Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát (KTGS)của tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ)ở các trường sĩ quan quân đội là một nhiệm vụ quan trọngnhằm chủ động phát hiện, cảnh báo, ngăn chặn kịp thời vi phạm kỷ luật của cán bộ, đảng viên; đồng thời giúpcán bộ, đảng viênthực hiện tốt nghị quyết, chỉ thị, quy định của cấp trên về xây dựng Đảng vàtrực tiếp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, xây dựng tổ chức đảngtrong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.

Trong những năm qua, quán triệt các chỉ thị, nghị quyếtcủa Đảng, nhất là thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, Nghị quyết Trung ương4 khóa XII và Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị và Chỉ thị 87-CT/QUTW của Quân ủy Trung ương về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách đạo đức Hồ Chí Minh”, các đảng ủy trường sĩ quan đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác KTGS và đạt được những kết quả quan trọng. Chất lượng công tác KTGS đượcnâng lên “kết quả kiểm tra giám sát và thi hành kỷ luật đảng đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên”⁽¹⁾, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học, xây dựng đảng bộvững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức vànhà trường vững mạnh.

Từ năm 2011 đến 2016, theo chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, các cấp ủy và ủy ban kiểm tra (UBKT) các cấp đã tiến hành kiểm tra, giám sát 15.934 tổ chức đảng và 276.264 lượt đảng viên. Công tác KTGS được thực hiện đồng bộ ở các loại hình đơn vị và tổ chức đảng, chú trọng KTGS những tổ chức đảng yếu kém, mức độ hoàn thành nhiệm vụ thấp, những tổ chức đảng hoạt động độc lập, phân tán, các cơ quan trọng yếu và những nơi dễ phát sinh vi phạm.

 Quá trình KTGS đúng quy trình, bám sát hướng dẫn của cấp trên, số lượng, chất lượng các cuộc KTGS tăng so với nhiệm kỳ trước. Cấp ủy, ban thường vụ, UBKT các cấp chủ động xây dựng kế hoạch và thực hiện KTGS đối với tổ chức đảng và đảng viên đúng đối tượng, nội dung theo quy định. Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ theo thẩm quyền, Ủy ban kiểm tra (UBKT) các cấp đã tham mưu giúp cấp ủy cùng cấp quán triệt, triển khai thực hiện Điều lệ Đảng, các nghị quyết, quyết định, quy định, hướng dẫn về công tác KTGS và kỷ luật đảng. Tham mưu cấp ủy ban hành nghị quyết, quy chế làm việc của UBKT và xây dựng kế hoạch KTGS trong nhiệm kỳ; giúp cấp ủy chuẩn bị các báo cáo chuyên đề và ban hành một số quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo. Thường vụ đảng ủy, UBKT đảng ủy các nhà trường đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ KTGS cho cấp ủy viên, thành viên UBKT các cấp.

Bên cạnh những kết quả đạt được, chất lượng công tác KTGSở một số tổ chức đảng trường sĩ quan quân đội còn nhữnghạn chế, khiếm khuyết cả về nhận thức, trách nhiệm và tổ chức,như: Ở một số đảng bộ, cấp ủy và cán bộ, đảng viên nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của công tác KTGS, kỷ luật đảng chưa đầy đủ, cá biệt còn cho rằng công tác KTGSlà của riêng UBKT, nên chưa làm hết trách nhiệm của cấp ủy; việc xây dựng chương trình, kế hoạch KTGSở một số đảng ủy, UBKT còn chậm, sơ sài, chưa bám sát nhiệm vụ chính trị trọng tâm; lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra còn dàn trải, chất lượng, hiệu quả chưa cao, có biểu hiện né tránh, ngại va chạm, nhất là khi kiểm tra, xử lý các vấn đề có liên quan đến đảng viên có chức, có quyền. Đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp chủ yếu là kiêm nhiệm, năng lực, nghiệp vụ còn hạn chế. Việc tham mưu của UBKT các cấp giúp cấp ủy về công tác KTGSchưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, còn lúng túng về nghiệp vụ, quy trình thực hiện; chất lượng kiểm tra đảng viên có dấu hiệu vi phạm và giám sát cấp ủy viên, cán bộ chủ trì còn có mặt hạn chế; nội dung KTGScòn thiếu trọng tâm, trọng điểm; xem nhẹ nguyên tắc tự kiểm tra; chưa gắn công tác KTGS với việc Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh và các giải pháp xây dựng Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII; tính đấu tranh tự phê bình và phê bình không cao, còn nể nang, né tránh; vẫn còn đảng viên, tổ chức đảng vi phạm kỷ luật quân đội.

