Tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ của cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội hiện nay

PGS, TS NHÂM CAO THÀNH
Tạp chí Quốc phòng toàn dân

1. Mở đầu

Trong suốt chặng đường xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; được nhân dân hết mực thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam luôn tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, không quản ngại hy sinh, gian khổ, chiến đấu anh dũng, kiên cường, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xây đắp nên hệ giá trị văn hóa vô cùng cao đẹp - “Bộ đội Cụ Hồ”. Đó là một hệ thống chuẩn mực thể hiện những phẩm chất ưu tú nhất của người quân nhân cách mạng, con người Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, biểu hiện tập trung ở lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”⁽¹⁾.

2. Nội dung

2.1. Tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ là yêu cầu cấp bách và cơ bản lâu dài

Danh hiệu cao quý, phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” được thể hiện sâu sắc, toàn diện trên tất cả các mặt hoạt động của Quân đội, cũng như trong mọi hoạt động sinh hoạt, huấn luyện, chiến đấu, lao động sản xuất, giúp đỡ nhân dân,… của cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam. Phẩm chất đó một lần nữa được Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28-12-2021 của Quân ủy Trung ương về Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới khái quát toàn diện với 05 đặc trưng là: Bản lĩnh chính trị vững vàng, động cơ trong sáng, trách nhiệm cao; đạo đức, lối sống trong sạch lành mạnh; có văn hóa, tri thức khoa học, trình độ quân sự, năng lực, phương pháp, tác phong công tác tốt; thực hành dân chủ, kỷ luật tự giác, nghiêm minh; đoàn kết nội bộ tốt, tôn trọng, giúp đỡ, gắn bó máu thịt với nhân dân, có tinh thần quốc tế trong sáng. Phẩm chất cao đẹp đó đã được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ không ngừng xây dựng, vun đắp, phát huy, phát triển; là nguồn sức mạnh nội sinh to lớn, niềm vinh dự, tự hào và là động lực mạnh mẽ, thôi thúc cán bộ, chiến sĩ không ngừng phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Đây cũng là chuẩn mực cơ bản để mỗi cán bộ, chiến sĩ không ngừng tu dưỡng, rèn luyện và phát huy và phát triển.

Nhận thức rõ giá trị to lớn, vai trò quan trọng của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, theo tiếng gọi của Đảng, trong suốt các chặng đường hơn 80 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam luôn trân trọng, hun đúc, giữ gìn và phát huy phẩm chất cao đẹp này. Dù trong chiến tranh hay hòa bình; dù nơi biên cương, rừng sâu hay hải đảo xa xôi, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam luôn tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, vượt qua mọi hy sinh, gian khổ, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, trước những tác động mạnh mẽ của mặt trái kinh tế thị trường và sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, cùng sự thiếu tự giác trong tu dưỡng, rèn luyện,... một số cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội có biểu hiện sa vào chủ nghĩa cá nhân, suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống, vi phạm 10 Lời thề danh dự, 12 Điều kỷ luật của quân nhân; vi phạm những điều đảng viên không được làm, v.v. Cá biệt, một số cán bộ, chiến sĩ vi phạm pháp luật, bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy đây chỉ là những trường hợp đơn lẻ, cá biệt, song ít nhiều cũng làm ảnh hưởng đến truyền thống, phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân và kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị. Đây cũng là vấn đề mà các thế lực thù địch triệt để lợi dụng, khai thác, nhằm khuếch đại, xuyên tạc, gây dư luận tiêu cực trong xã hội.

Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó dự báo. Trong nước, bên cạnh những thuận lợi là cơ bản, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Lợi dụng bối cảnh đó, các thế lực thù địch đã và đang đẩy mạnh “diễn biến hòa bình”, xuyên tạc hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, hòng “phi chính trị hóa” Quân đội bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Tình hình đó đặt ra yêu cầu ngày càng cao việc giữ gìn và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”; phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, chiến sĩ, góp phần xây dựng Quân đội ta ngày càng vững mạnh về chính trị, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu.

Vấn đề này đòi hỏi các cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong toàn quân thực hiện đồng bộ nhiều nội dung, giải pháp, trong đó phát huy tính tích cực, tự giác của cán bộ, chiến sĩ trong tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” là cơ bản, trực tiếp.

