Bảo đảm an ninh mạng cho các nền tảng công nghệ phục vụ công tác tư tưởng, lý luận của Đảng hiện nay

ThS LÊ MINH NGỌC
Học viện Báo chí và Tuyên truyền

1. An ninh mạng và an toàn thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số

An ninh mạng là nội dung mới của an ninh, phát sinh khi cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, được hiểu là phương pháp bảo vệ an toàn cho máy tính, mạng, ứng dụng phần mềm, hệ thống quan trọng và dữ liệu khỏi các mối đe dọa kỹ thuật số tiềm ẩn trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển mạnh. Theo Luật An ninh mạng của Nhật Bản, an ninh mạng là những biện pháp cần thiết để quản lý thông tin một cách an toàn và đáng tin cậy của hệ thống thông tin và mạng lưới viễn thông⁽¹⁾, thuộc nội hàm an ninh thông tin, mục tiêu bảo vệ thông tin kỹ thuật số khi các hệ thống được kết nối với nhau.

Tại Việt Nam, đang có sự đồng nhất giữa các khái niệm an toàn, an ninh mạng và an ninh thông tin, dù thực tế các khái niệm này có sự tương đồng nhưng cũng khác biệt khi cho rằng “an toàn, an ninh thông tin hay an ninh mạng đều là sự bảo đảm an toàn mạng và an toàn thông tin trong quá trình khởi tạo, truyền đưa và lưu trữ dữ liệu trên máy tính cá nhân, trên mạng và trên đám mây”⁽²⁾.

Thực tế an ninh mạng “là khái niệm được sử dụng phổ biến trước hết trong ngành công nghệ thông tin, từ góc độ kỹ thuật, đồng nhất với khái niệm an toàn mạng, bao hàm các chính sách và các hoạt động được thực hiện để kiểm soát việc truy cập, ngăn chăn các hành vi xâm nhập, khai thác trái phép, làm thay đổi hoặc vô hiệu hóa hoạt động của mạng máy tính”⁽³⁾.

Khái niệm an ninh mạng được quy định trong Luật An ninh mạng (năm 2018) là sự bảo đảm hoạt động trên không gian mạng không gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân⁽⁴⁾.

An ninh mạng hay bảo mật thông tin trên mạng là việc bảo vệ các hệ thống máy tính, mạng, dữ liệu và các tài sản số khác khỏi các mối đe dọa trên mạng. Mục tiêu của an ninh mạng là bảo đảm tính bảo mật, tính toàn vẹn và tính khả dụng của thông tin và hệ thống. Nó bao gồm việc phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi xâm phạm an ninh mạng. Vì thế an ninh mạng có liên quan trực tiếp đến an toàn thông tin và công tác công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay.

An toàn thông tin

Chúng ta đang sống trong thời đại bùng nổ thông tin, do sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng công nghệ. Các loại nền tảng công nghệ phổ biến như trí tuệ nhân tạo (AI), có thể giúp máy tính mô phỏng trí thông minh của con người, thực hiện các nhiệm vụ như ra quyết định, giải quyết vấn đề. Nền tảng Internet vạn vật (IoT) kết nối các thiết bị với Internet để thu thập và chia sẻ dữ liệu, ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như nhà thông minh, thành phố thông minh. Nền tảng Blockchain sử dụng công nghệ chuỗi khối để tạo ra các hệ thống giao dịch an toàn, minh bạch, ứng dụng trong tài chính, quản lý chuỗi cung ứng. Nền tảng 5G là mạng di động tốc độ cao, hỗ trợ kết nối các thiết bị IoT và các ứng dụng đòi hỏi băng thông lớn... AI và tự động hóa đang trở thành xu hướng chủ đạo, giúp các nền tảng trở nên thông minh và hiệu quả hơn. Lợi ích của việc sử dụng nền tảng công nghệ là rất lớn, giúp tăng tốc độ phát triển, tối ưu hóa hiệu quả hoạt động...

Nhưng sự phát triển của các nền tảng công nghệ không chỉ mang lại nhiều lợi ích mà còn đặt ra không ít thách thức, đặc biệt là vấn đề an toàn thông tin và bảo mật. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số đã tạo ra nhiều nền tảng, ứng dụng mới. Tuy nhiên, cùng với đó, các nguy cơ về an ninh mạng, tấn công mạng, đánh cắp dữ liệu ngày càng gia tăng.

