Thực tiễn

Giải pháp tăng cường thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay

05/07/2025 15:51

(LLCT) - Thực hiện trách nhiệm giải trình là yêu cầu bắt buộc đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý trong việc cung cấp, giải thích và làm rõ các thông tin liên quan đến quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Cán bộ lãnh đạo, quản lý có trách nhiệm báo cáo việc chấp hành các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, điều lệ của tổ chức chính trị - xã hội mà cán bộ tham gia cũng như các quy định ở nơi cư trú. Đồng thời, phải thực hiện nghĩa vụ giải trình công khai, minh bạch trước tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và trước nhân dân, cán bộ, công chức, viên chức tại nơi công tác theo quy định hiện hành. Đây là cơ sở để nâng cao trách nhiệm, hiệu lực, hiệu quả thực thi công vụ và củng cố niềm tin của nhân dân vào đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý.

TS TRỊNH THANH TÂM
Viện Xây dựng Đảng,
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng giải trình, làm rõ ý kiến ĐBQH về Chương trình MTQG phát triển văn hóa - Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng giải trình, làm rõ ý kiến Đại biểu quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa_Ảnh: bvhttdl.gov.vn

1. Mở đầu

Trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp đổi mới, Đảng luôn xác định xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt; đồng thời chú trọng xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu phát triển. Trong bối cảnh đó, việc tăng cường công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát quyền lực, nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, đặc biệt là đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Trách nhiệm giải trình không chỉ là việc công khai, minh bạch trong hoạt động lãnh đạo, quản lý mà còn bao hàm cả nghĩa vụ cung cấp thông tin, giải thích về hành vi, quyết định và những hệ quả của các hành vi đó. Đồng thời, cá nhân thực hiện trách nhiệm giải trình phải sẵn sàng chịu sự đánh giá, giám sát và xử lý cả về pháp lý và đạo đức khi có sai phạm. Đây là yêu cầu tất yếu nhằm bảo đảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động công vụ và củng cố lòng tin của nhân dân.

2. Nội dung

2.1. Trách nhiệm giải trình và thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý

Thuật ngữ “trách nhiệm giải trình” hay “giải trình” được tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau. Về phương diện luật thực định, khái niệm “trách nhiệm giải trình” chưa được quy định cụ thể và thống nhất. Cụ thể, Nghị quyết số 21/NQ-CP ngày 12/5/2009 của Chính phủ về chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng đến năm 2020, xác định giải pháp: “Sửa đổi, bổ sung các quy định về minh bạch tài sản, thu nhập theo hướng từng bước công khai và quy định trách nhiệm giải trình nguồn gốc tài sản, thu nhập”. Cụ thể hóa nội dung này, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2012 đã bổ sung Điều 32a: “1. Khi có yêu cầu, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải giải trình về quyết định, hành vi của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao trước cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền, lợi ích hợp pháp bị tác động trực tiếp bởi quyết định, hành vi đó. 2. Chính phủ quy định chi tiết về trách nhiệm của cơ quan có nghĩa vụ giải trình; trình tự, thủ tục của việc giải trình”.

Tại khoản 8 Điều 2 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 quy định: “Giải trình là việc cơ quan, cá nhân hữu quan giải thích, làm rõ trách nhiệm của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo yêu cầu của chủ thể giám sát quy định tại Luật này”. Tại khoản 5 Điều 3 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 quy định: “Trách nhiệm giải trình là việc cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền làm rõ thông tin, giải thích kịp thời, đầy đủ về quyết định, hành vi của mình trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ được giao”. Đồng thời, Điều 15 về trách nhiệm giải trình nêu rõ: “1. Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có trách nhiệm giải trình về quyết định, hành vi của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ được giao khi có yêu cầu của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân bị tác động trực tiếp bởi quyết định, hành vi đó... 2. Trường hợp báo chí đăng tải thông tin về vi phạm pháp luật và có yêu cầu trả lời các vấn đề liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ được giao thì cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền phải giải trình và công khai nội dung giải trình trên báo chí theo quy định của pháp luật. 3. Việc giải trình khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền giám sát hoặc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền khác được thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan...”.

Như vậy, “trách nhiệm giải trình” được quy định trong các văn bản pháp luật hiện hành là việc cung cấp, giải thích, làm rõ thông tin... của các chủ thể có trách nhiệm giải trình theo quy định của pháp luật. Trong đó, công khai, minh bạch, giải thích, làm rõ thông tin là những hình thức quan trọng để các tổ chức và cá nhân thực hiện trách nhiệm giải trình của mình trước các cơ quan có thẩm quyền.

Cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có vai trò quan trọng trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; trong quá trình đó, cán bộ lãnh đạo, quản lý phải thực hiện trách nhiệm giải trình đối với tổ chức, cơ quan có thẩm quyền. Trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý là việc cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao và trách nhiệm của mình đối với kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn đó.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Tinh thần trách nhiệm là gì? Là khi Đảng, Chính phủ, hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công. Làm một cách cẩu thả, làm cho có chuyện, dễ làm khó bỏ, đánh trống bỏ dùi, gặp sao làm vậy… là không có tinh thần trách nhiệm”(1).

Trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là tấm gương sáng trong việc nêu cao tinh thần trách nhiệm của người lãnh đạo chủ chốt, đứng đầu đất nước. Ý thức, trách nhiệm của Người được thể hiện từ những việc lớn như hoạch định chủ trương, đường lối lãnh đạo đất nước, đến việc quan tâm chăm lo nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân. Người luôn hòa mình với đời sống của dân, lo toan, trăn trở khi dân đói, dân rét, bị mù chữ, nghèo nàn, lạc hậu… Người luôn yêu cầu cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ; tích cực, chủ động, sáng tạo, coi trọng năng suất, hiệu quả và phạm vi ảnh hưởng của kết quả lãnh đạo, quản lý cả về chiều rộng và chiều sâu; chú trọng xây dựng tác phong làm việc khoa học, dân chủ, làm việc có kế hoạch, có chương trình, phù hợp với thực tiễn, đối tượng; coi trọng dự báo, chủ động, nắm chắc tình hình, sẵn sàng phương án, biện pháp dự phòng, xử lý các tình huống phát sinh. Người chỉ rõ: “Những người có thể phụ trách giải quyết các vấn đề, trong những hoàn cảnh khó khăn. Ai sợ phụ trách và không có sáng kiến thì không phải người lãnh đạo”(2).

2.2. Thực trạng thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay

Thời gian qua, để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, Đảng xác định tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ; trong đó chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, trí tuệ, sự gương mẫu và tinh thần, trách nhiệm, giữ vững kỷ luật, kỷ cương của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Trong điều kiện xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, cần phải chú trọng: “Tăng cường công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình, kiểm soát quyền lực gắn với siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động của Nhà nước và của cán bộ, công chức, viên chức”(3).

Kết luận số 21-KL/TW ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đã chỉ rõ: “Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp phải tăng cường trách nhiệm giải trình thực hiện nghiêm quy định của Đảng, Nhà nước về tiếp, đối thoại với công dân. Do đó, trong giai đoạn cách mạng mới, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp càng cần phải nêu gương, đi đầu thực hiện các nhiệm vụ chính trị nêu trên, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”(4).

Việc thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau: (1) Cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về về thực hiện chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của của cán bộ. (2) Cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về thực hiện các quy định của Đảng và Nhà nước. (3) Cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về nguồn gốc tài sản, thu nhập của mình và gia đình mình. (4) Cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về chấp hành điều lệ, các quy định của tổ chức chính trị - xã hội mà cán bộ là đoàn viên, hội viên; về thực hiện các quy định ở nơi cư trú. (5) Cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về thực hiện nghĩa vụ công dân của mình.(6) Cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của cán bộ dưới quyền cơ quan mình, đơn vị do mình quản lý, phụ trách…

Về mặt chính trị, cán bộ lãnh đạo, quản lý là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam phải thực hiện trách nhiệm giải trình trước Đảng. Tiêu chí để đánh giá thực hiện trách nhiệm giải trình trước Đảng, trước hết là việc tuân thủ sự phân công nhiệm vụ của tổ chức và chấp hành chủ trương, nghị quyết, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, cán bộ lãnh đạo, quản lý phải giải trình về kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ của mình. Những cán bộ được trao quyền lãnh đạo, quản lý phải chịu trách nhiệm về kết quả đầu ra của chính sách và hoạt động của nền công vụ. Cách thực hiện trách nhiệm giải trình về mặt chính trị thông qua nhiều hình thức khác nhau, ngoài hệ thống kiểm tra, giám sát và đánh giá nội bộ của Đảng, còn có kênh đánh giá trách nhiệm dựa trên việc lấy phiếu tín nhiệm đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý; đánh giá trách nhiệm thông qua thông tin, báo cáo định kỳ, chịu sự giám sát của cơ quan dân cử, giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội…

Trách nhiệm giải trình chính là thước đo đạo đức công vụ, là biểu hiện rõ ràng của một nền quản trị nhà nước liêm chính, hướng đến phục vụ nhân dân

“Trong những năm qua, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức 10 chương trình giám sát về các vấn đề, các lĩnh vực có ý nghĩa cấp bách với toàn xã hội…; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh đã tổ chức 721 cuộc giám sát, 784 hoạt động phản biện; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện tổ chức 6.404 cuộc giám sát, 25.834 hoạt động phản biện”(5). Các cấp ủy đã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức xã hội tổ chức hơn 90.000 hội nghị đối thoại giữa cấp uỷ, chính quyền với nhân dân(6), chủ trì đối thoại là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu tổ chức đảng, chính quyền các cấp.

Tuy nhiên, việc thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý vẫn còn những hạn chế, bất cập: các quy định hiện hành về trách nhiệm giải trình có xu hướng nghiêng về vấn đề “giải trình” hơn là vấn đề “trách nhiệm”, yếu tố về trách nhiệm còn mờ nhạt, chưa rõ ràng, làm giá trị của các quy định về trách nhiệm giải trình bị suy giảm. Vẫn còn thiếu đồng bộ trong các văn bản quy định về trách nhiệm giải trình, ảnh hưởng đến quá trình triển khai thực hiện trên thực tế. Về chủ thể thực hiện trách nhiệm giải trình, trong các văn bản quy định chủ thể là tổ chức, người đại diện là người đứng đầu, chưa quy định cụ thể chủ thể là cá nhân cán bộ, công chức, viên chức, người có thẩm quyền lãnh đạo, quản lý. Phương thức giải trình chủ yếu là giải trình trong nội bộ, giải trình trước cấp trên, còn giải trình trước nhân dân chưa được chú trọng. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý chưa thực sự nêu gương, chủ động trong việc thực hiện trách nhiệm giải trình, còn có biểu hiện đối phó.

2.3. Giải pháp tăng cường thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm thực hiện giải trình của đội ngũ cán bộ, đặc biệt là người đứng đầu

Cán bộ lãnh đạo, quản lý cần nhận thức rõ vai trò, ý nghĩa trách nhiệm giải trình không chỉ là yêu cầu về công khai, minh bạch trong hoạt động công vụ mà còn là công cụ kiểm soát quyền lực, nâng cao hiệu quả thực thi nhiệm vụ và phòng ngừa sai phạm. Thực hiện tốt trách nhiệm giải trình góp phần phát huy dân chủ, tăng cường kỷ cương, đoàn kết trong cơ quan, đơn vị; đồng thời thúc đẩy tinh thần nêu gương, trách nhiệm cá nhân, xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, minh bạch. Qua đó phát huy vai trò giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan dân cử và nhân dân; kiểm soát hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đặc biệt là trong các cơ quan nhà nước từ trung ương đến cơ sở.

Để đạt được điều này, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần tăng cường tuyên truyền, quán triệt chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý. Chú trọng giáo dục pháp luật liên quan, như: Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân, Luật Tiếp cận thông tin, Luật Báo chí, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam... giúp cán bộ và nhân dân nâng cao hiểu biết pháp luật, chủ động yêu cầu giải trình từ các tổ chức và cá nhân có thẩm quyền.

Đồng thời, cần đổi mới nội dung, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, như: hội nghị chuyên đề, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, xây dựng chuyên trang, chuyên mục, tăng thời lượng phát sóng… Việc phối hợp giữa các tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng liên quan cần được chú trọng để tuyên tuyền hiệu quả, phù hợp với từng địa bàn và đối tượng, đặc biệt tuyên truyền thông qua các điển hình tiên tiến.

Hai là, cần hoàn thiện các quy định về trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý

Cần bổ sung, hoàn thiện các quy định liên quan đến trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý khi thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Không chỉ tập trung vào nghĩa vụ giải trình khi được yêu cầu mà còn cần đề cao yếu tố trách nhiệm trong quá trình thực thi công vụ. Hiện nay, các quy định pháp lý còn thiên về mặt hình thức giải trình trong khi chưa rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể thực hiện trách nhiệm giải trình, đặc biệt là liên quan đến giải trình. Việc quy định cụ thể về trách nhiệm giải trình đối với cán bộ, nhất là trong các cơ quan nhà nước là cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước.

Để trách nhiệm giải trình được thực hiện hiệu quả, cần hoàn thiện các quy định về vị trí việc làm và trách nhiệm công vụ của từng chức danh lãnh đạo, quản lý; gắn phân cấp, phân quyền với phân định rõ trách nhiệm của cá nhân, tập thể. Tăng cường công khai, minh bạch và bảo đảm quyền tiếp cận thông tin một cách thuận lợi, tạo điều kiện cho việc giám sát, đánh giá và thực hiện trách nhiệm giải trình một cách xác đáng.

Song song với đó, cần xây dựng môi trường dân chủ và thực hành dân chủ thực chất trong hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị, nhất là ở cơ sở. Tích cực thực hiện phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” ở tất cả các loại hình cơ sở như tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra đối với việc thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý

Các cấp ủy, tổ chức đảng cần đẩy mạnh kiểm tra, giám sát việc thực hiện trách nhiệm giải trình của các tổ chức và cá nhân, đặc biệt cán bộ lãnh đạo, quản lý. Phát huy vai trò của Ủy ban kiểm tra các cấp trong việc kiểm tra, giám sát tổ chức đảng cấp dưới và cán bộ, đảng viên, nhất là khi có dấu hiệu vi phạm.

Cần phối hợp chặt chẽ giữa công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với hoạt động thanh tra, điều tra, xét xử, giải quyết khiếu nại, tố cáo… trong hoạt động công vụ, bởi đây là cơ sở quan trọng trong việc tiếp cận thông tin, phát hiện và xử lý thông tin liên quan đến giải trình trách nhiệm. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của các cơ quan hành chính nhà nước về tổ chức việc tiếp công dân; thực hiện việc công khai, minh bạch; cung cấp thông tin, cải cách thủ tục hành chính; thực hiện báo cáo định kỳ...

Coi trọng giám sát của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, báo chí, truyền thông và nhân dân trong việc theo dõi trách nhiệm giải trình của chính quyền các cấp và cán bộ, nhất là người đứng đầu. Giám sát cần đi vào thực chất, đa dạng về hình thức, lắng nghe ý kiến cử tri và nắm bắt kịp thời dư luận xã hội. Ngoài ra, cần phân cấp, phân quyền với cơ chế thanh tra, giám sát hiệu quả từ cấp trên đối cấp dưới nhằm bảo đảm việc thực hiện trách nhiệm giải trình được nghiêm túc, minh bạch và đúng pháp luật.

Bốn là, cụ thể hóa các chuẩn mực đạo đức công vụ, coi trọng trách nhiệm giải trình như một nội dung cốt lõi trong đạo đức nghề nghiệp

Trách nhiệm giải trình cần được xác định là một phần không thể thiếu trong đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, quản lý. Trong thực thi công vụ, mỗi người cần thường xuyên tự soi, tự sửa, tự đánh giá hành vi, quyết định của mình có phù hợp với các quy định của pháp luật, có phục vụ đúng lợi ích và nguyện vọng của nhân dân hay không. Như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm, việc gì có hại cho dân thì hết sức tránh”(7).

Đạo đức công vụ không chỉ thể hiện ở thái độ trách nhiệm mà còn ở tính công khai, minh bạch. Thông qua đó, cán bộ lãnh đạo, quản lý được giám sát hoạt động công vụ, kiểm soát quyền lực bảo đảm quyền lực nhà nước thực sự thuộc về nhân dân. Cán bộ chủ động đáp ứng yêu cầu giải trình của xã hội, thể hiện sự tôn trọng các quy tắc ứng xử đạo đức. Đây chính là nền tảng để xây dựng một nền công vụ là phục vụ nhân dân, vì nhân dân và có trách nhiệm với nhân dân.

Năm là, định kỳ rà soát, kiểm tra, đánh giá trách nhiệm công vụ gắn với yêu cầu giải trình

Triển khai thường xuyên công tác rà soát, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của cán bộ theo quy định hoặc sự phân công. Khi phát hiệu dấu hiệu vi phạm liên quan đến chức trách, thẩm quyền, cần tổ chức thực hiện giải trình rõ ràng, minh bạch nhằm xác định trách nhiệm cụ thể, từ đó kịp thời xử lý hoặc ngăn chặn vi phạm. Đây là biện pháp phòng ngừa từ sớm, từ xa các biểu hiện thiếu trách nhiệm, vi phạm, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí có thể xảy ra, đồng thời góp phần nâng cao kỷ luật, kỷ cương và tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực thi công vụ trong toàn hệ thống chính trị.

3. Kết luận

Trong bối cảnh kỷ nguyên số, khoa học, công nghệ, truyền thông đa phương tiện phát triển, việc nâng cao trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý không chỉ là yêu cầu tất yếu để bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu lực trong hoạt động công vụ mà còn là cách thức quan trọng trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Trách nhiệm giải trình chính là thước đo đạo đức công vụ, là biểu hiện rõ ràng của một nền quản trị nhà nước liêm chính, hướng đến phục vụ nhân dân. Đồng thời, việc thực hiện nghiêm túc cơ chế giải trình tạo cơ sở để phát huy vai trò giám sát của xã hội, tăng cường kiểm soát quyền lực, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật trong quản trị công mà là biểu hiện sâu sắc của một nền dân chủ thực chất và tiến bộ.

_________________

Ngày nhận bài: 11-6-2025; Ngày bình duyệt: 13-6-2025; Ngày duyệt đăng: 3-7-2025.

Email tác giả: tamducphuc@yahoo.com.vn

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.7, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.248.

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Sđd, tr.275.

(3) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t. 1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.118.

(4) ĐCSVN: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.106.

(5) (6) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.II, Sđd, 2021, tr.205, 204.

(7) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Sđd 2000, tr.291.

Nổi bật
    Tin mới nhất
    Giải pháp tăng cường thực hiện trách nhiệm giải trình của cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay
    POWERED BY