Nghiên cứu lý luận

Phát biểu của đồng chí GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương tại Lễ Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025)

• 21/06/2025 17:06

(LLCT) - Sáng ngày 20-6-2025, tại Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh long trọng tổ chức Lễ Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025). GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương dự và chủ trì buổi lễ. Tạp chí Lý luận chính trị trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu.

- Thưa các đồng chí đại biểu,

- Thưa các đồng chí lãnh đạo, biên tập viên, phóng viên, kỹ thuật viên các tạp chí, bản tin, trang tin điện tử, nhà xuất bản của Học viện và các Học viện trực thuộc!

Hôm nay, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, trung tâm đào tạo và nghiên cứu lý luận chính trị hàng đầu của Đảng long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Đây là dịp có ý nghĩa đặc biệt để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tôn vinh đội ngũ những người làm báo cách mạng, những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa của Đảng. Đây cũng là dịp để khẳng định vị trí, vai trò và trách nhiệm của Học viện và báo chí Học viện trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phát triển lý luận, đào tạo cán bộ và đồng hành cùng công cuộc đổi mới của đất nước.

Thay mặt lãnh đạo Học viện, tôi nhiệt liệt chúc mừng các đồng chí giảng viên, nhà báo, biên tập viên, hội viên Liên Chi hội Nhà báo Học viện nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, đồng thời bày tỏ sự trân trọng, ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực, đóng góp quan trọng của đội ngũ báo chí trong toàn hệ thống Học viện thời gian qua.

Thưa các đồng chí,

Cách đây tròn một thế kỷ, vào ngày 21 tháng 6 năm 1925, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập Báo Thanh Niên, đánh dấu sự ra đời của nền báo chí cách mạng Việt Nam, gắn liền với sự truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, với quá trình hình thành và phát triển của phong trào cách mạng Việt Nam. Từ khởi đầu ấy, báo chí cách mạng Việt Nam luôn gắn bó máu thịt với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, là bộ phận cấu thành đặc biệt của công tác tư tưởng của Đảng, là lực lượng xung kích trên mặt trận lý luận, tư tưởng và văn hóa. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, được Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp sáng lập, rèn luyện và dìu dắt, báo chí cách mạng đã thực sự trở thành vũ khí sắc bén, phương tiện hiệu quả trong công cuộc tuyên truyền, cổ vũ, tổ chức quần chúng hành động vì mục tiêu độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và chủ nghĩa xã hội. Bằng ngòi bút của mình, các thế hệ nhà báo cách mạng Việt Nam đã đồng hành với từng bước đi của cách mạng, góp phần làm nên những thắng lợi lịch sử vĩ đại của dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Nhiệm vụ của báo chí là phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng”, và dạy rằng người làm báo cách mạng phải “giữ vững lập trường, tư tưởng, đạo đức cách mạng, luôn học hỏi, không ngừng tiến bộ”.

Thưa các đồng chí,

Trong dòng chảy một thế kỷ báo chí cách mạng Việt Nam, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã có những đóng góp đặc biệt, bền bỉ và chiến lược, không chỉ góp phần hình thành, bồi đắp nền tảng tư tưởng và bản lĩnh chính trị cho đội ngũ làm báo cách mạng, mà còn trực tiếp tạo dựng một hệ thống báo chí học thuật, lý luận mang sắc thái riêng, đóng vai trò trụ cột trong mặt trận tư tưởng của Đảng.

Thứ nhất, Học viện là trung tâm đào tạo lý luận chính trị lớn nhất cho đội ngũ báo chí cả nước: Với vị thế là trung tâm quốc gia hàng đầu về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý và lý luận chính trị, Học viện đã trực tiếp đào tạo hàng vạn cán bộ, trong đó có lực lượng đông đảo nhà báo, biên tập viên, cán bộ tuyên giáo, truyền thông từ Trung ương đến địa phương. Từ các lớp trung cấp, cao cấp lý luận chính trị đến các chương trình bồi dưỡng chuyên đề, tất cả đều đã trang bị cho đội ngũ người làm báo không chỉ kiến thức lý luận, mà trước hết là bản lĩnh chính trị vững vàng và đạo đức cách mạng.