2.2. Giải pháp đẩy mạnh tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam

Một là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ thấm nhuần sâu sắc giá trị cao quý, vai trò quan trọng của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”. Đây là giải pháp nền tảng để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong tu dưỡng, rèn luyện, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Theo đó, các cấp ủy, tổ chức đảng và cơ quan chức năng cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân hiểu sâu sắc rằng: phẩm chất cao đẹp, danh hiệu cao quý “Bộ đội Cụ Hồ” là hồn cốt, là cội nguồn sức mạnh của Quân đội nhân dân Việt Nam, được xây đắp nên từ sự phấn đấu, hy sinh của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ và được tô thắm qua thực tiễn đấu tranh cách mạng, thực tiễn xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của Quân đội, được các thế hệ lưu truyền, kế tục và phát huy. Đó là nguồn sức mạnh nội sinh to lớn, là niềm vinh dự, tự hào và là động lực mạnh mẽ, thôi thúc cán bộ, chiến sĩ không ngừng phấn đấu vươn lên, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì mục tiêu lý tưởng cách mạng của Đảng. Đây là hệ quả nguy hiểm của việc thiếu tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống là sự suy thoái về tư tưởng chính trị. Vấn đề này sẽ gây ra hậu quả nguy hiểm, trước hết là sự hoài nghi, mơ hồ về mục tiêu, lý tưởng cách mạng; vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước, v.v. Điều này không chỉ làm tổn thương tình cảm, suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, Quân đội, mà còn đe dọa sinh mệnh của Đảng và sự tồn vong của chế độ, đúng như Trung ương Đảng đã nhận định: “Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và của dân tộc”⁽²⁾.

Về hình thức, biện pháp tuyên truyền, cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo, sát với đặc điểm, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, phù hợp với từng đối tượng; trong đó, quan tâm phát huy vai trò đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, thiết chế văn hóa ở đơn vị, các phương tiện truyền thông đại chúng trong và ngoài Quân đội. Cùng với đó, cần quyết liệt triển khai thực hiện Chỉ thị số 855-CT/QUTW, ngày 12/8/2019 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về Đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới và Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28-12-2021 của Quân ủy Trung ương về Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới; gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, Kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII của Đảng; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tuyên truyền gương “người tốt, việc tốt”, v.v. Qua đó góp phần làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ giá trị to lớn, niềm vinh dự tự hào, đồng thời xác định rõ trách nhiệm của mình trong giữ gìn và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Hai là, xây dựng động cơ đúng đắn, trách nhiệm cao, có động lực thật sự trong tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”cho mỗi cán bộ, chiến sĩ. Thực tế cho thấy, tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” là hoạt động tự giác, mang tính độc lập cao của mỗi cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội. Đó là quá trình “hướng nội”, “tự thân vận động”, được thôi thúc bởi “nội lực”, động cơ bên trong. Hoạt động đó chỉ đạt hiệu quả thiết thực khi mỗi chủ thể có nhu cầu tự hoàn thiện mình, nhận thức đúng mục đích việc làm của mình và có ý chí vươn lên mạnh mẽ.

Do vậy, để phát huy tính tích cực, tự giác trong tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội hiện nay, trước hết phải xây dựng động cơ, thái độ, trách nhiệm đúng đắn, tạo động lực bên trong thôi thúc mỗi người không ngừng phấn đấu vươn lên. Vấn đề này chỉ có được khi chính bản thân mỗi cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ của mình; vai trò quan trọng, nội dung cốt lõi của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” và ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” gắn với việc phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Để xây dựng động cơ, thái độ đúng đắn, trách nhiệm cao cho mỗi cán bộ, chiến sĩ Quân đội hiện nay, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng ý chí, quyết tâm, sống có ước mơ, lý tưởng và khát vọng đúng đắn cho cán bộ, chiến sĩ; đồng thời, làm cho họ có nhận thức ngày càng sâu sắc hơn về giá trị cao quý, nội dung cơ bản của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” và vai trò quan trọng của việc tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”. Cần quan tâm hơn nữa việc giáo dục truyền thống tốt đẹp của Đảng, của dân tộc, của Quân đội và truyền thống của đơn vị; nâng cao niềm vinh dự, tự hào và tinh thần, thái độ, trách nhiệm cao cho mỗi cán bộ, chiến sĩ trong tự học tập, tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” để họ không ngừng phát triển và hoàn thiện hệ thống phẩm chất của người quân nhân cách mạng trong thời kỳ mới. Cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục, làm cho mỗi cán bộ, chiến sĩ nhận biết rõ những biểu hiện và tác hại của chủ nghĩa cá nhân, của sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Trên cơ sở đó, xây dựng tinh thần cảnh giác cách mạng, sức đề kháng cao cho mỗi quân nhân để họ luôn tỉnh táo vượt qua những lôi kéo, cám dỗ, mua chuộc từ bên ngoài, cũng như những đòi hỏi, ham muốn, tính toán ích kỷ của cá nhân,… từ đó nâng cao tính tích cực, tự giác, kiên trì, bền bỉ, nỗ lực cao, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tích cực tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Để thực hiện tốt vấn đề này, các cấp ủy, tổ chức đảng và cơ quan chức năng cần không ngừng đổi mới nội dung, phương pháp tuyên truyền, giáo dục với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, sinh động, phù hợp với từng đối tượng. Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền gương người tốt, việc tốt trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, phấn đấu xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ”,... tạo sự lan tỏa sâu rộng trong mỗi cơ quan, đơn vị và toàn quân. Qua đó, góp phần xây dựng cho mỗi quân nhân luôn có động cơ đúng đắn, trách nhiệm cao, bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; khơi dậy niềm vinh dự, tự hào, khát vọng cống hiến, toàn tâm, toàn ý phấn đấu thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ, ra sức tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, với một quyết tâm cao, việc làm thiết thực, hiệu quả.