Để nâng cao chất lượng công tác kiểm tra KTGS của TCCSĐ ở các trường sĩ quan trong quân đội hiện nay, cần quán triệt và thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp cơ bản sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên về công tác kiểm tra, giám sát

Chất lượng và hiệu quả của công tác KTGS phụ thuộc rất lớn vào nhận thức, trách nhiệmcủa cấp uỷ, tổ chức đảngvà đội ngũ cán bộ, đảng viên; là yếu tố cơ bản, điều kiện đầu tiên bảo đảm cho công tác KTGS được thực hiện. Đại hội XII của Đảng xác định: “Nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng về công tác kiểm tra, giám sát, để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng”⁽²⁾. Theo đó, cấp ủy, tổ chức đảngvà đội ngũ cán bộ, đảng viênphải thường xuyên nâng cao nhận thức về tầm quan trọng và yêu cầu nhiệm vụ của công tác KTGS, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, với công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới. Cấp uỷ, tổ chức đảng trong các trường cần tập trung quán triệt những quan điểm,vị trí, ý nghĩa, mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, nguyên tắc, nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác KTGS; vai trò trách nhiệm, quyềnhạncủa cấp uỷ, bí thưcấp ủytrong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện KTGS; trách nhiệm, quyền hạn của cán bộ, đảng viênđối với công tác KTGS…Đấu tranh khắc phục những nhận thức phiến diện, lệch lạc về công tác KTGS trong cán bộ, đảng viên.

Hai là, phát huy vai trò của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác kiểm tra, giám sát

Thực hiện công tác KTGS là cuộc đấu tranh hết sức quyết liệt, phức tạp giữa cái đúng với cái sai, cái tiến bộ với lạc hậu, giữa cái tích cực với cái tiêu cực trong nội bộ tổ chức đảng, đòi hỏi phải phát huy vai tròcủa cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác KTGS; trước hết, phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi, tinh thần kiên quyết. Chương trình, kế hoạch công tác KTGS phải khoa học, thể hiện toàn diện, đồng bộ các nhiệm vụ công tác KTGS.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII: “Đổi mới, tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp và chi bộ”⁽³⁾, các Đảng bộ nhà trường cần phân định rõ ranh giới giữa phạm vi trách nhiệm của cấp uỷ, UBKTvới bí thư đảng ủy; giữa KTGS của đảng ủy, chi bộvới kiểm tra của người chỉ huy; tránh chồng chéo, đùn đẩy hoặc khoán trắng cho bí thư đảng ủy, chi bộ.Vận dụng các hình thức KTGS thích hợp và hiệu quả, trong đó phải coi trọng KTGS thường xuyên,kịp thời phát hiện ưu điểm, chủ động phòng ngừa, hạn chế thiếu sót, vi phạm kỷ luật.

Khi tổ chức triển khai kế hoạch KTGS phải có sự phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, lực lượngcó liên quan. KTGS phải mang tính khoa học, khách quan, cụ thể, trung thực, thẳng thắn, phát huy quyền làm chủ của cấp ủy, tính tự giác của cán bộ, đảng viên; kiên quyết xử lý kịp thời đối với cán bộ, đảng viênvà cá nhân có hành vi vi phạmvàbiểu dương, khen thưởng những tổ chức và cá nhân có thành tích xuất sắc; phát huy dân chủ, ý thức kỷ luật, tinh thần tự phê bình và phê bình, tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong đảng bộ, chi bộ.

Ba là, nắm vững và thực hiện tốt tư tưởng chỉ đạo, phương pháp cơ bản  công tác kiểm tra, giám sát

Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán công tác KTGS là: “Chủ động, chiến đấu, giáo dục, hiệu quả”. Nội dung của tư tưởng chỉ đạo có quan hệ mật thiết, tác động qua lại nhau, đòi hỏi công tác KTGS của cấp ủy, tổ chức đảng trong nhà trường phải thường xuyên nắm vững. Trên cơ sở đó, cấp ủy, UBKT xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch và tiến hành công tác KTGS thường xuyên, có nền nếp, không thụ động chờ vụ việc xảy ra rồi mới xem xét, giải quyết; phải luôn coi trọng sự chủ động tự kiểm tra của đảng viên.

Trong KTGS phải kịp thời biểu dương, cổ vũ mặt tích cực, tiến bộ, đồng thời ngăn ngừa, khắc phục mặt tiêu cực, lạc hậu nhằm hạn chế đến mức thấp nhất khuyết điểm. Khi phát hiện tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm, phải tiến hành kiểm tra để xem xét, xử lý công minh, chính xác, kịp thời, không để khuyết điểm phát triển thành vi phạm, từ không nghiêm trọng thành nghiêm trọng, từ một đảng viên thành nhiều đảng viên vi phạm.

Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X xác định, phải “Chủ động kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm và những lĩnh vực công tác dễ nảy sinh tiêu cực; phát hiện, ngăn ngừa, xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm; kiên quyết đấu tranh với những tiêu cực, những biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh”⁽⁴⁾. Công tác KTGS phải nhằm mục đích “thúc đẩy, giáo dục đảng viên và cán bộ làm tròn nhiệm vụ đối với Đảng, Nhà nước, làm gương cho nhân dân”, chứ không phải để “vạch lá tìm sâu”.

