Vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng - Từ thực tiễn Đảng bộ tỉnh Yên Bái

TS LÊ THỊ HÀ
Viện Xây dựng Đảng
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1. Mở đầu

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm công tác kiểm tra, giám sát, bởi theo Người: “Có kiểm tra mới huy động được tinh thần tích cực và lực lượng to tát của nhân dân, mới biết rõ năng lực và khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời”⁽¹⁾. Người chỉ rõ: “chín phần mười khuyết điểm trong công việc của chúng ta là vì thiếu sự kiểm tra”; “Nếu tổ chức sự kiểm tra được chu đáo, thì công việc của chúng ta nhất định tiến bộ gấp mười gấp trăm⁽²⁾.

Yên Bái là tỉnh miền núi, nằm ở vùng Tây Bắc, là cửa ngõ vùng Tây Bắc, nơi giao thoa của văn hóa các dân tộc. Với tinh thần “Quyết liệt, sáng tạo, kỷ cương, tăng tốc, hiệu quả”, Tỉnh ủy Yên Bái đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ trên các lĩnh vực. Cụ thể: Tổ chức thành công Sơ kết giữa nhiệm kỳ kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đặc biệt trong năm 2023, Tỉnh ủy đã chủ động, sớm hoàn thành việc xây dựng và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Yên Bái thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; quyết định công nhận thành phố Yên Bái là đô thị loại II, trực thuộc tỉnh Yên Bái. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện đồng bộ, toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp nâng cao chỉ số cải cách hành chính, chỉ số năng lực cạnh tranh, hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh, trọng tâm là cải cách chế độ công vụ, đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ, tạo thuận lợi và nâng cao mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp.

2. Nội dung

2.1. Thực trạng vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng ở Đảng bộ tỉnh Yên Bái

Trong thời gian qua, trên cơ sở học tập, nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, các cấp ủy, tổ chức đảng đã căn cứ vào tình hình thực tiễn của địa phương, từng bước vận dụng chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và đạt nhiều kết quả quan trọng.

Một là, quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về mục đích, ý nghĩa của công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái chú trọng phổ biến, quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, qua đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. Kịp thời phổ biến, quán triệt các văn bản mới của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát, như: Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28-7-2021 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng, Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm; Quy định số 69-QĐ/TW ngày 06-7-2022 của Bộ Chính trị về kỷ luật đối với tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, Kết luận số 34-KL/TW ngày 18-4-2022 của Bộ Chính trị về Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2030, Quy định số 110-QĐ/TW ngày 06-7-2023 của Ban Bí thư về luân chuyển cán bộ trong ngành kiểm tra đảng; Quy định số 131-QĐ/TW ngày 27-10-2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng và trong hoạt động thanh tra, kiểm toán... Đặc biệt, Tỉnh ủy phối hợp với Ủy ban Kiểm tra Trung ương tổ chức Hội nghị quán triệt, triển khai nhiệm vụ trọng tâm trong công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ 2020-2025 đến cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc, mở rộng đến ủy viên ủy ban kiểm tra cấp ủy cấp huyện, bảo đảm định hướng mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bộ tỉnh ngay từ đầu nhiệm kỳ.

Thực hiện nghiêm túc Quy định số 65-QĐ/TW ngày 03-02-2017 của Ban Bí thư về chỉ đạo, định hướng cung cấp thông tin tuyên truyền phòng, chống tham nhũng và Quy định số 28-QĐ/TU ngày 28-11-2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc cung cấp thông tin cho báo chí sau các kỳ họp của Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Tỉnh ủy Yên Bái đã lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về hoạt động kiểm tra, giám sát, qua đó tạo sự đồng thuận, thống nhất và nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng.

