(Toàn cảnh Hội thảo)

Tham dự Hội thảo, có các nhà khoa học thuộc Ủy ban Dân tộc; Viện Hàn lâm Khoa học và Xã hội Việt Nam; Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội; Khoa Chủ nghĩa xã hội khoa học, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng; Đại học Sư phạm Hà Nội; Đại học Thủ đô Hà Nội; Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; Học viện Báo chí và Tuyên truyền; một số viện chuyên ngành thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Viện Chủ nghĩa xã hội khoa học.

(PGS,TS Hồ Trọng Hoài phát biểu đề dẫn Hội thảo)

Hội thảo do PGS, TS Hồ Trọng Hoài, Viện trưởng Viện Chủ nghĩa xã hội khoa học, Chủ nhiệm đề tài; PGS, TS Đỗ Lan Hiền, Viện trưởng Viện Tôn giáo tín ngưỡng, Phó Chủ nhiệm đề tài, đồng chủ trì. Sau phát biểu đề dẫn Hội thảo của PGS, TS Hồ Trọng Hoài, các nhà khoa học tham dự Hội thảo đã tập trung thảo luận, phân tích và làm rõ những nội dung cốt lõi sau:

i) Những quan điểm cơ bản nhất của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc, quan hệ dân tộc; phương thức hình thành dân tộc; các xu hướng của phong trào dân tộc; về quan hệ giai cấp - dân tộc - quốc tế; quá trình vận dụng lý luận dân tộc mác xít của các đảng cộng sản; tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng ta về dân tộc, quan hệ dân tộc và đối chiếu hệ quan điểm đó với các đổi thay của thời đại.

ii) Nguồn gốc, bản chất của tôn giáo, nhất là quan điểm “tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”; về đặc điểm, tính chất của tôn giáo và chức năng, vai trò của tôn giáo; về quan hệ giữa tôn giáo và nhà nước thế tục; về chủ nghĩa vô thần khoa học và giáo dục chủ nghĩa vô thần khoa học; về thái độ của các đảng cộng sản với tôn giáo; về vận dụng quan điểm mác xít về tôn giáo của các đảng cộng sản và soi chiếu quan điểm mác xít về tôn giáo trước các biến đổi của thời đại để đề xuất các vấn đề cần bổ sung, phát triển.

iii) Mối quan hệ giữa tôn giáo và dân tộc trên cả hai chiều cạnh tác động qua lại; mối quan hệ dân tộc và tôn giáo ở một số quốc gia dân tộc và việc giải quyết mối quan hệ đó của Hồ Chí Minh và Đảng ta; những biến đổi mới trong quan hệ dân tộc - tôn giáo hiện nay.

Tổng kết Hội thảo, PGS, TS Hồ Trọng Hoài trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp tâm huyết của các nhà khoa học tham dự hội thảo và khẳng định ba nội dung mà Hội thảo hướng tới là những vấn đề khó và phức tạp song qua các bài tham luận gửi Hội thảo và ý kiến phát biểu trực tiếp tại Hội thảo đã đóng góp nhiều giá trị khoa học cho Ban Chủ nhiệm đề tài trong thực hiện đề tài. Qua ý kiến của các nhà khoa học, các vấn đề sau đây được khẳng định:

i) Di sản lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc, tôn giáo, mối quan hệ giữa dân tộc và tôn giáo vẫn còn nhiều giá trị, được nhân loại thừa nhận và theo đuổi.

ii) Trong giai đoạn hiện nay, trước những thay đổi của thời đại, ngoài việc quán triệt các nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về dân tộc, tôn giáo, quan hệ giữa dân tộc và tôn giáo, cần đặc biệt quan tâm đến những thay đổi của thời đại để phát hiện những vấn đề mới nhằm bổ sung, phát triển và vận dụng sáng tạo vào điều kiện cụ thể của Việt Nam.

Tống Đức Thảo