Hội thảo khoa học cấp Bộ “Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao - Đột phá chiến lược phát triển vùng đồng bằng sông Hồng”

THÚY THẢO

Chủ trì Hội thảo có đồng chí GS, TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Tiến Thành, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình; cùng các đồng chí: PGS, TS Nguyễn Thắng Lợi, Tổng Biên tập Tạp chí Lý luận chính trị; PGS, TS Phạm Quốc Thành, Hiệu trưởng Trường Đại học Thái Bình.

Tham dự Hội thảo, có đồng chí Đặng Thanh Giang, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Thái Bình, cùng các đồng chí lãnh đạo Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Thái Bình và lãnh đạo các sở, ban, ngành, các trường cao đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh Thái Bình.

Đại biểu Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, PGS, TS Hoàng Anh, TS Đinh Quang Thành, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Lý luận chính trị; TS Trần Sỹ Dương, Phó Viện trưởng Viện Triết học; PGS, TS Trần Khắc Việt, Ủy viên Hội đồng Biên tập Tạp chí Lý luận chính trị; PGS, TS Phạm Huy Kỳ, Nguyên Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền; các cán bộ, biên tập viên Tạp chí Lý luận chính trị và các nhà khoa học Học viện.

Đại biểu Trường Đại học Thái Bình, có GS,TS, Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn phát triển trường, cùng cán bộ, giảng viên nhà trường.

Tham dự có TS Nguyễn Văn Tuân, Chánh Văn phòng Cục đào tạo – Bồi dưỡng, Ban Tổ chức Trung ương; TS Trần Đức Tuấn, Văn phòng Chủ tịch nước; Trung tướng, GS,TS, Nhà báo Nguyễn Đình Chiến, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Khoa học phát triển nguồn nhân lực - nhân tài Việt Nam, Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển nguồn nhân lực - nhân tài Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Nhân lực Nhân tài Việt.

Đại diện lãnh đạo các Trường Chính trị tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Hồng; đại diện lãnh đạo một số doanh nghiệp lớn trên địa bàn tỉnh Thái Bình.

Phát biểu chào mừng Hội thảo, đồng chí Nguyễn Tiến Thành, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Thái Bình chỉ rõ, đồng bằng sông Hồng là địa bàn chiến lược đặc biệt, quan trọng bậc nhất của cả nước về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Vùng có tiềm năng to lớn và nhiều lợi thế vượt trội so với nhiều vùng kinh tế khác để phát triển kinh tế - xã hội. Vùng có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời mang đậm bản sắc dân tộc, gắn liền với những chiến công hào hùng, oanh liệt trong suốt quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc. Là vùng có nhiều tiềm năng, thế mạnh, song đồng bằng sông Hồng còn không ít “điểm nghẽn” gây hạn chế trong trình phát triển, đặc biệt là về nguồn nhân lực.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo, GS, TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định, đối với Việt Nam nói chung, nguồn nhân lực chất lượng cao có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng trong bối cảnh mở cửa, hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới.

Đối với vùng đồng bằng sông Hồng, nhằm phát huy tốt tiềm năng, lợi thế của vùng, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23-11-2022 “về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” với mục tiêu: Đến năm 2030, đồng bằng sông Hồng trở thành trung tâm giáo dục, đào tạo nhân lực chất lượng cao của cả nước; đi đầu về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, xã hội số. Đến năm 2045, đồng bằng sông Hồng là vùng phát triển hiện đại, văn minh, sinh thái; là trung tâm kinh tế, tài chính lớn mang tầm khu vực và thế giới; trung tâm hàng đầu của cả nước về văn hoá, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo. Trong đó, các nhiệm vụ, giải pháp đều nhấn mạnh đến phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nguồn nhân lực số trong bối cảnh nền kinh tế số, xã hội số.

Hội thảo khoa học là hoạt động có ý nghĩa quan trọng để đánh giá thành tựu đạt được cũng như những khó khăn, hạn chế, từ đó đề xuất phương hướng, giải pháp xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao vùng đồng bằng sông Hồng.

Hơn 10 phát biểu tại Hội thảo và gần 40 tham luận của các nhà lãnh đạo thực tiễn, các chuyên gia, nhà khoa học Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, các trường đại học, trường chính trị ở các tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng, đã tập trung nghiên cứu, thảo luận, làm rõ những vấn đề cơ bản:

Một là, phân tích, làm rõ lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng phát triển nguồn nhân lực; chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao của cả nước và vùng đồng bằng sông Hồng

Tham luận tại Hội thảo, PGS, TS Phạm Huy Kỳ, đã làm rõ quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nguồn nhân lực, về vấn đề con người và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, trong quá trình lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam đặc biệt quan tâm đến phát triển con người, xác định con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của quá trình phát triển kinh tế, xã hội.