Ba là, mỗi cán bộ, chiến sĩ cần tích cực, chủ động xây dựng kế hoạch, xác định rõ mục đích, nội dung tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”. Đây là khâu rất quan trọng, liên quan trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của mỗi quân nhân, bởi kế hoạch không sát, không khoa học thì không thể thực hiện có hiệu quả. Muốn vậy, xây dựng kế hoạch phải cụ thể, thiết thực, bao gồm: mục tiêu, yêu cầu, nội dung tu dưỡng, rèn luyện và hình thức, biện pháp, thời gian thực hiện. Mục tiêu, yêu cầu đề ra phải sát thực, có cơ sở khoa học, chỉ tiêu phấn đấu không quá cao nhưng cũng không được quá thấp; phải toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, bám sát nhiệm vụ đơn vị, chức trách, nhiệm vụ của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Nội dung tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của cán bộ, chiến sĩ phải toàn diện cả về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, kiến thức, năng lực chuyên môn, phương pháp, tác phong công tác và phong cách ứng xử theo 05 chuẩn mực phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” mà Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28-12-2021 của Quân ủy Trung ương đã chỉ ra, đó là: Thứ nhất, tu dưỡng, rèn luyện lòng trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân; kiên định lập trường chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Rèn luyện ý chí quyết tâm chiến đấu cao, sẵn sàng chấp nhận hy sinh, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Thứ hai, rèn luyện đạo đức cách mạng trong sáng, lối sống trung thực, khiêm tốn, giản dị, chân thành, lạc quan; nói đi đôi với làm, luôn đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích cá nhân; không thỏa mãn với thành tích, không chùn bước trước khó khăn, gian khổ. Thứ ba, tu dưỡng, rèn luyện tính chủ động, tích cực, kiên trì, bền bỉ trong huấn luyện, học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ mọi mặt và kiến thức chuyên môn; rèn luyện phương pháp, tác phong công tác khoa học, dân chủ, trách nhiệm cao; gương mẫu trong công tác, sinh hoạt; tinh thần đấu tranh kiên quyết với những biểu hiện suy thoái, lãng phí, tiêu cực. Thứ tư, bồi đắp tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và dám hành động vì lợi ích chung; giữ vững nguyên tắc, phát huy dân chủ, tôn trọng và lắng nghe ý kiến góp ý của đồng đội; tính kỷ luật tự giác, nghiêm minh, chấp hành nghiêm pháp luật của Nhà nước, điều lệnh, điều lệ, chế độ, quy định của Quân đội. Thứ năm, rèn luyện tinh thần đoàn kết, thống nhất trong nội bộ, lòng thương yêu đồng chí, đồng đội; tinh thần cầu thị, lắng nghe, tôn trọng, học hỏi, giúp đỡ, gắn bó máu thịt với nhân dân, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân; tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng, v.v.

Tùy theo nhu cầu, những ưu điểm, hạn chế của bản thân, mỗi người lựa chọn nội dung tự tu dưỡng, rèn luyện cho phù hợp, hiệu quả. Muốn vậy, mỗi cán bộ, chiến sĩ cần tự xem bản thân mình thiếu và yếu nội dung gì thì tiến hành bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, rèn luyện về vấn đề đó. Việc xác định thời gian tu dưỡng, rèn luyện cũng phải phù hợp, không nóng vội chủ quan, bởi vì “đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”⁽³⁾. Tránh tình trạng xây dựng kế hoạch một cách chung chung, mang tính hình thức, đối phó. Ngoài sự chủ động của mỗi cán bộ, chiến sĩ, cần có sự quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn, giúp đỡ của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong việc đề ra mục tiêu, yêu cầu, nội dung, thời gian, cách thức xây dựng và thực hiện kế hoạch tu dưỡng, rèn luyện phù hợp với yêu cầu thực tiễn của đơn vị; sát với chức trách, nhiệm vụ và khả năng của mỗi quân nhân.

