổ chức, văn hóa chính trị của Đảng trong mắt nhân dân và bạn bè quốc tế. Quá trình hội nhập quốc tế cùng với sự phát triển của môi trường số tạo ra không gian giao tiếp mở, đa chiều, tốc độ lan truyền nhanh, đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải có khả năng tự điều chỉnh hành vi, biết chọn lọc thông tin, giữ gìn chuẩn mực đạo đức và phát ngôn phù hợp với vị trí, vai trò, trách nhiệm chính trị của mình. Đồng thời, đòi hỏi năng lực thích ứng với đa dạng văn hóa, tôn trọng sự khác biệt, biết dung hòa giữa bản sắc dân tộc với tinh thần khai phóng, hiện đại, chuyên nghiệp. Do đó, cần giữ vững bản lĩnh chính trị vững vàng để không bị hòa tan trong quá trình hội nhập, không lúng túng trước các giá trị “ngoại lai”, mà chủ động giới thiệu và lan tỏa giá trị văn hóa chính trị của Đảng và dân tộc Việt Nam ra thế giới trên cơ sở giữ vững nguyên tắc, lập trường và giá trị cốt lõi của Đảng.

2.2. Xây dựng văn hóa Đảng trong bối cảnh hiện nay

Trong giai đoạn hiện nay, xây dựng văn hóa Đảng tạo ra sức mạnh mềm bảo vệ Đảng từ bên trong và củng cố niềm tin của nhân dân, khẳng định bản lĩnh chính trị, trí tuệ và nâng cao uy tín của Đảng Cộng sản Việt Nam trong đời sống xã hội. Một số thành tựu trong xây dựng văn hóa Đảng trong thời gian qua:

Một là, củng cố vững chắc nền tảng tư tưởng và giá trị cốt lõi của Đảng.

Những năm gần đây, công tác lý luận, nghiên cứu, tuyên truyền đã góp phần vào phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, củng cố vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong điều kiện mới. Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, văn kiện quan trọng nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, đặc biệt là Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22-10-2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Điều này cho thấy, việc xây dựng văn hóa Đảng ngày càng gắn với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng và định hướng phát triển đất nước trong thời kỳ hội nhập.

Hai là, phát huy mạnh mẽ văn hóa nêu gương và đạo đức cách mạng

Việc triển khai thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân cùng với các nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, khóa XII và Kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25-10-2018, Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm,... đã lan tỏa sâu rộng trong toàn hệ thống chính trị. Nhiều cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu đã nhận thức rõ về trách nhiệm nêu gương, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, giản dị. Đây là kết quả rõ rệt trong quá trình hình thành và củng cố chuẩn mực văn hóa Đảng của đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Ba là, xây dựng văn hóa lãnh đạo, văn hóa cầm quyền dân chủ, minh bạch

Đảng đã chú trọng việc phát huy dân chủ trong sinh hoạt Đảng, trong xây dựng chính sách, văn hóa đối thoại, lắng nghe, giải trình được tăng cường, qua đó củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân - nền tảng vững chắc cho sự lãnh đạo chính trị của Đảng trong điều kiện hội nhập quốc tế.

Bốn là, mở rộng giao lưu, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để làm giàu cho văn hóa Đảng

Hội nhập quốc tế không chỉ là thử thách mà còn là cơ hội để Đảng ta tiếp thu các giá trị tiến bộ của văn minh nhân loại về quản trị quốc gia, phát triển bền vững, quyền con người, bảo vệ môi trường... Từ đó, Đảng hoạch định ra đường lối, chiến lược vừa phát triển đất nước, giữ gìn bản sắc dân tộc vừa phù hợp với xu thế phát triển của toàn cầu.

