Nâng cao chất lượng công tác dân vận của lực lượng vũ trang Quân khu 4 hiện nay

ThS PHAN HỒNG THỊNH
Trường Đại học Chính trị, Bộ Quốc phòng

1. Mở đầu

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém, dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”⁽¹⁾. Công tác dân vận của Quân đội nhân dân Việt Nam là một bộ phận công tác dân vận dưới sự lãnh đạo thống nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam, là một nội dung của công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội. Công tác dân vận là nhiệm vụ chính trị quan trọng, trở thành nguyên tắc xây dựng Quân đội, góp phần củng cố, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội với nhân dân, tạo nên nguồn sức mạnh to lớn để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác dân vận trên địa bàn trọng yếu gắn với chiến lược về quốc phòng, an ninh, xây dựng “thế trận lòng dân”; xây dựng khu vực phòng thủ cấp tỉnh, quân khu vững chắc, đòi hỏi cấp thiết phải có những nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng công tác dân vận của các cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang hiện nay. Điều này tiếp tục góp phần tích cực xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy tinh thần, khơi dậy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch ở nước ta hiện nay.

2. Nội dung

2.1. Thực trạng chất lượng công tác dân vận của Quân khu 4

Thực tế cho thấy, nhận thức, trình độ giác ngộ về mục tiêu lý tưởng cách mạng, tinh thần dân tộc, sự đồng thuận đoàn kết giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân, cơ quan, ban ngành trong hệ thống chính trị trong thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực. Mối quan hệ mật thiết giữa cấp ủy đảng, chính quyền, lực lượng vũ trang trên địa bàn Quân khu 4 đã củng cố niềm tin, tính đoàn kết và sự ủng hộ của nhân dân trên địa bàn này.

Trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, cuộc xung đột, điểm nóng trên thế giới tác động nhiều mặt đến an ninh và quốc phòng của đất nước. Xung đột quân sự Nga - Ucraina, Israel - Hamas, Iran - Israel… đang đẩy thế giới vào những bất ổn, khó lường. Trên địa bàn Quân khu 4, công tác an ninh - chính trị, trật tự an toàn xã hội cơ bản ổn định; kinh tế - xã hội có bước phát triển mạnh mẽ; quốc phòng - an ninh được giữ vững. Tuy nhiên, trên địa bàn này vẫn tiềm ẩn những nguy cơ khó lường. Cục Chính trị Quân khu 4 đánh giá: các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị, cực đoan tôn giáo lợi dụng “dân chủ”, “nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo” chống phá ngày càng quyết liệt hơn. Tuyến biến giới phía Tây, tình hình di cư tự do, vượt biên, buôn bán, vận chuyển ma túy, pháo nổ, truyền đạo trái pháp luật còn tiềm ẩn nhiều yếu tố gây mất ổn định; kinh tế - xã hội vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn”⁽²⁾.

Trong những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh công tác dân vận trên địa bàn. Tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 3 - 6 - 2013, Hội nghị Trung ương 7 (khóa XI) về tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới, theo đó đã triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của Lực lượng vũ trang Quân khu 4 giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo”.