Bốn là, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo của mỗi cán bộ, chiến sĩ trong vận dụng các hình thức, biện pháp tự tu dưỡng, rèn luyện phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Thực tế cho thấy, muốn tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” đạt hiệu quả thiết thực, mỗi cán bộ, chiến sĩ cần nắm vững và vận dụng sáng tạo các hình thức, biện pháp phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Tùy điều kiện và khả năng của từng người mà vận dụng những hình thức cho phù hợp, như:

Thông qua học tập và làm theo “Lời Bác dạy ngày này năm xưa”, gắn với thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Tự đọc tài liệu, sách, báo, đây là một trong những hình thức, biện pháp quan trọng để bổ sung kiến thức, cập nhật thông tin, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, v.v. Tuy nhiên, mỗi cán bộ, chiến sĩ cần lựa chọn những tài liệu, sách, báo có liên quan trực tiếp đến chức trách, nhiệm vụ, nghề nghiệp và sự phát triển toàn diện của bản thân theo chuẩn mực phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”; đồng thời, phải có cách đọc phù hợp, đọc có ghi chép và hệ thống.

Phê bình và tự phê bình là quy luật phát triển của Đảng, đồng thời cũng là hình thức, biện pháp tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” có hiệu quả. Để vận dụng tốt hình thức này, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ phải có tinh thần chiến đấu cao, kiên quyết đấu tranh bảo vệ cái đúng, phê phán cái sai; tôn trọng, lắng nghe và tiếp thu có chọn lọc những ý kiến góp ý, phê bình của cán bộ, đảng viên, quần chúng trong đơn vị. Trong đấu tranh phê bình, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ phải có thái độ đúng và phương pháp phù hợp; chống mọi biểu hiện giáo điều, bảo thủ, ngại phê bình và không chịu tiếp thu ý kiến của người khác.

Tự kiểm điểm sau mỗi ngày làm việc cũng là hình thức, biện pháp quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc để hình thành, phát triển những phẩm chất, đức tính cần thiết, làm cho người cán bộ, chiến sĩ luôn chín chắn, điềm đạm, tự tin, trung thực. Nghiêm khắc tự kiểm điểm bản thân, tự rút kinh nghiệm sau mỗi ngày làm việc còn giúp cho mỗi cán bộ, chiến sĩ luôn có được những bài học bổ ích cần thiết, tránh lặp lại những sai lầm, khuyết điểm đã qua.

Quan sát, lắng nghe và học tập những đức tính tốt đẹp, những kinh nghiệm phong phú của cấp trên, đồng cấp, cấp dưới và nhân dân là hình thức tự tu dưỡng, rèn luyện không thể thiếu được đối với mỗi quân nhân. Để thực hiện có hiệu quả, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ phải có thái độ khiêm tốn, cầu thị, luôn tôn trọng mọi người, sâu sát, gắn bó với đồng chí, đồng đội, gần gũi với nhân dân; đồng thời, phải có óc quan sát, khả năng khái quát hóa, hệ thống hóa, tiếp thu và vận dụng có chọn lọc những bài học hay, kinh nghiệm quý, biết noi gương học tập những đức tính tốt đẹp của những người xung quanh để không ngừng hoàn thiện bản thân.

Thông qua thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, quản lý và thực tiễn thực hiện chức trách, nhiệm vụ ở đơn vị để tích lũy kinh nghiệm. Đồng thời, thông qua thực hiện cam kết tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu hằng năm của đảng viên; qua thực hiện quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, chiến sĩ; qua thực hiện những điều đảng viên không được làm;... để tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”. Đây là những hình thức, biện pháp rất quan trọng, trực tiếp quyết định đến hiệu quả tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Bởi, chỉ có thông qua thực tiễn người quân nhân mới mau trưởng thành, phẩm chất, năng lực và phong cách mới ngày càng phát triển, hoàn thiện.

Năm là, phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, cán bộ chủ trì và các tổ chức, các lực lượng ở cơ quan, đơn vị trong quản lý, tổ chức, kiểm tra, giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của cán bộ, chiến sĩ. Tích cực tự tu dưỡng, rèn luyện của mỗi quân nhân là vấn đề quan trọng nhưng không thể tách rời sự quản lý, giám sát của tổ chức. Vì vậy, phải phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì và các tổ chức, các lực lượng ở cơ quan, đơn vị trong quản lý, tổ chức, kiểm tra, giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của mỗi quân nhân.

Để làm tốt được việc này, cấp ủy, tổ chức đảng ở các cơ quan, đơn vị cần đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát và thường xuyên đặt ra yêu cầu cao trong tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của mỗi cán bộ, đảng viên để mỗi người không ngừng phấn đấu vươn lên; quy định việc tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thành chế độ nền nếp, đồng thời hướng dẫn và tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ thực hiện việc tự tu dưỡng, rèn luyện một cách chặt chẽ, nghiêm túc, khoa học; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện và đánh giá đúng kết quả tự tu dưỡng, rèn luyện của từng cán bộ, đảng viên làm cơ sở cho việc bình xét, đánh giá, phân loại chất lượng cán bộ, chiến sĩ hằng năm; kịp thời biểu dương, khen thưởng những đồng chí có nhiều thành tích. Dựa chắc vào kết quả tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”của mỗi quân nhân để xem xét bổ nhiệm, đề bạt cán bộ; đồng thời, có biện pháp kiên quyết với những cán bộ, chiến sĩ chủ quan, tự mãn, ngại học tập, lười rèn luyện, không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.

Chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy ở các cơ quan, đơn vị cần thường xuyên nắm vững và thực hiện tốt các chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên; thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ chỉ đạo, quản lý, điều hành đơn vị, tạo môi trường thuận lợi để mỗi cán bộ, chiến sĩ đơn vị tu dưỡng, rèn luyện; đồng thời, thường xuyên quan tâm động viên, hướng dẫn, giúp đỡ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ thuộc quyền trong tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”; bản thân mỗi đồng chí chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy cần gương mẫu, tiên phong, tích cực, chủ động tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” bằng những việc làm thiết thực, thực sự là tấm gương sáng để cán bộ, chiến sĩ thuộc quyền học tập noi theo.

Cơ quan chính trị, cán bộ chính trị ở các cơ quan, đơn vị cần làm tốt hơn nữa chức năng tham mưu cho cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy trong việc bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” cho cán bộ, chiến sĩ và tự bồi dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng viên trong đơn vị; làm tốt công tác chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức tốt các hoạt động tự tu dưỡng, rèn luyện nâng cao phẩm chất, năng lực, phong cách làm việc, trong đó có phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” cho đội ngũ cán bộ, đảng viên theo chức năng, nhiệm vụ; thường xuyên động viên, giúp đỡ và tham gia đóng góp ý kiến, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ cán bộ, đảng viên thực hiện tốt kế hoạch tự tu dưỡng, rèn luyện.

Các tổ chức quần chúng có vai trò quan trọng trong giám sát hoạt động tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” của mỗi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ. Vì vậy, cấp uỷ, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy ở các cơ quan, đơn vị cần quan tâm việc phát huy vai trò của các tổ chức này trong giám sát, góp ý, phê bình cán bộ, đảng viên, chiến sĩ trong đơn vị. Muốn vậy, phải thường xuyên thực hiện có hiệu quả chế độ sinh hoạt dân chủ, lấy ý kiến đóng góp, phê bình của các tổ chức quần chúng đối với mỗi cán bộ, đảng viên, v.v. Mặt khác, mỗi đoàn viên, thanh niên, hội viên các tổ chức quần chúng cũng cần nêu cao trách nhiệm, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ; tích cực tham gia góp ý, phê bình, giúp mỗi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ ngày càng trưởng thành, tiến bộ.

3. Kết luận

Để phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” tiếp tục phát huy và tỏa sáng, cần phải thực hiện đồng bộ nhiều nội dung, giải pháp; trong đó, đề cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ trong tự tu dưỡng, rèn luyện là giải pháp trực tiếp quyết định. Tuy nhiên, quá trình này không phải là việc làm thụ động, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ phải thực sự “khiêm tốn, thật thà”, phải “thắng cũng không kiêu, bại cũng không nản”, không che giấu khuyết điểm; thực sự cầu thị tiến bộ, nắm vững và thực hiện sáng tạo các nội dung, biện pháp, sát với chức trách, nhiệm vụ của bản thân và điều kiện thực tế ở đơn vị,… để ngày càng trưởng thành và tiến bộ, mãi xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

_________________

Ngày nhận bài: 7-4-2025; Ngày bình duyệt: 8-4-2025; Ngày duyệt đăng: 10-4-2025.

Email tác giả: caothanhxaydungdang@gmail.com

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.14, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr. 435.

(2) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, tr.22.

(3)Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.612.