Từ đầu nhiệm kỳ đến năm 2023, cấp ủy, ủy ban kiểm tra cấp ủy các cấp trong Đảng bộ tỉnh đã kiểm tra 4.270 tổ chức đảng, 9.638 đảng viên (6.489 cấp uỷ viên); giám sát 1.714 tổ chức đảng, 6.567 đảng viên (4.199 cấp ủy viên); kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 45 tổ chức đảng, 370 đảng viên (219 cấp ủy viên); thi hành kỷ luật 13 tổ chức đảng; thi hành kỷ luật 768 đảng viên (192 cấp ủy viên). Các cuộc kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng được các cấp ủy, tổ chức đảng tiến hành bảo đảm đúng quy trình, thời gian quy định. Thông qua kiểm tra, giám sát chỉ rõ ưu điểm, xác định rõ khuyết điểm, vi phạm, nguyên nhân của khuyết điểm, trách nhiệm của tập thể, cá nhân; yêu cầu khắc phục, sửa chữa nghiêm túc. Việc kết luận, xem xét thi hành kỷ luật được tiến hành thận trọng, đúng quy trình, bảo đảm tính dân chủ, khách quan, công minh; qua đó giúp đối tượng bị xử lý kỷ luật nhận thức đúng khuyết điểm, vi phạm, trách nhiệm của bản thân, đồng thuận với kết quả kiểm tra, xử lý, phát huy tinh thần tự phê bình và phê bình chủ động, tích cực khắc phục hạn chế, khuyết điểm, vi phạm đã được chỉ ra.

Hai là, vận dụng sáng tạo quan điểm của Hồ Chí Minh về phương pháp kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng

Tỉnh ủy Yên Bái đã xây dựng, tổ chức thực hiện hiệu quả các chương trình kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ và hằng năm; lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy trực thuộc xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát phù hợp với tình hình thực tiễn của từng đảng bộ. Đặc biệt, từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, hằng năm, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện kết luận định hướng xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát, thanh tra bảo đảm phương châm giám sát “mở rộng”, kiểm tra “trọng tâm, trọng điểm”, tập trung vào địa bàn, lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp dễ phát sinh sai phạm; đồng thời chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy chủ trì thống nhất chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát của các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc Tỉnh ủy. Qua đó, tránh được tình trạng chồng chéo, trùng lắp về nội dung, đối tượng, thời gian giữa kiểm tra, giám sát của Tỉnh ủy, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của Tỉnh ủy với giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh và thanh tra, kiểm toán. Bên cạnh đó, Tỉnh ủy đã chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện tốt các quy chế, quy định phối hợp trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng bảo đảm kiểm tra, giám sát, xử lý kỷ luật đảng thực hiện kịp thời, đồng bộ, chặt chẽ, nghiêm minh.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện tốt công tác giám sát thường xuyên. Trong đó, phân công các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy phụ trách các lĩnh vực và đảng bộ cấp huyện, phân công các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh phụ trách, theo dõi, giúp đỡ các xã đặc biệt khó khăn của tỉnh và chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy thực hiện nhiệm vụ giám sát thường xuyên theo chức năng, thẩm quyền. Đặc biệt, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát thường xuyên của các cấp ủy, ủy ban kiểm tra và các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc cấp ủy các cấp trong Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 43-CT/TU ngày 22-12-2023 yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan đơn vị nhận thức đúng đắn, sâu sắc về công tác giám sát thường xuyên của Đảng, đồng thời thực hiện tốt trách nhiệm, thẩm quyền theo quy định.

Ba là, vận dụng sáng tạo quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng đội ngũ cán bộ thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng

Thấm nhuần tư tưởng của Hồ Chí Minh, trong những năm qua, Tỉnh ủy Yên Bái luôn quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng, trong đó, chú trọng thực hiện tốt công tác tuyển chọn, quản lý, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, quy hoạch đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ kiểm tra chuyên trách; thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ kiểm tra.

Như vậy, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ tỉnh Yên Bái đã lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện hiệu quả, toàn diện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng theo quy định. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát đã góp phần quan trọng vào công tác xây dựng, chỉnh đốn đảng, xây dựng Đảng bộ tỉnh Yên Bái ngày càng “trong sạch, vững mạnh”.

