Xây dựng Học viện Chính trị khu vực III trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học lý luận, khoa học quản lý nhà nước, quản lý hành chính hàng đầu khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước

PGS, TS ĐOÀN TRIỆU LONG
Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện Chính trị khu vực III

1. Mở đầu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và sự chuyển mình mạnh mẽ của đất nước, yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có uy tín, tư duy chiến lược và bản lĩnh chính trị vững vàng ngày càng trở nên cấp bách. Song hành với đó là nhiệm vụ phát triển khoa học lý luận, quản lý nhà nước hiện đại - yếu tố cốt lõi để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Học viện Chính trị khu vực III (Học viện III), với truyền thống hơn 75 năm hình thành và phát triển, là một trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý và nghiên cứu lý luận chính trị hàng đầu khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Trong giai đoạn phát triển mới, việc nâng tầm Học viện III trở thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu có uy tín không chỉ là mục tiêu nội tại, mà còn là trách nhiệm chính trị đối với Đảng, Nhà nước.

2. Nội dung

2.1. Những thành tựu tiêu biểu tạo đà phát triển giai đoạn mới

Trong công tác đào tạo, bồi dưỡng: Xác định đào tạo, bồi dưỡng là nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện sứ mệnh và giá trị của một cơ sở đào tạo cán bộ, thời gian qua, Học viện III đã thực hiện tốt nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng, bảo đảm thống nhất trong toàn hệ thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Theo đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần nâng cao trình độ lý luận chính trị, năng lực lãnh đạo, quản lý cho đội ngũ cán bộ ở miền Trung - Tây Nguyên. Giai đoạn 2020-2024, Học viện đã đào tạo, bồi dưỡng 68 lớp cao cấp lý luận chính trị hệ tập trung với 3.133 học viên; 64 lớp hệ không tập trung với 3.484 học viên; 03 lớp hệ hoàn chỉnh với 213 học viên. Đào tạo 98 học viên hệ thạc sĩ; mở các lớp bồi dưỡng chức danh (công tác tổ chức, công tác kiểm tra, công tác dân vận, công tác văn phòng cấp ủy) cho 3.284 học viên.

Để có được các kết quả này, cùng với sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện III đã có nhiều giải pháp cụ thể, quyết liệt được triển khai thực hiện, trong đó tiêu biểu nhất là việc ban hành, triển khai Nghị quyết chuyên đề số 09-NQ/ĐU ngày 18-8-2020 về tăng cường đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng tại Học viện Chính trị khu vực III đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới. Bên cạnh đó, Học viện đã xây dựng được một đội ngũ cán bộ, giảng viên có trình độ cao, có năng lực nghiên cứu lý luận gắn với thực tiễn địa phương. Đến thời điểm tháng 4 - 2025, Học viện có 216 cán bộ, công chức, viên chức. Trong đó có 05 phó giáo sư, 60 tiến sĩ, 97 thạc sĩ, 38 người có trình độ đại học, 02 cao đẳng và 19 người có trình độ khác. Về trình độ lý luận chính trị, có 112 đồng chí có trình độ cao cấp và tương đương; về trình độ quản lý nhà nước: 50 chuyên viên cao cấp, 77 chuyên viên chính, 79 chuyên viên.

Trong công tác nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế: Công tác nghiên cứu khoa học ngày càng mở rộng về quy mô và từng bước được nâng cao về chất lượng, đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng, cung cấp luận cứ khoa học góp phần tư vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương. Kết quả nổi bật là đã triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng các báo cáo kiến nghị, báo cáo tổng kết thực tiễn gửi Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Trung ương. Theo đó, đã tổ chức xây dựng 08 báo cáo kiến nghị, 03 báo cáo tổng kết thực tiễn, trong đó, có 05/08 báo cáo kiến nghị được Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phê duyệt để gửi đến Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, phục vụ cho công tác tư vấn hoạch định chủ trương, đường lối, chính sách phát triển đất nước và xây dựng các dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng.

Số lượng và quy mô hội thảo tại Học viện cùng nhiều công trình khoa học, đề tài cấp nhà nước, cấp bộ mang tính ứng dụng cao trong quản lý nhà nước, cải cách hành chính, xây dựng Đảng gắn với thực tiễn miền Trung - Tây Nguyên… cũng tăng lên đáng kể. Hằng năm, Học viện chủ trì, phối hợp tổ chức từ 2 - 4 hội thảo cấp bộ, cấp tỉnh và hội thảo phối hợp với địa phương. Chủ đề tọa đàm khoa học ở các đơn vị trong Học viện được xây dựng thiết thực cả về lý luận và thực tiễn, hướng trọng tâm vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy. Hoạt động phát triển các nguồn lực khoa học, xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ được chú trọng...