Thứ hai, Học viện có đơn vị trực thuộc là cái nôi đào tạo báo chí cách mạng: Học viện Báo chí và Tuyên truyền hơn 63 năm qua đã khẳng định vị thế là trường Đảng, trường đại học trọng điểm quốc gia về báo chí, truyền thông và lý luận chính trị. Với hơn 100.000 sinh viên, học viên được đào tạo qua các thế hệ, nhà trường đã cung cấp nguồn nhân lực chủ lực cho báo chí cách mạng và công tác tuyên truyền của Đảng.

Đặc biệt, nhà trường không chỉ dạy làm báo, mà quan trọng hơn là đào tạo người làm báo cách mạng. Đội ngũ giảng viên gồm nhiều nhà báo, nhà lý luận, nhà giáo giàu kinh nghiệm đã giúp hình thành một thế hệ báo chí mang đậm bản sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, dấn thân vì lý tưởng, trung thành với Đảng, gắn bó với nhân dân. Nhiều cựu sinh viên, học viên của trường hiện đang là lãnh đạo các cơ quan báo chí lớn, tổng biên tập, trưởng ban tuyên giáo, giám đốc trung tâm truyền thông của các địa phương, bộ ngành, tổ chức chính trị - xã hội; nhiều người đã đoạt Giải Báo chí Quốc gia, Giải lý luận phê bình văn học nghệ thuật, giải truyền hình toàn quốc…

Thứ ba, Học viện có một hệ thống báo chí - xuất bản học thuật đặc sắc, mang dấu ấn riêng: Trong hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có vị thế và đặc thù riêng biệt: Không vận hành theo cơ chế báo chí thương mại hay đưa tin thuần tuý, mà là một bộ phận hữu cơ của công tác lý luận, tư tưởng - một “binh chủng báo chí học thuật”, phục vụ trực tiếp cho nhiệm vụ xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và lý luận. Chính vì vậy, báo chí Học viện không chỉ làm nhiệm vụ tuyên truyền, phản ánh thông tin, mà còn giữ vai trò tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận, cung cấp luận cứ cho hoạch định chính sách và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Báo chí Học viện cũng là một phần quan trọng trong hệ sinh thái đào tạo - nghiên cứu - xuất bản - truyền thông lý luận của Đảng ta.

“

Với 17 tạp chí chuyên ngành và một nhà xuất bản lớn, báo chí Học viện tạo nên một mạng lưới truyền thông lý luận có chiều sâu, có bản sắc, phục vụ trực tiếp nhiệm vụ chính trị - tư tưởng của Đảng. Đây là lực lượng báo chí học thuật có quy mô lớn nhất trong các cơ quan lý luận chính trị của cả nước.

Với 17 tạp chí chuyên ngành và một nhà xuất bản lớn, báo chí Học viện tạo nên một mạng lưới truyền thông lý luận có chiều sâu, có bản sắc, phục vụ trực tiếp nhiệm vụ chính trị - tư tưởng của Đảng. Đây là lực lượng báo chí học thuật có quy mô lớn nhất trong các cơ quan lý luận chính trị của cả nước. Mỗi năm, các tạp chí trong Học viện xuất bản hơn 2.800 bài viết, công bố hàng ngàn nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, phản biện chính sách, góp phần cung cấp luận cứ khoa học cho Đảng, Nhà nước trong xây dựng chủ trương, chiến lược phát triển. Nhiều tạp chí đã có chỉ số ISSN quốc tế, được Hội đồng Giáo sư Nhà nước xếp hạng nhóm 1.

Đặc biệt, báo chí Học viện là lực lượng xung kích trong thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Trong 3 năm qua, các tạp chí đã tổ chức hơn 50 chuyên đề đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, đăng tải hơn 500 bài viết có tính định hướng lý luận - chính trị sâu sắc, nhiều bài được các cơ quan báo chí Trung ương trích dẫn, lan tỏa mạnh mẽ trên không gian mạng.

Thứ tư, Liên Chi hội Nhà báo Học viện là lực lượng hội tụ trí tuệ và bản lĩnh chính trị: Liên Chi hội Nhà báo Học viện hiện có gần 200 hội viên là các nhà báo, biên tập viên, giảng viên báo chí, nhà nghiên cứu lý luận, trong đó nhiều người là chuyên gia đầu ngành. Đây là lực lượng có vai trò đặc biệt trong nâng cao chất lượng báo chí lý luận, xây dựng các tuyến bài chính luận, tham gia tư vấn chiến lược truyền thông của Đảng trong thời đại số. Liên Chi hội cũng là nơi kết nối chặt chẽ giữa lý luận, thực tiễn, truyền thông, góp phần hình thành một hệ sinh thái báo chí học thuật, tư tưởng vững chắc trong hệ thống Đảng, có khả năng lan tỏa và dẫn dắt nhận thức xã hội.