Việc bảo vệ thông tin cá nhân, dữ liệu doanh nghiệp và hệ thống trước các mối đe dọa này là một thách thức lớn. Việc bảo mật dữ liệu trên các nền tảng trực tuyến còn nhiều lỗ hổng, dẫn đến nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân, dữ liệu nhạy cảm. Sự phát triển của các nền tảng số cũng tạo điều kiện cho các hành vi gian lận, lừa đảo trực tuyến gia tăng. Nhu cầu về nhân sự có chuyên môn cao trong lĩnh vực an ninh mạng và bảo mật thông tin ngày càng lớn, trong khi nguồn cung còn hạn chế. Việc đầu tư vào công nghệ và giải pháp bảo mật, nâng cao nhận thức của người dùng về an toàn thông tin là rất cần thiết để giảm thiểu rủi ro và tận dụng tối đa lợi ích của các nền tảng công nghệ. Vì thế, vấn đề bảo đảm an toàn thông tin trên các nền tảng công nghệ rất quan trọng, có liên quan trực tiếp đến an ninh mạng.

Nghị định 72/2013/NĐ-CP quy định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, xác định rõ: An toàn thông tin là sự bảo vệ thông tin và các hệ thống thông tin tránh bị truy nhập, sử dụng, tiết lộ, gián đoạn, sửa đổi hoặc phá hoại trái phép nhằm bảo đảm tính nguyên vẹn, tính bảo mật và tính khả dụng của thông tin⁽⁵⁾. Nghị định này hướng đến mục tiêu quản lý, cung cấp và sử dụng thông tin trên mạng một cách an toàn, lành mạnh và hiệu quả, đồng thời bảo đảm quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân liên quan. Nghị định cũng phân định rõ các loại thông tin: thông tin trên mạng là thông tin được lưu trữ, truyền đưa, thu thập và xử lý thông qua mạng, trong đó có thông tin công cộng, thông tin riêng, thông tin cá nhân, nguồn tin chính thức, thông tin tổng hợp, hệ thống thông tin... Đồng thời, xác định rõ về trang thông tin điện tử (website), mạng xã hội (social network) và các hình thức khác.

Mục tiêu cơ bản của an toàn thông tin là hướng tới việc ngăn chặn truy cập, sử dụng, tiết lộ, thay đổi hoặc phá hủy thông tin trái phép. Tính bảo mật (Confidentiality) được hiểu là bảo đảm chỉ những người dùng được phép mới có thể truy cập vào thông tin. Tính toàn vẹn (Integrity) là bảo đảm thông tin không bị thay đổi, chỉnh sửa trái phép, giữ nguyên tính chính xác và đầy đủ. Tính sẵn sàng (Availability) là bảo đảm thông tin có thể được truy cập và sử dụng bởi người dùng được phép khi cần thiết. Ngoài ra, an toàn thông tin còn bao gồm việc quản lý rủi ro, xác định các mối đe dọa và xây dựng các biện pháp bảo vệ phù hợp để giảm thiểu nguy cơ và thiệt hại.

Chuyển đổi số

Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số để phát triển kinh tế trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc. Đây là giai đoạn bứt phá phát triển của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, hướng tới mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Chủ trương của Đảng ta là “đẩy mạnh chuyển đổi số gắn với bảo đảm an ninh, an toàn là tất yếu khách quan để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên mới”⁽⁶⁾.

Chuyển đổi số là quá trình ứng dụng công nghệ số vào mọi khía cạnh của một tổ chức hoặc cá nhân, nhằm thay đổi cách thức hoạt động, quy trình làm việc và cung cấp sản phẩm, dịch vụ, từ đó tạo ra giá trị mới và nâng cao hiệu quả quản trị xã hội. Nó không chỉ là việc số hóa dữ liệu mà còn là việc thay đổi tư duy, văn hóa và cách thức vận hành để thích ứng với môi trường kinh doanh và xã hội, “là quá trình thay đổi toàn diện mô hình hoạt động, phương thức tổ chức sản xuất, quản trị và cung cấp dịch vụ, dựa trên nền tảng công nghệ số...là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội”⁽⁷⁾.