Tham luận tại Hội thảo, PGS, TS Trần Khắc Việt đã làm rõ quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao bao gồm các vấn đề cốt lõi là: Vấn đề xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trên cơ sở phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chung của xã hội, với quan điểm nhân tố con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất của sự phát triển; gắn với đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; với phát triển, nâng cao tiềm lực khoa học, công nghệ - quốc sách; phải đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước, trọng tâm là phát triển kinh tế - xã hội, gắn với khơi dậy khát vọng phát triển đất nước; đặt trong hội nhập quốc tế và bối cảnh chung của sự phát triển mạnh mẽ cách mạng khoa học và công nghệ.

Hai là, khái quát những yêu cầu xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao ở vùng đồng bằng sông Hồng trong bối cảnh hiện nay

Các tham luận phân tích, làm rõ vùng đồng bằng sông Hồng có nhiều ưu thế như: có Thủ đô Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa; vùng là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; có tiềm năng to lớn và nhiều lợi thế vượt trội so với nhiều vùng kinh tế khác; có vị trí thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. Hiện nay, toàn cầu hóa diễn ra ngày càng sâu rộng, các liên kết kinh tế xuất hiện và ngày càng có nhiều ảnh hưởng, thúc đẩy sự phân công lao động sâu sắc và hình thành các chuỗi giá trị toàn cầu; cạnh tranh kinh tế diễn ra quyết liệt và mỗi quốc gia, mỗi địa phương phải dành cho mình ưu thế trong cuộc cạnh tranh đó. Trong đó, nguồn lực con người, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ, năng động trong quá trình phát triển kinh tế; là nhân tố làm chuyển dịch lợi thế so sánh giữa các địa phương. Do đó, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao là nhiệm vụ hết sức cấp bách, có ý nghĩa chiến lược quan trọng đối với phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng trong bối cảnh hiện nay.

Ba là, đánh giá thực trạng xây dựng nguồn nhân lực vùng đồng bằng sông Hồng

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, trong thời gian qua, việc xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao ở vùng đồng bằng sông Hồng đã đạt được những kết quả nhất định. Số lượng lao động lớn nhất trong 6 vùng kinh tế cả nước, chất lượng lao động của vùng ngày càng được cải thiện với tỷ lệ lao động có bằng cấp/chứng chỉ tăng. Cơ cấu lao động của vùng chuyển dịch theo hướng hiện đại. Đồng bằng sông Hồng cũng chính là trung tâm về đào tạo nhân lực của cả nước. Hệ thống các trường chính trị tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng đã đóng góp tích cực vào công tác đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các cơ quan nhà nước. Lực lượng cán bộ, công chức, viên chức từng bước được bổ sung, chất lượng ngày càng được nâng lên, chuẩn hóa về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và lý luận chính trị, trình độ quản lý nhà nước từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phát triển nguồn nhân lực của vùng đồng bằng sông Hồng vẫn còn một số hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển vùng.

Phát biểu tại Hội thảo, Ông Lê Đình Đáp, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Green-i-Park chỉ ra, khi đầu tư vào một địa phương, một trong những yêu cầu đầu tiên của doanh nghiệp là về nguồn nhân lực. Đối với những doanh nghiệp nước ngoài, những kỹ năng được đặt lên hàng đầu là trình độ ngoại ngữ, tay nghề chuyên môn và kỷ luật lao động. Do đó, các nhà trường, người lao động cần tập trung vào những vấn đề này để đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp.

Bốn là, đề xuất phương hướng, giải pháp xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao vùng đồng bằng sông Hồng

Xuất phát từ những yêu cầu nhiệm vụ trong thời gian tới, để nâng cao chất nguồn nhân lực ở vùng đồng bằng sông Hồng, các tham luận trao đổi thống nhất về một số giải pháp, như: Nâng cao nhận thức các ngành, các cấp, đặc biệt là cấp ủy, chính quyền và toàn thể người dân về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của nhân lực chất lượng cao trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước nói chung cũng như phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Hồng nói riêng. Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo. Đổi mới chương trình, phương thức đào tạo, xây dựng cơ cấu ngành nghề đào tạo hợp lý, gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, tăng cường hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đào tạo với doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách về xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút, sử dụng và đãi ngộ nhân tài vùng đồng bằng sông Hồng đồng bộ trên nhiều phương diện, như giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, chính sách việc làm, thu nhập, an sinh xã hội, bảo hiểm, bảo trợ xã hội, chăm sóc sức khỏe, các điều kiện nhà ở, sinh sống, định cư…

Theo GS, TS Phùng Hữu Phú, nguồn nhân lực chất lượng cao có vai trò vô cùng quan trọng trong việc tạo ra đột phá phát triển đất nước, nếu không sẽ đứng trước nguy cơ tụt hậu so với các quốc gia trên thế giới. Chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi không ngừng, với sự biến mất của nhiều ngành, nghề truyền thống, nhưng cũng sẽ mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp mới. Do đó, cần có quan điểm động về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, có tầm dự báo xa, chuẩn xác. Việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cần tập trung vào những ngành mũi nhọn, mang lại lợi thế cạnh tranh cho đất nước.

Phát biểu bế mạc Hội thảo, PGS, TS Phạm Quốc Thành, Hiệu trưởng Trường Đại học Thái Bình nhấn mạnh Hội thảo là hoạt động quan trọng góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, góp phần khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.