Tuy nhiên, việc nghiên cứu, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng ở tỉnh còn một số hạn chế, khó khăn nhất định. Một số cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra chưa nghiên cứu sâu sắc tư tưởng của Người về vấn đề này nên chưa tổ chức thực hiện hiệu quả, có lúc, có nơi còn vận dụng máy móc, giáo điều, chủ quan dẫn đến hành động nóng vội, giản đơn. Một số cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy và ủy ban kiểm tra vẫn chưa thực hiện tốt quan điểm “người lãnh đạo phải tự mình làm việc kiểm tra, mới đủ kinh nghiệm và uy tín”⁽³⁾. Bên cạnh đó, một số cấp ủy “chưa chủ động trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; thiếu quyết liệt, ngại va chạm, chất lượng, hiệu quả kiểm tra, xử lý và tham mưu xử lý vi phạm còn hạn chế”⁽⁴⁾. Nội dung chương trình kiểm tra, giám sát của một số cấp ủy, ủy ban kiểm tra chưa có trọng tâm, trọng điểm, chưa tập trung vào các lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp, dễ phát sinh sai phạm. Một số ủy ban kiểm tra chưa thực sự chủ động trong thực hiện nhiệm vụ; hiệu quả một số cuộc kiểm tra, giám sát chưa cao; kết quả thực hiện kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm và chất lượng nhiệm vụ giám sát thường xuyên còn hạn chế.

Để nâng cao hiệu quả nghiên cứu, học tập, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minhkhắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Đề án “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng bộ tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2025”, trong đó xác định rõ quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp chung cho cả nhiệm kỳ. Đề án được ban hành bảo đảm đồng bộ, toàn diện, trong đó chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, thi hành của cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp và việc thực hiện công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan tham mưu giúp việc cấp ủy, công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ cơ sở và chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. Qua đó, các cấp ủy, tổ chức đảng thuộc Đảng bộ tỉnh Yên Bái lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ, hiệu quả nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo quy định.

2.2. Những yếu tố tác động đến việc nghiên cứu, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật ở tỉnh Yên Bái

Hiện nay, công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng ở tỉnh Yên Bái “còn có mặt hạn chế”, “có lúc, có việc chưa kịp thời”, việc “phát hiện, xác định, quyết định kiểm tra dấu hiệu vi phạm thông qua giám sát thường xuyên chưa nhiều”⁽⁵⁾, còn “thiếu quyết liệt, ngại khó, ngại va chạm, chất lượng, hiệu quả một số cuộc kiểm tra, giám sát chưa cao; chưa kiểm tra được tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm”, “tình trạng tố cáo vượt cấp vẫn chưa giảm”⁽⁶⁾… Những hạn chế trong việc vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác kiểm tra, kỷ luật của Đảng xuất phát từ nhiều nguyên nhân sâu xa. Trước hết, đó là những yếu kém trong nhận thức và năng lực công tác. Sự thiếu sót này thể hiện rõ trong khâu tham mưu, cũng như trong việc tổ chức học tập, nghiên cứu, tuyên truyền và quán triệt các nội dung liên quan. Việc nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng ở tỉnh Yên Bái trong thời gian tới chịu tác động của nhiều yếu tố, bao gồm cả thuận lợi và khó khăn, cơ hội và thách thức.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh duy trì ở mức khá so với các địa phương trong cả nước. Lĩnh vực quốc phòng, an ninh được củng cố và tăng cường, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực được thực hiện đồng bộ, gắn với công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng. Công tác xây dựng Ðảng và hệ thống chính trị được quan tâm chăm lo toàn diện, có nhiều tiến bộ. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cấp ủy, chính quyền các cấp cùng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội có nhiều đổi mới, thiết thực và hiệu quả.