Chuyển đổi số có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Nó không chỉ là việc ứng dụng công nghệ mà còn là quá trình thay đổi tổng thể về tư duy, cách làm việc và mô hình kinh doanh. Đây là xu hướng tất yếu, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả cá nhân, tổ chức và toàn xã hội, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Đại hội XIII của Đảng xác định rõ: “Thực hiện quyết liệt chuyển đổi số, xây dựng nền kinh tế số, xã hội số”⁽⁸⁾. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị xác định chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng, là động lực chính để phát triển kinh tế - xã hội. Đó là một quá trình toàn diện, lấy người dân làm trung tâm, dựa trên thể chế và công nghệ, nhằm xây dựng một xã hội số, kinh tế số và chính phủ số, góp phần đưa Việt Nam phát triển nhanh và bền vững.

Các nhiệm vụ trọng tâm của quá trình chuyển đổi số là hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về chuyển đổi số; phát triển hạ tầng số đồng bộ, hiện đại, phát triển các nền tảng số quốc gia, đặc biệt là các nền tảng số phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong các ngành, lĩnh vực, đặc biệt là các ngành, lĩnh vực trọng yếu, nâng cao nhận thức, năng lực số cho người dân và doanh nghiệp và bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Để chuyển đổi số thành công, cần bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin. Chuyển đổi số phải gắn liền với đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ, cần được thúc đẩy bằng việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ số mới. Chuyển đổi số phải gắn với xây dựng chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, hướng tới xây dựng một chính phủ điện tử, một nền kinh tế số và một xã hội số, trong đó công nghệ số được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực.

2. Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trong bối cảnh chuyển đổi số và bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin cho các nền tảng công nghệ phục vụ công tác tư tưởng, lý luận của Đảng

Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trong bối cảnh chuyển đổi số

Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng là “một trong 3 bộ phận cấu thành quan trọng của công tác xây dựng Đảng”⁽⁹⁾. Đó là xây dựng, tuyên truyền, giáo dục và định hướng tư tưởng, lý luận cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, nhằm mục tiêu xây dựng nền tảng chính trị, tư tưởng vững chắc cho sự nghiệp cách mạng và phát triển đất nước.

Công tác tư tưởng tập trung vào việc hình thành thế giới quan, nhân sinh quan, phương pháp luận khoa học, niềm tin và lý tưởng cách mạng cho con người, đặc biệt là cán bộ, đảng viên. Công tác lý luận nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước, làm cơ sở khoa học cho các hoạt động của Đảng và Nhà nước.

Mục tiêu của công tác tư tưởng, lý luận là xây dựng hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa, củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, định hướng giá trị, xây dựng con người mới, tạo động lực cho sự nghiệp cách mạng và phát triển đất nước đang trong quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ. “Bối cảnh mới trên thế giới và trong nước đang đặt ra cho công tác tư tưởng, lý luận những yêu cầu hết sức mới mẻ, chưa từng có, đòi hỏi Đảng Cộng sản Việt Nam phải đổi mới nhận thức, xây dựng và tổ chức thực hiện hệ thống các giải pháp đồng bộ, phù hợp để đáp ứng yêu cầu đặt ra”⁽¹⁰⁾, đó là bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin cho các nền tảng công nghệ phục vụ công tác tư tưởng, lý luận của Đảng.

Vì thế “tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác tư tưởng, lý luận là yêu cầu cấp thiết, phù hợp với mục tiêu xây dựng xã hội số hiện nay”⁽¹¹⁾. Để thực hiện nhiệm vụ nay, cần bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin là việc bảo vệ thông tin và hệ thống thông tin trên mạng không bị truy cập, sử dụng, tiết lộ, gián đoạn, sửa đổi hoặc phá hoại trái phép, nhằm bảo đảm tính nguyên vẹn, tính bảo mật và tính khả dụng của thông tin; bao gồm việc phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi xâm phạm an ninh mạng, đồng thời bảo đảm hoạt động trên không gian mạng không gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin cho các nền tảng công nghệ phục vụ công tác tư tưởng, lý luận của Đảng