Hoạt động hợp tác quốc tế được duy trì và từng bước mở rộng với nội dung và hình thức phong phú: mở rộng và thiết lập quan hệ hợp tác về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học, giao lưu trao đổi học thuật với trường Đảng một số tỉnh của Trung Quốc, Lào và các trường đại học của Ôxtrâylia, Xinhgapo, Hàn Quốc… Qua đó, góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, giảng viên, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng, từng bước chuẩn hóa trình độ nghiên cứu khoa học; không ngừng tối ưu hóa hiệu quả hợp tác, khai thác thêm nguồn lực quốc tế để nâng tầm ảnh hưởng, vị thế và quảng bá hình ảnh của Học viện nói riêng và đất nước nói chung.

Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được thực hiện khá toàn diện, đồng bộ trên cả ba mặt công tác: nghiên cứu khoa học; đào tạo, bồi dưỡng và tuyên truyền, giáo dục. Theo đó, Học viện đã triển khai các nhiệm vụ khoa học phục vụ công tác 35 dưới các hình thức đề tài khoa học, tọa đàm, hội thảo khoa học, xây dựng các tuyến bài về bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; tích hợp các nội dung của Nghị quyết 35-NQ/TW vào các hoạt động đầu khóa và các bài giảng hệ cao cấp lý luận chính trị; triển khai đa dạng và vận dụng hiệu quả các hình thức tuyên truyền, giáo dục thông qua Cổng thông tin điện tử, Trung tâm thông tin khoa học, Tạp chí Sinh hoạt lý luận và trên không gian mạng (fanpage “Những Ngọn lửa nhỏ”, nhóm facebook “Những Ngọn lửa nhỏ”…). Đặc biệt, Đảng ủy và Ban Chỉ đạo 35 Học viện III đã chỉ đạo cán bộ, đảng viên, học viên tích cực tham gia cuộc thi chính luận khoa học về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Các mặt công tác khác: Công tác tổ chức cán bộ được thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; công tác xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật được quan tâm; cảnh quan môi trường ngày càng khang trang. Công tác hành chính, hậu cần không ngừng đổi mới theo hướng chuyên nghiệp. Văn hóa công sở được nâng lên; phong cách giao tiếp, ứng xử, lề lối làm việc ngày càng chuẩn mực, nền nếp, kỷ luật, kỷ cương được tăng cường.

Bên cạnh những thành tựu, trong quá trình hoạt động, Học viện III cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức: Việc đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy chưa theo kịp yêu cầu ngày càng cao của công tác đào tạo, bồi dưỡng. Chưa có nhiều công trình khoa học có giá trị cao, nhất là trong tổng kết thực tiễn và tham vấn chính sách. Hoạt động hợp tác quốc tế còn hạn chế về nội dung và phạm vi quan hệ hợp tác. Sự phối hợp giữa Học viện III với các đơn vị, địa phương trên địa bàn trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch chưa thực sự chặt chẽ, dẫn đến hiệu quả chưa đạt như mong muốn. Cơ sở vật chất - kỹ thuật còn lạc hậu, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng được tốt yêu cầu của hoạt động giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học.

Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế nêu trên là do: sự phối hợp giữa các đơn vị trực thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh với Học viện III còn thiếu đồng bộ, hiệu quả chưa cao; chưa có cơ chế hiệu quả để tháo gỡ các khó khăn, hạn chế, nhất là về nguồn nhân lực chất lượng cao, về cơ sở vật chất; sự tác động nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội đã ảnh hưởng đến sự chuyên tâm đầu tư nâng cao chất lượng công tác chuyên môn, nhất là trong hoạt động giảng dạy, nghiên cứu khoa học của đội ngũ cán bộ.