Phương pháp tiến hành công tác KTGS là phát huy tính tự giác của đảng viên và tổ chức đảngtrong quá trình kiểm tra cũng như trong phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm; qua kiểm tra phải rút ra được những bài học về lãnh đạo, chỉ đạo, về tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng đảngđể bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo,sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên. Kết thúc cuộc kiểm tra bảo đảmđối tượng kiểm tra thấy được ưu điểm, khuyết điểm hoặc vi phạm (nếu có) để sửa chữa, phấn đấu tiến bộ, vươn lên, hoàn thànhnhiệm vụ được giao.

Bốn là, phát huy vai trò của tổ chức quần chúngđối với công tác kiểm tra, giám sát    

Nắm vững và thực hiện tốt phương pháp cơ bản của công tác KTGS là phải biết dựa vào tổ chức quần chúng; làm tốt công tác thẩm tra, xác minh.Tiến hành công tác KTGS phải coi trọng việc phát huy tinh thần trách nhiệm xây dựng Đảng của quần chúng, lấy ý kiến đóng góp của quần chúng, phê bình đảng viên và cấp ủy, tổ chức đảng.

Các tổ chức quần chúng vừa là đối t­ượng lãnh đạo của tổ chức đảng, vừa là người theo dõicáchoạt động của đảng viên và tổ chức đảng; những khuyết điểm, sai lầm của đảng viên và tổ chức đảng vì nhiều lý do có thểkhông đư­ợc phát hiện kịp thời nhưng quần chúng có thể biết đ­ược. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, quần chúng“Họ chẳng những trông thấy ng­ười tốt, việc tốt mà họ cũng trông thấy người xấu, việc xấu trong Đảng”⁽⁵⁾. Nếu tổ chức chu đáo, hướng dẫn cụ thể, quần chúng sẽ đóng góp nhiều ý kiến hữu ích giúp đảng viênđư­ợc KTGS một cách nghiêm túc; đánh giáchính xác,khách quan.Tổ chức đảng trong nhà trường thường xuyên tổ chức lấy ý kiến, lắng ngheý kiến đóng góp của tổ chức Đoànthanh niên và Hội đồng quân nhân, nhất là những thông tin về dấu hiệu vi phạm của đảng viên và những chứng cứ cụ thể, xác thực phục vụ việc kiểm tra, nhất làkhi tiến hành thẩm tra, xác minh các vụ việc,làm rõ đúng sai,có ý nghĩa quyết định để xem xét, kết luận, xử lý chuẩn xác, kịp thời.

Tổ chức đảng cần làm tốt công tác tuyên truyền, phát huy vai trò, trách nhiệm của tổ chức quần chúng trong xây dựng Đảng nói chung, công tác KTGS, thi hành kỷ luật Đảng nói riêng, đểcán bộ, đảng viên và quần chúng được thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời về chủ trương, chính sách,kết quả KTGSvà thi hành kỷ luật đảng. Cấp ủy cần quan tâmgiáo dục nâng cao nhận thức củaquần chúng về trách nhiệm tham gia KTGS; phổ biến chỉ thị, nghị quyết, quy chế, quy định liên quan đến công tác KTGS; thông tin phản ánh kịp thờigương tốt trong công tác KTGS, đồng thờiphê phán những biểu hiệnlợi dụng dân chủ để vu cáo tổ chức đảng, đảng viênnhằm mục đích vụ lợi hoặc gây mất đoàn kết nội bộ.

Quán triệt và thực nghiêm túc Quy chế dân chủ ở cơ sở, tạo điều kiện cho các tổ chức quần chúngtham gia công tác KTGS, như thông qua chế độ phản ánh, báo cáo trực tiếp, qua sinh hoạt của các tổ chức, qua Ngày chính trị - văn hoá tinh thần ở đơn vị. Thực hiện nghiêm việc tổ chức lấy ý kiến đóng góp, phản ánh về tình hình cán bộ, đảng viênsinh hoạt nơi cư trú. Phát huy vai trò của các tổ chức quần chúngtrong công tác KTGS là nhằm thực hiện tốt phương pháp cơ bản của công tác KTGS, góp phần nâng cao chất lượng công tác này của tổ chức đảng ở các trường sĩ quan quân đội hiện nay.                                                                    

___________________

(1), (4) Quân đội nhân dân Việt Nam, Tổng cục Chính trị:Tài liệu nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X, nhiệm kỳ 2015-2020, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2015, tr.25, 51

(2), (3) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng Hà Nội, 2016, tr. 208, 208

(5) Hồ Chí Minh: “Một việc làm mà các cơ quan lãnh đạo cần thực hành ngay”, Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,1995

ThSLê Việt Cường

                                                         Học viện Hậu cần- Bộ Quốc phòng