Ngày 25-12-2018, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức tọa đàm “Đồng chí Phan Văn Khải - Nhà lãnh đạo tài năng thời kỳ đổi mới” nhân kỷ niệm 85 năm ngày sinh đồng chí Phan Văn Khải (25-12-1933 - 25-12-2018). PGS, TS Lê Quốc Lý, Phó Giám đốc Học viện, PGS, TS Trần Minh Trưởng, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, TS Lý Việt Quang, Phó Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng đồng chủ trì buổi tọa đàm.

Trong bài phát biểu đề dẫn tại buổi tọa đàm, PGS, TS Trần Minh Trưởng khái quát về cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí Phan Văn Khải. Suốt hơn 70 năm hoạt động cách mạng, từ khi tham gia phong trào cách mạng đến khi đảm nhiệm cương vị đứng đầu Chính phủ, đồng chí Phan Văn Khải đã có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước cũng như công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trên các cương vị là Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh; Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước; Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị; Phó Thủ tướng Chính phủ; Thủ tướng Chính phủ, đồng chí luôn trăn trở, tìm tòi, tâm huyết với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, góp phần cùng với Trung ương Đảng, Chính phủ lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiến hành công cuộc đổi mới, đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế​- xã hội, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, giữ vững ổn định chính trị ​- xã hội, tăng cường quốc phòng​- an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Tại buổi tọa đàm, PGS, TS Trần Minh Trưởng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ những cống hiến của đồng chí Phan Văn Khải trong sự nghiệp đổi mới, hội nhập của đất nước, khắc họa nhân cách người lãnh đạo hết lòng vì dân vì nước.

Trên cương vị Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh, đồng chí đã cùng ban lãnh đạo Thành phố nhanh chóng đưa TP Hồ Chí Minh trở thành đầu tàu kinh tế của đất nước nhờ những quyết sách hợp lòng dân. Đến khi giữ cương vị người đứng đầu Chính phủ, đồng chí đã chỉ đạo thực hiện mạnh mẽ cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp. Đồng chí Phan Văn Khải cũng lưu dấu ấn chỉ đạo đậm nét qua các công trình giao thông trọng điểm như cầu Thuận Phước tăng cường lưu thông từ cảng Tiên Sa - Đà Nẵng, cầu Cần Thơ nối liền các tỉnh Tây Nam Bộ...

Tiến sỹ Lê Xuân Đình, Tạp chí Kinh tế và Dự báo - Bộ Kế hoạch và đầu tư nhắc lại thời kỳ cuối những năm 1980, đầu 1990, trong bối cảnh đất nước bước vào thời kỳ đổi mới với vô vàn khó khăn, có những ý kiến muốn phủ nhận cơ chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp, đồng chí Phan Văn Khải đã nhận định rõ những điểm ưu việt cũng như những hạn chế cần khắc phục của cơ chế kinh tế kế hoạch hóa và khẳng định vai trò của công tác kế hoạch trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.

TS Đặng Kim Oanh, Tạp chí Lịch sử Đảng nhấn mạnh điểm sáng trong sự nghiệp lãnh đạo của đồng chí Phan Văn Khải, đó là hàng loạt những chính sách “cởi trói” cho doanh nghiệp, nhờ đó nhiều doanh nghiệp đã thoát khỏi khó khăn trong cơn bão khủng hoảng kinh tế, khôi phục hoạt động kinh doanh hiệu quả, làm ăn có lãi. Đồng chí thể hiện một tư duy cởi mở, đi trước thời đại khi xác định lại cơ cấu kinh tế đối với TP Hồ Chí Minh, chuyển đổi từ cơ cấu nông nghiệp sang cơ cấu kinh tế công nghiệp - nông nghiệp và sản xuất lưu thông, tạo chuỗi liên kết tuần hoàn.

Những năm đầu thời kỳ đổi mới, với cương vị Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, đồng chí đã tổ chức đi tham khảo kinh nghiệm phát triển kinh tế ở các nước, chắt lọc và đưa vào đường lối phát triển của TP Hồ Chí Minh, tạo nên một tinh thần đổi mới mạnh mẽ. Đồng chí cũng chính là người khởi xướng phong trào Xóa đói giảm nghèo, đến nay vẫn còn phát huy tác dụng mạnh mẽ.

TS Đinh Ngọc Quý, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng có bài tham luận Đồng chí Phan Văn Khải với sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam nêu những cống hiến to lớn của đồng chí Phan Văn Khải trong thời kỳ giữ cương vị Thủ tướng Chính phủ (1997-2006), thể hiện bằng thành quả kinh tế Việt Nam vẫn đứng vững trong bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, có những thời điểm nền kinh tế đạt mức tăng trưởng 7%.

Đồng chí đặc biệt chú trọng việc cải thiện mối quan hệ giữa Chính phủ với doanh nghiệp, xác định đây là mối quan hệ hợp tác, từ đó Chính phủ phải có trách nhiệm tạo khung pháp lý nhất quán, đồng bộ để doanh nghiệp có thể tự do kinh doanh những gì mà pháp luật không cấm, tạo lợi nhuận cho mình, cho đất nước. Nhà nước cần làm tốt việc cung cấp dịch vụ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, tránh việc chỉ nhận lợi về mình, đẩy khó khăn cho doanh nghiệp. Tư duy và tầm nhìn của đồng chí Phan Văn Khải đến nay vẫn còn nguyên giá trị thời sự, là tham chiếu quý báu cho sự nghiệp xây dựng chính phủ kiến tạo ở nước ta hiện nay.

Đồng chí Kiều Đình Thụ, Nguyên thư ký, trợ lý của đồng chí Phan Văn Khải, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ và PGS, TS Lê Quốc Lý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhắc lại nhiều kỷ niệm về cố Thủ tướng, đặc biệt là những quan tâm, trăn trở của đồng chí đối với người dân, những người nghèo, có hoàn cảnh khó khăn. Những trăn trở đó là động lực để đồng chí Phan Văn Khải cùng tập thể lãnh đạo cho ra đời Quyết định 135 về phát triển kinh tế - xã hội ở các tỉnh miền núi. Trong công việc hằng ngày, đồng chí luôn căn dặn cán bộ phải học hỏi, cầu thị, coi trọng việc củng cố tình đoàn kết, bảo đảm thống nhất trong tập thể lãnh đạo.

Tọa đàm đã nhận được gần 20 tham luận làm rõ những cống hiến của đồng chí Phan Văn Khải, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới đất nước, góp phần quan trọng vào đổi mới tư duy, tìm tòi đường đi, nâng cao tinh thần tự chủ, tự lực của đất nước. Ở cương vị nào, từ Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh hay Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch nhà nước, đến cương vị Thủ tướng Chính phủ, đồng chí luôn đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết. Đó chính là cội nguồn thành công và dấu ấn lãnh đạo của đồng chí Phan Văn Khải.

Minh Ngọc