2.2. Bối cảnh mới và những yêu cầu đặt ra

Hiện nay, cả dân tộc đang bước vào giai đoạn phát triển mới với khát vọng phát triển nhanh và bền vững. Trong bối cảnh đó, Đảng và Nhà nước luôn đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu đổi mới công tác cán bộ, nhất là đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tư duy chiến lược, đạo đức cách mạng và năng lực thực tiễn. Song hành với đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học lý luận chính trị được xác định là một trong những nhiệm vụ trung tâm nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đặc biệt, gắn liền với công cuộc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, Việt Nam đang triển khai đồng bộ các đột phá chiến lược thông qua bốn nghị quyết quan trọng mà Tổng Bí thư Tô Lâm gọi là “Bộ tứ trụ cột”, đó là: (1) Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; (2) Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; (3) Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước; (4) Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, thúc đẩy các động lực tăng trưởng. Các nghị quyết này không chỉ vạch ra con đường phát triển đất nước, mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với các cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoa học, trong đó có Học viện III.

Là một đơn vị trực thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện III được giao trọng trách rất lớn: xây dựng một trung tâm đào tạo và nghiên cứu có tầm vóc, chiều sâu và uy tín; đóng vai trò dẫn dắt trong khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Đây là khu vực đang rất cần đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý am hiểu đặc thù vùng, có tư duy lý luận sắc bén, đồng thời có năng lực quản trị để triển khai hiệu quả các chủ trương, chính sách phát triển phù hợp với thực tiễn… Yêu cầu này càng trở nên cấp bách và cụ thể hơn khi Đảng ủy Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ban hành Nghị quyết số 52-NQ/ĐU ngày 22-4-2025 về phát triển Học viện Chính trị khu vực III đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, mục tiêu đã được xác định cụ thể là: “Phấn đấu xây dựng Học viện III trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có uy tín và là trung tâm nghiên cứu khoa học lý luận, khoa học quản lý nhà nước, quản lý hành chính hàng đầu ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước, có nhiều đóng góp trong tham vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên”⁽¹⁾. Nghị quyết này đã trở thành kim chỉ nam để Học viện III tiếp tục hoàn thành sứ mệnh lịch sử vẻ vang của mình.

2.3. Các giải pháp trọng tâm

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, tiếp tục hoàn thiện bộ máy tổ chức

Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thiện tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực Học viện III thông qua việc ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp; trong đó, ưu tiên quyết định khung biên chế, xây dựng và phê duyệt đề án tổ chức bộ máy, nhân sự của Học viện III gắn với tầm nhìn đến năm 2045. Chỉ đạo xây dựng và phê duyệt Chiến lược phát triển Học viện III đến năm 2030, tầm nhìn 2045; đồng thời ban hành Đề án đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ trong toàn hệ thống Học viện, trong đó có Học viện III.

Xây dựng tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh cải cách hành chính và hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các đơn vị trong hệ thống Học viện với Học viện III nhằm bảo đảm tính thống nhất, thông suốt trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Phân cấp, giao quyền rõ ràng, phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của Học viện III trong các lĩnh vực: đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế và phát triển cơ sở vật chất - kỹ thuật. Chú trọng đề xuất, kiến nghị với các cơ quan trung ương về những vấn đề đặc thù của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, nhất là về cơ chế, chính sách, đầu tư tài chính, nhân lực và điều kiện bảo đảm cho sự phát triển bền vững của Học viện III.

Tiếp tục hoàn thiện bộ máy tổ chức: Trên cơ sở thực hiện hiệu quả Quyết định số 837-QĐ/HVCTQG ngày 06-3-2025 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, bộ máy tổ chức của Học viện III cần tiếp tục được hoàn thiện nhằm bảo đảm sự đồng bộ, tinh gọn, phù hợp yêu cầu mới. Theo đó, Học viện tiếp tục xây dựng cơ chế phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung trong Đảng ủy, Ban Giám đốc, của đội ngũ cán bộ, người lao động Học viện III; thực hiện tốt công tác quản lý tổ chức bộ máy, biên chế và cán bộ, viên chức, người lao động; thực hiện các chế độ, chính sách, đào tạo, bồi dưỡng, thi đua khen thưởng và kỷ luật đối với cán bộ, viên chức, người lao động của Học viện III theo thẩm quyền được phân công, phân cấp; tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên theo hướng tạo điều kiện cho cán bộ, giảng viên nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, kỹ năng sư phạm; khuyến khích nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, tinh thần trách nhiệm, nhiệt huyết; xây dựng văn hóa tổ chức dân chủ, kỷ cương, chuyên nghiệp; phát huy vai trò của các đơn vị chức năng và các đơn vị giảng dạy, nghiên cứu, thông tin, xuất bản nhằm bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ trong thực hiện sứ mệnh được giao.