Năm 2024, Quân khu 4 đã thực hiện có hiệu quả Phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng “Đơn vị dân vận tốt”, tổ chức Hội thi “Dân vận khéo” trong lực lượng vũ trang Quân khu. Kết quả có 32 đầu mối đơn vị phối hợp với địa phương tổ chức thực hiện nhiệm vụ hành quân dã ngoại làm công tác dân vận đợt 2 năm 2023 và đợt 1 năm 2024 tại 32 xã/31 huyện/6 tỉnh trên địa bàn; có 3.302 cán bộ, chiến sĩ, dân quân tự vệ tham gia, với tổng 24.055 ngày công. Các tổ, đội công tác thực hiện tốt 03 bám: bám dân, bám địa bàn, bám trọng điểm; 05 cùng: cùng ăn, cùng ở, cùng bàn, cùng phòng, chống và cùng khắc phục hậu quả thiên tai. Xây dựng 54 cơ sở chính trị; làm mới, sửa chữa, vệ sinh 81 km đường; nạo vét 78,2 km kênh mương; khám bệnh, tư vấn sức khỏe cho 1.468 lượt người; thăm tặng quà 290,5 triệu đồng; làm 03 cầu dân sinh, tu sửa 18 nghĩa trang, tu sửa 51 phòng học, nhà văn hóa; Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh huy động 3.770 đồng chí cán bộ, chiến sỹ (trong đó bộ đội chủ lực 1.340 đồng chí, bộ đội địa phương 1.350 đồng chí, dân quân tự vệ 1.080 đồng chí) với hơn 13.755 ngày công tham gia hỗ trợ thi công đường dây 500 KV mạch 3 đạt kết quả tốt, bảo đảm an toàn tuyệt đối, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao⁽³⁾.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân vận của các cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang Quân khu 4 vẫn còn một số hạn chế như: Nhận thức về vị trí, tầm quan trọng, mục tiêu, nội dung, yêu cầu nhiệm vụ công tác dân vận có thời điểm còn chưa sâu sắc, chưa toàn diện; một số nội dung, phương thức tiến hành chưa thật linh hoạt, chất lượng, hiệu quả chưa cao; kỹ năng dân vận của một bộ phận cán bộ, chiến sĩ còn ở mức độ chưa tốt, công tác phối hợp với các lực lượng, cơ quan, ban ngành có thời điểm chưa nhạy bén linh hoạt. Đặc biệt trong địa bàn có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số đang bộc lộ những hạn chế nhất định về công tác này.

2.2. Giải pháp nâng cao chất lượng công tác dân vận cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang Quân khu 4 thời gian tới

Để nâng cao chất lượng công tác dân vận thời gian tới, cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:

Thư nhất, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ, các tổ chức, lực lượng và toàn thể cán bộ, chiến sỹ của cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang Quân khu 4 đối với công tác dân vận

Trước hết, nâng cao nhận thức, trách nhiệm về chủ trương đổi mới công tác dân vận của Đảng, Quân đội trong tình hình mới. Nội dung giáo dục, nâng cao nhận thức phải bảo đảm tính toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với trình độ, chức trách, nhiệm vụ của mỗi tổ chức, lực lượng, sát với tình hình địa bàn, đối tượng để tuyên truyền vận động.

Tăng cường nhận thức đầy đủ về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác dân vận cho lực lượng vũ trang Quân khu. Đây là cơ sở để lãnh đạo, chỉ đạo, tiến hành hoạt động dân vận có hiệu quả. Bồi dưỡng nhận thức cho chủ thể, tổ chức, lực lượng về vị trí, vai trò, ý nghĩa, nội dung công tác dân vận, về đặc điểm địa bàn, tình hình và yêu cầu nhiệm vụ, những vấn đề mới, các nguyên tắc để tiến hành nâng cao chất lượng công tác dân vận. Tập trung tuyên truyền, giáo dục chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước về công tác dân vận: Cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp trong Quân khu tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm nghị quyết của trên về công tác dân vận, cụ thể là Kết luận số 483-KL/QĐ ngày 11 - 2 - 2022 của Ban Thường vụ Đảng ủy Quân khu 4 về việc xây dựng, triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng công tác dân vận ở vùng đặc thù của lực lượng vũ trang Quân khu giai đoạn 2022 - 2027 và những năm tiếp theo”.

Thứ hai, đổi mới nội dung và phương thức dân vận phù hợp

Các cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang Quân khu 4 cần đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng sát với đối tượng, địa bàn và gắn với sinh hoạt các tổ chức của Đảng, các tổ chức quần chúng, chuyên môn nghiệp vụ của các lực lượng; làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện đảng viên, phân loại, đánh giá tổ chức đảng gắn với chất lượng công tác dân vận.

Nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sỹ và nhân dân các mô hình công tác dân vận, như mô hình dân vận khéo; các phong trào hành động cách mạng gắn với các đợt thi đua cao điểm như hành quân rèn luyện làm công tác dân vận; tổ chức tốt các hoạt động giao lưu kết nghĩa, hành quân dã ngoại, tham gia phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, xây dựng nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa, nhà đồng đội, thực hiện chương trình quân - dân y kết hợp, phòng chống, thiên tai bão lụt, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn...

Thực hiện tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, biểu dương khen thưởng kịp thời, nhân rộng những điển hình tiên tiến của tập thể, cá nhân làm tốt công tác dân vận; thường xuyên làm tốt công tác tự phê bình và phê bình, tích cực đấu tranh, những biểu hiện máy móc, dập khuôn, thiếu sự sáng tạo, linh hoạt, phô trương hình thức, khắc phục bệnh thành tích về công tác dân vận.

Đổi mới nội dung và phương thức, biện pháp tiến hành công tác dân vận là quá trình lựa chọn, vận dụng linh hoạt những nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành phù hợp với tình hình, đặc điểm của từng cơ quan, đơn vị, địa phương; trên cơ sở phát huy những kết quả, nhân tố, mô hình đã được tiến hành làm thử, rút kinh nghiệm. Trong quá trình thực hiện phải kiên quyết chống chủ nghĩa kinh nghiệm, ngại đổi mới, sợ sai, không dám làm, không dám chịu trách nhiệm.

Nội dung, hình thức, biện pháp dân vận cần gắn với tình hình thực tiễn đặt ra hiện nay, đặc biệt chủ trương bỏ cấp huyện, tập trung cho cơ sở, về cấp xã.

Thứ ba, chăm lo xây dựng, giáo dục, rèn luyện và tu dưỡng phẩm chất, năng lực công tác dân vận của cán bộ, chiến sĩ

Bám sát Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19 - 5 - 2018, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, Quân ủy Trung ương đã đề phương hướng lãnh đạo thực hiện nhiệm với phương châm: quyết tâm xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội vững mạnh, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trong đó, Quân ủy Trung ương chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp tổ chức quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Quy định số 144 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới; phát huy 5 chuẩn mực “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết đấu tranh chống 10 biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân theo tinh thần Nghị quyết số 847 của Quân uỷ Trung ương, đề cao ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên. Thường xuyên giáo dục, khơi dậy tiềm năng, khát vọng cống hiến của đội ngũ cán bộ, đảng viên; tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ theo tinh thần “7 dám”; kịp thời định hướng tư tưởng, dư luận cho cán bộ, đảng viên và quần chúng trước những vấn đề phức tạp, nhạy cảm; tạo mọi điều kiện và môi trường tốt nhất để mỗi cán bộ, đảng viên tự giác thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, nghiêm túc chấp hành pháp luật, kỷ luật, mệnh lệnh của cấp trên, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó⁽⁴⁾.

Thực hiện phương hướng trên, các cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang Quân khu 4 cần chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra; bám sát tình hình, nhiệm vụ cụ thể để quy hoạch, sử dụng, luân chuyển cán bộ đáp ứng nhiệm vụ.

Tích cực bồi dưỡng lực lượng làm công tác dân vận; đặc biệt là cán bộ cấp tổ, đội trong các cơ quan, đơn vị trong Quân khu để đội ngũ này nắm chắc yêu cầu, nhiệm vụ, mục đích và kết quả cần đạt được. Cần bồi dưỡng kiến thức toàn diện và gắn với thực tiễn, đặc thù của địa bàn và cơ sở; phương pháp, tác phong, kỹ năng, sự linh hoạt, sáng tạo ứng dụng công nghệ mới, cách làm mới về tuyên truyền, vận động nhân dân; kỹ năng tham mưu, đề xuất, phối hợp, hiệp đồng với các tổ chức, các lực lượng, các cơ quan ban, ngành trong hệ thống chính trị ở cơ sở, địa phương về công tác dân vận. Đặc biệt, cần bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ nắm vững kiến thức, kỹ năng mới, công nghệ mới trên không gian mạng để phòng, chống và phá tan âm mưu thủ đoạn mới của các thế lực thù địch, vận động nhân dân tham gia đấu tranh.