Đảm bảo an ninh mạng rất quan trọng vì liên quan đến bảo vệ dữ liệu nhạy cảm, ngăn chặn việc truy cập trái phép, tiết lộ hoặc phá hoại dữ liệu nhạy cảm của các tổ chức và cá nhân, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nghị định 53/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật An ninh mạng, tập trung vào việc bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội trên không gian mạng. Nghị định quy định cụ thể các biện pháp bảo vệ an ninh mạng như thẩm định, đánh giá, kiểm tra, giám sát, ứng phó và khắc phục sự cố an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia. Nghị định xác định rõ trách nhiệm phối hợp giữa các bộ, ngành trong việc bảo vệ an ninh mạng, đặc biệt là đối với các hệ thống thông tin quan trọng. Nghị định quy định về trình tự, thủ tục yêu cầu xóa bỏ thông tin trái pháp luật hoặc sai sự thật trên không gian mạng, xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, đồng thời trao quyền cho các cơ quan chức năng yêu cầu cung cấp thông tin phục vụ mục đích điều tra và yêu cầu các ứng dụng, trang web, hệ thống thông tin bị sử dụng cho mục đích trái pháp luật chấm dứt hoạt động.

Nghị định có các quy định liên quan đến việc bảo vệ thông tin cá nhân trên không gian mạng, đảm bảo quyền riêng tư và an toàn thông tin cho người dùng, quy định về các hình thức xử lý đối với hành vi vi phạm các quy định về an ninh mạng bao gồm cả xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự. Đây là một văn bản quan trọng, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc tăng cường quản lý và bảo vệ an ninh mạng, đồng thời tạo hành lang pháp lý đầy đủ để phát triển kinh tế số và xã hội số một cách bền vững, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ta.

Thách thức đối với công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trên các nền tảng công nghệ trong bối cảnh chuyển đổi số là sự bùng nổ thông tin trên không gian mạng, trong đó có cả thông tin sai lệch, xuyên tạc, gây khó khăn cho việc kiểm chứng và định hướng dư luận. Việc tiếp xúc quá nhiều với thông tin trên mạng có thể làm sai lệch nhận thức, tư duy của người dân, đặc biệt là giới trẻ, khi họ chưa có đủ khả năng phân biệt đúng sai, thật giả. Sự phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ, đặc biệt là các công cụ tìm kiếm và mạng xã hội, có thể làm suy giảm khả năng tư duy độc lập, phản biện của người dân về đời sống chính trị.

Để giảm thiểu những mặt trái của chuyển đổi số đối với công tác tư tưởng, lý luận của Đảng, cần có những giải pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an ninh mạng, an toàn thông tin cho các nền tảng công nghệ phục vụ công tác tư tưởng, lý luận. Trước hết, cần nâng cao nhận thức và kỹ năng số, trang bị cho người dân kiến thức, kỹ năng để sử dụng công nghệ một cách an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm, đồng thời có khả năng phân biệt thông tin sai lệch.

Cần tăng cường quản lý thông tin trên không gian mạng, xây dựng hành lang pháp lý, cơ chế kiểm soát thông tin, xử lý nghiêm các hành vi tung tin giả, sai sự thật. Bảo đảm sự công bằng trong tiếp cận công nghệ, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, phổ cập công nghệ, đào tạo kỹ năng số cho người dân ở mọi vùng miền, mọi tầng lớp.

Đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền về chuyển đổi số, tổ chức các hoạt động truyền thông về ý nghĩa, lợi ích và cả những thách thức của chuyển đổi số, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ. Xây dựng môi trường số an toàn, lành mạnh, tạo ra một không gian mạng tích cực, thân thiện, nơi mọi người có thể chia sẻ, học hỏi và phát triển kiến thức, kỹ năng. Việc nhận thức đầy đủ về những mặt trái của chuyển đổi số và có các giải pháp phù hợp là vô cùng quan trọng để đảm bảo chuyển đổi số thực sự mang lại lợi ích cho sự phát triển kinh tế - xã hội, cho công tác tư tưởng, lý luận của Đảng, bảo vệ và phát huy các giá trị tư tưởng, văn hóa truyền thống của dân tộc.

Bảo đảm an ninh mạng bao gồm việc bảo vệ dữ liệu, các ứng dụng và cơ sở hạ tầng mạng khỏi các mối đe dọa như tấn công mạng, vi rút, phần mềm độc hại và các hành vi truy cập trái phép. Bảo đảm tính nguyên vẹn của thông tin, tức là thông tin không bị thay đổi, sửa đổi trái phép, đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của dữ liệu. Thông tin chỉ được truy cập và sử dụng bởi những người có quyền, ngăn chặn việc tiết lộ thông tin cho các bên không được phép, bảo đảm tính bảo mật và tính khả dụng. Thông tin và hệ thống luôn sẵn sàng để sử dụng khi cần thiết, đảm bảo khả năng truy cập và sử dụng thông tin một cách liên tục. Thực hiện các biện pháp bảo mật để ngăn chặn các cuộc tấn công và xâm nhập trái phép vào hệ thống, bao gồm sử dụng tường lửa, phần mềm diệt virus và các công cụ bảo mật khác. Thiết lập các cơ chế để phát hiện các hoạt động đáng ngờ và các cuộc tấn công mạng, đồng thời có các quy trình để ứng phó và xử lý các sự cố an ninh mạng.

Bảo đảm an ninh mạng không chỉ bảo vệ thông tin cá nhân và tổ chức mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và ổn định chính trị. Ví dụ: sử dụng mật khẩu mạnh và thay đổi thường xuyên để bảo vệ tài khoản trực tuyến; cập nhật phần mềm và hệ điều hành để vá các lỗ hổng bảo mật; sử dụng phần mềm diệt virus và tường lửa để bảo vệ máy tính khỏi phần mềm độc hại, cẩn trọng khi mở các liên kết hoặc tệp đính kèm từ các nguồn không rõ... Cần truyền thông về an ninh mạng và đào tạo nhân viên truyền thông về các biện pháp bảo mật thông tin để nâng cao nhận thức, kỹ năng bảo vệ an ninh mạng. Việc bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự nỗ lực từ cả cá nhân, tổ chức và Nhà nước để tạo ra một môi trường mạng an toàn và tin cậy nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ Đảng, Nhà nước.

Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế hiện nay, “việc thực hiện các hoạt động truyền thông, quảng cáo; các hành vi, hoạt động thương mại, giao dịch dân sự... không còn bó hẹp trong phạm vi lãnh thổ một quốc gia hay một chủ thể pháp lý thông thường”⁽¹²⁾.

Muốn “đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo”⁽¹³⁾, thì phải quyết tâm bảo vệ an ninh mạng, bảo vệ an toàn thông tin trên không gian mạng, vì mọi lĩnh vực chính trị, văn hóa, khoa học, kinh tế ... đều cần chuyển đổi số để nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả hoạt động, gắn liền với chính phủ số, xã hội số và kinh tế số.

Thực trạng an ninh mạng tại Việt Nam cho thấy tấn công mạng đang gia tăng, số lượng cuộc tấn công mạng, đặc biệt là các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDoS), lừa đảo trực tuyến, ransomware đều tăng, cho thấy “sự cấp thiết của việc bảo đảm an toàn, an ninh mạng, một yếu tố sống còn cho sự thành công và bền vững của quá trình chuyển đổi số”⁽¹⁴⁾.

Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc bảo vệ an ninh mạng, an toàn thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số, ngày 20-9-2024, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1013/QĐ-TTg lấy ngày 06 tháng 8 hằng năm là Ngày An ninh mạng Việt Nam. Điều 2 Quyết định 1013/QĐ-TTg quy định ngày An ninh mạng được tổ chức để đẩy nhanh tiến độ triển khai các nhiệm vụ về an ninh mạng quốc gia.

An ninh mạng trong bối cảnh chuyển đổi số tại Việt Nam đang có nhiều tác động quan trọng, từ việc bảo vệ an ninh quốc gia đến việc bảo đảm hoạt động của tổ chức, cá nhân trên không gian mạng. Tình hình an ninh mạng còn có những tác động đến các khía cạnh khác như tuyên truyền, gián điệp, thậm chí can thiệp vào chính sách quốc gia. Các vụ tấn công mạng có thể gây ra sự gián đoạn hoạt động của các cơ quan nhà nước, hệ thống thông tin quan trọng của các cơ quan an ninh quốc gia. Tấn công mạng có thể dẫn đến mất dữ liệu, ngưng trệ hoạt động, thiệt hại về tài chính, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, doanh nghiệp. Cá nhân cũng có thể bị tấn công mạng, dẫn đến việc lộ thông tin cá nhân, lừa đảo tài chính, thậm chí là các hành vi phạm tội. Các hoạt động tấn công mạng có thể được sử dụng để tuyên truyền thông tin sai lệch, kích động bạo loạn, hoặc thậm chí là can thiệp vào chính sách của Việt Nam.

3. Kết luận

Công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận quan trọng trong hoạt động của Đảng ta, nhằm tạo sự thống nhất về tư tưởng, chính trị, hành động, góp phần xây dựng và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong bối cảnh phát triển mới tại Việt Nam, vấn đề bảo đảm an ninh mạng, an toàn thông tin ngày càng quan trọng. Quản lý và khai thác tốt, không gian mạng giúp hỗ trợ công tác định hướng tư tưởng, đạo đức, lối sống, phản bác các thông tin giả, xấu, độc; giúp người dân tương tác, trao đổi về văn hóa, kiến thức, kinh nghiệm để nâng cao hiểu biết và kỹ năng sống trong môi trường hội nhập quốc tế. An ninh mạng bảo đảm quá trình chuyển đổi số thành công và bền vững; bảo đảm an toàn cho dữ liệu, hệ thống và mạng lưới khỏi các mối đe dọa an ninh mạng, đồng thời xây dựng niềm tin và tạo môi trường số an toàn. An ninh mạng tạo điều kiện cho các tổ chức và doanh nghiệp tập trung vào đổi mới, sáng tạo và phát triển, mà không phải lo lắng về các rủi ro liên quan đến an ninh mạng.

Chuyển đổi số mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng tạo ra những thách thức mới về an ninh mạng, đặc biệt là trong việc quản lý các thiết bị và hệ thống mới cho hoạt động của hệ thống chính trị. AI mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng làm gia tăng mức độ phức tạp trong an ninh mạng, với những mối đe dọa mới như Shadow AI và các cuộc tấn công. Tại Việt Nam, “để thực hiện âm mưu diễn biến hòa bình các thế lực thù địch triệt để lợi dụng thế mạnh của không gian mạng nhằm triển khai nhiều hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia... Thực trạng này cho thấy vấn đề bảo đảm an toàn, an ninh mạng quốc gia là vấn đề có tính cấp bách”⁽¹⁵⁾. Vì thế, chuyển đổi số, Việt Nam cần nỗ lực giải quyết những thách thức. Để đạt được mục tiêu đã đề ra về xây dựng và phát triển đất nước trong bối cảnh mới, cần đẩy mạnh truyền thông về an ninh mạng, an toàn thông tin để nâng cao nhận thức, kiến thức và kỹ năng của người dân trong bảo vệ thông tin cá nhân, tài sản và thông tin quốc gia khỏi các mối đe dọa từ không gian mạng.

_________________

Ngày nhận bài: 10-9-2025; Ngày bình duyệt: 15-9-2025; Ngày quyết định đăng: 18-9-2025.

Email tác giả: lengoc19594@gmail.com

(1), (2) Bùi Thị Long: Thực hiện pháp luật về an ninh mạng ở Việt Nam, Luận án Tiến sĩ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2022, tr.36, 35.

(3) Nguyễn Thị Trường Giang: An ninh truyền thông, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2023, tr.41-42.

(4) Quốc hội: Luật An ninh mạng năm 2018, tr.6.

(5) Nghị định 72/2013/NĐ-CP quy định về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng,

(6) Toàn văn bài viết về Chuyển đổi số của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, https: tiênphong.vn, ngày 2-9-2024.

(7) Đinh Thị Thu Hương: Đẩy mạnh chuyển đổi số ở Việt Nam: Thực trạng, thách thức và định hướng phát triển, Tạp chí Kinh tế và Dự báo điện tử, ngày 19-5-2025.

(8), (13) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 213, 115.

(9) Quan điểm của Đảng về công tác tư tưởng trong thời kỳ mới, https: lyluanchinhtri.vn, ngày 12-10-2021.

(10) Tạ Ngọc Tấn: Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam trong điều kiện hội nhập quốc tế, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 27-1-2017.

(11) Mai Nghiêm: Chuyển đổi số trong công tác tư tưởng, lý luận ở Việt Nam hiện nay, Tạp chí điện tử Lý luận chính trị, https: //lyluanchinhtri.vn, ngày 31-10-2024.

(12) Bùi Thị Thùy Dung - Triệu Mạnh Tùng: Đổi mới tư duy pháp lý về an ninh mạng trong kỷ nguyên mới, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 5-4-2025.

(14) Thu Hà: Việt Nam ghi nhận hơn 4.000 sự cố tấn công mạng trong 8 tháng đầu năm 2024, Tạp chí An toàn Thông tin điện tử, ngày 16-9-2024.

(14), (15) Đông Á: Chuyển đổi số và yêu cầu mới về an toàn, an ninh mạng, báo Nhân Dân điện tử, ngày 10-9-2024.