Thứ hai, gắn đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học với yêu cầu mới

Chủ động phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên, cán bộ quản lý đào tạo có năng lực tư duy đa ngành, tầm nhìn chiến lược: Theo đó, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là giảng viên, nghiên cứu viên và cán bộ quản lý đào tạo đủ phẩm chất, năng lực, uy tín; hợp lý về cơ cấu, bảo đảm sự kế thừa giữa các thế hệ. Phát huy vai trò của cấp ủy, người đứng đầu trong công tác cán bộ; nâng cao chất lượng đơn vị tham mưu về công tác tổ chức cán bộ. Chủ động phối hợp với Vụ Tổ chức cán bộ xây dựng các đề án về khung biên chế, vị trí việc làm và tổ chức bộ máy nhân sự của Học viện III đến năm 2045, trình Đảng ủy và Ban Giám đốc xem xét, quyết định.

Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chi bộ, lãnh đạo đơn vị và toàn thể cán bộ về yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng. Chú trọng cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp giảng dạy hiện đại cho đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý đào tạo. Tăng cường phối hợp giữa Học viện III với ban tổ chức các tỉnh ủy, thành ủy, các trường chính trị và đơn vị có cán bộ đi học; Chú trọng xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; xây dựng tập thể đoàn kết, dân chủ, văn minh. Tăng cường đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy, chi bộ; nâng cao hiệu lực quản lý của Ban Giám đốc và các đơn vị trực thuộc. Đề cao vai trò người đứng đầu trong quản lý tài sản công, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đa dạng hóa nguồn thu đúng quy định để cải thiện đời sống cán bộ, người lao động. Đẩy mạnh thực hiện văn hóa công sở, phát huy bản sắc Trường Đảng; nâng cao hiệu quả thực hiện quy chế dân chủ, chăm lo phúc lợi và phát động thi đua hướng tới đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành, cải cách hành chính và nâng cao hiệu quả công tác.

Thực hiện nhiệm vụ chính trị gắn với “Bộ tứ nghị quyết trụ cột”: Học viện cần xây dựng chương trình đào tạo, công tác nghiên cứu khoa học một cách phù hợp. Đối với lĩnh vực khoa học công nghệ và chuyển đổi số (theo Nghị quyết số 57-NQ/TW), Học viện III cần tiếp tục tiên phong trong việc xây dựng hệ sinh thái đào tạo hiện đại, áp dụng chuyển đổi số sâu rộng trong quản lý và đào tạo. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, nền tảng học trực tuyến và các công cụ số hóa không chỉ nâng cao hiệu quả giảng dạy mà còn mở rộng quy mô đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý trong toàn khu vực. Đồng thời, cần phát triển mạnh các đề tài nghiên cứu khoa học ứng dụng về đổi mới sáng tạo trong quản lý nhà nước và xây dựng chính sách công, tạo bước đột phá trong phương pháp và nội dung đào tạo. Đối với lĩnh vực hội nhập quốc tế (theo Nghị quyết số 59-NQ/TW), Học viện III tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, kết nối chặt chẽ với các Học viện chính trị, các trung tâm nghiên cứu và các tổ chức quốc tế uy tín. Đây là cơ sở để nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý và đa dạng hóa chương trình đào tạo, đồng thời trang bị đầy đủ kỹ năng ngoại ngữ, năng lực hội nhập và quản trị đa văn hóa cho cán bộ lãnh đạo, quản lý trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng. Đối với lĩnh vực đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật (theo Nghị quyết số 66-NQ/TW), Học viện III phát huy lợi thế trực thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh để phát triển các chương trình đào tạo chuyên sâu về pháp luật và quản trị nhà nước. Đồng thời, tăng cường nghiên cứu khoa học để tư vấn, đề xuất các chính sách, pháp luật đổi mới, phù hợp với bối cảnh phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Đối với lĩnh vực phát triển kinh tế tư nhân (theo Nghị quyết số 68-NQ/TW), Học viện III sẽ xây dựng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng chuyên biệt về quản trị doanh nghiệp và quản lý kinh tế tư nhân, góp phần nâng cao năng lực quản lý, lãnh đạo trong lĩnh vực kinh tế tư nhân tại khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Bên cạnh đó, Học viện sẽ chú trọng nghiên cứu chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân bền vững, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế của đất nước…

Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp xã, phường trong bối cảnh tinh gọn bộ máy hành chính: Từ ngày 01-7-2025, Việt Nam đã bỏ cấp huyện - một bước đi lớn trong công tác sắp xếp, kiện toàn bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12 - 4 - 2025 tại Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII quy định kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện từ ngày 01-7-2025. Trong bối cảnh đó, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp xã, phường sẽ có vai trò trực tiếp, nặng nề hơn trong quản lý nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội ở cơ sở. Điều này đòi hỏi Học viện III có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ động đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức đào tạo. Theo đó, Học viện cần rà soát, bổ sung các chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp cơ sở, nhất là chương trình cao cấp lý luận chính trị và các lớp bồi dưỡng chức danh, để tích hợp các nội dung: kỹ năng quản trị địa phương, kỹ năng lãnh đạo, quản lý trong bối cảnh “bỏ cấp huyện”; kiến thức về quản lý hành chính, phát triển kinh tế địa phương, công tác dân vận, chuyển đổi số…

Cập nhật chương trình giảng dạy, nghiên cứu khoa học gắn với thực tiễn quản lý nhà nước ở địa phương: Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, tập trung vào các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến tổ chức, hoạt động chính quyền cơ sở sau khi bỏ cấp huyện. Đây sẽ là cơ sở khoa học quan trọng để tham vấn, kiến nghị các chính sách phù hợp, hiệu quả cho cấp ủy, chính quyền địa phương. Bên cạnh việc trang bị kiến thức lý luận, cán bộ cơ sở cần được rèn luyện các kỹ năng thực hành như: tổ chức hội họp, tiếp dân, xử lý văn bản, quản lý công việc, giải quyết tình huống thực tế… Ngoài ra, Học viện linh hoạt phương pháp đào tạo, kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp, tăng cường các buổi nghiên cứu thực tế, tọa đàm, mô phỏng tình huống gắn với thực tiễn địa phương.

Bồi dưỡng kỹ năng thực hành, chuyển đổi số, ngoại ngữ cho cán bộ cơ sở: Việc phát triển các kỹ năng số, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và ngoại ngữ là một yêu cầu thiết yếu trong bối cảnh hiện nay nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ và hiện đại hóa nền hành chính cấp xã, phường. Theo đó, Học viện cần chú trọng trang bị cho cán bộ cơ sở các kỹ năng sử dụng công nghệ số trong quản lý, điều hành: từ thao tác trên hệ thống văn phòng điện tử, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, đến bảo mật dữ liệu và khai thác cơ sở dữ liệu dùng chung. Đối với những địa phương có yếu tố đặc thù như vùng biên giới, du lịch, khu kinh tế - công nghiệp, cần thiết lồng ghép nội dung bồi dưỡng ngoại ngữ cơ bản để phục vụ công tác đối ngoại và hội nhập ở cấp cơ sở. Đây là hướng đi thiết thực, góp phần hình thành đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, có khả năng thích ứng tốt với chuyển động nhanh của thời cuộc và công nghệ.

Thứ ba, hỗ trợ hệ thống trường chính trị trong khu vực

Nghiên cứu mô hình tổ chức các trường chính trị sau sáp nhập: Trong bối cảnh nhiều tỉnh, thành phố thực hiện việc sáp nhập theo chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy, các trường chính trị tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên cũng cần thích ứng với quy mô tổ chức mới, lớn hơn, đa dạng hơn. Điều này đòi hỏi có mô hình tổ chức, quản trị phù hợp, hiệu quả, bảo đảm duy trì và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Với vai trò là trung tâm nghiên cứu lý luận, quản lý nhà nước hàng đầu vùng, Học viện III cần chủ động triển khai các chương trình nghiên cứu chuyên sâu về mô hình tổ chức, vận hành, quản lý các trường chính trị sau sáp nhập. Nghiên cứu cần đi vào thực chất các vấn đề như: cơ cấu tổ chức và bộ máy mới, phương thức quản lý đào tạo, quản lý tài chính, nhân sự, cơ chế phối hợp với tỉnh ủy, thành ủy và các cơ quan liên quan, đặc biệt là tính khả thi và hiệu quả so với mô hình cũ. Việc tổ chức nghiên cứu cần kết hợp khảo sát thực tiễn từ các địa phương đã thực hiện sáp nhập, từ đó tổng hợp các bài học kinh nghiệm điển hình, khuyến nghị các mô hình tổ chức phù hợp với đặc thù vùng miền, năng lực cán bộ và định hướng phát triển lâu dài của hệ thống trường chính trị địa phương. Đây sẽ là cơ sở khoa học quan trọng, vừa để tham vấn cho cấp có thẩm quyền, vừa để các trường vận dụng phù hợp, từng bước ổn định và nâng cao hiệu quả hoạt động trong bối cảnh mới.