Trong suốt 100 năm phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh với vai trò là “tổng hành dinh lý luận” của Đảng đã và đang thực hiện một sứ mệnh thầm lặng nhưng sâu sắc: Đào tạo con người, phát triển tư tưởng, và kiến tạo nền tảng tinh thần cho báo chí cách mạng. Đó là sự đóng góp không chỉ bằng ấn phẩm, bằng bài viết, mà bằng con người có lý tưởng, bằng luận điểm có sức thuyết phục, bằng tư duy lý luận có sức lan toả - những giá trị cốt lõi làm nên chiều sâu tư tưởng và bản lĩnh chính trị cho nền báo chí cách mạng Việt Nam trong suốt một thế kỷ qua và trong những giai đoạn phát triển tiếp theo.

Thưa các đồng chí,

Trước bối cảnh trong nước và quốc tế đang có nhiều thay đổi sâu sắc, thế giới chuyển nhanh sang kỷ nguyên số và kinh tế tri thức; các thế lực thù địch tăng cường xuyên tạc, chống phá trên không gian mạng; tình hình khu vực, thế giới biến động khó lường; đất nước ta đang đứng trước yêu cầu đột phá tư duy phát triển và hoàn thiện thể chế theo tinh thần các nghị quyết Trung ương và chuẩn bị Đại hội XIV, thì yêu cầu đặt ra đối với báo chí Học viện ngày càng cao, đòi hỏi phải đổi mới mạnh mẽ hơn, chủ động hơn, gắn bó sâu sắc hơn với nhiệm vụ chính trị của Đảng, của Học viện và của đất nước.

Trên tinh thần đó, tôi đề nghị và giao nhiệm vụ cho hệ thống báo chí Học viện, đội ngũ giảng viên báo chí, người làm báo trong toàn hệ thống Học viện tập trung thực hiện tốt các định hướng lớn sau:

Thứ nhất, giữ vững tính chính trị, khoa học, lý luận và tính chiến đấu của báo chí Học viện. Mỗi ấn phẩm, mỗi bài viết không chỉ đúng định hướng, đúng quan điểm, mà còn cần có chiều sâu tư duy, có tính lý luận sắc bén, có năng lực phản bác và khả năng dẫn dắt nhận thức xã hội. Phải là những sản phẩm “vừa đúng, vừa trúng, vừa sâu” - vừa thể hiện tiếng nói của Đảng, vừa mang hơi thở của cuộc sống, vừa góp phần làm sáng rõ chân lý cách mạng trong bối cảnh mới.

Thứ hai, bám sát, phục vụ trực tiếp cho ba trụ cột nhiệm vụ chiến lược của Học viện: (1) Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Báo chí Học viện phải góp phần nâng cao chất lượng lý luận, tư tưởng và bản lĩnh chính trị cho học viên thông qua hoạt động học thuật, xuất bản, truyền thông nội bộ. (2) Nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn: Các tạp chí phải đi sâu vào các vấn đề cốt lõi của đời sống chính trị - xã hội, nhất là các chủ đề trọng tâm trong Văn kiện Đại hội XIII, các nghị quyết mới của Trung ương, “bộ tứ nghị quyết” về chuyển đổi số, hội nhập quốc tế, pháp luật và kinh tế tư nhân. (3) Tư vấn chính sách, truyền bá tư tưởng Đảng: Cần tăng cường các tuyến bài mang tính gợi mở, phản biện, góp ý chính sách, thúc đẩy liên kết giữa lý luận và thực tiễn.

Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số trong báo chí Học viện. Cần xây dựng các nền tảng số chuyên biệt cho các tạp chí, tích hợp xuất bản học thuật với truyền thông đa phương tiện, khai thác sức mạnh của mạng xã hội, truyền thông số để lan tỏa giá trị tư tưởng - lý luận của Đảng. Đồng thời, phải giữ nguyên tắc kiểm soát nội dung chặt chẽ, bảo đảm kỷ luật phát ngôn, kỷ luật tư tưởng trong toàn hệ thống.