Bên cạnh những kết quả nổi bật, từ thực tiễn cho thấy, công tác xây dựng văn hóa Đảng hiện nay vẫn còn một số hạn chế sau:

Một là, về xây dựng bản lĩnh chính trị, mục tiêu, lý tưởng cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên

Đa số các tổ chức đảng đã quan tâm, có nhiều đổi mới trong nội dung và phương thức học tập nghị quyết, bồi dưỡng lý luận chính trị, giáo dục truyền thống dân tộc; phần lớn đội ngũ đảng viên luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, có ý thức rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, tự phê bình và phê bình, tiên phong, gương mẫu. Tuy nhiên, ở một số tổ chức đảng, tình trạng học tập vẫn còn mang tính hình thức, đối phó; sự phai nhạt lý tưởng, giảm sút niềm tin ở một bộ phận cán bộ, nhất là cán bộ trẻ, vẫn tồn tại trước sự tác động của môi trường mạng và những trào lưu tư tưởng lệch lạc, đang đặt ra yêu cầu cấp thiết phải làm sâu sắc, thực chất hơn công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tránh tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” âm thầm từ bên trong.

Hai là, về xây dựng đạo đức, lối sống mẫu mực, trong sáng của cán bộ, đảng viên

Thời gian qua, nhiều tấm gương đảng viên tận tụy, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, liêm chính được tôn vinh, nhưng cũng không ít cán bộ thiếu tu dưỡng, chưa gương mẫu, có lối sống thực dụng, xa rời quần chúng, lạm dụng quyền lực, vi phạm nghiêm trọng các chuẩn mực đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên, vi phạm nguyên tắc, kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật đã làm giảm sút niềm tin của nhân dân.

Ba là, về xây dựng văn hóa tổ chức trong Đảng

Các quy định, nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng đã được thể chế hóa tương đối đầy đủ, song thực tiễn vẫn còn không ít tổ chức đảng sinh hoạt kém hiệu quả, thiếu tính chiến đấu; việc cụ thể hóa và triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị kết luận, văn bản của Đảng về xây dựng văn hóa của tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên còn chậm, chưa xác định rõ cơ chế, mô hình hiệu quả để triển khai thực hiện đồng bộ; chưa thống nhất nhận thức về hệ giá trị văn hóa của tổ chức Đảng. Công tác kiểm tra, giám sát, gắn với đánh giá, xếp loại, khen thưởng, kỷ luật,... trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng văn hóa Đảng có lúc, có nơi tiến hành chưa thường xuyên, thậm chí mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao.

Bốn là, về xây dựng năng lực ứng xử văn hóa trong môi trường số và hội nhập quốc tế.

Chuyển đổi số và hội nhập quốc tế đang đặt ra những yêu cầu mới về năng lực ứng xử văn hóa, ở cả cấp độ cá nhân lẫn tổ chức đảng. Nhiều cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ trẻ, đã biết tận dụng các nền tảng số để lan tỏa những thông điệp mang giá trị văn hóa tích cực, tăng tính minh bạch. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng truyền thông số, chưa kiểm soát tốt hành vi trên mạng xã hội, phát ngôn thiếu thận trọng, dễ bị dao động, lúng túng khi ứng xử trên không gian mạng, thiếu bản lĩnh, thiếu kỹ năng xử lý tình huống số, dễ rơi vào “bẫy truyền thông” của các thế lực thù địch.

2.3. Một số giải pháp thúc đẩy xây dựng văn hóa Đảng

Thứ nhất, tiếp tục nâng cao nhận thức sâu sắc trong Đảng về vị trí, vai trò của văn hóa Đảng là một bộ phận của nền tảng tinh thần trong sự nghiệp xây dựng, chỉnh đốn Đảng và phát triển đất nước, đây là một trong những giải pháp mang tính nền tảng, bảo đảm sự trong sạch, vững mạnh của Đảng cầm quyền. Mặt khác, trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, việc nâng cao nhận thức về văn hóa Đảng cần được mở rộng sang các biểu hiện mới, như: văn hóa số của cán bộ, đảng viên; thái độ, hành vi ứng xử trong môi trường mạng; đạo đức nghề nghiệp trong sử dụng công nghệ; trách nhiệm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng...

Bên cạnh đó, quá trình hội nhập quốc tế cũng đặt ra yêu cầu đối với Đảng ta cần phải tiếp biến những tinh hoa văn hóa nhân loại có chọn lọc, phù hợp với truyền thống lịch sử, với mục tiêu, giá trị cốt lõi, đồng thời luôn kiên định nền tảng tư tưởng, không dao động trước các tư tưởng sai trái, lệch lạc. Để làm được điều đó, chúng ta cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục thường xuyên về nền tảng tư tưởng, đường lối, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng; về đạo đức cánh mạng, lối sống lành mạnh, trong sáng, văn minh, trung thực, bao dung và năng động bằng nhiều phương thức mới, ứng dụng công nghệ hiện đại để tăng tính hấp dẫn, lôi cuốn. Các tài liệu tuyên truyền, bồi dưỡng cần được số hóa, tích hợp đa phương tiện, lan tỏa qua các nền tảng mạng xã hội nhằm tạo hiệu ứng truyền thông và giáo dục chính trị cao hơn trong kỷ nguyên số. Đồng thời, chú trọng phát hiện, bồi dưỡng những hạt nhân tiêu biểu để lan tỏa gương điển hình, tạo động lực và niềm tin trong Đảng.

Thứ hai, tăng cường thể chế hóa các giá trị văn hóa Đảng trong hệ thống tổ chức đảng, thành các quy định, chuẩn mực của người cán bộ, đảng viên. Xây dựng văn hóa Đảng không thể chỉ dựa vào kêu gọi, vận động mà cần phải được thể chế hóa bằng hệ thống quy định, chuẩn mực và chế tài phù hợp. Đồng thời, cần rà soát, bổ sung các quy định mới về “văn hóa số trong Đảng”, nhất là trong quản trị nội bộ, bảo vệ bí mật, an ninh mạng, phòng chống tin giả và thao túng thông tin, những nguy cơ mới của môi trường số.

Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát cần được tăng cường với sự hỗ trợ của các công cụ công nghệ thông tin hiện đại. Xây dựng các hệ thống đánh giá cán bộ, quản lý trên nền tảng số kết nối với các xây dựng các tiêu chí đánh giá về đạo đức, văn hóa, qua đó bảo đảm sự công khai, minh bạch, công bằng trong công tác cán bộ, một lĩnh vực then chốt của xây dựng Đảng.

Thứ ba, phát huy vai trò nêu gương, đổi mới tác phong của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong môi trường số và toàn cầu hóa. Xây dựng văn hóa tổ chức trong Đảng phải bắt đầu từ đổi mới sinh hoạt chi bộ, nâng cao sức chiến đấu, tăng cường trách nhiệm nêu gương và chất lượng lãnh đạo. Môi trường số với đặc trưng minh bạch, nhanh chóng và dễ lan tỏa đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, phải thực sự là tấm gương sáng về bản lĩnh chính trị, năng lực và phẩm chất đạo đức. Nêu gương không chỉ giới hạn trong lời nói hay hành động bề nổi, mà cần thể hiện xuyên suốt trong tư duy đổi mới, tác phong làm việc chuyên nghiệp, khoa học, gần dân, sát thực tiễn và thích ứng cao với những biến động của thời đại.

3. Kết luận

Văn hóa Đảng là giá trị xuyên suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam, là điểm tựa tư tưởng và đạo đức trong quá trình đổi mới toàn diện đất nước. Việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng trong bối cảnh hiện nay đòi hỏi phải thường xuyên bồi đắp những giá trị văn hóa Đảng nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo và uy tín cầm quyền của Đảng. Văn hóa Đảng không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là phương thức thể hiện quyền lực chính trị thông qua giá trị, đạo đức và phong cách lãnh đạo. Bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế tạo ra cả cơ hội lẫn thách thức, đòi hỏi Đảng phải đổi mới tư duy, hiện đại hóa phương thức lãnh đạo, minh bạch hóa cầm quyền và kiểm soát quyền lực hiệu quả hơn. Xây dựng và phát triển văn hóa Đảng một cách bài bản, có hệ thống sẽ góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, dẫn dắt sự nghiệp phát triển đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.

_________________

Ngày nhận bài: 15-7-2025; Ngày bình duyệt:21-8-2024;Ngày duyệt đăng: 13-11-2025.

Email: ungnguyenthi1983@gmail.com

(1) ĐCSVN: Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2018, tr.45.

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.10, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.5.

(3) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.187.