Tổ chức tập huấn nghiệp vụ, quản lý chất lượng, ứng dụng công nghệ thông tin: Việc nâng cao năng lực thực thi cho đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên, chuyên viên tại các trường chính trị sau sáp nhập là điều kiện tiên quyết để bảo đảm vận hành hiệu quả. Theo đó, Học viện III cần chủ trì tổ chức các chương trình tập huấn chuyên sâu, có tính hệ thống và cập nhật theo yêu cầu mới. Nội dung tập huấn nên tập trung vào các lĩnh vực như: phương pháp tổ chức, quản lý trường chính trị trong điều kiện mới; kỹ năng kiểm định chất lượng và quản trị đào tạo; cập nhật phương pháp sư phạm hiện đại; quản trị học liệu; tổ chức đánh giá năng lực người học; kỹ năng thiết kế và giảng dạy lớp học kết hợp (blended learning). Đặc biệt, cần đẩy mạnh đào tạo về ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong quản lý, giảng dạy, bao gồm: xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử, sử dụng phần mềm quản lý đào tạo, vận hành hệ thống LMS, xây dựng bài giảng e-learning và sử dụng trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ đánh giá học viên…

Làm đầu mối kết nối các trường trong khu vực, xây dựng mạng lưới chia sẻ học liệu, học thuật: Để phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống trường chính trị khu vực miền Trung - Tây Nguyên, Học viện III cần giữ vai trò là đầu mối điều phối, liên kết và dẫn dắt mạng lưới các trường trong toàn vùng. Trước hết, cần xây dựng cơ chế phối hợp thường xuyên, liên tục và hiệu quả giữa Học viện III với các trường chính trị tỉnh, thành phố, trên cơ sở các chương trình hợp tác đã ký kết. Trên nền tảng đó, từng bước hình thành mạng lưới chuyên gia, giảng viên, cán bộ quản lý có khả năng chia sẻ học liệu, nghiên cứu chung, tổ chức hội thảo chuyên đề và trao đổi học thuật định kỳ. Học viện có thể thiết kế một hệ thống chia sẻ học liệu số dùng chung trong khu vực, bao gồm giáo trình, bài giảng, tư liệu, kết quả nghiên cứu khoa học, học liệu mở… đồng thời phát triển một cổng thông tin điện tử làm trung tâm kết nối hoạt động đào tạo, nghiên cứu của các trường chính trị. Vai trò đầu mối của Học viện III không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn là định hướng chiến lược, nhằm góp phần nâng cao vị thế hệ thống trường chính trị trong khu vực, lan tỏa tư duy đổi mới, nâng cao chất lượng công tác lý luận chính trị, qua đó từng bước xây dựng văn hóa cộng tác và cộng đồng học thuật mạnh trong khu vực.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, Học viện sẽ chủ động tham mưu, đề xuất với Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các cấp quản lý về cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nguồn lực, tổ chức đào tạo và công nhận chuẩn chất lượng các trường chính trị trong khu vực. Đây là cơ sở quan trọng để hệ thống trường chính trị tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên phát triển bền vững, đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

Thứ tư, xây dựng cơ sở vật chất hiện đại, thúc đẩy quản trị thông minh

Đầu tư hạ tầng số, mô hình học viện thông minh: Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, yêu cầu đổi mới toàn diện về công tác đào tạo, nghiên cứu và quản lý nhà nước ngày càng cao, việc xây dựng cơ sở vật chất đồng bộ, hiện đại gắn liền với mô hình quản trị thông minh là nhiệm vụ trọng tâm và cấp thiết: “Tăng cường đầu tư xây dựng mô hình Học viện III thông minh, hiện đại. Chủ động nắm bắt, tận dụng hiệu quả các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số nhằm thực hiện phân công lao động theo hướng chuyên môn hóa cao, tinh thông nghề nghiệp gắn với thúc đẩy cơ chế quản trị nội bộ bảo đảm tính hệ thống ở tất cả các lĩnh vực hoạt động”⁽²⁾.

Khoa học hóa quy trình quản lý, điều hành; phát huy tính sáng tạo, chuyên nghiệp: Việc khoa học hóa, tối ưu hóa các quy trình quản lý, giảng dạy, nghiên cứu sẽ giúp Học viện III vận hành hiệu quả, tiết kiệm nguồn lực, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học và phát huy tối đa tiềm năng đội ngũ cán bộ, giảng viên. Đây là cơ sở để Học viện III tối ưu hóa các quy trình quản lý, giảng dạy và nghiên cứu, đồng thời phát huy được tính sáng tạo, hiệu quả và phù hợp với đặc thù của khu vực. Ngoài ra, sự chủ động trong khuôn khổ được phân quyền từ cấp trên sẽ giúp Học viện III vừa bảo đảm sự thống nhất, kế thừa định hướng chiến lược chung của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, vừa linh hoạt và sáng tạo trong phát triển các giải pháp phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc. Đây chính là một trong những tiền đề quan trọng để Học viện III phát huy vai trò, vị thế ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước, qua đó góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển đất nước.

Thứ năm, tăng cường phối hợp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Thiết lập cơ chế phối hợp với Ban chỉ đạo 35, ban tuyên giáo tỉnh ủy, thành ủy: Học viện cần thiết lập cơ chế phối hợp ổn định, thường xuyên và hiệu quả với ban chỉ đạo 35 và ban tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy thông qua ký kết các chương trình phối hợp cụ thể, phân công đầu mối rõ ràng, xây dựng lộ trình triển khai có trọng tâm, trọng điểm… Ngoài ra, các hội nghị giao ban định kỳ, hội thảo, tọa đàm chuyên đề… là diễn đàn quan trọng để chia sẻ thông tin, nhận diện tình hình tư tưởng và thống nhất cách ứng phó trước những luận điệu sai trái, xuyên tạc.

Lồng ghép nội dung đấu tranh tư tưởng vào chương trình giảng dạy: Việc lồng ghép nội dung nhận diện, đấu tranh với các quan điểm sai trái trong chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là cần thiết, góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực phản biện của học viên - những cán bộ của hệ thống chính trị địa phương. Song song với đó, Học viện cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, chủ động phát hiện sớm các biểu hiện lệch lạc về tư tưởng trong xã hội và trên môi trường mạng, từ đó đề xuất các khuyến nghị chính sách, định hướng tuyên truyền hiệu quả.

Phát huy vai trò giảng viên, học viên như những chiến sĩ tư tưởng trên mặt trận lý luận: Giảng viên cần là người “truyền lửa” về lý tưởng cách mạng, đồng thời cũng là lực lượng phản bác có sức thuyết phục trước những luận điệu thù địch. Học viên - sau khi hoàn thành chương trình đào tạo - chính là kênh lan tỏa tư tưởng đúng đắn của Đảng đến với các địa phương, cơ sở.

3. Kết luận

Việc xây dựng Học viện Chính trị khu vực III trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý có uy tín và là trung tâm nghiên cứu khoa học lý luận, quản lý hành chính hàng đầu khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước là nhiệm vụ chính trị quan trọng và lâu dài. Trong bối cảnh hội nhập, chuyển đổi số và các đột phá chiến lược của đất nước, đòi hỏi Học viện III phải đổi mới toàn diện, phát triển năng lực quản trị thông minh, tăng cường hợp tác và chủ động sáng tạo trên tất cả các lĩnh vực.

Để làm được như vậy, ngoài những nền tảng sẵn có, Học viện III mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; sự phối hợp của các địa phương, cộng đồng khoa học… để tạo đà cho Học viện III thực sự trở thành một trung tâm đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu có tầm ảnh hưởng lớn, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý, phát triển khoa học lý luận chính trị của Đảng và Nhà nước.

_________________

Ngày nhận bài: 20-7-2025; Ngày bình duyệt: 11 -8-2025; Ngày duyệt đăng: 12-8-2025.

Email tác giả: trieulong1503@gmail.com

(1), (2) Nghị quyết số 52-NQ/ĐU ngày 22-4-2025 của Ban Chấp hành Đảng bộ học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về phát triển Học viện Chính trị khu vực III đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.