Thứ tư, làm tốt công tác phối hợp với địa phương để tăng cường hiệu quả nguồn lực cho công tác dân vận

Công tác dân vận là trách nhiệm của tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương cơ sở. Ở mỗi cơ quan, tổ chức đều có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn khác nhau trong tiến hành công tác dân vận. Vì vậy, cần có sự phối hợp thông suốt, hiệu quả, chất lượng dựa trên sự thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng trên địa bàn. Do đó, cấp ủy cần thường xuyên bổ sung, hoàn thiện quy chế, quy định phối hợp với các tổ chức trong hệ thống chính trị, bảo đảm tính thiết thực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Trong bối cảnh hiện nay, với sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, mạng xã hội, điện thoại thông minh, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo và bối cảnh tinh gọn tổ chức bộ máy ở nước ta hiện nay, đòi hỏi phải tăng cường phối hợp các lực lượng trong hệ thống chính trị cho công tác dân vận. Các cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang Quân khu 4 cần phối hợp để phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, liên thông với địa phương, địa bàn. Đặc biệt cần có sự chia sẻ, liên thông về Dữ liệu số phục vụ công tác dân vận giữa Quân khu 4 với các cấp chính quyền và các lực lượng trên địa bàn; phát huy tính chủ động, linh hoạt của lực lượng đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội trên không gian mạng trong Quân đội, theo đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng Cục chính trị: Ban Chỉ đạo 35 các cấp, nhóm chuyên gia, Lực lượng 47 trong toàn quân tích cực, chủ động đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; số lượng lớn tin, bài được chia sẻ, lan tỏa “tạo dòng chủ lưu” thông tin tích cực về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trên internet, mạng xã hội; Quân đội tiếp tục giữ vững vai trò nòng cốt, đi đầu trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng⁽⁵⁾.

3. Kết luận:

Công tác dân vận của lực lượng vũ trang Quân khu 4 hiện nay có vai trò, ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh phát triển mới của đất nước ta hiện nay. Những thành tựu đạt được trong công tác này đó là sự nỗ lực, đóng góp công sức, trí tuệ của toàn lực lượng và hệ thống chính trị. Tuy nhiên bối cảnh cũng gắn với những nguy cơ mới, đòi hỏi cần phát huy cao hơn nữa vai trò lãnh đạo và tổ chức công tác dân vận Bộ chỉ huy quân sự các tỉnh, Quân khu 4. Cần vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận, lấy dân làm gốc, phát huy sức mạnh của nhân dân. Các cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang Quân khu 4 cần tăng cường mối quan hệ chặt chẽ và phối hợp thống nhất với các lực lượng trên địa bàn trong công tác dân vận.

_________________

Ngày nhận bài: 6 - 3 - 2025; Ngày bình duyệt: 9 - 3 - 2025; Ngày duyệt đăng: 27-3-2025.

Email tác giả: phanthinhsqct@gmail.com

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2009, tr 700.

(2), (3) Cục Chính trị Bộ Tư lệnh Quân khu 4: Báo cáo số 2614/BC-CT ngày 8 - 10 - 2024 về kết quả công tác dân vận – tuyên truyền đặc biệt năm 2024 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2025.

(4) Văn Hiếu: Toàn văn chỉ đạo của Tổng Bí thư gửi Hội nghị Quân ủy Trung ương lần thứ 10, https://vov.vn, ngày 08-7-2024;

(5) Tổng Cục chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam: Báo cáo số 2276/BC-CT ngày 27 - 12 - 2022 về Tổng kết công tác Đảng, công tác chính trị năm 2022; phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2023.