Trong quá trình tiến hành xây dựng và phát triển tỉnh Yên Bái theo hướng “xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc”, đại đa số cán bộ, đảng viên kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng, tin tưởng vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam. Người dân Yên Bái tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, trong đó có vai trò của cấp ủy và chính quyền địa phương. Sự ủng hộ và lòng tin đối với Đảng bộ, chính quyền ngày càng được củng cố, phản ánh sự đồng thuận trong nhân dân. Tuy nhiên, bên cạnh đó, người dân cũng mong muốn và đòi hỏi Đảng bộ, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội quyết liệt hơn nữa trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, cũng như đấu tranh mạnh mẽ hơn để đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên… Đây là những động lực để Yên Bái đẩy mạnh việc nghiên cứu, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng ở tỉnh.

Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ tỉnh được nâng lên, công tác xây dựng Đảng có sự chuyển biến tích cực, nhất là trong công tác tư tưởng, công tác cán bộ và công tác kiểm tra, giám sát.

Trong quá trình lãnh đạo, các cấp ủy và tổ chức đảng của tỉnh Yên Bái đã đặc biệt quan tâm đến nâng cao kiến thức, phẩm chất, trình độ lý luận chính trị, lập trường, trách nhiệm, kỹ năng và năng lực hoạt động thực tiễn cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, dự nguồn lãnh đạo các cấp. Công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng, trong đó có việc thực hiện Đề án số 04-ĐA/TU ngày 01-9-2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng bộ tỉnh, giai đoạn 2021-2025 đạt nhiều kết quả quan trọng.

Cơ sở vật chất kỹ thuật, phương pháp, điều kiện làm việc tác động không nhỏ đến việc nghiên cứu, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng của tỉnh Yên Bái. Cán bộ làm công tác đảng nói chung, trong đó có cán bộ kiểm tra, giám sát cần được trang bị các điều kiện, phương tiện làm việc hiện đại để có thể kịp thời tiếp nhận, phân tích, xử lý thông tin, phát hiện vấn đề và tiến hành thẩm tra, xác minh tính chính xác của nội dung, nhất là trong quá trình gặp gỡ, tiếp xúc, trao đổi, làm việc, đối thoại với tổ chức đảng, tổ chức, cá nhân.

Những hạn chế trong quá trình xây dựng và phát triển tỉnh Yên Bái có tác động nhất định tới việc nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng ở tỉnh Yên Bái. Cụ thể, mặc dù đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận song trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị của tỉnh vẫn còn một số hạn chế, yếu kém xuất phát từ những đặc thù của địa phương, gây tác động trực tiếp đến tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh. Kinh tế phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; quy mô nền kinh tế còn nhỏ, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh thấp; tốc độ giảm nghèo nhanh nhưng chưa thật sự bền vững, đời sống của một bộ phận người dân vùng cao, vùng dân tộc thiếu số còn nhiều khó khăn; chất lượng, hiệu quả trên một số lĩnh vực văn hóa - xã hội còn hạn chế; công tác phòng, chống tham nhũng có mặt hiệu quả chưa cao; vai trò tiền phong, gương mẫu của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được phát huy đầy đủ.

2.3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật từ thực tiễn Đảng bộ tỉnh Yên Bái

Xuất phát từ tình hình thực tiễn, để giải quyết những vấn đề đặt ra đối với việc nghiên cứu, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng giai đoạn hiện nay, từ thực tiễn Đảng bộ tỉnh Yên Bái cho thấy cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp sau đây:

Thứ nhất, các cấp ủy, tổ chức đảng và Ủy ban kiểm tra các cấp cần nghiên cứu một cách có hệ thống và toàn diện tư tưởng Hồ Chí Minh về kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng

Cần nắm vững lập trường, quan điểm, phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí Minh về kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng. Kiểm tra, kiểm soát là một trong những hoạt động có vai trò quyết định trong việc khẳng định tính đúng đắn và phù hợp của các nghị quyết, chỉ thị của Đảng. Việc tiến hành kiểm tra không chỉ giúp bảo đảm các đường lối, chính sách của Đảng được xác định chính xác, mà còn giúp quán triệt và thực hiện hiệu quả trong thực tiễn, bảo đảm sự phù hợp với điều kiện cụ thể của từng giai đoạn. Sau khi xây dựng chính sách, công tác kiểm tra sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả tổ chức, triển khai công việc cũng như năng lực và sự phù hợp của đội ngũ cán bộ thực hiện. Nếu việc kiểm tra được thực hiện đúng đắn, thận trọng, chu đáo thì “Bao nhiêu tình hình, bao nhiêu ưu điểm và khuyết điểm, bao nhiêu cán bộ chúng ta đều thấy rõ”⁽⁷⁾.

Thứ hai, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên về vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng

Đây là giải pháp có ý nghĩa quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng. Từng cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc vai trò, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng; quán triệt nghiêm túc, đầy đủ các quan điểm, tư tưởng của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Người đứng đầu cấp ủy phải thường xuyên tuyên truyền, phổ biến các chỉ thị, quy định, kết luận, hướng dẫn của Đảng đến từng cán bộ, đảng viên; tổ chức kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên theo kế hoạch đã đề ra, coi trọng kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm…

Thứ ba, đổi mới nội dung, phương pháp, quy trình công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, tập trung vào các cơ chế, biện pháp chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên.

Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, ủy ban kiểm tra cấp trên đối với cấp ủy và ủy ban kiểm tra cấp dưới trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; chú trọng kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và đảng viên ở những địa bàn, lĩnh vực, những khâu dễ xảy ra vi phạm, những nơi có nhiều vấn đề bức xúc nổi cộm, được dư luận quan tâm; từ đó có phương án xử lý kịp thời, kiên quyết, nghiêm minh sai phạm. Phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất giữa kiểm tra, giám sát của cấp ủy, thanh tra nhà nước và hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. Thường xuyên củng cố, xây dựng đội ngũ cán bộ ủy ban kiểm tra các cấp có phẩm chất đạo đức, năng lực, trách nhiệm và kỹ năng thực thi nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Thứ tư, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát đủ số lượng, hợp lý về cơ cấu và đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng trong tình hình mới

Xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra, giám sát đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng, có năng lực tốt, có phẩm chất đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, tính chiến đấu cao, có kỹ năng nghiệp vụ thuần thục, giàu kinh nghiệm, phương pháp làm việc khoa học, công tâm, khách quan, sâu sát, thận trọng và ứng xử có văn hóa. Cấp ủy đảng các cấp cần xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, tạo điều kiện cho cán bộ được tham gia học tập, rèn luyện, đào tạo bài bản, chính quy, qua đó nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Cần có cơ chế, chính sách tuyển dụng, đãi ngộ phù hợp nhằm thu hút được những cán bộ có trình độ chuyên môn cao, đồng thời đề cao trách nhiệm cá nhân, hạn chế tiêu cực trong chính đội ngũ làm công tác kiểm tra, giám sát.

3. Kết luận

Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta coi công tác kiểm tra, giám sát là một bộ phận quan trọng của công tác xây dựng Đảng, là một trong những phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng ở Đảng bộ tỉnh Yên Bái trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu đáng kể. Từ thực tiễn Đảng bộ tỉnh Yên Bái cho thấy, để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, đồng thời khắc phục những hạn chế, khuyết điểm, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp cần nghiêm túc thực hiện đồng bộ các giải pháp trên góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng.

Ngày nhận bài: 16-12-2024 ; Ngày bình duyệt: 20-6-2025; Ngày duyệt đăng: 27-6-2025.

Email tác giả: leha518@gmail.com

(1), (2), (3) (7) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t.5, tr.636, 637, 638, 521, 637, 637.

(4) Tỉnh ủy Yên Bái: Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025, Yên Bái, 2020, tr.70

(5), (6) Tỉnh ủy Yên Bái: Báo cáo kết quả công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng năm 2023; phương hướng, nhiệm vụ năm 2024, ngày 15-12-2023.