Thứ tư, nâng cao chất lượng đội ngũ người làm báo trong Học viện. Đội ngũ này phải thực sự là những trí thức lý luận, những chiến sĩ tư tưởng có tâm sáng, tầm xa, có khả năng phát hiện, kiến giải, và đồng hành cùng sự nghiệp đổi mới của Đảng và đất nước. Đối với giảng viên báo chí, cần vừa giỏi lý thuyết, vừa sâu sắc thực tiễn, vừa làm tốt nhiệm vụ giảng dạy - nghiên cứu - viết báo - xây dựng môi trường chính trị tư tưởng trong sáng trong cơ sở đào tạo.

Thứ năm, tăng cường liên kết học thuật và báo chí trong và ngoài Học viện, đẩy mạnh hội nhập quốc tế. Cần đẩy mạnh hợp tác giữa các tạp chí Học viện với báo chí Trung ương, báo chí địa phương, các viện nghiên cứu, các trường chính trị tỉnh, thành cùng tạo nên một “hệ sinh thái truyền thông tư tưởng - lý luận” mạnh, rộng, sâu, hiện đại. Đây là cơ sở để báo chí Học viện góp phần mở rộng không gian ảnh hưởng của tư tưởng Đảng, chủ động chiếm lĩnh trận địa thông tin, truyền bá chân lý cách mạng.

Học viện cần lựa chọn một số tạp chí chủ lực có nền tảng học thuật vững chắc, đội ngũ chuyên gia mạnh, để đầu tư nâng cấp, phát triển thành tạp chí khoa học đạt chuẩn quốc tế, tích hợp các hệ chỉ mục quốc tế (như Scopus, Web of Science, ACI…) và có khả năng lan tỏa tư duy chính trị - lý luận đặc thù của Việt Nam ra khu vực và thế giới. Song song đó, cần khuyến khích đội ngũ giảng viên, nhà báo, nhà nghiên cứu trong Học viện tham gia viết bài, công bố, phản biện, trao đổi học thuật trên các tạp chí quốc tế, chủ động mang tiếng nói tư tưởng - chính trị Việt Nam vào các diễn đàn học thuật toàn cầu, góp phần khẳng định giá trị riêng có của lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong dòng chảy học thuật thế giới.

Thưa các đồng chí,

Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam là dịp để chúng ta thêm tự hào về chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện; đồng thời, nhận thức sâu sắc hơn về trách nhiệm và sứ mệnh của báo chí trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Báo chí Học viện, với vị thế đặc thù và sứ mệnh lý luận - tư tưởng, cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, nâng cao chất lượng học thuật, tăng cường bản lĩnh chính trị, góp phần lan tỏa tư tưởng Đảng, làm sâu sắc thêm thực tiễn, và tham gia hiệu quả vào công cuộc xây dựng Đảng, phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Toàn thể nhà báo, giảng viên, biên tập viên, hội viên Liên Chi hội Nhà báo Học viện, cùng các cơ quan báo chí trong toàn hệ thống Học viện tiếp tục phát huy truyền thống báo chí cách mạng, không ngừng đổi mới tư duy, nâng cao trình độ lý luận và chuyên môn nghiệp vụ, giữ vững bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần cống hiến.

Hãy làm báo bằng tinh thần của người cán bộ Đảng; giảng dạy báo chí bằng khí chất của người chiến sĩ tư tưởng; nghiên cứu báo chí bằng trí tuệ của người lý luận để mỗi trang viết, mỗi ấn phẩm, mỗi lớp học báo chí trong Học viện là một biểu hiện sinh động của lòng trung thành với Đảng, với nhân dân, với sự nghiệp cách mạng.

Tôi tin tưởng sâu sắc rằng, với truyền thống vẻ vang, với tiềm lực học thuật, lý luận - chính trị đã được khẳng định, báo chí Học viện sẽ tiếp tục vươn lên mạnh mẽ, góp phần thiết thực vào sự nghiệp đổi mới đất nước, phát triển lý luận Đảng và nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền trong thời kỳ mới.

Một lần nữa, nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, thay mặt lãnh đạo Học viện, tôi xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới toàn thể các đồng chí giảng viên, nhà báo, biên tập viên, cán bộ làm công tác báo chí trong Học viện. Kính chúc các đồng chí luôn mạnh khỏe, giữ vững niềm tin, nâng cao trí tuệ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí!